არქიმანდრიტ ანთიმოზის (ბიჩინაშვილი) ესსეები

"11 წლის წინ, "უცნობი ბერის" სახელით დაწერილ ჩემს ესეებში ალბათ საზოგადოება დაინახავს რას ვფიქრობდი საკუთარ თავზე. გააზრებული მაქვს, რომ ვარ ცოდვილი და ვაღიარებ ჩემს ნაკლოვანებებს. ის ამბავი კი, რაც ცოტა ხნის წინ, ცნობილი მოვლენების დროს იქცა ჩემი მისამართით სალაპარაკო თემად, გთხოვთ ღმერთს მიანდოთ განსაკითხავად. უფალმა იესო ქრისტემ განგვიკითხოს ყველა. ადამიანები კი ნუ ვიზამთ ამას, რადგან ნათქვამია, როგორც განიკითხავ, ისევე განიკითხებიო. მით უფრო მტკივნეულია, როდესაც ცალკეულ სასულიერო პირზე განაწყენებული საზოგადოება სრულიად ეკლესიას და პატრიარქს განიკითხავს. როდესაც ძალიან მტკივა საქართველოს საფიქრალი, მაშინ ადამიანური მრისხანება მერევა ხოლმე, მეც ჩვეულებრივი მოკვდავი ვარ. მომიტევოს უფალმა" - ამბობს არქიმანდრიტი ანთიმოზი, რომელმაც წმინდა სამების საკათედრო ტაძარში მსახურების დაწყებამდე დავით გარეჯის მონასტერში გაატარა ხუთი წელი. მას დაძაბული ურთერთობა ჰქონდა აზერბაიჯანელ მესაზღვრეებთანაც, რომლებიც გააფრთხილა თავი აერიდებინათ ქართული მონასტრების ტერიტორიაზე პატრულირებისგან, რა დროსაც ზოგიერთი მესაზღვრე შეგნებულად აზიანებდა ფრესკებს. ერთხელ მარტო გადაეყარა ბერი უდაბნოს მონასტრის ტერიტორიაზე მოხეტიალე მესაზღვრეებს, მათ დაუპირისპირდა და კინაღამ ცეცხლსასროლი იარაღის მსხვერპლი გახდა...

"უცნობი ბერი" - ეს სახელი უთუოდ ემახსოვრება "კვირის პალიტრის" ერთგულ მკითხველს. მისი აქ წარმოდგენილი ესეები პირველად 2002-2004 წლებში დაიბეჭდა გაზეთის ფურცლებზე.

ავტორის ნაფიქრი და განსჯანი სახარებისეული სიბრძნით იყო გამსჭვალული, მკითხველს სიმდაბლისა და სინანულის შესახებ კეთილად, კრძალვით შეაგონებდა.

გთავაზობთ ამონარიდს "უცნობი ბერის" - არქიმანდრიტ ანთიმოზის (ბიჩინაშვილი) კრებულიდან "თეთრი, შავი, წითელი":

არავინ და არაფერი

ქვეყნის ერთ მივიწყებულ ქალაქში იყო და არა იყო "არავინ და არაფერი". დახეტიალობდა ქალაქში, არავის იცნობდა, მასაც არავინ იცნობდა.

ერთხელ, სრულიად შემთხვევით, ის შეხვდა ძალიან ლამაზ არსებას, რომელსაც ქალწული ერქვა.

მოხდა სასწაული!

"არავინ და არაფერს" შეუყვარდა ქალწული. გაიგო მისი სახლი და ყოველი დილის ცისკარს, როცა ქალწულს ეძინა, მის სასთუმალთან მდგარ ლარნაკს ვარდებით ავსებდა. დილაობით ქალწულს საოცარი ვარდების სუნი აღვიძებდა. მან არ იცოდა, ვის მოჰქონდა ვარდები და ისე მიეჩვია, რომ ეგონა, აუცილებლად ასე უნდა ყოფილიყო.

ერთხელაც, კვლავ შეხვდნენ ერთმანეთს. "არავინ და არაფერმა", როგორც იქნა, გადალახა რაღაც ზღვარი და უთხრა: "მე შენ მიყვარხარ". ქალწული გაოცდა, თვალებში შეხედა და უპასუხა: "მე შენ არ მიყვარხარ და არც არასდროს შეგიყვარებ, რამეთუ, შენ არავინ და არაფერი ხარ".

ქვეყნის ერთ მივიწყებულ ქალაქში იყო და არა იყო: "არავინ". მან მოიშორა "არაფერი", რამეთუ შეიცნო არსება - ქალი.

სიზმარი

მე ვნახე სიზმარი, გასაოცარი სიზმარი - შენ გეძინა. მე ვიყავი შენს ოთახში. უცბად საშინლად მომინდა შემოვსულიყავი შენში.

...და მე შემოვედი შენში.

შენ ხედავდი სიზმარს, რაღაც ნახევრად აბსტრაქციას, ნახევრად რეალობას. ვუყურე, არ მომეწონა.

ჩავეშვი დაბლა, სულის მიუკარებელ სიღრმეებში... და გავოცდი! უფსკრულის ძირას ვიხილე ჩემი თავი.

მას ეძინა. გავაღვიძე და ვკითხე:

- აქ რას აკეთებ?

- ველოდები.

- რას ელოდები, შე იდიოტო! - გავბრაზდი მე, - აქ არასოდეს ჩამოაღწევს სინათლის სხივი.

მან ბრიყვული თვალებით შემომხედა და დაიძინა.

ამოვედი მაღლა. შენ ისევ იმ ძველ განზომილებაში - ძველ სიზმარში იყავი.

გამოვედი შენგან.

მოვედი შინ. ჩემი სხეული სამშვინველთან ერთად ფშვინავდა. შევედი მასში. ჩავეშვი სულის მიუკარებელ სიღრმეებში, სადაც ხანდახან ჩამოაღწევს სინათლის სხივი და... დავიძინე.

მე ვნახე ამაზრზენი სიზმარი. ვიდექი მუხლებამდე წყალში და წყალი სავსე იყო უამრავი გველით. ისინი ნელ-ნელა მოცოცავდნენ ჩემს სხეულზე, ლამის იყო გამისკდა გული. უცებ, ერთმა გველმა, ყელზე შემოხვეულმა, ყურში ჩამსისინა:

- ნუ გეშინია ჩვენი! ჩვენ შენ არ გიკბენთ, რამეთუ შენ არა გაქვს სხეული.

სატანა

უცნაურმა სიზმარმა გამაღვიძა. პირდაუბანელი და უჭმელი, საწერ მაგიდას მივუჯექი, მინდოდა, სიზმრისაგან აღგზნებული აზრები ქაღალდზე დაულაგებლადვე გადამეტანა.

პირი დავიბანე. შემთხვევით, სარკეში თვალებს წავაწყდი. მოულოდნელობისაგან გავშტერდი - სხვისი თვალები, გაყინული და შეშლილი, სადღაც, ჩემს იქით იყურებოდნენ.

ოთახებში სიმარტოვის აჩრდილი დაძრწოდა, ყველასაგან დაკარგული და მივიწყებული. მსიამოვნებდა აჩრდილის ყურება, ალბათ, მიყვარდა კიდეც. რამეთუ ის იყო ჩემს გულში ნადების ერთადერთი მხილველი და ცხოვრების უაზრობისაგან გარიყულის ერთგული თანამგზავრი...

მარსის თვე იდგა. დავეხეტებოდი ნახევრად დაცარიელებულ ქუჩებში ტრამალის მგელივით და ზიზღნარევი თვალებით ვაკვირდებოდი ქალაქის ცხოვრებას.

ვხედავდი, რომ მხოლოდ იმ მიზნისათვის ვსუნთქავდი, რომელიც ჩემს არსებაში უკვე გაცვეთილიყო, ცხოვრებაც უაზრობად გადაექცია და ყოფნა-არყოფნას შორის მერყეობდა გრძნობებისაგან მიტოვებული ჩემი სხეული.

სხეულიც, ყველაფრისაგან თავისუფალი, ყოფისაკენ იხრებოდა. ალბათ, ჯერ კიდევ ჰქონდა შემორჩენილი ცხოველური ინსტინქტი. არყოფნისაკენ მხოლოდ სული იდგა მყარად, სხეულისაგან დაღლილი და დაქანცული. უნდოდა გასცლოდა იქაურობას და სადღაც, თოვლიანი მთის ძირას "ხმელ წიფელში" გარდაცვლილიყო.

დაბნელდა. ვიგრძენი, რომ ოთახში ვიღაც შემოვიდა. არ ჰგავდა სიმარტოვის აჩრდილს. შავი მოსასხამი ემოსა და სახე სულ არ უჩანდა.

სატანა! - გამიელვა უცბად. თითქოს ველოდი და შიშისაგან სულ გამეყინა ისედაც გაყინული სისხლი.

უფალო იესო ქრისტე, ძეო ღვთისაო, შემიწყალე მე ცოდვილი!

გაუჩინარდა... ჩინარდა...

ოთახის სიბნელეში ცისკრის ოდნავ გახსნილი ჭიშკრიდან სინათლე იპარებოდა. საათის ისრებს ჩასძინებოდათ.

თეთრი, შავი და წითელი

(დაუხვეწავი სცენარი)

პავილიონი. უდაბნოს ბუტაფორია. აღმართულია სამი ჯვარი.

სამყარო ამოტრიალდა. დრო წაღმა დატრიალდა. კაცობრიობის სწრაფვა სიბნელისაკენ - სინათლისაკენ სწრაფვამ შეცვალა. ადრე იესო გააკრეს ჯვარზე. ახლა პირიქითაა - ცოდვას აკრავენ ჯვარზე. სამი გველი უნდა დალურსმნონ: თეთრი, შავი და წითელი.

პავილიონის უკან ფუსფუსია. მსახიობები, გრიმიორები, ცისფერები და სხვა მომსახურე პერსონალი ერთმანეთში არიან არეულები. ლაზღანდარობენ, ჭორაობენ, სიგარეტს ეწევიან.

თეთრი - იზაბელ აჯანი.

შავი - კიმ ბესინჯერი.

წითელი - სილვია კრისტელი, იგივე ემანუელა.

ემანუელას - წითელი კაბა, თმა - მოკლედ შეკრეჭილი.

კიმ ბესინჯერს - შავი კაბა, თმა - ქერა, გრძელი და გაშლილი.

იზაბელს კაბა - ქათქათა თეთრი, აუცილებლად კოჭებამდე. თმა - შავი და გრძელი, უკან შეკრული, ცხენის კუდივით.

სატანა შევიდა გველში. გველი შევიდა ქალში. ქალი შევიდა ადამში.

თეოდორ დოსტოევსკი ერთ-ერთ რომანში ბრძანებს: "ყველა გველი ქალია და ყველა ქალი გველი". სხვაგან იმასაც ამბობს: "სილამაზე გადაარჩენს კაცობრიობას".

არა მგონია. ვნახოთ!

- მზად ხართ? - ისმის რეჟისორის ხმა, - დავიწყოთ.

შემოჰყავთ წითელი. გაფითრებულია. ჯვარზე მიდგმულია ორი კიბე.

- ჯერ არ დალურსმნოთ. თოკებით მიაბით. შემოიყვანეთ შავი.

საოცრად ლამაზია. თავი ამაყად უჭირავს. თვალებში ბოროტი, მაცდუნებელი და დამცინავი მზერა უთამაშებს.

იხილეთ სტატიის სრული ვერსია