სერგეი სუროვიკინი - "გენერალი არმაგედონი" და პუტინის უკანასკნელი იმედი უკრაინასთან ომში

8 ოქტომბერს რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ არმიის გენერალი და რუსეთის საჰაერო-კოსმოსური ძალების სარდალი სერგეი სუროვიკინი დანიშნა უკრაინაში რუსული ჯარების გაერთიანებული დაჯგუფების სარდლად. აქამდე სუროვიკინი მეთაურობდა რუსეთის ჯარების ე.წ. სამხრეთის დაჯგუფებას, რომელიც თვეების განმავლობაში უშედეგოდ ცდილობდა "აზოვსტალის" აღებას. აღსანიშნავია, რომ სერგეი სუროვიკინის დანიშვნამდე უკრაინაში რუსული ჯარების გაერთიანებული დაჯგუფების სარდლის თანამდებობა არ არსებობდა.

"პუტინის ძაღლი", "გენერალი არმაგედონი", "თავისიანებისთვისაც კი საშიში" - ამგვარი უმძიმესი შეფასებებით სავსეა დასავლური მედია. მისი ბიოგრაფია ნამდვილად ამართლებს ამ შეფასებებს.

მან დანიშვნიდან მალევე გამოავლინა შეუბრალებელი ხასიათი, როდესაც ოკუპანტებმა 10 ოქტომბერს, უკრაინის არაერთ ქალაქში მშვიდობიან მოქალაქეებსა და სამოქალაქო ინფრასტრუქტურაზე მიიტანეს სარაკეტო შეტევა.

ამ ადამიანის რეპუტაციაზე საკმარისია იმისი ცოდნაც, რომ მის დანიშვნას მიესალმნენ ჩეჩნეთის ლიდერი რამზად კადიროვი და კერძო სამხედრო კომპანიის "ვაგნერის“ დამფუძნებელი ევგენი პრიგოჟინი. უფლებადამცველები და ბრიტანელი მებრძოლები კი დიდი ხანია ლაპარაკობენ მისი განსაკუთრებული სისასტიკის შესახებ.

სერგეი სუროვიკინი რუსული მედიის ყურადღების ცენტრში პირველად 1991 წელს, პუტჩის დროს მოხვდა, როდესაც ბორის ელცინის მომხრეებსა და საგანგებო სიტუაციების სახელმწიფო კომიტეტის ლოიალურ სამხედროებს შორის შეტაკებები მოხდა. კაპიტანის წოდებით, სუროვიკინი ტამანსკის დივიზიას მეთაურობდა, რომელიც თეთრი სახლის დამცველებს დაუპირისპირდა.

ის მოითხოვდა, მისთვის გზა დაეთმოთ და იარაღიდან გაუფრთხილებლად ისროდა, ხოლო ჯარისკაცებს ქვებსა და ბოთლებს ესროდა. მან გასცა ბრძანება, გაერღვიათ ბარიკადები და შესულიყვნენ გვირაბში. ინციდენტის შედეგად სამი აქტივისტი დაიღუპა - დიმიტრი კომარი, ილია კრიჩევსკი და ვლადიმერ უსოვი. გადატრიალების შემდეგ სუროვიკინმა შვიდი თვე გაატარა "მატროსკაია ტიშინას“ დაკავების ცენტრში, სასამართლოს მოლოდინში. საბოლოოდ, მას ბრალი მოუხსნეს იმ მოტივით, რომ ის უბრალოდ ბრძანებებს ასრულებდა.

1995 წელს, როდესაც ფრუნზეს სამხედრო აკადემიის სტუდენტი იყო, სუროვიკინი იარაღის გაყიდვის ბრალდებით გაასამართლეს. ის თავს დამნაშავედ არ ცნობდა. მოგვიანებით, მოსკოვის გარნიზონის სამხედრო სასამართლომ ის დამნაშავედ ცნო იარაღის ვაჭრობასთან დაკავშირებული სამი ბრალდებით. მოგვიანებით მას ნასამართლეობა მოეხსნა.

2002 წელს სუროვიკინმა დაამთავრა გენერალური შტაბის სამხედრო აკადემია, ორი წლის შემდეგ კი ის კვლავ სკანდალის ეპიცენტრში მოხვდა - ეკატერინბურგში განყოფილების უფროსად მსახურობდა, როდესაც თავის კაბინეტში დაიბარა თავისი მოადგილე, პოლკოვნიკი ანდრეი შტოკალი, რომელმაც "ხმამაღალი შელაპარაკების შემდეგ“ მის კაბინეტში თავი მოიკლა.

მანამდე, იმავე წლის მარტში, ადგილობრივი არჩევნების დროს, სუროვიკინის კოლეგამ ის და კიდევ რამდენიმე უფროსი ოფიცერი პოლიტიკური უთანხმოების გამო, ცემაში დაადანაშაულა. მოგვიანებით მან პროკურატურიდან განცხადება გამოითხოვა.

2004 წლის ივნისში სუროვიკინი დაინიშნა ჩეჩნეთში დისლოცირებული 42-ე გვარდიის მოტომსროლელი დივიზიის მეთაურად. რამდენჯერმე სუროვიკინის ქვეშევრდომებს ბრალი დასდეს წესრიგის დარღვევაში. მათგან ყველაზე ხმამაღალი სოფელ ბოროდინოვსკაიაში შესრულებული "წმენდა" იყო - 2005 წელს ბატალიონი "აღმოსავლეთი“ თავს დაესხა სოფელს. მოწმეების ჩვენებით, ჯარისკაცები სახლებში შეიჭრნენ, ძარცვავდნენ და სცემდნენ მოსახლეობას, ავარები და რუსი ეროვნების მაცხოვრებლები სკოლის ეზოში შეიყვანეს, მამაკაცები დააბეს და პირით მიწისკენ დააწვინეს. ექვსი საათის განმავლობაში მათ აწამებდნენ და სცემდნენ.

მოგვიანებით, სუროვიკინმა განმარტა, რომ ჯარისკაცების მიმართ ბრალდებები მიზნად ისახავდა ბატალიონის მეთაურის, სულიმ იამადაევის "ცილისწამებას“, რომელმაც მოგვიანებით რუსეთის გმირის წოდება მიიღო და რომელიც ცოტა ხანში არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში მოკლეს.

• დონბასი და სირია

რუსეთის ოპოზიციის ლიდერის, ალექსეი ნავალნის თანამოაზრე, ლეონიდ ვოლკოვი წერს, რომ ყირიმის ანექსიის შემდეგ სუროვიკინი დონბასში რუსული ჯარების გაგზავნაში მონაწილეობდა.

”2014 წელს, გენერალ-პოლკოვნიკი სერგეი სუროვიკინი, აღმოსავლეთის სამხედრო ოლქის მეთაური, რატომღაც, მუშაობს არა საკუთარ სახლში, აღმოსავლეთ ციმბირში, არამედ ის არის როსტოვის რეგიონში, სადაც სატანკო ნაწილების ე.წ. "ბურიატის ტანკერების" უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთით გაგზავნას ხელმძღვანელობს", - წერდა ვოლკოვი ფეისბუქზე 2016 წელს. ამ ინფორმაციის ოფიციალური დადასტურება არ არსებობს.

თავდაცვის სამინისტროში რამდენიმე თანამდებობის შეცვლის შემდეგ, 2017 წლის მარტში, სუროვიკინი რუსეთის საავიაციო ჯგუფს სირიაში ხელმძღვანელობდა.

სუროვიკინის მეთაურობით, რუსული ავიაცია საჰაერო მხარდაჭერას უწევდა ბაშარ ალ-ასადის ძალების წინსვლას, რაც მოიცავდა სირიის ქალაქების დაბომბვას, რომლებიც ოპოზიციის კონტროლის ქვეშ იმყოფებოდა. იმავე წლის ნოემბერში სუროვიკინი საჰაერო კოსმოსური ძალების მთავარსარდლის პოსტზე დაინიშნა.

სირიაში სუროვიკინის ქვეშევრდომები კვლავ დაადანაშაულეს ადამიანის უფლებების დარღვევაში. მათ ბრალი საცხოვრებელ კვარტლებზე თავდასხმაში დასდეს. ლაპარაკი იყო ქიმიური იარაღით დაბომბვასა და საავადმყოფოებზე საჰაერო თავდასხმაზე.

2020 წლის Human Rights Watch-ის სპეციალურ ანგარიშში, სუროვიკინი მოხსენიებულია, როგორც მეთაური, რომელიც შეიძლება პასუხისმგებელი იყოს ადამიანის უფლებების დარღვევისთვის 2019-20 წლებში იდლიბის პროვინციაზე თავდასხმის დროს. უფლებადამცველები აცხადებენ, რომ რუსული თვითმფრინავი მიზანმიმართულად ანადგურებდა სამოქალაქო ინფრასტრუქტურას, მათ შორის საავადმყოფოებს.

სხვათა შორის, ეს ვერსია 2019 წლის New York Times-ის გამოძიებითაც დასტურდება.

სირიის ოპერაციის შედეგად სუროვიკინმა მიიღო რუსეთის გმირის წოდება. 2017 წელს ის შეხვდა პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინს სირიაში, როდესაც ის ხმეიმის საჰაერო ბაზაზე გაფრინდა, რათა რუსული ჯარების უმეტესობის გაყვანის შესახებ ოფიციალურად გამოეცხადებინა.

• უკრაინა

23 თებერვალს, რუსეთის მიერ ლუგანსკისა და დონეცკის დამოუკიდებელ რესპუბლიკებად აღიარების შემდეგ, უკრაინის ტერიტორიაზე რუსული არმიის სრულმასშტაბიანი შეჭრის დაწყებამდე ერთი დღით ადრე, სუროვიკინი სხვა მაღალჩინოსნებთან ერთად ევროკავშირის სანქციების ქვეშ მოექცა.

რუსეთში სუროვიკინის დანიშვნამ ოპტიმიზმი გამოიწვია რუს პროპაგანდისტებს შორის, რომლებმაც ახლახანს თავდაცვის სამინისტრო ლიმანის დაკარგვის გამო გააკრიტიკეს. კადიროვმა სუროვიკინს "ნამდვილი მეომარი" უწოდა, პრიგოჟინს კი -"ლეგენდარული პიროვნება".

ავტორი: ეკა დარჩიაშვილი