ინტერნეტის ეპოქაში, როცა ადამიანების უმეტესობა, განურჩევლად ასაკისა, საქმიანობიდან თუ უსაქმურობიდან გამომდინარე, ვირტუალური სამყაროსა და კომპიუტერის აქტიური მომხმარებელია, ძნელია გაუძლო ცდუნებას და ამ საჭირო და საინტერესო განზომილებაში ცოტა ხნით მაინც არ შეაბიჯო. იყო დრო, როცა პოპულარულ ჩათებში მხოლოდ მოკლე "ნიკნეიმით" ვრეგისტრირდებოდით და ერთმანეთის ფოტოებსაც კი ვერ ვხედავდით. ახლა კი სოციალური ქსელების მეშვეობით, ადამიანზე ნებისმიერი ინფორმაციის, მისი ყოველწამიერი ცხოვრების ამსახველი მასალის ნახვაც კი უპრობლემოდ შეგვიძლია. მოგეხსენებათ, ბოლო დროს, განსაკუთრებული პოპულარობით სოციალური ქსელი facebook სარგებლობს და ალბათ არ დარჩენილა ცნობილი თუ უცნობი ადამიანი, რომელსაც ამ საიტზე საკუთარი გვერდი არ გააჩნია. განათლების მინისტრის მოადგილე - დავით ზურაბიშვილი თავის პოლიტიკურ გადამრჩენად, დავით აქუბარდიას შემდეგ, სწორედ "ფეისბუკს" მიიჩნევს და ამჯერად ვირტუალური სამყაროს შესახებ გვესაუბრება.
- ბატონო დათო, რა როლს ასრულებს ინტერნეტი თქვენს ცხოვრებაში და რა დროს უთმობთ მას დღის განმავლობაში?
- არჩევნების შემდეგ, რაც თანამდებობაზე ვარ, ნაკლებ დროს ვუთმობ, თუმცა, ყოველთვის ვცდილობ, თვალყური ვადევნო და იშვიათად, მაგრამ მეც დავწერო რაიმე. ინტერნეტი თანამედროვე ტექნოლოგიის ერთ-ერთი სიკეთეა. ეს არა მარტო გართობის, არამედ ადამიანებთან კონტაქტის, კომუნიკაციის კარგი საშუალებაა. მისი მეშვეობით შემიძლია, სხვადასხვა ფენის საზოგადოებასთან, მათ შორის - ამომრჩევლებთან ვიქონიო კონტაქტი. პირადად მე, ამ ყველაფერს დადებითად ვუყურებ. უარყოფითი მხარე შესაძლოა, ყველაფერს ჰქონდეს, მაგალითად, ზედმეტად დამოკიდებულება, მაგრამ ის სარგებლობა და ინფორმაცია, რასაც ინტერნეტსივრციდან ვიღებ, თუნდაც ის შესაძლებლობა, რომ ამდენ ადამიანთან შეგვიძლია საუბარი, იშვიათია. პოლიტიკოსი თუ ხელისუფლების წარმომადგენელი მუდმივად ტელევიზიაში ვერ იჯდება. მაგალითად, "ფეისბუკზე" 5 000-მდე მეგობარი და უფრო მეტი "გამომწერი" მყავს. ანუ თეორიულად, ყოველდღიურად 10000-მდე ადამიანთან შემიძლია მქონდეს საქმე, ჩემი პოსტები ნახონ და ა.შ. ეს სახუმარო საქმე არაა. მაგალითად, როცა ჩემი ერთ-ერთი პუბლიკაცია ჩემი ბლოგიდან "ფეისბუკზე" დავდე, 5000 მნახველი ჰყავდა, ასეთი ტირაჟიანი წიგნის გამოცემა, ჩვენთან "ბესტსელერად" ითვლება (იცინის).
- უცხო ადამიანები რას გწერენ? როგორია მათი დამოკიდებულება, უფრო - დადებითი?
- ზოგჯერ უარყოფითიცაა. ვცდილობ, ყველანაირი ადამიანი მყავდეს. მათ პრინციპულად არ ვშლი მეგობრებიდან, ოპონენტს არ ვბლოკავ, თუ უზრდელი არ არის და დედას არ იგინება. ვირტუალური ჩხუბი და გარჩევები ჩემთვის ცოტა სასაცილოა. თუ ადამიანთან რამე გინდა, სხვანაირად უნდა დაელაპარაკო და არა - იქ. ფსევდონიმს ამოფარებული ხალხი რომ ილანძღება, ეს ძალიან "საცოდავი" საქციელია და ასეთებს ყურადღებას არ ვაქცევ, უბრალოდ - ვბლოკავ. კრიტიკული აზრი კი ძალიან საინტერესო და აუცილებელია, მით უმეტეს, თანამდებობის პირისთვის. პოლიტიკაში ჩართულ ყველა ადამიანს ერთი საფრთხე ემუქრება - ბევრი საქმის გამო, ყოველდღიურ რუტინაში, შეიძლება სრულიად მოსწყდე იმ რეალობას, რომელშიც ის ხალხი ცხოვრობს, რომელსაც არანაირი თანამდებობა არ აქვს და არც გამარჯვებული პოლიტიკოსების ბანაკს ეკუთვნიან. სოციალური ქსელი კი მეხმარება, რომ მათ არ ჩამოვშორდე.
- ხშირად, მნიშვნელოვან განცხადებებს პოლიტიკოსები "ფეისბუკის" ოფიციალური გვერდებიდან ამცნობენ საზოგადოებას. ამაზე რა აზრის ხართ?
- არა მგონია, მთლად ასე იყოს. როგორც წესი, როდესაც პოლიტიკოსს რაიმე განცხადების გაკეთება უნდა, ამას ოფიციალურად აკეთებს ტელევიზიით - ბრიფინგზე ან პრესკონფერენციაზე. ჩემი აზრით, ეს იმიტომ გახშირდა, რომ ზოგიერთ სააგენტოს მეტი საქმე არა აქვს და თვითონ რომ ვერ მოიპოვებს ინფორმაციას, "ფეისბუკის" სტატუსებს ავრცელებს და მასალებს აქედან გამომდინარე ამზადებს; სტატუსები გამოაქვთ, როგორც პოლიტიკოსის განცხადება. ასეთი რამ ჩემთვისაც არაერთხელ გაუკეთებიათ. ვფიქრობ, ეს ზარმაცი ჟურნალისტების ბრალი უფროა. არ ცდილობენ, ახალი ამბები სხვანაირად მოიპოვონ. "ფეისბუკზე" უბრალოდ ჩვენს აზრებს გამოვთქვამთ. ზოგჯერ მაქვს სურვილი, სხვადასხვა საკითხზე რაღაც დავწერო, მაგრამ მერე მახსენდება, რომ თანამდებობის პირი ვარ და თავს ვიკავებ (იცინის).
- როგორც ვიცი, ადრე უფრო ინტენსიური მომხმარებელი იყავით.
- დიახ. 2009 წლიდან, საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, მაშინდელმა ხელისუფლებამ მიზნად დაისახა, რეალური ოპოზიცია საერთოდ მოესპო და მხოლოდ მორჩილები ჰყოლოდა. ვინც პარლამენტში ვერ მოვხვდით, ტელევიზიაც "გადაგვიკეტეს". გადაცემებში მონაწილეობაზე ლაპარაკი აღარაა, კადრებშიც კი არსად ვჩანდით ხოლმე. მაშინ "მაესტრო" ჯერ კიდევ არ იყო და მიმაჩნია, რომ იმ პერიოდში, როგორც პოლიტიკოსი რომ არ გავქრი და ხალხს ჩემი არსებობა არ დაავიწყდა, ორი ადამიანის დამსახურებაა - დავით აქუბარდიასა და მარკ ცუკერბერგის - "ფეისბუკის" შემქმნელის. ჩემი თავისუფალი აზრი საკმაოდ ხანგრძლივ პერიოდში ამ ორმა ადამიანმა გადაარჩინა. მერე, "კავკასიას" "მაესტროც" შემოემატა, მაგრამ "ფეისბუკის" როლი დიდი იყო და მიუხედავად იმისა, რომ პარლამენტის წევრი არ გახლდით, მისი მეშვეობით, საზოგადოებისთვის საკმაოდ აქტუალური გავხდი.
- არჩევნებამდე ისეთი დაძაბული სიტუაცია იყო, განსხვავებული აზრის გამო ახლობელი ადამიანები ერთმანეთს სწორედ სოციალურ ქსელებში უპირისპირდებოდნენ. ვირტუალურ სივრცეში ყოველი სიტყვა მაინც უფრო სხვანაირად აღიქმება. ამ ყველაფერმა რომელიმე ადამიანი განსხვავებული კუთხით ხომ არ დაგანახვათ? როგორც წესი, ზოგიერთი იქ უფრო თამამი და გახსნილია.
- არიან ნაცნობები, რომელთა მიმართ დამოკიდებულება ნაკლებად შემეცვალა, "ნაციონალურ მოძრაობას" ვგულისხმობ. ჩემი მეგობრების ძალიან დიდი ნაწილი კი, რომლებიც მთელი ცხოვრებაა მომყვებიან, სოციალურ ქსელებში საერთოდ არ არიან ან ნაკლებად იყენებენ. სამაგიეროდ, შემიძლია ვთქვა, რომ ბევრი კარგი ნაცნობი შევიძინე, რომელთაც ჩემს ვირტუალურ მეგობრებად ვთვლი, ახლო და კარგი ურთიერთობა მაქვს, ოღონდ ერთმანეთის უნახავად. მათთან აპოლიტიკურ თემებზეც ვსაუბრობ ხოლმე. მათ შორის ისეთებიც არიან, ვინც ჩემი თანამოაზრე არ გახლავთ. პირიქით - პოლიტიკური ოპონენტია, მაგრამ მაინც საკმაოდ კარგი ურთიერთობა მაქვს. მოხარული ვარ, რომ ინტერნეტსივრცეში ბევრი საინტერესო ადამიანის გაცნობის საშუალება მომეცა. მათი ასაკობრივი დიაპაზონი საკმაოდ ფართოა - ძალიან ახალგაზრდებიდან დაწყებული, ჩემზე უფროსებით დამთავრებული.
- თუ დაუბლოკიხართ ვინმეს?
- არ ვიცი, დავუბლოკივარ თუ - არა. საერთოდ, არავის ვაგინებ (იცინის), უცენზურო სიტყვებს არ ვიყენებ და თუ ვინმეს იმდენად არ მოვწონვარ, რომ ვერ მიტანს და ჩემს დანახვაზე აჟრჟოლებს და ტანში ზარავს, შეიძლება დამბლოკა კიდეც (იცინის).
- წინა მთავრობის დროს, "მოსმენები" რომ ჩვეულებრივი მოვლენა იყო, ფაქტია, მაგრამ სოციალური ქსელების გვერდებისა და პაროლების გატეხის მცდელობა თუ ჰქონდა ვინმეს?
- არა მგონია, მაგრამ ერთხელ უცნაური შემთხვევა მოხდა: ჩემი პერსონალური გვერდის გარდა, რომელიც ახლა "მიტოვებულია", ოფიციალური "ფეიჯიც" მაქვს, რომელიც ადრე, ვირტუალურად დამეგობრებულმა ენთუზიასტმა ახალგაზრდებმა გამიკეთეს და 1-2 კვირაში საერთოდ გაქრა. როგორც მცოდნე ხალხმა მითხრა, ეს პრაქტიკულად გამორიცხული იყო. მისი წაშლა მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლებოდა, თუ ვინმე "ფეისბუკის" ადმინისტრაციასთან იჩივლებდა, რომ ე.წ. სპამია, ოღონდ ასეთი საჩივარი ძალიან ბევრი უნდა მისულიყო. მე, რა თქმა უნდა, სათანადო რეაქცია მქონდა და ხელისუფლება გავლანძღე (იცინის). შეიძლება, ვიღაცამ თქვას, ხელისუფლება რა შუაშია, ვიღაც სხვა გააკეთებდაო, მაგრამ თუ ამას ვიღაც ორგანიზებულად არ იზამდა, ათასობით საჩივარი იყო საჭირო და სხვას ვის უნდა ჰქონოდა მსგავსი ინტერესი, თუ არა - წინა ხელისუფლებას? თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ წინა ხელისუფლება ვირტუალურ სამყაროს ზედმეტად დიდ ყურადღებას აქცევდა, ეს დასაშვებია.
- "ფეისბუკამდე" საკმაოდ აქტუალური იყო ქართული "ფორუმ.ჯი", სადაც ბევრი ცნობილი სახე თუ პოლიტიკოსი უცნობ "ნიკებს" იყო ამოფარებული და პოლიტიკური განყოფილების "იუზერებთან" (მომხმარებლები) ერთად, ამა თუ იმ თემის აქტიური განხილვა, კამათი და ლანძღვაც კი მიდიოდა ხოლმე. მართალია, ეს დღესაც გრძელდება, მაგრამ ფორუმი სოციალურ ქსელებს კონკურენციას ვერ უწევს.
- ამ ლეგენდარული საიტიდან, ზოგიერთი აქტიური "იუზერი", შემდგომში მინისტრის მოადგილე და მინისტრიც კი გახდა (იცინის). "ნაციონალები" სერიოზულად ეძებდნენ იქ ისეთ კადრებს, ვინც უფრო კარგად გამოიჩენდა თავს ხელისუფლების აპოლოგიით. "ფორუმ.ჯი" ბევრის "სამშობლოა" და სწორედ ამ გვერდმა აღმოაჩინა. "ფეისბუკზეც" იგივე ხდებოდა, მაგრამ ახლა სადავეები მათ ხელში აღარაა და არ ვიცი.
- თქვენ თუ "პოსტავდით" ფორუმზე?
- არა, იქ არასდროს "დამიპოსტავს". ეს ჩემი სიზარმაცის ბრალია. თანაც, როცა ფორუმი უფრო აქტუალური იყო, პარლამენტის წევრი ვიყავი და კომუნიკაციის მეტი საშუალება მქონდა. მეორეც ის, რომ პოლიტგანყოფილების "იუზერი" რომ გავმხდარიყავი, "პოსტების" გარკვეული რაოდენობა სხვა განყოფილებებში უნდა დამეგროვებინა, მეზარებოდა და არც იქ გამოჩენის დიდი სურვილი მქონდა. ინკოგნიტოდ და ფსევდონიმით წერა კი არ მიყვარს. ფორუმისა და მსგავსი საიტების "მუღამი" კი ის იყო, რომ არ იცოდი, ამა თუ იმ "ნიკის" უკან ვინ იდგა, ან საერთოდ, ქალი იყო, თუ - მამაკაცი.
- "ფეისბუკზე" უცხოელი მეგობრები თუ გყავთ? მაგალითად, რომელიმე ცნობილი პოლიტიკოსი.
- არა, ასე ახლოს არავისთან ვარ. "სიაფანდი" მეგობრები არ მყავს. ვცდილობ, ისინიც "გავწმინდო", ვინც მყავს და მხოლოდ რეალურები დავტოვო, ვინც უფრო აქტიურია და ვისთან მეგობრობაც საინტერესოა. უცხოელები არიან, მაგრამ ბევრი - არა.
- პირველად როდის გქონდათ კომპიუტერთან და ინტერნეტთან შეხება? მახსოვს, დაახლოებით 11 წლის წინ რომ ჩაგწერეთ, მაშინ ამ "ხილის" გემო არც ისე ბევრმა იცოდა, თუმცა თქვენ ერთ-ერთი აქტიური მომხმარებელი იყავით.
- დიახ, ინტერნეტის მომხმარებელი მას შემდეგ ვარ, რაც საქართველოში არსებობს. თავიდან კომპიუტერი სახლში არ მქონდა. პირველი პერსონალური კომპიუტერი რომ დამიდგეს, ჯერ კიდევ 1990-იან წლებში, "მშვიდობის, დემოკრატიისა და განვითარების კავკასიურ ინსტიტუტში" ვმუშაობდი, გია ნოდიასთან. მაშინ "პენტიუმებიც" არ იყო. იმ დღიდან აღარ მოვცილებივარ (იცინის). მანამდე უფრო მეტად, ხელით ვწერდი, მერე უკვე - კომპიუტერში.
- კომპიუტერული თამაშები თუ მოგწონთ?
- კი, მიყვარს საერთოდ. ახლა ნაკლებად, მაგრამ ადრე უფრო ხშირად ვთამაშობდი. არა მარტო თამაშების, როგორც აღვნიშნე, არამედ ინფორმაციის მოძიების თვალსაზრისითაც, საკმაოდ ინტენსიური მომხმარებელი ვარ.
- როგორ ფიქრობთ - ინტერნეტმა ტელევიზია შეცვალა?
- პირადად ჩემთვის, უკვე შეცვლილია. ზოგჯერ კი ვუყურებ ტელევიზორს, მაგრამ ინფორმაციას ძირითადად, ინტერნეტიდან ვიღებ, ხანდახან სატელევიზიო გადაცემებსაც კომპიუტერში ვუყურებ.
- ყველაზე ხშირად რომელ საინფორმაციო პორტალს ეცნობით - მაგალითად, interpresnews-ს ან ამბები.გე-ს თუ "სტუმრობთ"? "palitra TV"-ს თუ უყურებთ?
- უფრო- interpresnews-ს. "palitra TV"-ზე თუ საინტერესო სტუმარი ან სიუჟეტია, ვუყურებ.
თამთა დადეშელი
(გამოდის ხუთშაბათობით)