ქართველი მეცო-სოპრანო მარია კალასს შეადარეს

თბილისის ოპერისა და ბალეტის აკადემიური თეატრის 2012-2013 წლების სეზონის გახსნაზე ცნობილ ქართველ მომღერლებთან ერთად, ზაქარია ფალიაშვილის უკვდავ ოპერაში - "აბესალომ და ეთერი" მარსელში მოღვაწე მეცო-სოპრანომ, ირინა ალექსიძემაც იმღერა - დედოფალ ნათელას პარტია შეასრულა.

მსოფლიოს საოპერო სცენების მეტრები: ცისანა ტატიშვილი, მედეა ამირანაშვილი და თენგიზ მუშკუდიანი, ახალგაზრდა შემსრულებელს - ირინა ალექსიძეს "ფენომენალური ხმის, სინთეზური მუსიკალურ-არტისტული მონაცემების, გემოვნებიან და ბრწყინვალე ვოკალისტს" უწოდებენ. მან საკმაოდ ხანმოკლე პერიოდში იმღერა ეროვნული თუ ევროპული რეპერტუარის ყველა მნიშვნელოვანი პარტია და შემოქმედებითი ენერგიით, სცენური მომხიბვლელობით, გამბედაობითა და იმპროვიზაციის საოცარი უნარით ქართველი მსმენელის კეთილგანწყობა და სიყვარული დაიმსახურა.

ირინა ალექსიძემ 2000 წელს დაამთავრა გორის მუსიკალური სასწავლებელი და სწავლა თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიაში პროფესორ ნოდარ ანდღულაძის კლასში განაგრძო. შემდეგ ბათუმის კონსერვატორიასთან არსებულ საოპერო სტუდიაში მუშაობდა, 2005 წლიდან კი თბილისის საოპერო თეატრის სოლისტი გახდა და დიდ მაესტროსთან, თენგიზ მუშკუდიანთან მეცადინეობდა.

თბილისის საოპერო თეატრში ლოლას და ლუჩიას (მასკანის "სოფლის ღირსება"), ნათელას, ნანოს (ფალიაშვილის "აბესალომ და ეთერი", "დაისი"), მაროს (დოლიძის "ქეთო და კოტე") პარტიები შეასრულა, სპექტაკლების პრემიერებზეც იმღერა - ვერდის "რიგოლეტოში" მადალენას პარტია და "ნაბუქოში" ფენენას პარტია, რასაც მოჰყვა ამნერისის ურთულესი საოპერო როლი ვერდის "აიდასა" და ფლორას პარტია "ტრავიატაში".

2009 წლის ბოლოს ირინა ალექსიძე სასწავლებლად გაემგზავრა იტალიაში, ოზიმოს აკადემიაში პროფესორ სერჯიო სეგალინისთან. პარალელურად ის ვოკალის გაკვეთილებს იღებდა მაესტრო მარიო მელანისთან პეზაროს საოპერო აკადემიაში.

სწორედ პეზაროში, 2010 წელს ირინა ალექსიძე მონაწილეობდა მე-7 საერთაშორისო კონკურსში და ფაენცას საოპერო თეატრში აზუჩენას როლზე (ვერდის "ტრუბადურში") მიიწვიეს. წარმატებული დებიუტის შემდეგ ირინა ალექსიძე სასწავლებლად საფრანგეთში გაემგზავრა. გამოდიოდა საფრანგეთში, იტალიასა და გერმანიაში. ევროპაში თანდათან თაყვანისმცემლებიც მოუმრავლდა და გულშემატკივრებიც და უკვე მე-3 წელიწადია, თავისი საშემსრულებლო ოსტატობით აკვირვებს ფრანგ თუ იტალიელ მსმენელსა და პროფესიონალებს.

ეროვნული მუსიკის პოპულარიზაციის მიზნით, მსოფლიოს დიდ სცენებზე ხშირად მღერის ფალიაშვილის, ლაღიძის, ბალანჩივაძის, მაჭავარიანის ნაწარმოებებს...

ირინა ალექსიძე:

- მარსელში, ფესტივალ "რადიო საფრანგეთში" შესრულებული ქართული ნაწარმოების გამო, ჟიურიმ პრიზითაც დამაჯილდოვა. სიამაყითა და დიდი სიამოვნებით ვმღერი ქართული კლასიკური მუსიკის თვალსაჩინო ნიმუშებს, რაც მუდამ აღაფრთოვანებს მსმენელს. ევროპელებს სიახლე ძალიან ახარებთ. განსაკუთრებული პატივისცემით გვექცევიან ქართველ შემსრულებლებს, როცა ხედავენ, რომ ჩვენც ვცდილობთ, გემოვნებიანი ქართული მუსიკა შევთავაზოთ, გვიმახსოვრებენ და შრომას გვიფასებენ. ამიტომ, მე და ჩემი მეგობრები თავს ვალდებულად ვთვლით, იტალიურ თუ ფრანგულ რეპერტუართან ერთად, კონცერტებზე მსმენელი ფალიაშვილის, ლაღიძის, ბალანჩივაძის გენიალური მუსიკითაც ვასიამოვნოთ. მარსელში, ერთ-ერთ კონცერტზე გამოსვლის დროს ვიმღერე ლელას არია ლაღიძის ოპერიდან "ლელა". ეს გახლავთ სოპრანოს პარტია, მაგრამ ჩემი თხოვნით, აკომპანიატორმა ნახევარი ტონით დაადაბლა. კონცერტზე მუსიკის კრიტიკოსებმაც მომისმინეს და მეორე დღეს ერთ-ერთ გაზეთში, შემდეგ კი - ინტერნეტში, პირად ბლოგზე იტალიელმა საოპერო კრიტიკოსმა ბენიტო პელეგრინიმ დაწერა კიდეც, რომ ჩემმა თავისუფალმა და ემოციურმა შესრულებამ მარია კალასი გაახსენა...

- თბილისის ოპერისა და ბალეტის სახელმწიფო თეატრის

161-ე სეზონის გახსნის პატივი თქვენც გერგოთ. დიდი პაუზის შემდეგ როგორი განწყობილებით იმღერეთ სამშობლოში?

- თბილისის საოპერო თეატრის სცენა, სადაც წლების განმავლობაში მღეროდნენ მსოფლიო ოპერის ლეგენდარული ქართველი შემსრულებლები და მათი უცხოელი პარტნიორები, ჩემთვის მშობლიურიც არის და ძვირფასიც. მეამაყება, სეზონის გახსნაზე რომ მომიწვიეს. მრავლისმნახველი თეატრი გვაქვს, კულტურული ცხოვრების, დღესასწაულების მემატიანე. მიხარია, რომ მომავალ წელს თბილისს უმშვენიერესი, ტრადიციული, დიდებული განახლებული საოპერო თეატრი ექნება, სადაც მრავალი საინტერესო სპექტაკლი და ფესტივალი გაიმართება.

- უკვე მე-3 წელიწადია, საფრანგეთში საქმიანობ. რამდენად პრიორიტეტულია იმ ქვეყანაში კულტურა, როგორი ყურადღება ექცევა სახელმწიფოსგან ხელოვნების დარგებს?

- საფრანგეთი ამ მხრივ მსოფლიოში ერთ-ერთი მისაბაძი, ძალიან მოწესრიგებული ქვეყანაა. კულტურა მათთვის სავიზიტო ბარათია და ყველა სახელმწიფო რგოლისგან დიდი ხელშეწყობა აქვს. მუზეუმების, საკონცერტო თუ საგამოფენო დარბაზების, საოპერო თეატრებისთვის კოლოსალური თანხები იხარჯება იმისთვის, რომ მაქსიმალური კომფორტი შეუქმნან ხელოვანებს. ცხადია, მეცენატებსაც ავალდებულებს სახელმწიფო, კულტურული მემკვიდრეობის მოვლა-პატრონობისთვის და საერთაშორისოდ აღიარებული შემსრულებლების მოზიდვისთვის დახარჯონ ფული. კლასიკური მუსიკა, შოუბიზნესი, ფოლკლორი, მხატვრობა, მწერლობა - ერთნაირად დაფასებულია იქ და მილიონობით ფრანგთან ერთად ათასობით ტურისტსაც იზიდავს, ამით კი საფრანგეთის სახელმწიფოს ბიუჯეტში დიდი თანხა გროვდება.

- პრესა, ტელევიზია როგორ აშუქებენ კულტურულ ცხოვრებას, რამდენად კვალიფიციური პუბლიკაციები იბეჭდება?

- რა თქმა უნდა, შემფასებელთა შორის, ღონისძიებებს ხელოვნებათმცოდნეები, მუსიკის კრიტიკოსებიც ესწრებიან და ფხიზელი თვალით აკვირდებიან კვირის ყველა აქტუალურ მოვლენას - პრემიერებს, პრეზენტაციებს. იწერება დადებითი და უარყოფითი რეცენზიებიც. ზოგს - აქებენ, ზოგს - იწუნებენ. ხშირად მასმედიას განაჩენიც გამოაქვს ამა თუ იმ ხელოვანისთვის, მიიწვევენ თუ არა კვლავ მას საფრანგეთში, რადგან იქ საკმაოდ მნიშვნელოვან ჰონორარს უხდიან გასტროლიორს და თუ ვინმეს პრესა დაიწუნებს, განმეორებით მისი დაპატიჟებისგან თეატრი თავს შეიკავებს. ამით კრიტიკოსებიც და ჟურნალისტებიც აიძულებენ მენეჯმენტს ფული ყაირათიანად დახარჯოს და მეორედ მხოლოდ ის დებიუტანტი მოიწვიოს, ვინც მათ ბიუჯეტს კი არ აზარალებს, არამედ ერთიორად გაზრდის.

- რით განსხვავდება ქართველი და ევროპელი მსმენელი?

- ყოველი მომდევნო გამოსვლის დროს მკაცრად მოითხოვენ ჩვენგან, რომ მაქსიმალურად ვასიამოვნოთ, ვაჩვენოთ ახალ-ახალი მიღწევები, რასაც რეპეტიციიდან სპექტაკლამდე მუშაობის პროცესში ვაღწევთ. სხვა შემთხვევაში ისევე, როგორც ქართველები, ევროპელებიც გულგრილად გაგვისტუმრებენ სცენიდან.

ირმა ხარშილაძე

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)