საქართველო მხოლოდ თბილისი არ არის და რეგიონებში თუ მდგომარეობა არ გამოსწორდა, ვერც ქვეყანა განვითარდება. პრობლემები ყველა რაიონშია, თუმცა შევეცადეთ მათგან ის ათეული გამოგვეყო, სადაც მოსახლეობას ყველაზე მეტად სჭირდება დახმარება. ეს თავისებური რეიტინგი ექსპერტებზე, ადგილობრივებსა და მაჟორიტარ დეპუტატებზე დაყრდნობით შევადგინეთ.
1. ცაგერი. "ეს მეწყრული ზონაა, 1200 ოჯახის საცხოვრებელი სახლი დასანგრევი და თავიდან ასაშენებელია. ეს კი დიდ თანხებს მოითხოვს. ბუნებრივი აირი ხომ აუხდენელი ოცნებაა. ამის პერსპექტივაც კი არ არსებობს. ცენტრალური გზის სარემონტო სამუშაოები თითქმის სრულდება, ამ მხრივ პრობლემა არ გვაქვს, თუმცა რამდენიმე სოფელში მისასვლელი გზები ძალიან ცუდ მდგომარეობაშია, რაც ზამთარში განსაკუთრებით გვაწუხებს. ზოგიერთ სოფელში მისასვლელი გზა ზამთარში საერთოდ არ არსებობს, ეს კი სერიოზული პრობლემაა."
"უწყლობა და გამრიცხველიანების საკითხი სასწრაფოდ მოსაგვარებელია. მოსახლეობა მოხმარებული ელექტროენერგიის საფასურის გარდა, ზედმეტ თანხასაც იხდის. თანხის გადახდა კი არავის სურს. რაიონის მოსახლეობას ძალიან კარგი ხეხილის ბაღები აქვს, კარგი იქნება, თუ ხილის გადამმუშავებელი ერთი ქარხანა აშენდება. მოსახლეობას შემოსავალი გაუჩნდება, ადგილობრივები დასაქმდებიან და რაიონიდან წასვლასაც აღარ მოისურვებენ."
2. ყაზბეგი. ყაზბეგელებსაც უგზოობა, უწყლობა და მოუწესრიგებელი ინფრასტრუქტურა აწუხებთ. "გზები რაიონისთვის დიდი პრობლემაა. დაწყებულია ცენტრალური, შიდა გზებისა და ხიდების სარემონტო სამუშაოები. ყაზბეგი ტურისტებისთვის ერთ-ერთი მიმზიდველი ადგილია და ინფრასტრუქტურის მოწესრიგებაც მიმდინარეობს. წყალმომარაგების სისტემაც მოსაწესრიგებელია, დაწყებულია დაზიანებული, მოძველებული სისტემის შეცვლა". ცნობილია, რომ ადგილობრივი ხელმძღვანელობა რაიონის სასმელი წყლით მომარაგებას გეგმავს სნოს ხეობიდან, რაც წყლის პრობლემას საბოლოოდ აღმოფხვრის. პროექტი მზადაა. თუმცა მის განსახორციელებლად დიდი თანხებია საჭირო. მიგრაცია ერთ-ერთი სერიოზული პრობლემაა ყველა რაიონისთვის. გამონაკლისი არც ყაზბეგია. გავრცელებული ინფორმაციით, ყაზბეგში, სოფლის მეურნეობის განვითარების პროგრამის მიხედვით, იგეგმება ფერმების მოწყობა, სადაც ადგილობრივი მოსახლეობა დასაქმდება. იგეგმება გვირაბებისა და ელექტროსადგურის მშენებლობა, რაც დამატებით სამუშაო ადგილებს შეუქმნის ადგილობრივ მოსახლეობას.
3. ასპინძა. "გაზიფიცირება, სარწყავი და სასმელი წყალი, დასაქმება - ჩვენს პრობლემებს რა ჩამოთვლის. სასმელი წყალი მოსახლეობას გრაფიკით მიეწოდება, სარწყავი წყლის არარსებობის გამო სოფლის მოსახლეობა ამ წყალს ბაღების მოსარწყავად იყენებს, რაც პრობლემას ქმნის. ხალხმა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მიერ დარიგებული ვაუჩერები ვერ გამოიყენა. გვამშვიდებენ, ვაუჩერებს ვადა აგვისტომდე აქვს, ეტაპობრივად ყველას დავაკმაყოფილებთ და მიწას დავუხნავთო. რაც შეეხება გზას, სოფლის გზების უმეტესობა მოასფალტდა, თუმცა პრობლემები მაინცაა. მაღალმთიან სოფლებს ზამთრის გადატანა ძალიან უჭირთ, მოსახლეობა, ძირითადად, შეშით თბება. იჩეხება ტყეები, ახალი ტყის მასივების გაზრდას კი საუკუნეები სჭირდება. არჩევნებამდე სოფელ ხიზაბავრასა და საროს ბუნებრივი აირი მიეწოდებოდა. არჩევნების შედეგ კი ამ სოფლებში ბუნებრივი აირის მიწოდება შეწყდა. მიზეზი ვერ დავადგინეთ."
4. ამბროლაური. რაიონს შიდა გზების მოუწესრიგებლობა განსაკუთრებით აწუხებს. ამ პრობლემით ამბროლაურის რაიონი სხვა რაიონებს შორის ნამდვილად ლიდერობს.
5. ლანჩხუთი. რატომღაც მიიჩნიეს, რომ ლანჩხუთისთვის უმთავრესი სტადიონის მშენებლობა ყოფილა, რადგან "გურია" უმაღლეს ლიგაში გადავიდა. ადგილობრივები ამბობენ, რომ რაიონში უამრავი პრობლემაა, სტადიონი კი მათთვის მეორეხარისხოვანია. "რად გვინდა სტადიონი, ადამიანი ავად რომ ხდება ან ქუთაისში მიჰყავთ, ან ოზურგეთში, გვეშინია, გზაში არ გარდაიცვალოს. ლანჩხუთს საავადმყოფო ფაქტობრივად არა აქვს, შენობა დაზიანებულია, არც აპარატურა აქვთ წესიერი, პაციენტები მედპერსონალს არა ენდობიან, ამის ფონზე რა დროს სტადიონია? გასაგებია, რომ რაიონის ხელმძღვანელობას სტადიონის აშენება სურს, მაგრამ გაითვალისწინონ - ხალხს უკიდურესად უჭირს. ჯობია, მათი დასაქმებისთვის იზრუნონ. არც სოფლებისა და არც რაიონის გაზიფიცირება არ დასრულებულა. ჩვენ გაზი უფრო გვჭირდება და სამუშაო, ვიდრე სტადიონი."
6. ქობულეთი. ზღვის სეზონი ივნისიდან გახსნილად ითვლება, რაც რაიონის მოსახლეობის ძირითადი შემოსავლის წყაროა. სეზონის გახსნამდე რამდენიმე დღით ადრე სანაპირო ზოლის დასუფთავება ჯერ დაწყებული არ არის, რაც ქობულეთელებს ძალიან აწუხებთ. გარდა ამისა, მათ მოუწესრიგებელი საკანალიზაციო სისტემა სერიოზულ პრობლემებს უქმნის. ქობულეთელები ამბობენ, რომ დაზღვევის მიუხედავად, სრულად ვერ იყენებენ სადაზღვევო პოლისს. "ანალიზების ასაღებად ზოგჯერ ბათუმში გვიშვებენ, ასე სიარულს თუ გვიპირებდნენ, მაშინ რად გვინდოდა ამათი დაზღვევა, რა, ბათუმში ჩვენ ვერ ჩავიდოდით?"
7. ხელვაჩაური. "მთავარია, მოსავალი კარგად დავაბინაოთ, ესაა ჩვენი შემოსავლის ძირითადი წყარო. მას შევყურებთ წლიდან- წლამდე. რაც ძალიან გვინდა, ეს ბუნებრივი აირია. რამდენიმე სოფელში ეს პრობლემა მოგვარდა, მაგრამ კიდევ რჩება სოფლები, სადაც არც ბუნებრივი აირია და სასმელი წყალიც ჭირს. გაზი რომ გვექნება, ზამთარში შეშით აღარ გავთბებით და ხეტყესაც გავუფრთხილდებით."
8. გორი. "ომგამოვლილ რაიონს განსაკუთრებული დახმარება და მოვლა სჭირდება. სარწყავი და სასმელი წყალი ამ რაიონის სოფლებისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. ომის შემდეგ დე ფაქტო ხელისუფლებამ სარწყავი წყალი გადაკეტა და სოფლები უწყლოდ დატოვა. წყალი გორის რაიონის სოფლებისთვის მთავარ პრობლემად რჩება. "გარეჯვარი, ხელთუბანი - რომელი ერთი ჩამოვთვალო? უმდიდრეს სოფლებად ითვლებოდა, მაგრამ ახლა ხალხი შიმშილობს, უწყლობამ გაანადგურა ბაღები, ძალიან გვჭირდება ხელისუფლების დახმარება." ქართლელების საწუხარი ასევე უცხოელებზე გაყიდული მიწის ნაკვეთებია.
9. გურჯაანი. გურჯაანელებს, გარდა იმისა, რომ სტიქია უტევს, სხვა პრობლემებთანაც უწევთ გამკლავება: სასმელი წყალი, ბუნებრივი აირი. სოფელ კარდენახის მოსახლეობა მძიმე დღეშია, მათ სასმელი წყალი არა აქვთ. რიგ უბნებში წყალი საერთოდ არ მოდის და ხალხს მეორე უბნიდან უწევს მარაგის შევსება. "სასმელი წყალი დაბინძურებულია და ჯობია, საერთოდ არ დალიოს ადამიანმა. სარწყავი არხი კერძო პირს ეკუთვნის და მორწყვა პრობლემას აღარ უნდა წარმოადგენდეს, მაგრამ მიწის ნაკვეთები მაინც მოურწყავი რჩება. სტიქიამ დააზარალა კოლაგი, ბაკურციხე, ვეჯინი, ძირკოკი. ხალხს ძალიან უჭირს. ხეხილის ბაღები განადგურებულია. არადა, ხალხი თავს ამით ირჩენს. გაზი ყველა სოფელს არა აქვს, არჩევნებამდე გვპირდებოდნენ, ყველას ექნებაო, მაგრამ მხოლოდ დაქსელეს, სამუშაოები გაჩერებულია და არც ვიცით, როდის გაგრძელდება".
10. თიანეთი. "რაიონს ბევრი პრობლემა აქვს, მაგრამ რაც ყველაზე მეტად გვაწუხებს, ეს უმუშევრობაა. რაიონის სოფლების ნაწილს არც სასმელი წყალი აქვს და არც სარწყავი. მთლიანად ამინდზე ვართ დამოკიდებული. გვალვის დროს წვიმას ვნატრობთ და წვიმის დროს - მზეს. ბუნებრივი აირი რაიონში საერთოდ არ არის. ხალხი დაიღალა გაზის ბალონების დატუმბვით. რა გახდა თიანეთელებისთვის ბუნებრივი აირი და წყალი? უმუშევრად დარჩენილი ხალხი სამუშაოს საძებნელად ქალაქში მიდის, დაცლილია სოფლები. ხალხი თვითდასაქმებაზეა გადასული. აგროვებენ ყველს, თაფლს, კვერცხს, რძეს და ქალაქში მიდიან იმისთვის, რომ ორი კაპიკი იშოვონ. რაიონს დახმარება სჭირდება, თორემ მალე სოფლების ნაცვლად ნასახლარები გაჩნდება."
თეკლა ტუღუში
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)