პოლიტიკა
მსოფლიო
სამართალი
მოზაიკა
კონფლიქტები
საზოგადოება
მეცნიერება
კულტურა/შოუბიზნესი
Faceამბები
სამხედრო
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
მითი თუ მორალი: რას ისწავლი ჰომეროსის "ილიადიდან" - დღეიდან, ახალი გამოცემა "ბიბლუსის" ქსელში სპეციალურ ფასად, 10 ლარად იქნება ხელმისაწვდომი
მითი თუ მორალი: რას ისწავლი ჰომეროსის "ილიადიდან" - დღეიდან, ახალი გამოცემა "ბიბლუსის" ქსელში სპეციალურ ფასად, 10 ლარად იქნება ხელმისაწვდომი

ჰო­მე­რო­სის „ილი­ა­და“ ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე ძვე­ლი და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ნაშ­რო­მია, რო­მე­ლიც ათას­წლე­უ­ლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში აო­ცებს მკი­თხველს. ეპი­კუ­რი პო­ე­მა ტრო­ას ომსა და მის გმი­რებ­ზე მოგ­ვი­თხრობს, მაგ­რამ „ილი­ა­და“ მხო­ლოდ ბრძო­ლის ეპო­სი არ არის; ესაა ღრმა, მო­რა­ლუ­რი და ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი ტექ­სტი, რო­მე­ლიც ადა­მი­ა­ნებს ხში­რად სთა­ვა­ზობს ისეთ კი­თხვებ­სა და დი­ლე­მებს, რომ­ლე­ბიც დღემ­დე აქ­ტუ­ა­ლუ­რია.

ომის მო­რა­ლი

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ „ილი­ა­და“ ტრო­ას ომსა და მის გმი­რებ­ზე მოგ­ვი­თხრობს, მისი ძი­რი­თა­დი გზავ­ნი­ლე­ბი მო­რალ­თან, ადა­მი­ა­ნის ბუ­ნე­ბას­თან და ცხოვ­რე­ბი­სე­ულ ღი­რე­ბუ­ლე­ბებ­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. ერთი მხრივ, ომი ნაჩ­ვე­ნე­ბია რო­გორც უკი­დუ­რე­სად სას­ტი­კი და უაზ­რო მოვ­ლე­ნა, სა­დაც ადა­მი­ა­ნე­ბი ხში­რად სა­კუ­თარ ღირ­სე­ბას და სი­ცო­ცხლეს კარ­გა­ვენ. მე­ო­რე მხრივ, აქ­ცენ­ტი­რე­ბუ­ლია გმი­რის სუ­ლი­ე­რი გა­მარ­თლე­ბა და მისი მო­ვა­ლე­ო­ბე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა, რაც ან­ტი­კუ­რი ბერ­ძნუ­ლი კულ­ტუ­რის ერთ-ერთი ფუნ­და­მენ­ტუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა იყო.

აქი­ლევ­სი, რო­მე­ლიც ერთ-ერთი მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟია, მა­გა­ლი­თია იმი­სა, თუ რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ადა­მი­ა­ნი გა­ა­ნად­გუ­როს სა­კუ­თარ შუ­რის­ძი­ე­ბამ და ამ­პარ­ტავ­ნე­ბამ. მისი ზი­ზღი და ვნე­ბა პა­ტი­ვის­ცე­მის და­კარ­გვის გამო სა­ბო­ლო­ოდ სა­ში­ნელ ტრა­გე­დი­ას იწ­ვევს. აქი­ლევ­სი მხო­ლოდ მა­შინ აც­ნო­ბი­ე­რებს თა­ვის შეც­დო­მას, როცა მისი უახ­ლო­ე­სი მე­გო­ბა­რი, პატ­როკ­ლე­სი იღუ­პე­ბა. აქე­დან ვსწავ­ლობთ, რომ შუ­რის­ძი­ე­ბამ და ბრაზ­მა შე­იძ­ლე­ბა უდი­დე­სი ზი­ა­ნი მო­უ­ტა­ნოს არა მხო­ლოდ გარ­შე­მომ­ყო­ფებს, არა­მედ თა­ვად ადა­მი­ანს.

„ილი­ა­და“ ხში­რად გა­ნი­ხი­ლავს გმი­რო­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბას, მაგ­რამ არა მხო­ლოდ ფი­ზი­კუ­რი ძა­ლის მხრივ, არა­მედ მო­რა­ლურ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლა­დაც. გმი­რე­ბი, რო­გო­რი­ცაა ჰექ­ტო­რი და აქი­ლევ­სი, თა­ვი­ანთ ცხოვ­რე­ბას თავ­გან­წირ­ვით წარ­მარ­თა­ვენ, მაგ­რამ მათი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბი ხში­რად მო­რა­ლურ დი­ლე­მებ­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი.

ჰექ­ტო­რი, ტრო­ას გმი­რი და ლი­დე­რი, ნამ­დვი­ლი პატ­რი­ო­ტია, რო­მე­ლიც მზა­დაა ქა­ლა­ქი­სა და ოჯა­ხის­თვის თავი გა­წი­როს. მისი პა­ტი­ოს­ნე­ბა და პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის გრძნო­ბა აძ­ლი­ე­რებს მის ავ­ტო­რი­ტეტს, რაც მკი­თხველს აჩ­ვე­ნებს, რომ ნამ­დვი­ლი ლი­დე­რი არა მხო­ლოდ ბრძო­ლა­შია გა­მარ­ჯვე­ბუ­ლი, არა­მედ მო­რა­ლუ­რი სიძ­ლი­ე­რი­თაც გა­მორ­ჩე­უ­ლია.

ადა­მი­ა­ნუ­რი ვნე­ბე­ბი და მათი კონ­ტრო­ლი

„ილი­ა­და“ გვე­უბ­ნე­ბა, რომ ადა­მი­ა­ნე­ბი მუდ­მი­ვად ვნე­ბე­ბის გავ­ლე­ნის ქვეშ არი­ან, იქ­ნე­ბა ეს ამ­პარ­ტავ­ნე­ბა, შური, სიყ­ვა­რუ­ლი თუ სი­ძულ­ვი­ლი. ეს ვნე­ბე­ბი ხში­რად იწ­ვევს კონ­ფლიქ­ტებ­სა და ტრა­გე­დი­ებს, მაგ­რამ ისიც ნაჩ­ვე­ნე­ბია, რომ ვნე­ბის დაძ­ლე­ვა და ში­ნა­გა­ნი სიმ­შვი­დის პოვ­ნა შე­საძ­ლოა სუ­ლი­ე­რი თა­ვი­სუფ­ლე­ბის მიღ­წე­ვის გზა იყოს.

სიკ­ვდი­ლი­სა და მა­რა­დი­სო­ბის თე­მე­ბი

„ილი­ა­და“ ასე­ვე სვამს დიდ კი­თხვებს სი­ცო­ცხლე­სა და სიკ­ვდილ­თან და­კავ­ში­რე­ბით. ტრო­ას ომის გმი­რე­ბი მუდ­მი­ვად დგა­ნან სი­ცო­ცხლი­სა და სიკ­ვდი­ლის პი­რის­პირ, და ხში­რად ფიქ­რო­ბენ სიკ­ვდი­ლის მნიშ­ვნე­ლო­ბა­ზე. ბევრ მათ­განს სურს, რომ მათი სა­ხე­ლე­ბი მა­რა­დი­უ­ლად დარ­ჩეს ის­ტო­რი­ა­ში, რი­თაც ისი­ნი სა­კუ­თარ არ­სე­ბო­ბას აზრს ანი­ჭე­ბენ.

სიკ­ვდი­ლი „ილი­ა­და­ში“ გარ­და­უ­ვა­ლია, მაგ­რამ ნაჩ­ვე­ნე­ბია, რომ ადა­მი­ა­ნის ღვაწ­ლი და მო­რა­ლუ­რი ზნე­ო­ბა უკ­ვდა­ვია. ადა­მი­ა­ნე­ბი შე­იძ­ლე­ბა ფი­ზი­კუ­რად და­ი­ღუ­პონ, მაგ­რამ მათი საქ­მე­ე­ბი და კე­თი­ლი სა­ხე­ლე­ბი მუ­დამ ცო­ცხლობს. ეს იდეა იმ დრო­ინ­დე­ლი ბერ­ძნუ­ლი კულ­ტუ­რის ცენ­ტრა­ლუ­რი აზ­რია.

დღე­ი­დან, ყვე­ლა დრო­ის ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ნა­წარ­მო­ე­ბი, ჰო­მე­რო­სის "ილი­ა­და" "ბიბ­ლუს­სა" და პრე­სის გავ­რცე­ლე­ბის ჯი­ხუ­რებ­ში დაგ­ხვდე­ბათ!

წიგ­ნი ქარ­თუ­ლად თარ­გმნა ლე­ვან ბერ­ძე­ნიშ­ვილ­მა. გა­მოს­ვლი­დან ერთი კვი­რის მან­ძილ­ზე, წიგ­ნის სპე­ცი­ა­ლუ­რი ფასი 10 ლარი იქ­ნე­ბა.

სე­რი­ის მერ­ვე წიგ­ნის ან სრუ­ლი სე­რი­ის გა­მო­წე­რა შე­საძ­ლე­ბე­ლია ვებგ­ვერ­დი­დან, სპე­ცი­ა­ლურ ფა­სად https://palitral.ge/subscriptions/81

ასე­ვე, შე­გიძ­ლი­ათ დაგ­ვი­კავ­შირ­დეთ ნო­მერ­ზე: 0322470045

R

რუბრიკის სხვა სიახლეები
დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
კადრები: რა ხდებოდა 2 ძლიერი მიწისძვრის დროს მიანმარში? - დაღუპულთა რაოდენობა 1 000-ს გასცდა
ავტორი:

მითი თუ მორალი: რას ისწავლი ჰომეროსის "ილიადიდან" - დღეიდან, ახალი გამოცემა "ბიბლუსის" ქსელში სპეციალურ ფასად, 10 ლარად იქნება ხელმისაწვდომი

მითი თუ მორალი: რას ისწავლი ჰომეროსის "ილიადიდან" - დღეიდან, ახალი გამოცემა "ბიბლუსის" ქსელში სპეციალურ ფასად, 10 ლარად იქნება ხელმისაწვდომი

ჰომეროსის „ილიადა“ ერთ-ერთი ყველაზე ძველი და მნიშვნელოვანი ლიტერატურული ნაშრომია, რომელიც ათასწლეულების განმავლობაში აოცებს მკითხველს. ეპიკური პოემა ტროას ომსა და მის გმირებზე მოგვითხრობს, მაგრამ „ილიადა“ მხოლოდ ბრძოლის ეპოსი არ არის; ესაა ღრმა, მორალური და ფილოსოფიური ტექსტი, რომელიც ადამიანებს ხშირად სთავაზობს ისეთ კითხვებსა და დილემებს, რომლებიც დღემდე აქტუალურია.

ომის მორალი

მიუხედავად იმისა, რომ „ილიადა“ ტროას ომსა და მის გმირებზე მოგვითხრობს, მისი ძირითადი გზავნილები მორალთან, ადამიანის ბუნებასთან და ცხოვრებისეულ ღირებულებებთან არის დაკავშირებული. ერთი მხრივ, ომი ნაჩვენებია როგორც უკიდურესად სასტიკი და უაზრო მოვლენა, სადაც ადამიანები ხშირად საკუთარ ღირსებას და სიცოცხლეს კარგავენ. მეორე მხრივ, აქცენტირებულია გმირის სულიერი გამართლება და მისი მოვალეობების შესრულება, რაც ანტიკური ბერძნული კულტურის ერთ-ერთი ფუნდამენტური ღირებულება იყო.

აქილევსი, რომელიც ერთ-ერთი მთავარი პერსონაჟია, მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება ადამიანი გაანადგუროს საკუთარ შურისძიებამ და ამპარტავნებამ. მისი ზიზღი და ვნება პატივისცემის დაკარგვის გამო საბოლოოდ საშინელ ტრაგედიას იწვევს. აქილევსი მხოლოდ მაშინ აცნობიერებს თავის შეცდომას, როცა მისი უახლოესი მეგობარი, პატროკლესი იღუპება. აქედან ვსწავლობთ, რომ შურისძიებამ და ბრაზმა შეიძლება უდიდესი ზიანი მოუტანოს არა მხოლოდ გარშემომყოფებს, არამედ თავად ადამიანს.

„ილიადა“ ხშირად განიხილავს გმირობის მნიშვნელობას, მაგრამ არა მხოლოდ ფიზიკური ძალის მხრივ, არამედ მორალურ პასუხისმგებლობაზე დაფუძნებულადაც. გმირები, როგორიცაა ჰექტორი და აქილევსი, თავიანთ ცხოვრებას თავგანწირვით წარმართავენ, მაგრამ მათი გადაწყვეტილებები ხშირად მორალურ დილემებთან არის დაკავშირებული.

ჰექტორი, ტროას გმირი და ლიდერი, ნამდვილი პატრიოტია, რომელიც მზადაა ქალაქისა და ოჯახისთვის თავი გაწიროს. მისი პატიოსნება და პასუხისმგებლობის გრძნობა აძლიერებს მის ავტორიტეტს, რაც მკითხველს აჩვენებს, რომ ნამდვილი ლიდერი არა მხოლოდ ბრძოლაშია გამარჯვებული, არამედ მორალური სიძლიერითაც გამორჩეულია.

ადამიანური ვნებები და მათი კონტროლი

„ილიადა“ გვეუბნება, რომ ადამიანები მუდმივად ვნებების გავლენის ქვეშ არიან, იქნება ეს ამპარტავნება, შური, სიყვარული თუ სიძულვილი. ეს ვნებები ხშირად იწვევს კონფლიქტებსა და ტრაგედიებს, მაგრამ ისიც ნაჩვენებია, რომ ვნების დაძლევა და შინაგანი სიმშვიდის პოვნა შესაძლოა სულიერი თავისუფლების მიღწევის გზა იყოს.

სიკვდილისა და მარადისობის თემები

„ილიადა“ ასევე სვამს დიდ კითხვებს სიცოცხლესა და სიკვდილთან დაკავშირებით. ტროას ომის გმირები მუდმივად დგანან სიცოცხლისა და სიკვდილის პირისპირ, და ხშირად ფიქრობენ სიკვდილის მნიშვნელობაზე. ბევრ მათგანს სურს, რომ მათი სახელები მარადიულად დარჩეს ისტორიაში, რითაც ისინი საკუთარ არსებობას აზრს ანიჭებენ.

სიკვდილი „ილიადაში“ გარდაუვალია, მაგრამ ნაჩვენებია, რომ ადამიანის ღვაწლი და მორალური ზნეობა უკვდავია. ადამიანები შეიძლება ფიზიკურად დაიღუპონ, მაგრამ მათი საქმეები და კეთილი სახელები მუდამ ცოცხლობს. ეს იდეა იმ დროინდელი ბერძნული კულტურის ცენტრალური აზრია.

დღეიდან, ყველა დროის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწარმოები, ჰომეროსის "ილიადა" "ბიბლუსსა" და პრესის გავრცელების ჯიხურებში დაგხვდებათ!

წიგნი ქართულად თარგმნა ლევან ბერძენიშვილმა. გამოსვლიდან ერთი კვირის მანძილზე, წიგნის სპეციალური ფასი 10 ლარი იქნება.

სერიის მერვე წიგნის ან სრული სერიის გამოწერა შესაძლებელია ვებგვერდიდან, სპეციალურ ფასად https://palitral.ge/subscriptions/81

ასევე, შეგიძლიათ დაგვიკავშირდეთ ნომერზე: 0322470045

R