"ჩემი გზა მი­ლი­ო­ნო­ბით გზას მიჰ­ყვე­ბა და არ­სად თავ­დე­ბა, რად­გან მი­ლი­ო­ნე­ბის გზის დამ­თავ­რე­ბა არ შე­იძ­ლე­ბა. მე ის ზღაპ­რუ­ლი მოყ­მე ვარ, ყველ­გან რომ იპო­ვი­და სა­კუ­თარ ად­გილს", - მა­რად ჭა­ბუ­კად დარ­ჩე­ნი­ლი პო­ე­ტის, მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნის ფრონ­ტი­დან გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი წე­რი­ლი­დან.

რამ­დე­ნი­მე დღეა, სა­ქარ­თვე­ლო ავ­ღა­ნეთ­ში ვაჟ­კა­ცუ­რად და­ღუ­პულ ქარ­თველ ბი­ჭებს გლო­ვობს. სამ­წუ­ხა­როდ, თუმ­ცა ჩვენს სა­ა­მა­ყო­დაც, სა­ქარ­თვე­ლოს ის­ტო­რი­ა­ში ასე­თი გმი­რო­ბის ბევ­რი მა­გა­ლი­თია, არც ქარ­თვე­ლე­ბის უცხო მი­წა­ზე და­ღუპ­ვაა გა­მო­ნაკ­ლი­სი. სწო­რედ რომ და­ემ­თხვა: "გზის" ამ ნო­მერ­თან ერ­თად, "ჩემი რჩე­უ­ლი" II ომში გმი­რუ­ლად და­ღუ­პუ­ლი ქარ­თვე­ლი პო­ე­ტის, მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნის შე­მოქ­მე­დე­ბის ერ­თტო­მე­ულს გთა­ვა­ზობთ.

დღეს მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნი 96 წლის იქ­ნე­ბო­და. მის სახლ-მუ­ზე­უმს თი­ა­ნეთ­ში სიძ­ვე­ლე ძა­ლი­ან შეჰ­პარ­ვია და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დახ­მა­რე­ბას აშ­კა­რად სა­ჭი­რო­ებს. იქა­უ­რი ქალ­ბა­ტო­ნი, ცი­ცი­ნო გა­ბი­და­უ­რი 24 წე­ლი­წა­დია, სახლ-მუ­ზე­უმს ხელ­მძღვა­ნე­ლობს და თით­ქოს პო­ე­ტის ოჯა­ხის წევ­რა­დაც კი იქცა ან პი­რი­ქით - მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნი გახ­და მისი ოჯა­ხის წევ­რი. მირ­ზა­ზე უზო­მოდ შეყ­ვა­რე­ბულ ქალ­ბა­ტონ­ზე ლა­მის სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხის წევ­რე­ბიც კი ეჭ­ვი­ა­ნო­ბენ, საყ­ვე­დუ­რო­ბენ, ჩვენ­ზე მე­ტად მის სულ­სა და და­ნა­ტო­ვარ სახლ-კარ­ზე ზრუ­ნა­ვო. არა­და, ასე­თი თავ­გა­მო­დე­ბა რომ არა, ბოლო წლე­ბის სა­ქარ­თვე­ლოს მძი­მე ყო­ფას იმ ულა­მა­ზე­სი ეზო­დან და პო­ე­ტის სახლ-კა­რი­დან ვინ იცის, არა­ფე­რი დარ­ჩე­ბო­და.

წლე­ბია, ამ კარ-მი­და­მო­ში სა­ხალ­ხო დღე­სას­წა­უ­ლი - "მირ­ზა­ო­ბა" იმარ­თე­ბა; წლე­ბია და, სა­ბედ­ნი­ე­როდ, დღემ­დე, ტრა­დი­ცი­უ­ლად, ყო­ველ ხუთ­შა­ბათს, 5 სა­ათ­ზე ეს ეზო ქალ­ბა­ტო­ნი ცი­ცი­ნოს თა­ოს­ნო­ბით, ლი­ტე­რა­ტუ­რულ სა­ღა­მო­ებს სა­ხელ­წო­დე­ბით "მთა­ში გაბ­ნე­უ­ლი მარ­გა­ლი­ტი" მას­პინ­ძლობს. წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში სტუმ­რობ­დნენ და ახ­ლაც სტუმ­რო­ბენ ამ სა­ღა­მო­ებს პა­ტივ­სა­ცე­მი ადა­მი­ა­ნე­ბი, მე­ლექ­სე­ე­ბი, მოს­წავ­ლე­ე­ბი, ცნო­ბი­ლე­ბი თუ უც­ნო­ბე­ბი, ჩა­მო­სუ­ლე­ბი თუ ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბი...

ცი­ცი­ნო გა­ბი­და­უ­რი:

- თი­ა­ნე­თე­ლებს ძა­ლი­ან უყ­ვართ მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნი, ლა­მის ერ­თმა­ნეთს ეცი­ლე­ბი­ან ამ სიყ­ვა­რულ­ში. ადრე, რო­დე­საც მუ­ზე­უმ­ში ქა­ლა­ქის ტე­ლე­ფო­ნი არ­სე­ბობ­და, აქა­უ­რე­ბი რომ რე­კავ­დნენ და ვთქვათ, ვკი­თხავ­დით, - სად რე­კავ­თო? მუ­ზე­უმ­ში ვრე­კავ­თო, კი არ გვპა­სუ­ხობ­დნენ: მირ­ზა­ან­თაო! ასე რომ, მხო­ლოდ ჩემი კი არა, მთე­ლი თი­ა­ნე­თის ოჯა­ხის წევ­რია მირ­ზა. მისი თა­ო­ბი­დან თით­ქმის აღა­რა­ვინ შე­მორ­ჩა ახ­ლო­მახ­ლო, სოფ­ლებ­ში სი­მო­ნი­ან­თხევ­სა და ნა­ქა­ლა­ქარ­ში - კი ცხოვ­რობს თითო-ორო­ლა მისი თა­ო­ბის, მაგ­რამ ნაკ­ლე­ბად ურ­თი­ერ­თო­ბენ ჩვენ­თან. აქ ვინც ცხოვ­რობ­დნენ, მირ­ზას მე­გობ­რე­ბი, თა­ნა­კურ­სე­ლე­ბი, ყვე­ლას ვიც­ნობ­დი და ბევ­რი რამ მო­უ­ყო­ლი­ათ კი­დეც ჩემ­თვის. მირ­ზას მამა, გე­დე­ონ გე­ლო­ვა­ნი მას შემ­დეგ გად­მო­ვი­და სა­ცხოვ­რებ­ლად თე­ლა­ვი­დან თი­ა­ნე­თის რა­ი­ონ­ში, რაც ცო­ლად მირ­ზას დედა, ევა მა­ჩუ­რიშ­ვი­ლი შე­ირ­თო, მა­ჩუ­რიშ­ვი­ლებს ჩა­ე­სი­ძა. თვი­თონ მირ­ზა ნა­ქა­ლა­ქარ­ში და­ი­ბა­და, მაგ­რამ ოჯა­ხი ამ სახ­ლში ცხოვ­რობ­და, სა­დაც დღეს სახლ-მუ­ზე­უ­მია და მირ­ზას 7 და-ძმაც აქ და­ი­ბა­და.

- მოდი, ამ­ჯე­რად ჩვე­ნი მკი­თხვე­ლის­თვის არა მხო­ლოდ ლექ­სე­ბით, არა­მედ მისი მე­გობ­რე­ბის მო­ნა­თხრო­ბით გა­ვა­ცო­ცხლოთ მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნი. რო­გო­რი იყო, რო­გორ ცხოვ­რობ­და?

- კარ­გი ბავ­შვი იყოო, - ასე ახ­სოვთ. მა­მა­მი­სი იმ პე­რი­ო­დის­თვის ძა­ლი­ან გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი კაცი ყო­ფი­ლა, ეკო­ნო­მის­ტად მუ­შა­ობ­და. ამ­ბობ­დნენ, თა­მა­მად ვერ ვურ­თი­ერ­თობ­დით გე­დე­ონ­თან, ჩვე­ნი მშობ­ლე­ბიც კი ვერ უს­წო­რებ­დნენ თვალს, ჩო­ხის კალ­თა­ზე უყუ­რებ­დნე­ნო. მირ­ზას დე­დაც - ევა შეძ­ლე­ბუ­ლი ოჯა­ხი­დან ყო­ფი­ლა, ამი­ტომ გე­ლო­ვა­ნე­ბის სახლ-კარს მუ­დამ სა­პა­ტიო ხალ­ხი სტუმ­რობ­დაო. აქა­უ­რო­ბას დღემ­დე არ მო­ვუ­შა­ლეთ ეს ტრა­დი­ცია და თი­ა­ნე­თის ყვე­ლა სტუ­მარს უპირ­ვე­ლე­სად აქ ვი­ღებთ. ასეთ გა­რე­მო­ში აღ­ზრდი­ლი მირ­ზა კი ძა­ლი­ან თა­მა­მი, ამა­ყი, ამა­ვე დროს, თავ­ნე­ბა და ონა­ვა­რი ბიჭი ყო­ფი­ლა. სუს­ტი ჯან­მრთე­ლო­ბა ჰქო­ნია და მისი გა­კა­ჟე­ბა ბი­ძას უკის­რია - 9 წლი­სას თო­ფის სრო­ლა ას­წავ­ლა და 13 წლი­სა გა­მოც­დილ მო­ნა­დი­რე­ებ­თან ერ­თად მი­უ­ვალ მთებ­ში და­დი­ო­და დათ­ვებ­სა და მგლებ­ზე სა­ნა­დი­როდ. იმ პე­რი­ოდ­ში ლექ­სებ­საც წერ­და. პირ­ვე­ლი ლექ­სი სუ­ლაც, 4 წლის ასაკ­ში და­წე­რა, ლი­ტე­რა­ტუ­რულ­მა სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ კი 18 წლის ასაკ­ში გა­იც­ნო.

- რო­გორც ვიცი, ბავ­შვო­ბა­ში სა­ხე­ლად მირ­ზას არ ეძახ­დნენ, სი­ნამ­დვი­ლე­ში ხომ რეზო ერ­ქვა?

- ნამ­დვი­ლად რეზო ერ­ქვა, მაგ­რამ... მოკ­ლედ, ტექ­ნი­კუ­მის თა­ნა­კურ­სე­ლი შე­უყ­ვარ­და, თი­ა­ნე­თე­ლი მა­რი­ამ ცა­ლუ­ღე­ლაშ­ვი­ლი და ცო­ლად გა­ყო­ლა სთხო­ვა. იმ­ხა­ნად კი შე­იძ­ლე­ბო­და 16 წლის ასაკ­ში ქა­ლის გა­თხო­ვე­ბა, მაგ­რამ აქა­უ­რი ტრა­დი­ცი­ი­სა­მებრ, ჯერ მირ­ზას­თან ერ­თად, მისი მშობ­ლე­ბი უნდა მი­სუ­ლიყ­ვნენ მა­რი­ა­მის ოჯახ­ში ხე­ლის სა­თხოვ­ნე­ლად. მირ­ზა დე­დას­თან ძა­ლი­ან მო­რი­დე­ბით იყო, თქვე­ნო­ბი­თაც კი მი­მარ­თავ­და და ქა­ლის­თვის ხე­ლის სა­თხოვ­ნე­ლად გა­მომ­ყე­ვიო, ამის თქმა ვერ გა­უ­ბე­და. ამი­ტომ სა­კუ­თარ დე­დას­თან შუ­ა­მავ­ლო­ბა მე­ზო­ბელს, შალ­ვა სი­სა­ურს სთხო­ვა. შალ­ვამ ვერ შე­უს­რუ­ლა მირ­ზას თხოვ­ნა და ეს ამ­ბა­ვიც ჩა­ი­შა­ლა. მისი ახ­ლობ­ლე­ბი ჰყვე­ბოდ­ნენ, კარ­გა ხანს და­დი­ო­და მირ­ზა და­დარ­დი­ა­ნე­ბუ­ლი, ჩა­ფიქ­რე­ბუ­ლი და სულ რა­ღა­ცებს ჯღაბ­ნი­და ფურ­ცელ­ზე. ერთხელ მე­გო­ბარს უკი­თხავს, რას წერო და უჩ­ვე­ნე­ბია: ცო­ლად ვერ მომ­ყავს და ფურ­ცელ­ზე მა­ინც შე­ვა­ერ­თო "მა­რი­ა­მი" და "რეზო", მინ­და, ჩემს ფსევ­დო­ნი­მად გა­მო­ვი­ყე­ნო და ვა­რი­ან­ტებს ვარ­ჩე­ვო. წერ­და: "მირ­მარ", "მარ­მირ"... სა­ბო­ლო­ოდ კი, "მირ­ზა" და­ტო­ვა და ასეც გა­ეც­ნო სა­ქარ­თვე­ლოს. მა­რი­ა­მი მისი პირ­ვე­ლი სიყ­ვა­რუ­ლი იყო და ცხა­დია, ლექ­სებ­საც უძღვნი­და. ორ­ჯო­ნი­კი­ძე­ში იყო, მა­რი­ა­მის გა­თხო­ვე­ბის ამ­ბა­ვი რომ შე­ი­ტყო. ძა­ლი­ან გა­ნი­ცა­და და მა­შინ და­წე­რა "მწყემ­სის მუ­ქა­რა", რო­მელ­საც თავ­და­პირ­ვე­ლად, "ჩემი მუ­ქა­რა" და­არ­ქვა და მოს­წე­რა კი­დეც მა­რი­ამს: "და­მა­ცა­დე, ნა­ტყვი­არ­ში და­ვი­ფი­ნო ბა­ლა­ხი,/ კვლავ ვი­ხი­ლო მთე­ბი ქარ­ში, ჩემ­გან გა­და­ნა­ლა­ხი./ გა­გი­ტა­ცო, ლურ­ჯა მალი მიგ­ვაფ­რენ­დეს მალ­ვი­თა,/ მომ­კი­ო­დეს შენი ქმა­რი ასი მე­ო­მა­რი­თა..." მა­რი­ამს ძა­ლი­ან კარ­გი ოჯა­ხი ჰყავ­და, მისი შვი­ლე­ბი ქუ­თა­ის­ში ცხოვ­რო­ბენ; ერთ-ერ­თმა, ქალ­ბა­ტონ­მა თა­მარ­მა გვი­ამ­ბო, დე­დას სიკ­ვდი­ლის წინ, სულს რომ ლევ­და, მირ­ზა გა­მო­ე­ცხა­და, სულ მის სა­ხელს ახ­სე­ნებ­და, მერე კი თქვა, მირ­ზა მო­ვი­და და უნდა გავ­ყვეო...

- რაკი მირ­ზას სიყ­ვა­რუ­ლი ვახ­სე­ნეთ, მისი ლექ­სე­ბის ად­რე­სა­ტი ვინ­მე ნი­ნოც ხომ იყო?

- კი, ნინო ახვლე­დი­ა­ნი უყ­ვარ­და. ეს ბავ­შვო­ბის სიყ­ვა­რუ­ლად აღარ ით­ქმის, რად­გან ჯარ­ში წას­ვლის წინა პე­რი­ოდს უკავ­შირ­დე­ბა. თუმ­ცა მა­ნამ­დეც უყ­ვარ­და ერთი გო­გო­ნა, პოეტ ალა­ზა ხა­ი­ა­უ­რის და - სარა. სარა სო­ფელ დუ­ლუ­ზა­უ­რე­ბის სკო­ლის პე­და­გო­გი გახ­ლდათ, მე­ტის­მე­ტად ამა­ყი და თავ­მომ­წო­ნე ძმე­ბი ჰყავ­და და სო­ფელ­ში მის მო­სა­ნა­ხუ­ლებ­ლად ჩა­სულ მირ­ზას სა­რას­თან და­ლა­პა­რა­კე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა­საც კი არ აძ­ლევ­დნენ. თუმ­ცა მერე თვი­თონ ხა­ი­ა­უ­რე­ბის­გან შე­ვი­ტყვეთ, რომ ბევ­რი ლექ­სი მი­უ­ძღვნია მირ­ზას სა­რას­თვის. თუნ­დაც "თმე­ბი შოლ­ტე­ბი" - "ყვე­ლა მოკ­ლე და ქერა თმის ნახ­ვით/ გა­მახ­სენ­დე­ბა თმე­ბი შოლ­ტე­ბი./ რო­გორ არ მინ­და, რო­გორ არ მინ­და,/ მა­ინც მივ­დი­ვარ, მა­ინც გშორ­დე­ბი..." ფაქ­ტობ­რი­ვად, მირ­ზა­სა და სა­რას სიყ­ვა­რუ­ლი მა­ინც "შო­რით ალვა, შო­რით დაგ­ვა" იყო - ერ­თმა­ნეთს ვერ ხვდე­ბოდ­ნენ და მხო­ლოდ წე­რი­ლე­ბით ეხ­მი­ა­ნე­ბოდ­ნენ. ქალ-ვა­ჟის წრფე­ლი სიყ­ვა­რუ­ლის ნი­მუ­შია ეს მოკ­რძა­ლე­ბუ­ლი წე­რი­ლე­ბი, რო­მე­ლიც ჩვენს მუ­ზე­უმ­შია და­ცუ­ლი. რაც შე­ე­ხე­ბა ნინო ახვლე­დი­ანს, ის შოვ­ში გა­იც­ნო, სა­დაც სუს­ტი ჯან­მრთე­ლო­ბის გამო მო­უ­წია ჩას­ვლამ. იმ­ხა­ნად 21 წლის იყო. ნი­ნოს­თან ორ­თვი­ა­ნი ურ­თი­ერ­თო­ბის შე­დე­გია სა­ინ­ტე­რე­სო რო­მა­ნი "ას­ფურ­ცე­ლა და ოქ­როსთმი­ა­ნა". მოგ­ვი­ა­ნე­ბით კი, უკვე პრო­ფე­სორ­მა ნინო ახვლე­დი­ან­მა ულა­მა­ზე­სი მო­გო­ნე­ბა მი­უ­ძღვნა თა­ვის სიყ­ვა­რულს მირ­ზას­თან და ეს მო­გო­ნე­ბა ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში ნინო ლე­დი­ა­ნის ("ლე­დი­ა­ნი" ნი­ნოს ფსევ­დო­ნი­მი იყო) მო­გო­ნე­ბა­დაა ცნო­ბი­ლი...

მახ­სოვს, რამ­დე­ნი­მე წლის წინ, შე­ბინ­დე­ბი­სას ჩვენს მუ­ზე­უმს ოთხი ქალ­ბა­ტო­ნი ეწ­ვია. გა­ვუ­ძე­ხი მათ და ყვე­ლა­ფე­რი და­ვათ­ვა­ლი­ე­რე­ბი­ნე. ვხე­დავ­დი, რო­გორ ესა­თუ­თე­ბოდ­ნენ და ეფე­რე­ბოდ­ნენ პო­ე­ტის ხელ­შე­ნა­ხებ ყვე­ლა ნივთს და ბო­ლოს "შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბის წიგნ­ში" რა­ღაც ჩა­წე­რეს. იმ­წამს არ წა­მი­კი­თხავს, რომ გა­ვის­ტუმ­რე, მერე ჩავ­ხე­დე და რამ­დე­ნი­მე თბილ სი­ტყვას­თან ერ­თად და­ე­წე­რათ: "ჩემო მირ­ზა, სა­ნამ შენი თა­ო­ბა ცო­ცხა­ლი ვართ, შენ და­ვი­წყე­ბა არ გი­წე­რია"... თურ­მე ერთ-ერთი ქალ­ბა­ტო­ნი, რო­მე­ლიც ჩემს მო­ნა­თხრობს თვალ­ცრემ­ლი­ა­ნი უს­მენ­და, მირ­ზას სი­ჭა­ბუ­კის პე­რი­ო­დის მე­გო­ბა­რი, ნა­თე­ლა ბერ­ძე­ნიშ­ვი­ლი ყო­ფი­ლა. მისი სა­ხე­ლი და გვა­რი კარ­გად ვი­ცო­დი და წიგნ­ში ამო­ვი­კი­თხე თუ არა, მა­შინ­ვე და­ვე­დევ­ნე სტუმ­რებს... მირ­ზა ძა­ლი­ან პო­პუ­ლა­რუ­ლი იყო, რად­გან ბუ­ნე­ბაც შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ჰქონ­და, გა­ნათ­ლე­ბაც და გა­რეგ­ნო­ბაც, ამი­ტომ ძა­ლი­ან დიდი და კარ­გი სა­მე­გობ­რო ჰყავ­და - ქალ­ბა­ტო­ნე­ბიც და მა­მა­კა­ცე­ბიც. ამი­ტომ უყ­ვარ­და ბევრ ქალ­ბა­ტონს, ხში­რად და­ფა­რუ­ლი იყო ეს გრძნო­ბე­ბი და წლე­ბის შემ­დეგ, მირ­ზას ცხოვ­რე­ბის კვლე­ვის პე­რი­ოდ­ში ამ ქალ­ბა­ტო­ნე­ბის შვი­ლე­ბი გვიმ­ჟღავ­ნებ­დნენ. ლა­პა­რა­კობ­დნენ მისი და თინა მაქ­სი­მე­ლაშ­ვი­ლის, ასე­ვე ნელი ამა­შუ­კე­ლის სიყ­ვა­რულ­ზე. ვფიქ­რობ, ზოგი რამ გა­და­ჭარ­ბე­ბუ­ლი­ცაა და მირ­ზას პო­პუ­ლა­რო­ბამ და შემ­დეგ - ნა­ად­რევ­მა და ტრა­გი­კულ­მა სიკ­ვდილ­მა გა­მო­იწ­ვია ამ­დე­ნი ლა­პა­რა­კი... სხვა­თა შო­რის, მირ­ზა ძა­ლი­ან კარ­გად ხა­ტავ­და და მისი მე­გო­ბა­რი, თინა ოჩი­ა­უ­რი ძა­ლი­ან უწო­ნებ­და ნა­ხა­ტებს. მირ­ზა ფან­დურ­ზეც უკ­რავ­და და ამ­ბო­ბენ, ძა­ლი­ან კარ­გა­დაც მღე­რო­დაო. სა­ერ­თოდ, მისი ოჯა­ხი იყო მუ­სი­კა­ლო­ბით გა­მორ­ჩე­უ­ლი: ყვე­ლა­ნი მღე­როდ­ნენ, უკ­რავ­დნენ, ხოლო მისი და - რო­ე­ნა სა­ო­პე­რო თე­ატ­რის სო­ლის­ტიც კი იყო.

- რა სამ­წუ­ხა­როა, რომ მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნის საფ­ლა­ვი სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ არის. რო­გორც მახ­სოვს, ბე­ლო­რუ­სი­ა­შია, ვი­ტებსკის ოლ­ქში...

- კი, ეგრე არის: ბე­შენ­კო­ვი­ჩის რა­ი­ო­ნია, სო­ფელ სა­ნიკ­თან ახ­ლოს, რჟავ­კის საძ­მო სა­საფ­ლა­ო­ზე. ბე­ლო­რუ­სებ­მა საკ­მა­ოდ პა­ტი­ვი მი­ა­გეს მათ მი­წა­ზე გმი­რუ­ლად და­ღუ­პულ ქარ­თველ ჭა­ბუკს: შე­სა­ნიშ­ნა­ვი საფ­ლა­ვი გა­უ­კე­თეს წარ­წე­რით: "აქ დაკ­რძა­ლუ­ლია ლე­ი­ტე­ნან­ტი მირ­ზა გე­ლო­ვა­ნი" და უვ­ლიდ­ნენ კი­დეც. ადრე სა­ქარ­თვე­ლო­დან ხში­რად იგ­ზავ­ნე­ბო­და დე­ლე­გა­ცი­ე­ბი ბე­ლო­რუ­სი­ა­ში, ქარ­თვე­ლი პი­ო­ნე­რე­ბიც ჩა­დი­ოდ­ნენ მირ­ზას საფ­ლავ­ზე. ქარ­თუ­ლი მი­წაც ჩა­უ­ტა­ნეს და მი­ა­ყა­რეს საფ­ლავს. მახ­სოვს, მირ­ზას პო­ე­ზი­ა­ზე შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი ჩვე­ნე­ბუ­რი კაცი, გა­ზეთ "თი­ა­ნე­თის" მთა­ვა­რი რე­დაქ­ტო­რი თემო ცა­ლუ­ღე­ლაშ­ვი­ლი ახალ­გაზ­რდო­ბა­ში მარ­ტოდ­მარ­ტო, ზურგჩან­თა­მო­კი­დე­ბუ­ლი გა­ემ­გზავ­რა ბე­ლო­რუ­სი­ა­ში და საფ­ლავ­ზე ღამე გა­უ­თე­ნა პო­ეტს, უკან დაბ­რუ­ნე­ბულ­მა კი ულა­მა­ზე­სი ჩა­ნა­ხა­ტი მი­უ­ძღვნა ამ ამ­ბავს. ძა­ლი­ან გულ­და­სა­წყვე­ტია, რომ თი­თო­ე­უ­ლი თი­ა­ნე­თე­ლის, კი­დევ ბევ­რი ქარ­თვე­ლის ნატ­ვრა ვერ ას­რულ­და და მირ­ზას გად­მოს­ვე­ნე­ბა ვერ მო­ხერ­ხდა. ნე­ტავ, ოდეს­მე მა­ინც და­ად­გეს საშ­ვე­ლი მისი ნეშ­ტის გად­მოს­ვე­ნე­ბას.

პ.ს. "მჯე­რა: მე და­ვი­ბა­დე უდი­დე­სი ძვრე­ბის მო­ნა­წი­ლედ და ამ ომი­დან, ამ გრი­გა­ლი­დან დავ­ბრუნ­დე­ბი გა­მარ­ჯვე­ბულ ლაშ­ქარ­თან ერ­თად. მო­ვივ­ლი ყვე­ლა გრი­გა­ლებს და დავ­ბრუნ­დე­ბი. ახალ­გაზ­რდა ვარ და იმე­დი­ა­ნი. არ არის ტყვია, რო­მე­ლიც მე მომ­კლავს, რად­გან ჩემი ფეს­ვე­ბი იმ ქვე­ყა­ნა­შია, რო­მელ­საც ჰკლავ­დნენ და არ კვდე­ბო­და, რად­გან იმე­დი­ა­ნი ვარ და იმე­დი ამარ­ცხებს სიკ­ვდილს. რად­გან გამ­ბე­და­ვი ვარ და სი­ცო­ცხლით მო­თა­მა­შე" (ფრაგ­მენ­ტი მირ­ზას ფრონ­ტი­დან გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი წე­რი­ლი­დან).

ირმა ხარ­ში­ლა­ძე

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)