დოდო ხურ­ცი­ლა­ვას შინ ლი­ტე­რა­ტუ­რულ გე­მოვ­ნე­ბა­ზე სა­სა­უბ­როდ ვეს­ტუმ­რეთ. რამ­დე­ნი­მე დღის წინ ეთერს და­უბ­რუნ­და "დღის შოუ", მა­ნამ­დე კი გა­და­ცე­მის წამ­ყვა­ნე­ბი შვე­ბუ­ლე­ბა­ში იყ­ვნენ. ქალ­ბა­ტონ­მა დო­დომ დას­ვე­ნე­ბის დღე­ე­ბი ზღვა­ზე გა­ა­ტა­რა, სა­დაც კი­დევ ერთხელ გა­და­უ­კი­თხავს "ღვთა­ებ­რი­ვი კო­მე­დია". "ზღვის პი­რას ამ წიგნ­მა ჩემ­ზე ისე­თი დიდი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მო­ახ­დი­ნა, სა­ერ­თოდ ვე­რა­ვის­თან ვკონ­ტაქ­ტობ­დი და ჩემ­და სა­მარ­ცხვი­ნოდ, გა­მარ­ჯო­ბის მეტს არა­ვის არა­ფერს ვე­უბ­ნე­ბო­დი. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ეს წიგ­ნი არა­ერ­თხელ მაქვს წა­კი­თხუ­ლი, რამ­დე­ნი­მე ად­გი­ლი ჩემ­თვის აღ­მო­ჩე­ნა და ახა­ლი ცის გახ­სნა იყო, ისეთ სცე­ნებ­ზე ამი­ჩუყ­და გული, რაც აქამ­დე მე­გო­ნა, ზე­პი­რად ვი­ცო­დი", - გვი­თხრა მან.

- ჩემი პირ­ვე­ლი წიგ­ნი "ბი­ძია თო­მას ქოხი" იყო. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ცხოვ­რე­ბა­ში რა წიგ­ნიც წა­მი­კი­თხავს, 5-6-ჯერ ან მეტ­ჯერ მაქვს გა­და­კი­თხუ­ლი, "ბი­ძია თო­მას ქოხს" არა­სო­დეს მივ­ბრუ­ნე­ბი­ვარ. ამ წიგნ­მა ძა­ლი­ან მძი­მე და ემო­ცი­უ­რი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მო­ახ­დი­ნა ჩემ­ზე. მას შემ­დეგ და­ახ­ლო­ე­ბით 49 წელი გა­ვი­და, მაგ­რამ ახ­ლაც, როცა ეს წიგ­ნი მახ­სენ­დე­ბა, თვალ­ზე ცრემ­ლი მად­გე­ბა. მე და ბებო სულ ტახ­ტზე ვის­ხე­დით და ის ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი რან­გის ლი­ტე­რა­ტუ­რას მი­კი­თხავ­და. ბე­ბოს წმინ­და ნი­ნოს სა­ხე­ლო­ბის სკო­ლა ჰქონ­და დამ­თავ­რე­ბუ­ლი. ეს იყო ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი დო­ნის სკო­ლა, სა­დაც, მა­გა­ლი­თის­თვის გე­ტყვით, ხატ­ვას მოსე თო­ი­ძე ას­წავ­ლი­და. ბე­ბოს კლას­ში სწავ­ლობ­და ივა­ნე ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლის ქა­ლიშ­ვი­ლი და თა­ვის­თა­ვად ცხა­დია, ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლი შვილს ცუდ სკო­ლა­ში არ მი­იყ­ვან­და (იღი­მის).

სკო­ლის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ ბებო მა­ლე­ვე გა­თხოვ­და. მა­შინ ქა­ლე­ბი ნაკ­ლე­ბად მუ­შა­ობ­დნენ და ოჯახს მა­მა­კა­ცე­ბი ინა­ხავ­დნენ. ამ შემ­თხვე­ვა­შიც ასე მოხ­და, გა­თხო­ვე­ბის შემ­დეგ ბე­ბოს აღარ უმუ­შა­ვია. არ მახ­სოვს მო­მენ­ტი, როცა ბე­ბია არ კი­თხუ­ლობ­და. ჩვენ გვქონ­და და ახ­ლაც გვაქვს "პა­ტა­რა სა­უნ­ჯე", რო­მელ­შიც შე­დი­ო­და დიდი ქარ­თვე­ლი და უცხო­ე­ლი მწერ­ლე­ბის ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი. სა­ოც­რად მიყ­ვარ­და "მა­უ­გლი" და დღე­საც შე­მიძ­ლია, ეს წიგ­ნი პირ­ვე­ლი ფრა­ზი­დან ბო­ლომ­დე ტექ­სტთან ახ­ლოს მოვ­ყვე. დიდი ბიბ­ლი­ო­თე­კა მაქვს მსოფ­ლიო ზღაპ­რე­ბის, რო­მე­ლიც და­ახ­ლო­ე­ბით 200-მდე წიგ­ნის­გან შედ­გე­ბა. ზღაპ­რებს დრო­დად­რო დღე­საც ვკი­თხუ­ლობ. ზღა­პა­რი მი­მაჩ­ნია ერთ-ერთ დახ­ვე­წილ ნა­წარ­მო­ე­ბად, მა­ღა­ლი დო­ნის ლი­ტე­რა­ტუ­რად, რო­მე­ლიც ას­წლე­უ­ლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში იხ­ვე­წე­ბა და იმ ერის სუ­ლი­ე­რი კულ­ტუ­რის ზუს­ტი ნი­შა­ნია, სა­დაც იგი შე­იქ­მნა. ამას წი­ნათ ვი­თომ ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლე­ბი ლა­პა­რა­კობ­დნენ და სი­სუ­ლე­ლე­ებს ამ­ბობ­დნენ, ვი­თომ­და ქარ­თულ ზღა­პარ­ში ასა­ხუ­ლია ჩვე­ნი მენ­ტა­ლი­ტე­ტი და ხა­სი­ა­თი, რაც ქრთა­მის აღე­ბას ით­ვა­ლის­წი­ნებ­სო. რა­ტომ­ღაც მა­გა­ლი­თად მოჰ­ყავ­დათ "რწყი­ლი და ჭი­ან­ჭვე­ლა". არა­და, ამ ზღა­პარ­ში არ­სა­დაა ქრთა­მის მო­მენ­ტი ასა­ხუ­ლი. რწყი­ლი სრუ­ლი­ად უან­გა­როდ დახ­ტის ჭი­ან­ჭვე­ლას და­სახ­მა­რებ­ლად. ხან ერ­თთან მი­დის, ხან მე­ო­რეს­თან, ბო­ლოს წელ­მო­წყვე­ტი­ლი და დაღ­ლი­ლი თოკ-ბა­წარს გრეხს და თა­ვის ძმო­ბილ ჭი­ან­ჭვე­ლას ეხ­მა­რე­ბა. აქ კარ­გად ჩანს ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ძმად­ნა­ფიც­თან და ძმად­ნა­ფი­ცო­ბას­თან. ბავ­შვს ზღა­პა­რი არა მხო­ლოდ უნდა წა­უ­კი­თხო, არა­მედ უნდა უთხრა, რა დევს მას­ში.

- თუ გქონ­დათ გან­სა­ზღვრუ­ლი დრო, რა პე­რი­ოდ­ში უნდა გე­კი­თხათ?

- არა. მე და ბებო მთე­ლი დღე ვის­ხე­დით და ვკი­თხუ­ლობ­დით. სკო­ლამ­დე წერა-კი­თხვა არ ვი­ცო­დი. ბე­ბოს არა­სო­დეს ეზა­რე­ბო­და ჩემ­თვის წიგ­ნე­ბის წა­კი­თხვა. დედა გა­მომ­ცემ­ლო­ბა­ში მუ­შა­ობ­და და შინ სულ მოჰ­ქონ­და სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნი­სა და ქარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რა. სა­ნამ მე წერა-კი­თხვას ვის­წავ­ლი­დი, ერთ-ერთი წიგ­ნი, რო­მელ­მაც ჩემ­ზე დიდი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მო­ახ­დი­ნა, "შვლის ნუკ­რის ნა­ამ­ბო­ბი" იყო. ბევ­რი მი­იჩ­ნევს, რომ ბავ­შვს ეს მო­თხრო­ბა არ უნდა წა­უ­კი­თხო, რად­გან შე­იძ­ლე­ბა, პა­ტა­რას სტრე­სი, გა­გი­ჟე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. ხომ ხე­დავთ, არ მოვმკვდარ­ვარ, ცო­ცხა­ლი ვარ! მე­ტიც, ვფიქ­რობ, რომ ბავ­შვს ეს ნა­წარ­მო­ე­ბი აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა წა­უ­კი­თხო და თან აუხ­სნა, რისი გა­კე­თე­ბა შე­იძ­ლე­ბა და რისი - არა. ვაჟა-ფშა­ვე­ლა მოგ­მარ­თავს პი­რა­დად შენ: "პა­წა­წა ვარ, ობო­ლი. ბედ­მა და­მიბ­რიყ­ვა: ცუდ დროს და­ვობ­ლდი"... ეს სი­ტყვე­ბი დიდ თა­ნაგ­რძნო­ბას აჩენს და გე­უბ­ნე­ბა, რომ ყვე­ლა­ფერს, რაც სამ­ყა­რო­შია მო­ცე­მუ­ლი, უნდა გა­უფრ­თხილ­დე. ასე­ვეა ვა­ჟას სხვა ნა­წარ­მო­ე­ბებ­ში, როცა ის იაზე წერს, ნა­კა­დულ­ზე თუ სხვა.

- დღეს და არა მხო­ლოდ დღეს, პრობ­ლე­მაა ბავ­შვის წიგ­ნამ­დე მიყ­ვა­ნა...

- არ არის პრობ­ლე­მა. ბავ­შვს კომ­პი­უ­ტერ­ში ავუტვირ­თოთ ზღაპ­რე­ბი, იქ წა­ი­კი­თხონ.

- ვი­თომ გა­ა­მარ­თლებს?

- ჩვენ უნდა ვცა­დოთ. ბავ­შვს არ უნდა და­აბ­რა­ლო, რომ წიგ­ნის წა­კი­თხვა არ უნდა, ეს ყვე­ლა­ზე კარ­გი გა­მო­სა­ვა­ლია. ჯერ ერთი, როცა ხე­დავს, რომ მშო­ბე­ლი მუდ­მი­ვად კი­თხუ­ლობს, თა­ვა­დაც უჩ­ნდე­ბა კი­თხვის სურ­ვი­ლი. ბავ­შვს არ უნდა და­ა­ძა­ლო რო­მე­ლი­მე წიგ­ნის წა­კი­თხვა, არ­ჩე­ვა­ნის უფ­ლე­ბა მივ­ცეთ. მერე ნელ-ნელა შე­ა­პა­რე სხვა­დას­ხვა წიგ­ნი. ვთქვათ, არ უნდა ვაჟა-ფშა­ვე­ლას წა­კი­თხვა, აცა­დე წა­ი­კი­თხოს "ჰარი პო­ტე­რი". ავუხ­სნათ, რომ "ჰარი პო­ტერ­ში" უამ­რა­ვი გმი­რია, რომ­ლის მსგავ­სი შე­იძ­ლე­ბა შეგ­ვხვდეს მი­თო­ლო­გი­ა­ში. შე­ვა­პა­როთ ბერ­ძნუ­ლი მი­თე­ბი, ვე­თა­მა­შოთ მი­თე­ბით. ჩემს ძმის­შვი­ლებს ხში­რად ვე­თა­მა­შე­ბო­დი ხოლ­მე მი­თე­ბით და მათ­თან ერ­თად სხვა­დას­ხვა გმირს ვა­სა­ხი­ე­რებ­დი. კი­დევ ერთი სა­შუ­ა­ლე­ბაა: თუ ბავ­შვის თვა­ლებ­ში და­ვი­ნა­ხავთ, რომ ნა­წარ­მო­ებ­მა და­ა­ინ­ტე­რე­სა, სწო­რედ მა­შინ შევ­წყვი­ტოთ კი­თხვა. წიგ­ნი სას­ჯე­ლი არ არის, პი­რი­ქით, უნდა ვაქ­ცი­ოთ ჯილ­დოდ და ვუ­თხრათ, რომ კარ­გად თუ მო­იქ­ცე­ვა, კი­თხვას მა­შინ გა­აგ­რძე­ლებთ. ჩვენ უნდა ვე­ცა­დოთ, თო­რემ არა­ფე­რია "ხე­ლე­ბი და­მი­ბა­ნი­ა­ზე" ად­ვი­ლი.

- სა­თავ­გა­და­სავ­ლო ლი­ტე­რა­ტუ­რის კი­თხვა რა ასაკ­ში და­ი­წყეთ?

- და­ახ­ლო­ე­ბით მე­ო­რე კლა­სი­დან. წა­ვი­კი­თხე: "კა­პი­ტან გრან­ტის შვი­ლე­ბი", "სა­ი­დუმ­ლო კუნ­ძუ­ლი", "შავი ისა­რი", "აი­ვე­ნჰო", "რო­ბინ ჰუდი"... რო­ბინ ჰუ­დის მი­მართ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ინ­ტე­რე­სი მქონ­და, რად­გან მა­ნამ­დე, როცა "ტომ სო­ი­ე­რის თავ­გა­და­სა­ვა­ლი" წა­ვი­კი­თხე, მახ­სოვ­და, ტომი რო­ბი­ნჰუ­დო­ბა­ნას რომ თა­მა­შობ­და. შემ­დეგ გაჩ­ნდა რო­მან­ტი­კუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რა, ცრემ­ლი­ა­ნი დრა­მე­ბი და ა.შ. ასე ნელ-ნელა მი­დი­ხარ "დიდ" ლი­ტე­რა­ტუ­რამ­დე, მაგ­რამ იყო მო­მენ­ტი, როცა მე ძა­ლი­ან ადრე წა­ვი­კი­თხე "დონ კი­ხო­ტი". მა­შინ, წიგნ­ში დონ კი­ხო­ტი­სა და სან­ჩოს გარ­და, სხვა და­ნარ­ჩენ­მა შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა არ მო­ახ­დი­ნა. სა­ჭი­რო იყო გარ­კვე­უ­ლი დრო და ცოდ­ნა, რომ "დონ კი­ხო­ტის" სიღ­რმე მეგ­რძნო.

- ბევ­რი წიგ­ნის კი­თხვის დრ­ოს პე­ი­ზა­ჟის აღ­წე­რას ახ­ტე­ბა...

- ასე არა­სო­დეს გა­მი­კე­თე­ბია. თან, მე ერთი ცუდი თუ კარ­გი თვი­სე­ბა მაქვს, თუ წიგ­ნის კი­თხვა და­ვი­წყე, ის აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა და­ვას­რუ­ლო. იმა­საც გე­ტყვით, რომ სკო­ლა­ში ძა­ლი­ან მკაც­რი ბიბ­ლი­ო­თე­კის გამ­გე მყავ­და. წიგნს რომ წა­ი­კი­თხავ­დი, მას­ზე შენი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა უნდა და­გე­წე­რა და ბიბ­ლი­ო­თე­კა­ში მი­გე­ტა­ნა. სხვა­თა შო­რის, ამას დღემ­დე ვა­კე­თებ.

- და დღეს ის ნა­წე­რი ვის­თან მი­გაქვთ?

- არა­ვის­თან, ჩემ­თვის ვი­ნა­ხავ. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, უმაღ­ლეს­ში სწავ­ლის­ას, ჩემი შე­სა­ნიშ­ნა­ვი მას­წავ­ლებ­ლე­ბის - ნა­თე­ლა ურუ­შა­ძი­სა და დი­მიტ­რი ჯა­ნე­ლი­ძის დამ­სა­ხუ­რე­ბით ვის­წავ­ლე ისიც, რომ როცა ნა­წარ­მო­ებ­ში რამე მო­გე­წო­ნე­ბა, უნდა ამო­ი­წე­რო და იქვე მი­უ­თი­თო გვერ­დი. მერე, როცა რა­ღა­ცის პოვ­ნა მინ­და, მი­ად­ვილ­დე­ბა. თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტში ძა­ლი­ან ბევ­რი წიგ­ნის წა­კი­თხვა მიხ­დე­ბო­და. უამ­რა­ვი გა­მოც­და იყო ერ­თად ჩა­სა­ბა­რე­ბე­ლი, მაგ­რამ წიგ­ნებს მთე­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვკი­თხუ­ლობ­დი და არა გა­მოც­დის წინ. პე­და­გო­გებს არა­სო­დეს აინ­ტე­რე­სებ­დათ ნა­წარ­მო­ე­ბის წვრილ­მა­ნი დე­ტა­ლე­ბი, არა­მედ ინ­ტე­რეს­დე­ბოდ­ნენ შენი სუ­ლი­ე­რი მდგო­მა­რე­ო­ბით. ხელს წაგკრავ­დნენ, რომ "იქ" მი­სუ­ლი­ყა­ვი, სა­დაც ნა­წარ­მო­ე­ბის იდე­ის გა­სა­გე­ბად გუ­ლის თვა­ლი გა­გეხ­სნე­ბო­და. მსოფ­ლი­ო­ში არც ერთი წიგ­ნი მოკ­ლე ში­ნა­არ­სი­სათ­ვის არ და­წე­რი­ლა, მათ შო­რის და­ბა­ლი დო­ნის ლი­ტე­რა­ტუ­რაც. ყვე­ლა იდე­ის­თვის წერს. ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი იდეა კი ყვე­ლა შემ­თხვე­ვა­ში მო­რა­ლუ­რი პი­როვ­ნე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბაა. მსოფ­ლიო ლი­ტე­რა­ტუ­რა იმი­ტომ იქ­მნე­ბა, რომ გა­მოქ­ვა­ბუ­ლი­დან გა­მო­გიყ­ვა­ნოს და პი­როვ­ნე­ბად გაქ­ცი­ოს.

- ვა­ჟა­სე­უ­ლად რომ ვთქვათ, "კაი ყმად"...

- კი ბა­ტო­ნო, "კაი ყმად" და კარგ ქა­ლად, ადა­მი­ა­ნად. ვაჟა სა­ერ­თოდ ცალ­კე თე­მაა. არის ლი­ტე­რა­ტუ­რა და ცალ­კე დგას ვაჟა, ისე­ვე რო­გორც ლი­ტე­რა­ტუ­რა და ცალ­კეა შოთა რუს­თა­ვე­ლი. ეს ცალ­კე მწვერ­ვა­ლე­ბია, რო­მელ­საც თვალს ვერ ააწ­ვდენ. ადა­მი­ა­ნი უნდა ცხოვ­რობ­დეს იდე­ა­ლე­ბით და არა ინ­სტინ­ქტე­ბით, იდე­ა­ლე­ბი­სა და ინ­სტინ­ქტე­ბის შე­ჯა­ხე­ბი­სას უკვე შენ გე­ბა­დე­ბა სა­კუ­თა­რი იდე­ა­ლე­ბი.

- თა­ნა­მედ­რო­ვე ავ­ტო­რებ­ზეც ვი­სა­უბ­როთ...

- ახ­ლა­ხან თა­მაზ ჭი­ლა­ძის ექვს­ტო­მე­უ­ლი გა­მო­ვი­და და ხე­ლახ­ლა წა­ვი­კი­თხე. მერე ოთარ ჭი­ლა­ძე მო­მე­ნატ­რა და ის ვი­კი­თხე. ახ­ლა­ხან და­ვამ­თავ­რე "ყო­ველ­მან ჩემ­მან მპოვ­ნელ­მან". ოთარ ჭი­ლა­ძე ძა­ლი­ან დიდი ავ­ტო­რია, რო­მელ­მაც, ჩემი აზ­რით, უდი­დე­სი მხატ­ვრუ­ლი და ემო­ცი­უ­რი ძა­ლით ზუს­ტად გად­მოგ­ვცა ქარ­თვე­ლი ერის სუ­ლი­ე­რი ის­ტო­რია. თა­მაზ ჭი­ლა­ძე მი­მაჩ­ნია ერთ-ერთ სა­უ­კე­თე­სო ქარ­თველ დრა­მა­ტურ­გად. მარ­თა­ლი, ნა­თე­ლი ნო­ვე­ლე­ბი აქვს გე­რონ­ტი ქი­ქო­ძეს. არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი მწე­რა­ლია გუ­რამ დო­ჩა­ნაშ­ვი­ლი. დიდ ბო­დიშს ვი­თხოვ, თუ ახლა ვინ­მე გა­მომ­რჩა, რად­გან ჩვენ გა­ნე­ბივ­რე­ბუ­ლი ვართ მა­ღა­ლი რან­გის ლი­ტე­რა­ტუ­რით.

რაც შე­ე­ხე­ბა ახალ­გაზ­რდა ავ­ტო­რებს, ჯერ არ შე­მიძ­ლია, რო­მე­ლი­მე მათ­გა­ნი გა­მოვ­ყო, თუმ­ცა, ლაშა ბუ­ღა­ძის "ნუგ­ზა­რი და მე­ფის­ტო­ფე­ლი" ძა­ლი­ან ხე­ი­რი­ა­ნად და­წე­რილ პი­ე­სად მი­მაჩ­ნია, ასე­ვე მო­მე­წო­ნა მისი რო­მა­ნი "ბოლო ზარი". ლაშა ნი­ჭი­ე­რი მწე­რა­ლია. დიდ პა­ტივს ვცემ დათო მაღ­რა­ძეს, რო­გორც პი­როვ­ნე­ბა­სა და სუფ­თა კაცს, ვაჟ­კაცს. ჩემ­თვის ძა­ლი­ან არ­სე­ბი­თი სი­ტყვაა ნამ­დვი­ლი ვაჟ­კა­ცი. სა­ინ­ტე­რე­სო იყო ის წიგ­ნი, რომ­ლის გა­მოც ის ნო­ბე­ლის პრე­მი­ა­ზეა წარ­დგე­ნი­ლი და გა­მი­ხარ­დე­ბა, თუ ის ნო­ბე­ლის პრე­მი­ის ლა­უ­რე­ა­ტი გახ­დე­ბა. რატი ამაღ­ლო­ბე­ლის ზო­გი­ერ­თი ლექ­სიც მომ­წონს, რო­მე­ლიც სა­ოც­რად გვხვდე­ბა გულ­ზე. უბ­რა­ლოდ, რა­ღაც მოხ­და სამ­ყა­რო­ში, თით­ქოს ის პრობ­ლე­მე­ბი, რო­მელ­საც დიდი ავ­ტო­რე­ბი ეჭი­დე­ბოდ­ნენ, და­პა­ტა­რავ­და. შე­იძ­ლე­ბა, მე მეჩ­ვე­ნე­ბა ასე და თა­ნა­მედ­რო­ვე ავ­ტო­რე­ბი იმ რან­გის შე­მოქ­მე­დე­ბად ვერ ჩა­მო­ყა­ლიბ­დნენ, რო­გო­რე­ბიც უწინ იყ­ვნენ. რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, ერ­თბა­შად რთუ­ლია, გა­ლა­კტი­ონ ტა­ბი­ძის რან­გის გახ­დე. ქუჩა არ არის მო­კირ­წყლუ­ლი მსგა­ვი პო­ე­ტე­ბით.

- თა­ვად თუ გიც­დი­ათ წერა?

- არა­სო­დეს. პა­ტა­რა­ო­ბი­სას რაღა­ცებს ვწერ­დი და რომ მივ­ხვდი, ის თა­ვი­სუ­ფა­ლი თე­მის დო­ნეს არ სცდე­ბო­და, შე­ვეშ­ვი. ანუ არ­ცთუ ისე უჭ­კუო ვყო­ფილ­ვარ (იღი­მის). იმი­სათ­ვის, რომ ცა­რი­ელ ფურ­ცელ­ზე შენი გრძნო­ბე­ბი გა­და­ი­ტა­ნო, გან­ცდე­ბი სის­ხლი­ვით უნდა ჩუხ­ჩუ­ხებ­დეს და ამი­სათ­ვის დიდი გა­ბე­დუ­ლე­ბაა სა­ჭი­რო. პუშ­კი­ნის ხელ­ნა­წე­რე­ბი რომ ნახო, გვერ­დით ნა­ხა­ტე­ბია. ის მა­შინ ხა­ტავ­და, რო­დე­საც სი­ტყვებს ეძებ­და. ზუსტს, იმ ერთ კონ­კრე­ტულ სი­ტყვას, თო­რემ იდეა მთლი­ა­ნად მო­ფიქ­რე­ბუ­ლი ჰქონ­და.

- სა­ო­ჯა­ხო ბიბ­ლი­ო­თე­კი­დან ბევ­რი წიგ­ნი და­გი­კარ­გავთ?

- კი, კი, მაგ­რამ არ მე­ნა­ნე­ბა. მე წა­ვალ და კი­დევ ვი­ყი­დი, ღმერ­თმა ქნას, იმან წა­ი­კი­თხოს, ვი­საც ვა­თხო­ვე.

- თა­ვად არ და­გი­ტო­ვე­ბი­ათ ნა­თხო­ვა­რი წიგ­ნი?

- არა, ეგ არ გა­მი­კე­თე­ბია, მაგ­რამ პირ­და­პირ გე­ტყვით, რომ ბიბ­ლი­ო­თე­კი­დან წიგ­ნე­ბი მო­მი­პა­რავს. ანუ წა­მო­ვი­ღე და აღარ და­ვაბ­რუ­ნე. იმ წიგ­ნე­ბის მა­გივ­რად ხუთ­მა­გი რა­ო­დე­ნო­ბის წიგ­ნი მი­ვი­ტა­ნე, მაგ­რამ ის, რაც მე მინ­დო­და, შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნე. ეს ძი­რი­თა­დად პრო­ფე­სი­უ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რაა, თე­ატ­რის ის­ტო­რი­ას შე­ე­ხე­ბა, ვერ­სად ვშო­უ­ლობ­დი და სულ მჭირ­დე­ბო­და.

- და­ა­სა­ხე­ლეთ პერ­სო­ნა­ჟი, რომე­ლსაც ამა თუ იმ თვი­სე­ბით სა­კუ­თარ თავს ამ­სგავ­სებთ...

- ამას წი­ნათ გა­და­ცე­მა­ში ვი­ყა­ვი მიწ­ვე­უ­ლი და ვთქვი, ცო­ტა­თი სან­ჩო პან­სას ვგა­ვარ-მეთ­ქი (იცი­ნის). სხვა არ ვიცი, ვერც ერთ პერ­სო­ნაჟს ვერ შე­ვა­და­რებ თავს.

- ბო­ლოს რა წიგ­ნი გა­ჩუ­ქეს?

- მე­გო­ბარ­მა ივა­ნე ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლის "ქარ­თვე­ლი ერის ის­ტო­რი­ის" I ტომი მო­მი­ტა­ნა და მი­თხრა, რომ და­ნარ­ჩენ ტო­მებ­საც მო­მი­ტანს. ეს ჩემ­თვის ძა­ლი­ან ძვირ­ფა­სი სა­ჩუ­ქა­რია (იღი­მის). მინ­და, ყვე­ლას ვთხო­ვო, ერ­თმა­ნეთს სა­ჩუქ­რად წიგ­ნე­ბი მი­არ­თვით.

ანა კა­ლან­და­ძე

ჟურ­ნა­ლი "რე­ი­ტინ­გი"

(გა­მო­დის ორ­შა­ბა­თო­ბით)