ანტისანიტარია, მოუწესრიგებელი ინფრასტრუქტურა, ქაოსი - რა ხდება რეგიონების ავტოსადგურებში

საქართველოში მოქმედი ავტოსადგურების უმეტესობა 90-იან წლებთან ასოცირდება, სადაც ფრაზა - „ერთი კაციც და გავდივართ“, აღარავის უკვირს. ამორტიზებული ინფრასტრუქტურა, მოუწესრიგებელი მიკროავტობუსები, მათი თვითნებური, ქაოსური განრიგი, ხშირ შემთხვევაში მოსაცდელებისა და სამედიცინო ოთახების არარსებობა - იმ პრობლემების მცირედი ჩამონათვალია, რაზეც მგზავრების უმეტესობა საუბრობს. თუმცა, აქ ყველაზე მთავარი ის არის, რომ ყველა ზემოჩამოთვლილ დისკომფორტს, საბოლოო ჯამში, უსაფრთხოების ნორმებთან მივყავართ, რომელიც, ფაქტობრივად, უგულებელყოფილია.

მიკროავტობუსში ჩამატებული სკამით ზუგდიდამდე, ან თუნდაც, ბათუმამდე მგზავრობა არა მხოლოდ ადგილობრივებისთვის, არამედ უცხოელი ტურისტებისთვისაც საკმაოდ ნაცნობი ვითარებაა. შედარებით მოკლე მანძილზე ფეხზე მდგომი მგზავრების გადაყვანა კი, უკვე კარგად დამკვიდრებული პრაქტიკა.

საქართველოს მასშტაბით, დაახლოებით, 140-მდე ავტოსადგურია, რომელთა უმრავლესობა თანამედროვე სტანდარტებს საერთოდ ვერ აკმაყოფილებს და ამის შესახებ არაერთ კვლევაშია აღნიშნული. ამორტიზებული შიდა გზები, მოუწესრიგებელი საპირფარეშოები და ანტრისანიტარია ავტოსადგომების უმეტესობის უცვლელი რეალობაა.

მგზავრისთვის ერთ-ერთი ყველაზე დამაბნეველი იქ არსებული ქაოსია, რომელსაც ურთიერთკონკურენციაში მყოფი მიკროავტობუსების მძღოლები ქმნიან. ამას ემატება ტაქსებისა და ე.წ მინივენების მძღოლების მიერ მგზავრების მოპოვების მიზნით გაჩაღებული „ბრძოლაც“. ისინი მგზავრებს მიკროავტობუსის ფასში წაყვანას სთავაზობენ, რაც ერთი შეხედვით საკმაოდ მიმზიდველი შეთავაზებაა. ჩამატებული სკამის ნაცვლად ავტომობილის სავარძელში, კომფორტულ მგზავრობაზე უარს, არავინ ამბობს. თუმცა, ვის ჯიბეში მიდის მგზავრობის სანაცვლოდ გადახდილი თანხა და ვინ არის უსაფრთხოებაზე პასუხისმგებელი? - ამ დრომდე უპასუხო კითხვებად რჩება.

როგორც გამოკითხული მოქალაქეების უმეტესობა ამბობს, მგზავრობის საფასურის გადახდა ძირითადად მძღოლებთან, ავტოსადგურის სალაროს გვერდის ავლით უწევთ. შესაბამისად, ტარიფის თვითნებური ზრდა, რასაც მძღოლები არგუმენტით - „საწვავის ფასი გაიზარდა“ ამყარებენ, არც თუ იშვიათი შემთხვევაა. ამის გამომწვევ რეალურ მიზეზებს კი არავინ კითხულობს.

„დასავლეთის მიმართულებით მიწევს მგზავრობა და ძირითადად ფულს მიკროავტობუსის მძღოლს ვუხდი. არ არის მოთხოვნა, რომ სალაროში შევიძინო. შესაბამისად, ფასიც ხშირად იცვლება, გააჩნია რა მანძილზე გადაადგილდები. რაც შეეხება დიკომფორტს, საკმაოდ ძველი ტრანსპორტი მოძრაობს, რომელიც, როგორც ვიცი, მგზავრების განკუთვნილი სულაც არ არის და მას სატვირთო ფუნქცია აქვს. სკამები იმდენად ვიწროდაა განლაგებული, გამართულად ჯდომა თითქმის შეუძლებელია, განსაკუთრებით ჭარბწონიანი ადამიანისთვის. მძღოლები მარშუტკაში ჰიგიენის დაცვას, მეტ-ნაკლებად ცდილობენ, თუმცა ვერ ვიტყოდი, რომ სისუფთავით კმაყოფილი ვარ. ტრანსპორტის სიძველის გამო, მტვერი და ანტისანიტარია მაინც გამჯდარია. თუმცა ეს ყველაფერი რა მოსატანია უსაფრთხოებასთან, რომელსაც არავინ იცავს. საშინელებაა ჩამატებული სკამით ან ფეხზე დგომით მგზავრობა. ავარიული სიტუაციის დროს, საერთოდ დაუცველი ხარ“,- ამბობს ერთ-ერთი მგზავრი, მარიამ კაპანაძე.

სრულიად მოუწესრიგებელია ბათუმის ძველი ავტოსადგურიც, სადაც გარდა ანტისანიტარიისა, საფრთხეს შენობის ამორტიზებული მდგომარეობა წარმოადგენს. ამასთან, როგორც ადგილობრივი მცხოვრები გვიყვება, სრულიად უკონტროლოა მგზავრობის საფასურიც, რადგან „ყველა მძღოლს საკუთარი ტარიფი აქვს დაწესებული“.

"თითქმის ყოველდღიურად მიკროავტობუსით მიწევს ბათუმიდან ქედას მიმართულებით გადაადგილება. მარშუტკაში მგზავრები შეწუხებული ვართ სხვადახვა საყოფაცხოვრებო ინვენვეტარით, რომლის ტრანსპორტირებაც მგზავრებთან ერთად ხდება. ზოგჯერ მიკროავტობუსი იმდენად ბევრი პროდუქტითა და სამშენებლო მასალით არის დატვირთული, რომ ფეხის დასადგამ ადგილს ეძებ. ტვირთის გამო, მარშუტკები დანიშნულ დროს არ გადის. რაც შეეხება ბათუმის ძველ ავტოსადგურს, გაუსაძლისი მდგომარეობა და სრული ანტისანიტარიაა. დაზიანებულია სახურავი და წვიმიან ამინდში, როგორც გარეთ, ისე წვიმს შენობაშიც. არ არის მოწესრიგებული მოსაცდელი. გარდა ამისა, კარგი იქნება, თუ მგზავრობის საფასურიც მოგვარდება, რადგან ყველა მძღოლს საკუთარი ტარიფი აქვს დაწესებული. ზოგჯერ რეალურზე მეტს ვიხდით. მახსოვს შემთხვევები, როდესაც ტურისტებს შიდა გადაადგილებისას ადგილობრივ მოქალაქეებთან შედარებით, გაცილებით ძვირი გადაახდევინეს. შეიძლება, ტურისტები ამას ვერ ამჩნევენ, მაგრამ ეს დისკრიმინაციული მიდგომაა და ამ კუთხით თუ გააკონტროლებს რომელიმე უწყება, კარგი იქნება“,- ამბობს ნარგიზ ჭაღალიძე.

კახეთიდან თბილისის მიმართულებით მგზავრობის დისკომფორტზე საუბრობს ადგილობრივი თამილა მაისურაძე. მისი თქმით, არაერთი პრობლემაა თელავის ავტოსადგურშიც, რაც ძირითადად მოძველებულ ინფრასტრუქტურას უკავშირდება.

„საკმაოდ ხშირად მიწევს თელავიდან თბილისის მიმართულებით (გურჯაანის გავლით) მგზავრობა. პირადად ჩემთვის დისკომფორტია, როდესაც მძღოლს მგზავრების ასაყვანად ძალიან ხშირად უწევს გაჩერება, რაც დროზე აისახება. რაც შეეხება ავტოსადგურს, მიუხედავად იმისა, რომ საპირფარეშო აქვს, იდეალური სისუფთავე ნამდვილად არ არის. ასევე შესაძლებელია მოსაცდელით საგრებლობაც, თუმცა აქაც მოძველებეული ინფრასტრუქტურაა. ვფიქრობ, ეს ხარვეზები გამოწვეულია მგზავრთა სიმცირის გამო, რადგან თბილისის მიმართულებით ძირითადად გომბორის გზას იყენებენ“,-აცხადებს თამილა მაისურაძე.

არაერთი პრობლემაა ქუთაისის ცენტრალურ ავტოსადგურშიც. მიუხედავად იმისა, რომ ავტოსადგურის სავალი ნაწილი ქუთაისის მერიამ მოაწესრიგა, ობიექტმა ფუნქცია შეიცვალა და სხვა მიმართულებით განვითარდა.

ავტოსადგურის შენობა და მისი მიმდებარე ტერიტორიები სავაჭრო ცენტრებმა, მცირე ზომის ჯიხურებმა და გარემოვაჭრეებმა დაიკავეს, შესაბამისად, მგზავრებისათვის მოსაცდელი სივრცე არ არსებობს. როგორც ადგილობრივები ამბობენ, მიმდებარე ტერიტორიაზე გაჩერების ნებას მათ მაღაზიების მფლობელები და მოვაჭრეები არ აძლევენ.

„თუ გაგიმართლა და ტრანსპორტი დაგვხვდა, კარგია, დაჯდები და არავინ შეგაწუხებს. თუ არა, იქ გაჩერება არ შეიძლება. გამოვარდებიან მაღაზიის მეპატრონეები და გვეჩხუბებიან. ავტოსადგურს დარბაზი ან მოსაცდელი არ აქვს", - ამბობს ერთ–ერთი მგზავრი თაზო ამყოლაძე.

ამასთან როგორც მგზავრები აღნიშნავენ, ქალაქის მასშტაბით რამდენიმე ავტოსადგური ფუნქციონირებს, თუმცა ბილეთებს არ გასცემენ და ამასთან, მოუწესრიგებელია მიკროავტობსების გასვლის დროც, რასაც გაუმართავი ტრანსპორტიც ემატება.

როგორც ვხედავთ, პრობლემები ბევრია, რომელიც ადგილობრივებთან ერთად ტურისტებსაც აწუხებთ, რომელთა უმრავლესობა ქალაქთაშორის გაადგილებისთვის საზოგადოებრივ ტრანსპორტს იყენებს. ზემოთ ჩამოთვლილი პრობლემები კი არაერთი მათგანის კრიტიკის საგანი გამხდარა, რაც შემდგომ მათ მიერ გამოქვეყნებულ ბლოგებში ისახება. შესაბამისად, „ავტოსადგურები 90-ანი წლებიდან“ ქვეყნის ტურისტულ იმიჯსაც მნიშვნელოვნად აზიანებს.