"აქ ყველაფერი ლამაზია... ადამიანის ხელმა კი, მის დამახინჯებაზე ისე იზრუნა, როგორც შეძლო" - მიტოვებული აფხაზეთი და მისტიური ადგილები რუსი ჟურნალისტის ობიექტივში

აფხაზეთი - საბჭოთა ლაჟვარდოვანი სანაპირო, სუბტროპიკული მარგალიტი, რომელიც უკვე 30 წელია უპატრონოდ არის, მას ძარცვავენ და ანგრევენ, ეს უკვე ადგილობრივების ჩვევად იქცა... - წერს novayagazeta.ru-ს ჟურნალისტი, რომელმაც რამდენიმე დღის წინ აფხაზეთის რეგიონში იმოგზაურა და განადგურებული და დანგრევის პირას მისული, საბჭოთა კავშირის დროს ყველაზე ხალხმრავალი კურორტები მოინახულა.

"აფხაზეთს აქვს ნავთობის საბადო, ასევე, გაზის, ნახშირის, გრანიტის, მარმარილოს და სხვადასხვა ღირებული მინერალების საბადოები. მისი ტერიტორიის ნახევარი ძალზე ნაყოფიერია სოფლის მეურნეობისთვის, მეორე ნახევარი კი ტყის მასივებია. მდინარეები, რომელიც მთებში ჩამოედინება, ძალიან დიდი პოტენციალია უსაფრთხო და იაფიანი ჰიდროენერგეტიკის წარმოებისთვის. მის ტერიტორიაზე არის როგორც სუბტროპიკული, ასევე ალპური ზონები, შეგიძლია, თხილამურებით ისრიალო და იქიდან დაბრუნებული სანაპიროზე გაირუჯო, მაგრამ მაინც აფხაზეთი არის ქვეყანა, სადაც მოსახლეობის დიდი ნაწილი სიღარიბისგან სულ ღაფავს" - ასე ახასიათებს რუსი ჟურნალისტი რეგიონს.

მისივე თქმით, ბუნებრივი რესურსებით მდიდარი "ქვეყნის" ერთ-ერთ მაღაზიაში მაწონი შეიძინა, რომელიც ყარაჩაი-ჩერქეზეთიდან იყო შემოტანილი. ადგილობრივებს არ ჰქონიათ, რადგან როგორც აუხსნეს, ადგილობრივი რძის წარმოების ქარხანა არ არსებობს...

"არადა, ძროხები ქუჩებში, პირდაპირ საკურორტო ზონაში ძაღლებივით დასეირნობენ" - წერს ის.

გზა რიწის ტბისკენ - ვიდეო novayagazeta

ჟურნალისტი ჰყვება, რომ აფხაზეთის თაფლი მსოფლიოში ლამის საუკეთესოდ ითვლება, მაგრამ რეგიონს არც თაფლი აქვს, ისევე როგორც ციტრუსის ან ხილის ნატურალური წვენები, არადა პლანტაციებს ყოველ ნაბიჯზე შეხვდებით. არც საკონდიტრო ქარხანა არსებობს. უფრო სწორად, არსებობს, ოღონდ საბჭოთა კავშირის დროინდელი, დანგრეული და გაძარცვული. ისევე, როგორც ჩაის ფაბრიკა, რომლის წარმოების "ქართული ჩაი" საბჭოთა წლებში ცნობილი იყო. ფაბრიკა აგურ-აგურ დაშალეს ან უბრალოდ, გაძარცვეს.

"ხორცი კრასნოდარის მხრიდან შემოაქვთ, სოხუმის ხორცკომბინატიდან თითქმის არაფერი დარჩა... ინგრევა როგორც მიტოვებული, ცარიელი კერძო სახლები, ასევე სხვა შენობებიც, რომლებიც პირდაპირ ზღვის ნაპირზეა ჩამწკრივებული... მთელ აფხაზეთს მიტოვებულს დავარქმევდი, მიუხედავად იმისა, რომ ახალი სასტუმროები და რაღაც დაწესებულებები ააშენეს, ალაგ-ალაგ ასფალტიც დააგეს და ინვესტორების შემოყვანასაც ცდილობდნენ" - წერს გამოცემის სპეციალური კორესპონდენტი, რეგიონის დანგრეული გვირაბების, უპატრონობისგან ამოქოლილი გამოქვაბულებისა და სხვა საინჟინრო ნაგებობების შესახებ.

მისივე თქმით, ამა თუ იმ შენობას საბჭოთა დროინდელი წარწერები დღემდე "ამშვენებს". იქ ყველაფერი ლამაზია, რაც ბუნებას შეუქმნია, ადამიანის ხელმა და დრომ კი, მის დამახინჯებაზე ისე იზრუნა, როგორც შეძლო...

ჟურნალისტის თქმით, 1960-იან წლებში რეგიონში მშენებლობის ბუმი დაიწყო. პარტიული ელიტა გამალებული აშენებდა სანატორიუმებს, სადაც თავისუფალ დროსა და შვებულებებს ატარებდა. აფხაზეთს არაერთი კოლორიტული შენობა ამშვენებდა.

"გაგრის ვარსკვლავი იყო სანატორიუმი საქართველო, ასევე, ოდნავ მოგვიანებით აშენებული "сталинский ампир", სტალინის აგარაკი, რომლის აშენებას კლდის კვეთა დასჭირდა. ლურჯი ყვავილებიანი "კაფელით" გაწყობილი შენობა, იმ წლებში ძალზე გამორჩეული იყო, თავისი არქიტექტურით, ზღვაზე გადაშლილი ხედებით ულამაზესი კვიპაროსების ფონზე... სანატორიუმისგან განსხვავებით, რომელიც სახელდახელო ღობით არის შემოფარგლული, წარწერით, - კერძო საკუთრებაა, დანგრევას გადაურჩა, მაგრამ დროის მსახვრალი ხელი და დაბალბიუჯეტიანი პატრონი მასაც მკაფიოდ ეტყობა" - წერს novayagazeta.ru.

წარსულის აჩრდილია დარჩენილი ცნობილი ზამთრის თეატრიდან, რომელიც 1953 წელს აშენდა. ის გაგრის კოლონადას პირისპირ მდებარეობს... შენობას შორიდანვე ეტყობა, რომ რამდენიმე წელში ჩამოინგრევა, რადგან ჩამსხვრეულია ფანჯრები, დამტვრეულია მარმარილოს აივანი, აყრილია პარკეტი, გატანილი და დამტვრეულია სანტექნიკა...

"ერთ-ერთი ასევე ელიტარული დასასვენებელი სახლის Скала -ს აღდგენა წლების წინ ვიღაც ინვესტორმა დაიწყო, მთავარი კორპუსი შეარემონტა, ფანჯრები ჩასვა, ავეჯი შეიტანა, მაგრამ რატომღაც ყველაფერი იქ გაჩერდა... ერთ-ერთი ვერსიით, მას ფული დაუმთავრდა, სხვების თქმით, აფხაზმა პარტნიორებმა "გადააგდეს".

დანგრევას ვერ გადაურჩა, სტალინის პირადი მეგობრისა და საბჭოთა აფხაზეთის პირველი კომუნისტის, ნესტორ ლაკობას აგარაკი, დამოუკიდებელი აფხაზეთის წლებში იქაურობა გაძარცვეს და გააპარტახეს.

როდესაც აფხაზებს ვეკითხებოდი, რატომ დაინგრა ეს ყველაფერი? - ისინი ამოიოხრავენ და გიპასუხებენ, ომის გამო. არადა, ადგილობრივი ღირსშესანიშნაობების უმეტესი ნაწილი, სწორედ ომის მერე დაანგრიეს, ომის დროს მხოლოდ ქართველების სახლებსა და ქართულ სკოლებს ერჩოდნენ..." - ამბობს ჟურნალისტი.

ადგილობრივები მას პირად საუბრებში უყვებიან, რომ ომის შემდგომ წლებში, ადამიანებმა სხადასხვა შენობებიდან გამოზიდეს და შეშად დაწვეს სანატორიუმების და დასასვენებელი სახლების ავეჯი, ისევე, როგორც ქართველი მეზობლების სახლებიდან გამოტანილი ნივთები, ნაწილი კი სახლში წაიღეს. ეს ხდებოდა გაგრაში, ბიჭვინთაში, სოხუმში. მაშინდელი კვალი ყველა ქუჩასა და შენობას ეტყობა.

"აფხაზეთის ბოლო ქალაქი ოჩამჩირეა, უფრო სწორი იქნებოდა - მკვდარი ქალაქი, რომელიც ომამდე აფხაზეთში ყველაზე მდიდარ ქალაქად ითვლებოდა, რადგან სავაჭრო ქალაქი იყო, საავტომობილო გზით, რკინიგზითა და პორტით. სწორედ იქ მუშაობდნენ საბჭოთა ცეხავიკები. ახლა იქაურობა ისეთი ჩამკვდარია, მხოლოდ ძროხების ბღავილი ისმის. რამდენიმე საათის განმავლობაში, მხოლოდ ერთი მანქანა დავინახე... რუსებს ძალიან უნდათ უძრავი ქონების შეძენა, მაგრამ ვერ რისკავენ, რადგან აფხაზები თაღლითობენ, რუსებს ფულს ართმევენ, შემდეგ კი, ნოტარიუსის დახმარებით, "გადააგდებენ". არადა, საუბარია ქართველების სახლებზე, რომელზეც მათმა მეზობლებმა მიაწერეს - დაკავებულია, ახლა კი ამით ფულს შოულობენ, მიყვება ერთ-ერთი ადგილობრივი კირილ ბაზილევსკი..." - წერს ჟურნალისტი.

სხვები ყვებიან, რომ ომის შემდეგ აფხაზებმა ცუდი თვისებები შეიძინეს. ომის შემდეგ, მთიანი სოფლებიდან ჩამოვიდნენ და მათ სახლებსა და ბინებში შესახლდნენ, რადგან კარგი საცხოვრებლები უფასოდ ჰქონდათ. მაშინ უამრავი სოფელი დაცარიელდა, კარგა ხანს ისინი უფასო ფულითა და სარჩოთი ცხოვრობდნენ და ამას შეეჩვივნენ კიდეც...

მთავარი ფოტო: novayagazeta.ru