13
მარტიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
რამდენიმე დღის წინ აშშ-ის თავდაცვის უწყებამ და კომპანია Navistar Defense-მა 21 მლნ დოლარად შეფასებულ კონტრაქტს მოაწერეს ხელი. გარიგება აშშ-ის არმიისთვის განკუთვნილ MaxxPro-ს ტიპის ჯავშანმანქანების მოდერნიზაციას ითვალისწინებს.
გაუმჯობესების შედეგად, ამ ტიპის სამხედრო მანქანები ახალი სახის თავისუფალი დაკიდების საკიდრებს, 465 ცხენის ძალის სიმძლავრის დიზელის ძრავას და ტრანსმისიას მიიღებენ. დამკვეთს უკანასკნელ მოდერნიზირებულ მანქანას 2013 წლის მაისის ბოლოს გადასცემენ.
კონტრაქტის პირობების თანახმად, MaxxPro-ების მოდერნიზაციის ფარგლებში, მანქანებიდან მოხსნილი ძველი მაკომპლექტებლები კომპანიის საკუთრებაში გადავა. მათი გამოყენება კი სხვა დაჯავშნული ან კომერციული ავტომობილების წარმოებისას იქნება შესაძლებელი.
MaxxPro-ს ტიპის ჯავშანმანქანები MRAP-ების კლასს მიეკუთვნება. ეს აბრევიატურა იშიფრება, როგორც Mine Resistant Ambush Protected - დაცული აფეთქებებისა და ჩასაფრებისგან. მსგავსი კონცეფციით შექმნილი მანქანები ძლიერი დაცვით გამოირჩევიან. დაჯავშნულ სამხედრო სატრანსპორტო საშუალებებზე, მსგავსი ტექნოლოგიების გამოყენების იდეა სამხრეთ აფრიკელ სპეციალისტებს ეკუთვნით. საბრძოლო მანქანებისთვის ნომერ 1-ელ საფრთხეს ასაფეთქებელი მოწყობილობები წარმოადგენენ. ამიტომაც კონსტრუქტორებმა მანქანის ძირიდან აფეთქების ტალღის ასარიდებლად, ფსკერს V-ებრი ფორმა მისცეს და კლირენსიც გაზარდეს.
MRAP-ის კონცეფციით შექმნილი სამხედრო მანქანები სრულფასოვან საბრძოლო ერთეულებს წარმოადგენენ. მაგრამ უმეტეს შემთხვევაში, მათი დამზადება არსებული სატვირთო ავტომობილის ბაზაზე ხდება. ეს იმიტომ, რომ მათ ძლიერი ძრავა-ტრანსმისია და დიდი ტვირთამწეობა გააჩნიათ.
ზოგიერთ შემთხვევაში, MRAP-ების წონა 24-25 ტონამდეც ადის. შასის სახით კი ყველაზე ოპტიმალურ ვარიანტს სწორედ სატვირთო ავტომობილები წარმოადგენენ. მაგრამ არის ერთი ნიუანსი - სატვირთოს შემთხვევაში ძარასა და ღერძებზე დიდი დატვირთვა მხოლოდ ტვირთის გადატანისას მოდის. MRAP-ი კი ჯავშნის გამო მუდამ დატვირთულია. შესაბამისად, შასიზე მოქმედი მუდმივი დატვირთვისას, ამ ტიპის მანქანებს საბაზო სატვირთო ავტომობილებთან შედარებით, შემცირებული რესურსი აქვთ.
ჯერ კიდევ ერაყის კამპანიის დასაწყისში, ათეულობით აფეთქებულ MRAP-ებში გადარჩენილმა ამერიკელმა ჯარისკაცებმა მათი სიცოცხლისუნარიანობა სათანადოდ შეაფასეს. ბოლო დროს აშშ-ის მთავრობის დაკვეთით, MRAP-ების შექმნა-წარმოების ტემპები რამდენჯერმე გაიზარდა. მიზეზი ნათელია. თვითნაკეთი ასაფეთქებელი მოწყობილობებით, ამერიკული ან სხვა რომელიმე ქვეყნის სამხედრო კონტიგენტის კოლონის აფეთქება ავღანეთში იშვიათობას არ წარმოადგენს. თავის დროზე, ჯერ კიდევ ვიეტნამში მიმდინარე სამხედრო მოქმედებებისას, გზებზე თვითნაკეთ ბომბებზე, საჯარისო დანაკარგების მხოლოდ 14 % მოდიოდა. მაშინ, როცა ერაყსა და ავღანეთში ეს ციფრი 60-65 %-ს აღწევს.
ორიოდე წლის წინ აშშ-ის სენატმა MRAP-ის ტექნოლოგიების გამოყენებით საბრძოლო მანქანების სერიულ წარმოებაზე 22,4 მილიარდი დოლარი გამოყო. ეს თანხა, რომელიც შედარებისათვის ჩვენი ქვეყნის ბიუჯეტზე თითქმის 3-ჯერ მეტია, დაახლოებით 15 400 მანქანის შესყიდვას მოხმარდება.
მაღალი სიცოცხლისუნარიანობის მიუხედავად, მავანი სამხედრო MRAP-ებს მაინც სკეპტიკურად უყურებს. მათი თქმით, ამერიკელების ავღანეთიდან წასვლის შემდეგ, ასეთ მანქანებზე საჭიროება მკვეთრად შემცირდება. თუმცა, ამჟამად მსოფლიოს ყველაზე ცხელ წერტილში ათასობით ასეთი დაჯავშნული სატრანსპორტო საშუალებაა გადასროლილი. ამავდროულად, ბევრ არასამთავრობო ორგანიზაციასა და ქვეყნებში, რომლებსაც პარტიზანებთან უწევთ ბრძოლა, ისინი დიდი პოპულარობით სარგებლობენ.
მაგრამ დაცვის მაღალი დონის მიღმა დიდი მასით გამოწვეული მცირე სამანევრო შესაძლებლობები იმალება, რაც ბევრი საზღვაო ქვეითის აზრით, ჯარებს მთავარ უპირატესობას, მობილურობასა და სისწრაფეს აკარგვინებს. ამავე დროს, ისინი საკმაოდ დიდი რაოდენობით საწვავსაც მოიხმარენ და შესაბამისად, მათი შენახვაც არც ისე იაფი სიამოვნებაა.
მიუხედავად ამისა, MRAP-ების დახვეწა და სრულყოფა აქტიურად მიმდინარეობს. სპეციალისტები მუშაობენ ახალი სახის ჯავშანზე, რომელიც გაზრდილ მედეგობასთან ერთად, წონის სიმცირით გამოირჩევა. ერთ-ერთი ინოვაცია ამ ტიპის საბრძოლო მანქანებში V-სებრი ფსკერის ნაცვლად, ფიჭური კონსტრუქციების გამოყენებაა. განსაკუთრებით აქტიურები ამ საკითხში სამხრეთ აფრიკელები არიან. მანქანის კონსტრუქციიდან V-სებრი ფსკერის ამოღების შემთხვევაში, შემცირდება მისი სიმაღლე. რაც საბრძოლო პირობებში მნიშვნელოვანია. ფიჭის შემთხვევაში, მანქანას ტრადიციული ბრტყელი ფსკერი აქვს, აფეთქებისას წარმოქმნილი ენერგიის შთანთქმა კი ფიჭის დეფორმირების ხარჯზე ხდება.
სტანდარტულ კომპლექტაციაში, MaxxPro–ი 8,7 ლ-ის მოცულობის დიზელის ძრავით აღიჭურვება, სიმძლავრით 330 ცხენის ძალა. აღჭურვილი მანქანა 1,65 ტონიანი სასარგებლო დატვირთვისას, 17,1 ტონას იწონის.
ნუკრი მგელაძე
