პუტინ-ერდოღანის "თამაში" ატომური სადგურის გარშემო

ვლადიმირ პუტინის თქმით, - რუსეთმა და თურქეთმა ურთიერთობა აღადგინეს, თუმცა, 100 მილიარდ დოლარიანი ტვირთბრუნვა ჯერ კიდევ კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას. რუსული მედიის ცნობით, - "პომიდორის ემბარგო" ნაწილობრივ შეიცვალა, თუმცა, გაზსადენი და ატომური ელექტროსადგური მხოლოდ მშენებლობის პროცესშია...

ვლადიმირ პუტინმა რეჯეფ ტაიპ ერდოღანი სოჭში, თავის რეზიდენციაში, ბოჩაროვ რუჩეიში რამდენიმე დღის წინ მიიღო. ორი ქვეყნის ლიდერი იქ გვიან ღამემდე დარჩა, იყო 2 საათნახევრიანი, დახურულ კარს მიღმა საუბრები, რომელსაც თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მევლუთ ჩავუშოღლუც არ დასწრებია, ის სტრატეგიული დაგეგმვის ერთობლივი ცენტრის წარმომადგენელია თურქული მხრიდან.

როდესაც პუტინი და ერდოღანი პრესასთნ გამოვიდნენ, აღმოჩნდა, რომ ქვის სასტუმრო ოთახში, სადაც ისინი იმყოფებოდნენ, კიდევ ერთი, მესამე, მაგრამ ცარიელი სავარძელი იდგა, რომელიც რუსეთის დელეგაციის კიდევ ერთი წევრისთვის იყო განკუთვნილი, როგორც ჩანს, მისი დასწრება პუტინმა და ერდოღანმა არ დაუშვეს. "ისინი ტელეკამერებთან დაძაბული სახეებით გამოვიდნენ, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ მოლაპარაკება არ შედგა, ანუ საკვანძო საკითხებზე ვერ შეთანხმდნენ", - წერს რუსული მედია.

100 მილიარდი დოლარის გარშემო...

"ჩვენი ურთიერთობები, პრაქტიკულად, სრულად აღდგა" - აღნიშნა პუტინმა და ჟურნალისტების დასარწმუნებლად რამდენიმე არგუმენტი მოიყვანა. მაგალითად, ის, რომ ორ ქვეყანას შორის ტვირთბრუნვა ბოლო 9 თვის განმავლობაში 36%-ით გაიზარდა. გასულ წელს, ტვირთბრუნვა 32 %-მდე იყო დავარდნილი...

ერდოღანმა რუსეთს შეახსენა ის გეგმა, რომლის ფარგლებშიც, რუსეთსა თურქეთს შორის, 2023 წლისთვის, ტვირთბრუნვა 100 მილიარდ დოლარი უნდა ყოფილიყო. ეს ორიენტირი, ჯერ კიდევ 2015 წელს დაისახა. 2014 წელს მათ შორის ვაჭრობა 31 მილიარდი დოლარი იყო.

მათივე თქმით, ენერგოსისტემების მიმართულებით წარმარტებები აქვთ, - ეს ეხება ბუნებრივ აირსა და ატომური სადგურ Аккую-ს. (ამ პროექტის აშენებაზე რუსეთი და თურქეთი 2010 წლიდან საუბრობენ, მისი აშენება თურქეთში იგეგმებოდა და  4 ენერგობლოკისგან შემდგარი უნდა ყოფილიყო)

"მისი მშენებლობა უახლოეს მომავალში უნდა დაიწყოს. ჩვენი გეგმებით, პირველი რეაქტორი 2023 წელს უნდა გავუშვათ...", - განაცხადა პუტინმა. თავის მხრივ, ერდოღანმა ის ელექტროსადგურის საზეიმო ცერემონიაზე, საძირკვლის გაჭრაზე დაპატიჟა...

"და მაინც, ორივეს ეტყობოდა, რომ დაძაბული საუბარი ჰქონდათ, ეს ყველაფერი ნაძალადევი იყო, მხოლოდ პოზიტივზე საუბრით ისინი შეუთანხმებელი თემების გადაფარვას ცდილობდნენ...",- წერს რუსული მედია.

მიუხედავად იმისა, რომ პუტინი ლამის ყველა სიტყვის ბოლოს ამბობდა, რომ შეხვედრით კმაყოფილი იყო, ერთი რამ საკმაოდ უცნაურად აღნიშნა, - მისი თქმით, ის სოჭში სპეციალურად არ ჩასულა, ქუვეითსა და ყატარში მიმავალმა გზად იქაც შეიარა...

"ორივე ლიდერს ეტყობოდა არც ისე დიდი ხნის წინანდელი საუბრების კვალი, - ერდოღანის ფრაზა, - ვაფრთხილებ რუსეთს, ნუ ითამაშებს ცეცხლთან, - რუსეთში დიდხანს ახსოვდათ, შედეგად, რუსეთის 400 ათასი მოქალაქე ანკარაში არ ჩავიდა... თუმცა, იმ დაძაბულობის შემდეგ, ლიდერებმა, ერთი შეხედვით, წარსულის დავიწყება შეძლეს, თუმცა, არსებობს გარკვეული კითხვები და ბუნდოვანი თემები - ერდოღანის მხრიდან, პრეტენზიები რჩება.

"ჩემმა მეგობარმა პუტინმა ახალი ცნობებით გაგვახარა, - მისი განცხადებით, რუსეთშ, სოფლის მეურნეობის კულტურის რამდენიმე სახეობაზე შეზღუდვა უკვე მოიხსნა... ასეთი გადაწყვეტილებები რუსეთში პომიდვრის, ბადრიჯნის, ბროწეულისა და სხვა კულტურების შეტანაზე, ვითარებას ამსუბუქებს, თუმცა, ვისურვებდით, დანარჩენი საკითხებიც მოგვარებულიყო", - აღნიშნა ერდოღანმა...

ამ თამაშში რა პარტიას თამაშობს პუტინი, ბოლომდე არ არის ცნობილი, თუმცა, ზედაპირზე ჩანს, რომ თურქეთს სურსათზე დაწესებული სანქციების მოხსნის სანაცვლოდ, გარკვეულ დათმობებზე უწევს წასვლა. მათთვის მნიშვნელოვანი ტურიზმის სექტორი ჯერ კიდევ მძიმე დღეშია...

მშვიდობის მომტანი ატომური ელექტროსადგური ჯერ არ ანათებს

"ბოლო 9 თვის განმავლობაში, რუსეთიდან, 4 მილიონზე მეტი რუსი ტურისტი ჩამოვიდა, თუმცა, რუსეთიდან ტურისტების შემოდინება თითქმის შეწყვეტილია, "კარგ დროს" რუსეთიდან 12 მილიონზე მეტი ტურისტი ჩამოდიოდა, თუმცა მათზე მეტნი იყვნენ გერმანელები. მესამე ადგილზე ბრიტანეთი იყო... იმისთვის, რომ რუსეთიდან ტურისტების შემოდინებამ იმატოს, უვიზო მიმოსვლა უნდა აღდგეს,"- აღნიშნა ერდოღანმა. თუმცა, პუტინმა ეს თემა უპასუხოდ დატოვა. პესკოვმა კი მხოლოდ "მშრალად" განაცხადა, რომ "ამ თემაზე მუშაობა გრძელდება..."

მეგობრობასა და ურთიერთობის მოგვარებაზე საუბრის კვალდაკვალ, "საუკუნის პროექტად წოდებული ატომური ელექტროსადგურ Аккую -ს შეჩერებულ მშენებლობასა და მის განახლებაზე არავინ საუბრობს. არადა, მისი ექსპლუატაციაში შესვლის პირველ ვადად 2019 წელი სახელდებოდა. არავინ იცის, პუტინის მიერ დათქმულ, 2023 წლამდე ვადაში მოესწრება თუ არა, რა დროსაც თურქეთის რესპუბლიკის 100 წლის იუბილეა...

მშენებლობა თურქეთის მხრიდან რუსი პილოტის ჩამოგდებისთანავე შეჩერდა. თუმცა, შესაძლოა მისი შეჩერება ნებისმიერ დროს, ფინანსური პრობლემებით ყოფილიყო გამოწვეული, - პროექტი ძალიან ძვირადღირებულია, მის დასრულებას 22 მილიარდი დოლარი სჭირდება.

გავრცელებული ინფორმაციით, ადრე პროექტის რუსული ნაწილიდან 51%-იანი წილის გაყიდვა განიხილებოდა, რასაც მოსკოვში ჭორებს უწოდებენ, "თუმცა, თურქები მიანიშნებენ, რომ ამ სადგურის იაპონური ან ამერიკული ფინანსებით აშენებაზეც არ იტყოდნენ უარს... ეს პოზიცია რუსეთისთვის მიუღებელია.

თურქეთის ოპოზიციამ სადგურის აშენების პირობებს კაბალური უწოდა. მათ პირველ რიგში, აღიზიანებთ ფიქსირებული და უწყებათა შორის შეთანხმებული დენის ფასი, რომლის თანახმადაც, თურქეთი ამ სადგურიდან, 25 წლის განმავლობაში, 1 კილოვატენერგიას 12,35 ცენტად მიიღებს, რაც მათი თქმით, ძალიან ძვირია..." - წერს რუსული მედია.

თავის მხრივ, რუსული მხარე უკმაყოფილოა, რადგან სახელმწიფოთა შორის შეთანხმების გაფორმებიდან 6 წლის შემდეგ, თურქეთმა "ორი საკვანძო ლიცენზიის, - ატომური ელექტროსადგურისა და ელექტროენერგიის გენერაციის გაფორმება არ იკადრა".

რუსული მედია ეჭვობს, რომ ანკარა დროს უფრო ხელსაყრელი პირობების მისაღებად წელავს, თან ისე, რომ "ეშმაკობას არ ეშვება"  და ამაზე პასუხისმგებლობას რუსეთს აკისრებს...

ლალი პაპასკირი

AMBEBI. GE