სისხლდენა ცხვირიდან, ერთი შეხედვით, თითქოს საშიში არ არის, ამიტომ ექიმს ამ მიზეზით ცოტა თუ მიმართავს - ასე თუ ისე ადამიანებმა იციან, როგორ შეაჩეროს სისხლდენა. ხშირად სისხლდენა თავისთავადაც წყდება, მაგრამ ხდება ისეც, რომ ხანგრძლივდება და სახიფათო მდგომარეობაზე მიანიშნებს.
- რა იწვევს ცხვირიდან სისხლდენას?
- ცხვირიდან სისხლდენა საკმაოდ ხშირი პრობლემაა სამედიცინო პრაქტიკაში და ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის წყაროებზე დაყრდნობით, სისხლდენებს შორის მეორე ადგილი უკავია. საჭიროებს დროულ და კომპეტენტურ სამედიცინო ჩარევას.
ცხვირიდან სისხლდენის ორი მიზეზი არსებობს: ადგილობრივი და სისტემური პათოლოგიები, რომელთაც მეორადად ახასიათებს ცხვირიდან სისხლდენა. ადგილობრივი მიზეზებიდან სისხლდენის მიზეზი შეიძლება იყოს ცხვირის ღრუს ლორწოვანი გარსის მექანიკური გაღიზიანება, სიმშრალე და გათხელება, რაც როგორც წესი ზემო რესპირატორული ქრონიკული დაავადებების შედეგია (ცხვირის ძგიდის გამრუდება, ჰიპერტროფიულ/ალერგიული რინიტი, ადენოიდები, პოლიპი, ქრონიკული სინუსიტები და ა.შ.) სისტემური პათოლოგიები, რომელთაც მეორადად ახასიათებთ ცხვირიდან სისხლდენა არის:
ცხვირიდან სისხლდენის მიზეზი შეიძლება ასევე იყოს სხვადასხვა მედიკამენტების ჭარბი გამოყენება, როგორიც არის არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდები, ანტიკოაგულანტები, ანტიაგრეგანტები და ხანგრძლივი დროის განმავლობაში გამოყენებადი ცხვირის წვეთები.
- რა არის სისხლდენის შესაჩერებლად პირველადი გადაუდებელი დახმარება/საშუალება?
- ოტორინოლარინგოლოგთან მოხვედრამდე მნიშვნელოვანია საზოგადოების ინფორმირება, როგორ შეიძლება გავუწიოთ ასეთ პაციენტს პირველადი დახმარება. თუ სისხლდენის ინტენსივობა მცირეა, საკმარისია ცხვირზე გარედან მექანიკური ზეწოლა რამდენიმე წუთის განმავლობაში, რაც პაციენტს საკუთარი ძალისხმევით შეუძლია გააკეთოს.
თუ ეს არ შველის, საჭიროა, ნებისმიერ მალამოში ბამბის მოზრდილი ტამპონის დასველება და ცხვირში გაკეთება მინიმუმ 1 საათის განმავლობაში. ამის შემდეგ აუცილებელია მიმართოს ექიმს, რათა დაისვას დიაგნოზი, დადგინდეს სისხლდენის მიზეზი და მიიღოს შესაბამისი დანიშნულება სრულყოფილი ეფექტის მისაღებად.
- ხშირად მაღალი წნევისას ხდება სისხლდენა. როგორც ხალხში ამბობენ, კარგია, სისხლი რომ წამოვიდა, შესაძლოა, ამან ინსულტისგან იხსნაო... რას იტყვით ამაზე, არის თუ არა ცხვირიდან სისხლდენა ინსულტისგან დაცვის ერთ-ერთი საშუალება?
- ეს, რა თქმა უნდა, მცდარი აზრია, ძლიერი სისხლდენა თავად შეიძლება გახდეს სავალალო შედეგების მიზეზი. ამიტომ ადრეულ ეტაპზევე, საჭიროა ოტორინოლარინგოლოგის მკურნალობაში ჩართვა და ასეთი პაციენტების პატრონაჟი.
რაც შეეხება მაღალი წნევის მქონე პაციენტებს, მინდა ვურჩიო, რომ ნუ ჩათვლიან ცხვირიდან სისხლდენას ინსულტის პრევენციის საშუალებად. აუცილებელია წნევის მაქსიმალური კონტროლი, რაც თავის მხრივ იქნება არამარტო ინსულტის და ინფარქტის, ასევე ცხვირიდან სისხლდენის პრევენციის საუკეთესო საშუალებაც.
- როგორ ხდება დიაგნოსტირება და მიზეზების დადგენა?
- პირველ რიგში აუცილებელია ოტორინოლარინგოლოგის კონსულტაცია, სისხლის საერთო ანალიზის და კოაგულოგრამის განსაზღვრა.
- როგორ უნდა დაიცვას ადამიანმა თავი ამისგან?
- აუცილებელია ე.წ. ჩექაფის ჩატარება, - საბედნიეროდ ეს ტენდენცია თანამედროვე პრაქტიკაში სულ უფრო და უფრო ფეხს იკიდებს. ეს თავიდან აგვარიდებს არა მარტო ცხვირიდან სისხლდენის განვითარებას, ასევე მთელ რიგ სხვა პრობლემასაც.
- ისიც გამიგონია, რომ ცხვირიდან სისხლდენა სუსტმა კაპილარებმა იცისო... მართლაც ასეა?
- მეტწილად ცხვირიდან სისხლდენის მიზეზი არის გათხელებული ლორწოვანი გარსი ცხვირის ძგიდეზე, რომელიც უხვადაა მომარაგებულის სისხლძარღვებით. შესაბამისად, ლორწოვანის გათხელების ფონზე, ზედაპირული დგომაა აღნიშნული სისხლძარღვების და ნებისმიერი ზეწოლა, ეს დატვირთვა იქნება თუ თუნდაც გაზიანი სასმლის გამოყენება, რაც თავის მხრივ ლორწოვანის გასქელებას ხელს უშლის, სისხლდენის მიზეზი შეიძლება გახდეს. სწორედ აქედან გამომდინარე დამკვიდრდა შეხედულებაც.
- რა არის ზოგადი პრევენცია?
- პერიოდული სამედიცინო გასინჯვები, ჯანსაღი ცხოვნების წესი. რეკომენდაცია კი ასეთია: ცხვირიდან სისხლდენის თვითმკურნალობა დაუშვებელია. საჭიროა ოტორინოლარინგოლოგის კონსულტაცია და დაავადების სწორი მართვა, სხვადასხვა გართულებების თავიდან აცილების მიზნით.