ინტერვიუ "პრემია იკას" პარტნიორის - "საქართველოს საავტორო უფლებათა ასოციაციის" თავ­მჯდო­მა­რე გიგა კო­ბა­ლა­ძესთან

"პრემია იკა" 2018 წელს დაარსდა და მისი მიზანია კულტურის დარგში მოღვაწე ახალგაზრდა არტისტებისთვის მოტივაციის ამაღლება და მათ მიმართ მხარდაჭერის გამოხატვა. პრემია “იკა“ არ არის შეჯიბრებითობაზე დაფუძნებული პრემია, მისი მისიაა თავად აღმოაჩინოს ახალგაზრდა შემოქმედი ადამიანები და თავად შეუწყოს მათ ხელი შემდგომ საქმიანობაში.

გთავაზობთ ინტერვიუს "პრემია იკას" პარტნიორის - "საქართველოს საავტორო უფლებათა ასოციაციის" თავმჯდომარე გიგა კობალაძესთან:

"ჩვენი ორგანიზაცია, საავტორო და მომიჯნავე უფლებით დაცული ნაწარმოებების გამოყენებისთვის გასცემს ნებართვებს, აგროვებს ჰონორარს და შემდეგ ანაწილებს მას უფლების მფლობელებზე. ჩვენი ტიპის ორგანიზაციები არსებობს მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანაში.

ჩვენ ყველას ერთმანეთისთვის გადაცემული გვაქვს უფლება და ნაკისრი გვაქვს ვალდებულება, რომ საკუთარი ქვეყნების ტერიტორიებზე შევაგროვოთ და გავუნაწილოთ ერთმანეთს კუთვნილი ჰონორარი. სწორედ ამაში მდგომარეობს კოლექტიური მართვის არსი. ამ გზით ხდება საქართველოში არა მარტო ქართველი, არამედ მთელი მსოფლიოს არტისტების კუთვნილი ჰონორარის შეგროვება და იმ ორგანიზაციებისთვის გადახდა, რომლებიც ამ არტისტებს წარმოადგენენ, და პირიქით, ამ ორგანიზაციების მიერ მთელ მსოფლიოში გროვდება ქართველი ხელოვანების კუთვნილი ჰონორარი და იგზავნება ჩვენს ორგანიზიაში.

ეს არის მექანიზმი, რომლითაც სარგებლობს მთელი მსოფლიო უკვე საუკუნეზე მეტია და საქართველოც ამ სისტემის ნაწილია. ჩვენს ორგანიზაციას გაფორმებული აქვს ასეთი 250-ზე მეტი ხელშეკრულება, მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის ჩვენი ტიპის ორგანიზაციასთან.

- როგორ დაიწყო თქვენი და პრემია იკას თანამშრომლობა?

- ჩვენი საქმიანობის ერთ-ერთი მთავარი მიმართულება საავტორო უფლებების სფეროში საზოგადოებრივი ცნობიერების ამღლებაა, რადგან ეს პირდაპირ არის დაკავშირებული კოლექტიური მართვის და ზოგადად ჩვენს ქვეყანაში საავტორო უფლებების სფეროს განვითარებასთან. გარდა იმისა, რომ პრემია იკასთან თანამშრომლობით საშუალება გვეძლევა მხარი დავუჭიროთ არტისტებს ჩვენი შესაძლებლობის ფარგლებში, ეს ასევე ძალიან კარგი საშუალებაა საავტორო უფლებების კუთხით ცნობიერების გაზრდის თვალსაზრისით. აქვე მინდა დიდი მადლობა გადავუხადო პრემია იკას მესვეურებს, როგორც ასეთი წამოწყებისთვის, ასევე შემოთავაზებისთვის, რომ ჩვენი ორგანიზაცია ყოფილიყო ჩართული ამ პროექტში და რაც მთავარია საავტორო უფლებების მიმართ მათი დამოკიდებულებისთვის, რაც ჩვენ განსაკუთრებულად გვახარებს.

- როგორც ვიცით პრემია იკას გამარჯვებულების პროფესიულ ზრდასა და განვითარებაში გარკვეულ როლს ასრულებთ, გვიამბეთ 2018 წელს თქვენს მიერ დაწესებული საჩუქრის შესახებ.

- ჩვენი მონაწილეობა ერთგვარად საავტორო ნამუშევრის შექმნას გულისხმობს. უფრო კონკრეტულად კი, პრემია იკას გამარჯვებულები ჩვენი მხარდაჭერით ერთობლივად შექმნიან პროდუქტს და ამ პროდუქტის ძირითადი მიზანი საავტორო უფლებების მნიშვნელობის და მისი დაცვის აუცილებლობის ხაზგასმა იქნება. ამ პროდუქტს ჩვენ გამოვიყენებთ მთელი წლის განმავლობაში სხვადასხვა ფორმით და სხვდასხვა აქტივობის დროს. ეს ყველაფერი, ერთი მხრივ დაეხმარება გამარჯვებულებს თვითრეალიზაციაში და მისცემს მათ დამატებით სტიმულს, ხოლო მეორე მხრივ, ხელს შეუწყობს საავტორო უფლებების შესახებ ცნობიერების ამაღლებას. გარდა ამისა, გამარჯვებულების როგორც ეს ნამუშევარი, ასევე მთლიანად მათი საავტორო უფლებები ჩვენს მიერ იქნება რეალიზებული.

- რატომ გადაწყვიტეთ ასეთი საჩუქრის დაწესება და როგორ ფიქრობთ რამდენად მნიშვნელოვანია, ახალგაზრდა დამწყები არტისტისთვის ასეთი შესაძლებლობის მიცემა?

- როგორც უკვე აღვნიშნე, საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლებას სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს საავტორო უფლებების სფეროს განვითარებისთვის. პრემია იკა გვაძლევს შესაძლებლობას კიდევ ერთხელ შევახსენოთ საზოგადოებას საავტორო უფლებების მნიშვნელობის შესახებ და თან ეს გავაკეთოთ კონკრეტული ნიჭიერი ადამიანების წახალისებითა და მათი მხარდაჭერით. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რადგან ხელოვანების მიერ ამ მიმართულებით გადადგმული ნაბიჯები გაცილებით ეფექტიანია და ადვილად აღწევს მიზანს.

- პრემია იკას კონცეფციიდან გამომდინარე ის სრულიად განხსხვავებულია სხვა არსებული პრემიებისაგან, როგორფიქრობთ არის პრემია იკა „ახალი სიტყვა“ ქართულ შემოქმედებით ინდუსტრიაში?

- მთავარი რასაც მინდა ხაზი გავუსვა არის ის, რომ პრემია იკას მეშვეობით ყველას თანაბრად აქვს შესაძლებლობა წარსდგეს საზოგადოების წინაშე, დაფიქსირდეს როგორც არტისტი და ხელახლა აღმოაჩინოს საკუთარი თავი. თვითრეალიზაციის შესაძლებლობის ქონა ყველაზე დიდი საჩუქარი მგონია არტისტისთვის და პრემია იკას მთავარ ღირსებადაც სწორედ ასეთი შესაძლებლობის შექმნა მიმაჩნია. სწორედ ასეთ ვითარებაში იქმნება ნამდვილი ხელოვნება, რომელიც დაცლილია კონიუნქტურისგან და პასუხობს თანამედროვე რეალობას.

- როგორ ფიქრობთ რას ნიშნავს/ რამდენად მნიშვნელოვანია დღევანდელ რეალობაში,ახალგაზრდაშემოქმედიარტისტისთვის,გახდესპრემია იკას გამარჯ ვებუ ლი?

- ის რომ პრემია იკა არ არის ტიპური კონკურსი, გაცილებით საინტერესოს ხდის მას, როგორც კონკრეტული არტისტებისთვის, ასევე შედეგობრივი თვალსაზრისითაც. შემოქმედებითი თავისუფლების პირობებში შექმნილი საავტორო ნამუშევრები თვითგანვითარების საუკეთესო საშუალებაა და ასეთი ნამუშევრების გავლენაც გაცილებით დიდია, როგორც საზოგადოების ცალკეულ წევრებზე, ასევე მთლიანად კულტურის განვითარებაზე.

- როგორც პრემია იკას საორგანიზაციო ჯგუფმა განაცხადა ისინი ყოველწლიურად შეცვლიან ნომინაციებს, თქვენი აზრით, რა მიზანს ემსახურება მათი ასეთი გადაწყვეტილება და რომელი ნომინაციაა წელს თქვენთვის ყველაზე საინტერესო? ( პოსტერი, მუსიკა, საერთაშორისო აღმოჩენა, ika impact, კედლის მხატვრობა)

- ამ მსურს რომელიმე გამოვყო, ვფიქრობ, რომ ყველა ნომინაცია თანაბრად მნიშვნელოვანია. საბედნიეროდ, ყველა მიმართულებით საკმაოდ ნიჭიერი არტისტები იღებენ მონაწილეობას და მათი ნამუშევრები საინტერესოა არამარტო ქართული რეალობისთვის, არამედ თამამად შეიძლება მათი წარდგენა მსოფლიო მასშტაბითაც.

- როგორ ხედავთ პრემიის მომავალს და თქვენს, როგორც სპონსორის თამონაწილეობას მის მომავალში?

- ვისურვებდი, რომ შემართება, რომლითაც ეს პროექტი დაიწყო, არ შენელდეს და პროექტს კიდევ უფრო მეტი მხარდამჭერი გამოუჩნდეს, რადგან მიზანი, რომელსაც ეს პროექტი ემსახურება მნიშვნელოვანია ბევრი თვალსაზრისით. ეს პროექტი ემსახურება არამარტო ცალკეული არტისტების აღმოჩენას და მათთვის კონკრეტული მოტივაციის შექმნას, არამედ, ვფიქრობ რომ მიზანი უფრო ზოგადი და გაცილებით ფართოა, რაც ქართული ხელოვნების თავისუფალი განვითარების ხელშეწყობას გულისხმობს. ჩვენ, ჩვენი მხრივ მზად ვართ ვიყოთ ასეთი წამოწყებების მხარდამჭერები და ჩვენი მოკრძალებული წვლილი შევიტანოთ ამ საქმეში.