სამართალი
სამხედრო
მსოფლიო

1

აპრილი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

სამშაბათი, მთვარის მეოთხე დღე დაიწყება 07:33-ზე, მთვარე კუროშია კარგი დღეა ახალი საქმეების დასაწყებად. აგრეთვე დაკარგული ნივთების, ადამიანების მოსაძებნად. გააფართოეთ ბიზნესი, დაარეგულირეთ ურთიერთობა ბიზნესპარტნიორებთან. მოაგვარეთ ფინანსური საკითხები. არასასურველია უძრავი ქონებით ვაჭრობა. მოერიდეთ კამათს, საქმეების გარჩევას. კარგი დღეა სწავლისთვის, სამეცნიერო სამუშაოსთვის, გამოცდის ჩაბარება სხვა დღისთვის გადადეთ. ცუდი დღეა მოგზაურობის დასაწყებად, შორ მანძილზე მგზავრობისთვის. შეძლებისდაგვარად მოუარეთ ყვავილებს, დარგეთ ხეები, გაისეირნეთ ბუნებაში. მოერიდეთ ალკოჰოლს, სიგარეტს, კუჭის გადატვირთვას; ოპერაციების ჩატარებას კისერსა და ყელზე. რაციონიდან გამორიცხეთ პროდუქტები, რომლებიც სახამებელსა და ნახშირწყლებს შეიცავს.
პოლიტიკა
საზოგადოება
Faceამბები
მოზაიკა
კონფლიქტები
მეცნიერება
კულტურა/შოუბიზნესი
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
7 მთავარი კერძი, რომელიც აჭარაში უნდა დააგემოვნოთ
7 მთავარი კერძი, რომელიც აჭარაში უნდა დააგემოვნოთ

თუკი ნამ­დვი­ლი, მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი აჭა­რუ­ლი სამ­ზა­რე­უ­ლოს და­გე­მოვ­ნე­ბა გსურთ, აუ­ცი­ლებ­ლად აჭა­რას უნდა მი­ა­შუ­როთ. აქა­უ­რი კერ­ძე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბით ნოყი­ე­რია, კერ­ძე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბის ძი­რი­თა­დი ინ­გრე­დი­ენ­ტე­ბი რძის პრო­დუქ­ტე­ბია: იაღი, იგი­ვე ერბო, ყვე­ლი, კა­რა­ქი, ნა­დუ­ღი, ხაჭო და ა.შ.

აჭა­რის მთი­ან სოფ­ლებ­ში მცხოვ­რებ­ლე­ბი და­უ­ღა­ლა­ვად შრო­მო­ბენ. მთე­ლი დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­რეთ მო­ფუს­ფუ­სე გლეხს ნოყი­ე­რი საკ­ვე­ბი სჭირ­დე­ბა, რომ მხნედ გრძნობ­დეს თავს. აჭა­რის მთი­სა და ბა­რის ყუ­ა­თი­ა­ნი კერ­ძე­ბი, რომ­ლე­ბიც სა­უ­კუ­ნე­ებ­მა შე­მოგ­ვი­ნა­ხა, დღემ­დე აღაფრ­თო­ვა­ნებს გურ­მა­ნებს. ყვე­ლა კერძს სა­კუ­თა­რი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა, ის­ტო­რია და გე­ოგ­რა­ფია აქვს.

  • იახ­ნი

ყვე­ლა­ზე გემ­რი­ე­ლი იახ­ნის და­სა­გე­მოვ­ნებ­ლად გირ­ჩევთ, ქო­ბუ­ლეთს ეწ­ვი­ოთ, აჭა­რა­ში სა­უ­კე­თე­სო იახ­ნის სწო­რედ აქ ამ­ზა­დე­ბენ. ინ­გრე­დი­ენ­ტე­ბად სა­ქონ­ლის ხორ­ცი, ნი­გო­ზი და სა­ნე­ლებ­ლე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. იახ­ნის გან­სა­კუთ­რე­ბულ შემ­თხვე­ვებ­ში ამ­ზა­დე­ბენ და ახა­ლი წლის ერთ-ერთ მთა­ვარ კერ­ძად მო­აქვთ ქო­ბუ­ლეთ­ში სუფ­რას­თან. მი­ირ­თმე­ვენ ცხელს, თუმ­ცა ამ­ბო­ბენ, რომ იახ­ნი მე­ო­რე დღეს კი­დევ უფრო გემ­რი­ე­ლია – სა­ნე­ლებ­ლე­ბი და ნი­გო­ზი კარ­გად ერე­ვა ერ­თმა­ნეთს და და­უ­ვი­წყარ გე­მოს ქმნის.

  • ბო­რა­ნო

აჭა­რულ სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე ნოყი­ე­რი კერ­ძი ბო­რა­ნოა. ეს კერ­ძი სულ ორი ინ­გრე­დი­ენ­ტის­გან შედ­გე­ბა, თუმ­ცა ნამ­დვი­ლი ბო­რა­ნო მხო­ლოდ აჭა­რის მთი­ა­ნეთ­ში დამ­ზა­დე­ბუ­ლი რძის პრო­დუქ­ტე­ბით გა­მო­დის უგემ­რი­ე­ლე­სი. რე­ცეპ­ტი მარ­ტი­ვია: ახალ, რბილ ყველს ადუ­ღე­ბულ, მთის კა­რაქს ას­ხა­მენ, სურ­ვი­ლი­სა­მებრ ამა­ტე­ბენ მა­რილს და მი­ირ­თმე­ვენ ცხელს – უმე­ტე­სად ახალ­გა­მომ­ცხვარ მჭად­თან ერ­თად. ბო­რა­ნოს აკე­თე­ბენ რო­გორც ქე­და­ში, ასე­ვე შუ­ა­ხევ­სა და ხუ­ლო­ში. ეს კერ­ძი აჭა­რუ­ლი სამ­ზა­რე­უ­ლოს ნამ­დვი­ლი სი­ა­მა­ყეა.

  • ფხალ­ლო­ბიო

ამ კერ­ძის სა­ხელ­წო­დე­ბა მის ინ­გრე­დი­ენ­ტებ­ზე მიგ­ვა­ნიშ­ნებს. ცალ-ცალ­კე ხარ­შა­ვენ ფხალ­სა და ლო­ბი­ოს მარ­ცვლებს, მერე ერ­თმა­ნეთს ურე­ვენ, ნა­ყა­ვენ ნი­გოზს, ნი­ორს, გე­მოვ­ნე­ბი­სა­მებრ ამა­ტე­ბენ წი­წა­კას, მა­რილს და კერ­ძიც მზა­დაა. ფხალ­ლო­ბი­ო­საც, ბო­რა­ნოს მსგავ­სად, ძა­ლი­ან უხ­დე­ბა ცხე­ლი მჭა­დი.

  • აჭა­რუ­ლი ხა­ჭა­პუ­რი

აჭა­რუ­ლი ხა­ჭა­პუ­რი აჭა­რის სამ­ზა­რე­უ­ლოს ყვე­ლა­ზე გა­მორ­ჩე­უ­ლი კერ­ძია. ცომ­გა­მოც­ლი­ლი და ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი, ყვე­ლით, კვერ­ცხი­თა და უკ­ვერ­ცხოდ, ფუმ­ფუ­ლა ან ხრა­შუ­ნა ცო­მით – ყვე­ლა თა­ვი­სე­ბუ­რად ამ­ზა­დებს აჭა­რულ ხა­ჭა­პურს.

რა შე­იძ­ლე­ბა იყოს ზღვის­პი­რა რე­გი­ო­ნის კუ­ლი­ნა­რი­უ­ლი სიმ­ბო­ლო, თუ არა ნა­ვის ფორ­მის აჭა­რუ­ლი ხა­ჭა­პუ­რი? რთუ­ლად იპო­ვით ადა­მი­ანს, ვინც აჭა­რა­ში ჩა­მო­დის და აქა­უ­რო­ბას აჭა­რუ­ლი ხა­ჭა­პუ­რის და­გე­მოვ­ნე­ბის გა­რე­შე ტო­ვებს. ოჯა­ხებ­სა და კაფე-ბა­რებ­ში, სა­ხელ­და­ხე­ლო ბის­ტრო­ებ­სა და რეს­ტორ­ნებ­ში – აჭა­რა­ში აჭა­რულ ხა­ჭა­პურს თით­ქმის ყველ­გან და­ა­გე­მოვ­ნებთ.

  • აჩმა

ყვე­ლის, კა­რა­ქი­სა და ხორ­ბლის ფქვი­ლის კი­დევ ერთი კომ­ბი­ნა­ცია აჭა­რულ სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში. ინ­გრე­დი­ენ­ტე­ბის მი­ხედ­ვით აჩმა – ხა­ჭა­პუ­რია, ოღონდ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი. თხლად გაბრტყე­ლე­ბულ ცომს ხარ­შა­ვენ და ფე­ნე­ბად ალა­გე­ბენ, ხოლო ფე­ნებს შო­რის ყვე­ლი და კა­რა­ქია. აჩმა ჰა­ერ­ღუ­მელ­ში იბ­რა­წე­ბა და რა გა­მო­დის ამ ყვე­ლაფ­რის­გან, გად­მო­სა­ცე­მად ძა­ლი­ან რთუ­ლია, უბ­რა­ლოდ უნდა და­ა­გე­მოვ­ნოთ.

  • სი­ნო­რი

სი­ნო­რი მა­ღალმთი­ა­ნი აჭა­რის კერ­ძია. მზად­დე­ბა ცო­მის თხე­ლი, შემ­წვა­რი ფირ­ფი­ტე­ბის­გან, რა­საც ადრე შინ აკე­თებ­დნენ, თუმ­ცა ახლა ასე­თი ფირ­ფი­ტე­ბი უკვე მზა სა­ხით იყი­დე­ბა მა­ღა­ზი­ებ­ში. უსა­ფუ­ა­რო ცო­მის შემ­წვარ ფირ­ფი­ტებს ადუ­ღე­ბულ წყალს ავ­ლე­ბენ, ამა­ტე­ბენ მომ­წვარ კა­რაქ­სა და ნა­დუღს, გე­მოვ­ნე­ბი­სა­მებრ მა­რილ­სა და ნი­ორს, რაც ამ კერძს ძა­ლი­ან უხ­დე­ბა. სი­ნო­რის და­გე­მოვ­ნე­ბა აჭა­რა­ში ყველ­გან შე­გიძ­ლი­ათ, ამ კერძს სა­უზ­მე­ზეც ამ­ზა­დე­ბენ, სა­დილ­ზე და ვახ­შამ­ზეც.

  • ყუ­რუ­თი

ეს რძე­ში გა­და­ზე­ლი­ლი ნა­დუ­ღია, რო­მელ­საც და­მუ­შა­ვე­ბის შემ­დეგ წაგ­რძე­ლე­ბულ ფორ­მას აძ­ლე­ვენ, ხის ყა­ვარ­ზე აშ­რო­ბენ, ახ­მო­ბენ და ლუდ­თან ან ჩა­ის­თან მი­ირ­თმე­ვენ. ყუ­რუ­თი ერ­თგვა­რი თავ­შე­საქ­ცე­ვი სა­სუსნა­ვია, შე­მოდ­გო­მი­სა და ზამ­თრის სუს­ხი­ა­ნი დღე­ე­ბის­თვის ზედ­გა­მოჭ­რი­ლი. გან­სა­კუთ­რე­ბით გემ­რი­ე­ლი ია­ლა­ღებ­ში – მემ­თე­ურ­თა სოფ­ლებ­ში დამ­ზა­დე­ბუ­ლი ყუ­რუ­თია, სა­დაც რძის პრო­დუქ­ტებს სულ სხვა­ნა­ი­რი გემო აქვს.

  • ბაქ­ლა­ვა

აჭა­რის სამ­ზა­რე­უ­ლოს მთა­ვა­რი კერ­ძე­ბის სია აუ­ცი­ლებ­ლად დე­სერ­ტით უნდა დას­რულ­დეს. ყვე­ლა­ზე გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი და გემ­რი­ე­ლი დე­სერ­ტი კი აჭა­რა­ში ბაქ­ლა­ვაა. თაფ­ლის, ნიგვზი­სა და ხრა­შუ­ნა ფე­ნე­ბის კომ­ბი­ნა­ცია იდე­ა­ლუ­რია ჩა­ი­სა და ყა­ვის თან­ხლე­ბით. რო­გორც აჭა­რა­ში ამ­ბო­ბენ, სა­უ­კე­თე­სო ბაქ­ლა­ვა მირ­თმე­ვი­სას უნდა დნე­ბო­დეს.

აჭა­რულ სუფ­რას ხში­რად სწო­რედ ყავა და ბაქ­ლა­ვა ას­რუ­ლებს. ამ დე­სერ­ტის მომ­ზა­დე­ბას დიდი ძა­ლის­ხმე­ვა და ოს­ტა­ტო­ბა სჭირ­დე­ბა. თუ აჭა­რა­ში დი­ა­სახ­ლისს ბაქ­ლა­ვის მომ­ზა­დე­ბა კარ­გად გა­მოს­დის, ეს მის დიდ კუ­ლი­ნა­რი­ულ შე­საძ­ლებ­ლო­ბად მი­იჩ­ნე­ვა.

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
კადრები: რა ხდებოდა 2 ძლიერი მიწისძვრის დროს მიანმარში? - დაღუპულთა რაოდენობა 1 000-ს გასცდა
ავტორი:

7 მთავარი კერძი, რომელიც აჭარაში უნდა დააგემოვნოთ

7 მთავარი კერძი, რომელიც აჭარაში უნდა დააგემოვნოთ

თუკი ნამდვილი, მრავალფეროვანი აჭარული სამზარეულოს დაგემოვნება გსურთ, აუცილებლად აჭარას უნდა მიაშუროთ. აქაური კერძები განსაკუთრებით ნოყიერია, კერძების უმრავლესობის ძირითადი ინგრედიენტები რძის პროდუქტებია: იაღი, იგივე ერბო, ყველი, კარაქი, ნადუღი, ხაჭო და ა.შ.

აჭარის მთიან სოფლებში მცხოვრებლები დაუღალავად შრომობენ. მთელი დღის განმავლობაში გარეთ მოფუსფუსე გლეხს ნოყიერი საკვები სჭირდება, რომ მხნედ გრძნობდეს თავს. აჭარის მთისა და ბარის ყუათიანი კერძები, რომლებიც საუკუნეებმა შემოგვინახა, დღემდე აღაფრთოვანებს გურმანებს. ყველა კერძს საკუთარი დანიშნულება, ისტორია და გეოგრაფია აქვს.

  • იახნი

ყველაზე გემრიელი იახნის დასაგემოვნებლად გირჩევთ, ქობულეთს ეწვიოთ, აჭარაში საუკეთესო იახნის სწორედ აქ ამზადებენ. ინგრედიენტებად საქონლის ხორცი, ნიგოზი და სანელებლები გამოიყენება. იახნის განსაკუთრებულ შემთხვევებში ამზადებენ და ახალი წლის ერთ-ერთ მთავარ კერძად მოაქვთ ქობულეთში სუფრასთან. მიირთმევენ ცხელს, თუმცა ამბობენ, რომ იახნი მეორე დღეს კიდევ უფრო გემრიელია – სანელებლები და ნიგოზი კარგად ერევა ერთმანეთს და დაუვიწყარ გემოს ქმნის.

  • ბორანო

აჭარულ სამზარეულოში ერთ-ერთი ყველაზე ნოყიერი კერძი ბორანოა. ეს კერძი სულ ორი ინგრედიენტისგან შედგება, თუმცა ნამდვილი ბორანო მხოლოდ აჭარის მთიანეთში დამზადებული რძის პროდუქტებით გამოდის უგემრიელესი. რეცეპტი მარტივია: ახალ, რბილ ყველს ადუღებულ, მთის კარაქს ასხამენ, სურვილისამებრ ამატებენ მარილს და მიირთმევენ ცხელს – უმეტესად ახალგამომცხვარ მჭადთან ერთად. ბორანოს აკეთებენ როგორც ქედაში, ასევე შუახევსა და ხულოში. ეს კერძი აჭარული სამზარეულოს ნამდვილი სიამაყეა.

  • ფხალლობიო

ამ კერძის სახელწოდება მის ინგრედიენტებზე მიგვანიშნებს. ცალ-ცალკე ხარშავენ ფხალსა და ლობიოს მარცვლებს, მერე ერთმანეთს ურევენ, ნაყავენ ნიგოზს, ნიორს, გემოვნებისამებრ ამატებენ წიწაკას, მარილს და კერძიც მზადაა. ფხალლობიოსაც, ბორანოს მსგავსად, ძალიან უხდება ცხელი მჭადი.

  • აჭარული ხაჭაპური

აჭარული ხაჭაპური აჭარის სამზარეულოს ყველაზე გამორჩეული კერძია. ცომგამოცლილი და ჩვეულებრივი, ყველით, კვერცხითა და უკვერცხოდ, ფუმფულა ან ხრაშუნა ცომით – ყველა თავისებურად ამზადებს აჭარულ ხაჭაპურს.

რა შეიძლება იყოს ზღვისპირა რეგიონის კულინარიული სიმბოლო, თუ არა ნავის ფორმის აჭარული ხაჭაპური? რთულად იპოვით ადამიანს, ვინც აჭარაში ჩამოდის და აქაურობას აჭარული ხაჭაპურის დაგემოვნების გარეშე ტოვებს. ოჯახებსა და კაფე-ბარებში, სახელდახელო ბისტროებსა და რესტორნებში – აჭარაში აჭარულ ხაჭაპურს თითქმის ყველგან დააგემოვნებთ.

  • აჩმა

ყველის, კარაქისა და ხორბლის ფქვილის კიდევ ერთი კომბინაცია აჭარულ სამზარეულოში. ინგრედიენტების მიხედვით აჩმა – ხაჭაპურია, ოღონდ განსაკუთრებული. თხლად გაბრტყელებულ ცომს ხარშავენ და ფენებად ალაგებენ, ხოლო ფენებს შორის ყველი და კარაქია. აჩმა ჰაერღუმელში იბრაწება და რა გამოდის ამ ყველაფრისგან, გადმოსაცემად ძალიან რთულია, უბრალოდ უნდა დააგემოვნოთ.

  • სინორი

სინორი მაღალმთიანი აჭარის კერძია. მზადდება ცომის თხელი, შემწვარი ფირფიტებისგან, რასაც ადრე შინ აკეთებდნენ, თუმცა ახლა ასეთი ფირფიტები უკვე მზა სახით იყიდება მაღაზიებში. უსაფუარო ცომის შემწვარ ფირფიტებს ადუღებულ წყალს ავლებენ, ამატებენ მომწვარ კარაქსა და ნადუღს, გემოვნებისამებრ მარილსა და ნიორს, რაც ამ კერძს ძალიან უხდება. სინორის დაგემოვნება აჭარაში ყველგან შეგიძლიათ, ამ კერძს საუზმეზეც ამზადებენ, სადილზე და ვახშამზეც.

  • ყურუთი

ეს რძეში გადაზელილი ნადუღია, რომელსაც დამუშავების შემდეგ წაგრძელებულ ფორმას აძლევენ, ხის ყავარზე აშრობენ, ახმობენ და ლუდთან ან ჩაისთან მიირთმევენ. ყურუთი ერთგვარი თავშესაქცევი სასუსნავია, შემოდგომისა და ზამთრის სუსხიანი დღეებისთვის ზედგამოჭრილი. განსაკუთრებით გემრიელი იალაღებში – მემთეურთა სოფლებში დამზადებული ყურუთია, სადაც რძის პროდუქტებს სულ სხვანაირი გემო აქვს.

  • ბაქლავა

აჭარის სამზარეულოს მთავარი კერძების სია აუცილებლად დესერტით უნდა დასრულდეს. ყველაზე გავრცელებული და გემრიელი დესერტი კი აჭარაში ბაქლავაა. თაფლის, ნიგვზისა და ხრაშუნა ფენების კომბინაცია იდეალურია ჩაისა და ყავის თანხლებით. როგორც აჭარაში ამბობენ, საუკეთესო ბაქლავა მირთმევისას უნდა დნებოდეს.

აჭარულ სუფრას ხშირად სწორედ ყავა და ბაქლავა ასრულებს. ამ დესერტის მომზადებას დიდი ძალისხმევა და ოსტატობა სჭირდება. თუ აჭარაში დიასახლისს ბაქლავის მომზადება კარგად გამოსდის, ეს მის დიდ კულინარიულ შესაძლებლობად მიიჩნევა.

"ბავშვის დედა კართან მუხლებზე მდგომი დამხვდა, სიტყვებს თავს ვერ უყრიდა" - სცენიდან ომში და ომიდან სამაშველო სამსახურში წასული ბიჭის ამბავი

"ბავშვის ოპერაცია 300 000 ევრო ჯდება და სანამ თანხას არ გადავურიცხავთ, არაფერს უკეთებენ" - პატარა ანიტას დახმარება სჭირდება

"ვაჟა გაფრინდაშვილი მონაწილეობდა 2008 წლის აგვისტოს მოვლენებში, როგორც ექიმი" - ე.წ.სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო КГБ