"ჩვენ ყველანი ამ ქვეყანაზე სტუმრად მოვდივართ..." - ვინ არის 13 ივნისის სტიქიის სიმბოლოდ ქცეული ჰიპოპოტამ ბეგის სკულპტურის ავტორი: ნიჭიერი, ახალგაზრდა მოქანდაკის ინტერვიუ
"სადგური 34“- ასე ჰქვია მოქანდაკე ერეკლე წულაძის გამოფენას, რომელიც გალერეა "გამრეკელი მოდერნში“ აპრილში გაიხსნა და დღემდე გრძელდება. რეტროსპექტული ექსპოზიცია ხელოვანის 30-მდე ნამუშევარს აერთიანებს და ეს მისი რიგით მეოთხე პერსონალური გამოფენაა. ამ ცოტა ხნის წინ 34 წლის სკულპტორმა დედაქალაქს საჩუქარი გაუკეთა და თბილისში, კუს ტბის ტერიტორიაზე "კუს" ქანდაკება დადგა. ეს ერთადერთი სკულპტურა იყო საქართველოში, რომელიც მაღალი ხარისხის ხელოვნური ქვისა და უჟანგავი ფოლადისაგანაა დამზადებული. ახლა კი დედაქალაქს იმავე ტექნოლოგიით მეორე ნამუშევარიც შეემატა - 2015 წელს, ვერეს ხეობაში დატრიალებული ტრაგედიის ერთ-ერთი სიმბოლო ჰიპოპოტამი ბეგი, რომელიც სტიქიას გადაურჩა. წელს, 13 ივნისს კი "მზიურის პარკში“ ერეკლე წულაძის ახალი ნამუშევრის "ბეგის" ქანდაკების გახსნაა დაგეგმლი. კომპოზიცია უჟანგავი ფოლადისგან დამზადებული ცხოველის ფიგურაა, მტრედებთან ერთად, რომლებიც იმ ადამიანთა სულებს განასახიერებენ, ვინც 13 ივნისის ტრაგედიას შეეწირნენ.
ერეკლე წულაძე:
- გამოფენა "სადგური 34“ 17 აპრილს, ბებიაჩემის დაბადების დღეს გაიხსნა და ექსპოზიცია სწორედ მას ეძღვნება. ბებიაჩემი ჩემი სულის მალამოა, ლამარა ჰქვია, მაგრამ ბავშვობიდან ბუკას ვეძახი. გამოფენაზე ერთ-ერთი ნამუშევარია მიკი მაუსი. 1987 წლის 26 ივნისს დავიბადე და ამბობენ, რომ იმ დღეს კამოზე, სამშობიაროში მხოლოდ ერთი ბიჭი გაჩნდა. სწორედ იმ დღეს ბუკამ ცოტა არ იყოს, დაუხვეწავი, ხელით შეკერილი პატარა მიკი მაუსის სათამაშო იყიდა, რომელიც შემდეგ ჩემთვის რელიკვიასავით ძვირფასი გახდა. წლების შემდეგ კი გავაკეთე მიკი მაუსის სახე სარკის ფონზე, რომელიც, ფაქტობრივად, ერთგვარი პორტალია, დროის კარიბჭე.
კომპოზიცია ისეა ჩაფიქრებული, რომ მნახველი და ფიგურა ერთმანეთს უყურებენ. შეიძლება ღრმად მოხუცებულობაში ამ ფიგურას შევხედო და ის ჩემი ბავშვობისა და წარსულის ანარეკლი გახდეს. უნდა ითქვას ისიც, რომ ბოლო წლებში დიდი გეგმები მქონდა, მაგრამ პანდემია რომ დაიწყო, სამწუხაროდ, ყველაფერი ჩაიშალა. 2019 წელს, ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმში ჩემი გამოფენა "ერეკლექტიკიდან“ დღემდე ბევრი რამ შეიცვალა, მათ შორის ცხოვრების სტილი და პანდემიამაც გარკვეული გავლენა იქონია ამ ყველაფერზე. ახლა გამოფენაზე "სადგური 34“ თავი მოვუყარე ყველაფერ იმას, რაც ბოლო სამი წლის განმავლობაში გავაკეთე. წარმოვადგინე როგორც ქანდაკება, ისე ფერწერა. მიმდინარე გამოფენის კურატორი დავით ანდრიაძეა, ხოლო გალერისტი - ხათუნა მელიქიშვილი.
- ამ ცოტა ხნის წინ, კუს ტბის ტერიტორიაზე, შენი ქანდაკება გაჩნდა...
- ეს ჩემი დიდი ხნის ჩანაფიქრი იყო. კუს ტბაზე გავიზარდე, იქ ხშირად ვთამაშობდი. გადავწყვიტე კუს ქანდაკება გამეკეთებინა და ქალაქისთვს მეჩუქებინა. არ მინდოდა, ტრადიციული ბრინჯაოს რეპტილია ყოფილიყო, არამედ განსხვავებული გამოსულიყო, რომელსაც ექნებდა როგორც კუს ფორმა, ასევე ერთგვარი ხომალდისაც. ყველაზე მთავარია, ყოფილიყო ინტერაქციული, რომ მასში ადამიანი ჩანდეს. ისევე როგორც საკუთარ გულში უნდა ჩაიხედოს ყველამ, საკუთარ თავს ჩაუღრმავდეს, ისე ამ სარკის ეფექტის მქონე ქანდაკებაზე დაკვირვებისასაც, უნდა დაფიქრდეს ადამიანი და ეს ყველაზე მთავარია.
ძალიან მიხარია, როცა დღეს კუს ტბაზე ავდივარ და კუსთან ბავშვები ფოტოებს იღებენ. იქაურობა მოსაწესრიგებელია და სანამ ეს მოხდება, ამ სკულპტურით ერთი პატარა მონაკვეთი მაინც არის გალამაზებული. უჟანგავი ფოლადია, 316 მარკის მეტალი, ეს სიმტკიცით ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი მასალაა, ხოლო თეთრი ფერისა - ხელოვნური ქვაა, რომელიც ისეთივე მაღალი ხარისხისაა, როგორც ფოლადი. საერთოდ, ჩემთვის ეს ხელოვნება სანახაობრივი შემეცნებაა. აქცენტირება ხდება ფორმისა და შინაარსის თანხვედრაზე და ასევე დიდ მნიშვნელობას ვანიჭებ ვიზუალურ მხარეს. ელგუჯა ამაშუკელი ამბობდა, ხელოვნება მშვენიერების საიდუმლოს წვდომააო და მართლაც ასეა. ის ძალიან დიდი, უგანათლებულესი კაცი იყო, ძალიან მიყვარს, მთელი მისი ნააზრევითა და შემოქმედებით. როგორც ჟან გაბენმა თქვა, სწორედ ასეთი პიროვნებები ბერდებიან, როგორც კათედრალური ტაძრები. მოხარული ვიქნები, რომ ისინი ბევრი იყვნენ, რადგან სწორედ ასეთი ადამიანები სჭირდება და უხდება ქვეყანას.
- რაც შეეხება ბეგის, ისიც იგივე ტექნოლოგიით შეიქმნა?
- დიახ. ბეგის ქანდაკება 13 ივნისის ტრაგიკულ მოვლენებს ეხმიანება. აღნიშნული პროექტი თბილისის მერიის მიერ გამოცხადებული კონკურსის გამარჯვებულია. ეს ქანდაკებაც ხელოვნური ქვისა და უჟანგავი ფოლადის მიქსია. ბეგის ზომა 3 მეტრი და 30 სანტიმეტრია.
უკვე ადგილზეა, "მზიურის პარკში“ ტბის გვერდით, თუმცა ახლა კეთილმოწყობა მიმდინარეობს. მათ შორის, გასაკეთებელია აუზი და გამწვანება. ქანდაკების ოფიციალური გახსნა, სიმბოლურად, 13 ივნისს იგეგმება. ისევე როგორც "კუს", ასევე 'ბეგის" არქიტექტორი, ჩემი მეგობარი დავით გოგობერიშვილია და ორივე შემთხვევაში ძალიან მომწონს მისი კონცეფცია. ჩვენ ყველანი ამ ქვეყანაზე სტუმრად მოვდივართ, შესაბამისად, დრო საინტერესოდ უნდა გავატაროთ. დროის გარკვეულ მონაკვეთში შექმნილი ჩემი ნაწარმოები, იმ პერიოდის საკუთრებაა, რადგან შემდეგ სხვა თვალით ვუყურებ. შეიძლება ვიღაცას დღეს არ მოეწონოს და ხვალ პირიქით, ეს ბუნებრივი მოვლენაა, თუმცა ბედნიერი ვიქნები, თუ ადამიანებს ჩემი შემოქმედება მოეწონებათ, გაითავისებენ და რაც მთავარია, მოუვლიან.
- ბევრს მუშაობ და შენი ნამუშევრები სხვადასხვა ინტერიერსა თუ სივრცეშია გამოფენილი, როგორც საქართველოში, ისე საზღვარგარეთ. უახლოეს მომავალში თბილისში კიდევ რამე ძეგლის დადგმას ხომ არ გეგმავ?
- გაკეთებული გვაქვს 7-მეტრიანი ძეგლი, რომელიც ემიგრანტებს ეძღვნება. იდეის ავტორი ცნობილი ექიმი ედიშერ სიხარულიძეა. მან თავის ნააზრევი რომ გამაცნო, მომეწონა, მხარი ავუბი და ძალიან საინტერესო ნამუშევარი გამოვიდა ეს არის ნიკელის ვიოლინო, რომელზეც სიმების მაგივრად მერცხლები ფრენენ, ანუ დედა არის მუსიკა, სამშობლო, ხოლო მერცხლები, ყველა ისინი, ვინც სხვა ქვეყნებში მიფრინავენ და შემდეგ როგორც ეს ფრინველები, უკან ბრუნდებიან. ნამუშევარი უკვე გამზადებულია, ახლა ადგილს ვარჩევთ და გვინდა საჩუქარი გავუკეთოთ ჩვენს ქალაქს.
- დაბოლოს, თუ ჩვენ ისტორიას გადავავლებთ თვალს, შენ ხარ ყველაზე ახალგაზრდა მოქანდაკე, რომლის ქანდაკებაც დაიდგა საქართველოში. 25 წლის იყავი, როცა ბათუმში შენი "მე, შენ და ბათუმი“ გაიხსნა. პიონერი ხარ მეორე მხრივაც - უცხოა ის ტექნოლოგია, რომლითაც "კუ“ და "ბეგია“ დამზადებული, რადგან მთელს ამიერკავკასიაში მსგავსი ნამუშევარი, სრულფასოვანი ფორმით, პირველად დაიდგა ღია სივრცეში...
- დიახ, "კუსა“ და "ბეგის“ ქანდაკება, ორივე უჟანგავი ფოლადია. რაც შეეხება პირველ დადგმულ ქანდაკებას, "მე, შენ და ბათუმი“ ანბანის კოშკის მიმდებარე ტერიტორიაზეა, შეყვარებული წყვილი მაგიდასთან ზის და ყავას მიირთმევს. ხშირად ვამბობ, რომ ეს ქანდაკება აღარ მომწონს და შანსი რომ მქონდეს, დღეს სულ სხვაგვარად გავაკეთებდი, მაგრამ "მე, შენ და ბათუმი“ ჩემი პირველი ნამუშევარი და უკვე ჩემი შემოქმედებითი ბიოგრაფიის ნაწილია.
ავტორი: ანა კალანდაძე