31
მარტიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
სახელმწიფო დროშა, გერბი, ჰიმნი, პრეზიდენტის თუ ქვეყნის სხვა მმართველის სამუშაო რეზიდენცია - ნებისმიერი სახელმწიფოს განუყოფელი ატრიბუტია. მსოფლიოში ყველაზე გავლენიანი ადამიანის - აშშ-ს პრეზიდენტის სამუშაო რეზიდენციის, იგივე თეთრი სახლის ისტორია მე-18 საუკუნის ბოლოდან იწყება.
დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, ქვეყნის პირველ პრეზიდენტ ჯორჯ ვაშინგტონს, რომელიც პრეზიდენტი 1789 წელს გახდა, ოფიციალური სამუშაო რეზიდენცია არ ჰქონდა. პროექტის და ადგილმდებარეობის შეთანხმების შემდეგ, მომავალი თეთრი სახლის მშენელობა 1792 წელს დაიწყო. ადრეული კლასიციზმის სტილში აგებული შენობის მთავარი არქიტექტორი წარმოშობით ირლანდიელი ჯეიმს ჰაბანი გახლდათ. ქვეყნის პირველი პრეზიდენტი მომავალი რეზიდენციის მშენებლობა პირად კონტროლზე ჰქონდა აყვანილი და პროექტში გარკვეული ცვლილებების შეტანა მხოლოდ მასთან შეთანხმების შემდეგ ხდებოდა.
1800 წელს დასრულებული მშენებლობა ქვეყნის ბიუჯეტს 2,5 მლნ დოლარი დაუჯდა. თუმცა, ვაშინგტონს მასში შესახლება არ დასცალდა. 1979 წელს პრეზიდენტის სავარძელი ჯონ ადამსმა დაიკავა და თეთრი სახლის პირველი ბინადარი სწორედ ის გახდა.
თავდაპირველად შენობას "პრეზიდენტების სახლს" და "პრეზიდენტის სასახლეს" უწოდებდნენ. დღეისთვის ყველასთვის კარგად ნაცნობი თეთრი სახლის იერი 1800 წელს აგებული შენობისგან განსხვავდება. არსებული წესით, ყოველ ახალ პრეზიდენტს შენობის ინტერიერის და ექსტერიერის შეცვლის უფლება ჰქონდა.
1814 წელს პრეზიდენტის რეზიდენცია ბრიტანელებმა გაძარცვეს და გადაწვეს. ერთადერთი ნივთი, რომლის მოძიება და დაბრუნება მოხერხდა, ჯორჯ ვაშინგტონის მიერ დახატული ტილო იყო. ქვიშისფერის ნაცვლად, აღდგენილი შენობა თეთრად შეღებეს. თომას ჯეფერსონის პრეზიდენტობისას სახლის ცენტრალურ ნაწილს წინა და უკანა მხრიდან სვეტები დაუმატეს. 1824-1829 წლებში გაფართოების მიზნით, აშშ-ს პრეზიდენტის რეზიდენციას მარჯვენა და მარცხენა გალარეები მიაშენეს. 1835 წელს შენობაში წყალი შეიყვანეს და ცენტრალური გათბობა დაამონტაჟეს.
სახელწოდება "თეთრი სახლი" 1901 წელს პრეზიდენტ თეოდორე რუზველტის მიერაა შემოღებული. პრეზიდენტის მთავარი სამუშაო ოთახი - ცნობილი ოვალური კაბინეტი 1909 წელს შეიქმნა. აქ მდებარეობს ბრიტანეთის მიერ ნაჩუქარი პრეზიდენტის მთავარი სამუშაო მაგიდა - მაგიდა რეზოლუტი.
1929 წელს გაჩენილი ხანძრის გამო, მშენებლებს დასავლეთის ფრთის აღდგენა ნულიდან მოუხდათ. ფრანკლინ რუზველტის გაპრეზიდენტების შემდეგ, მშენებლები იძულებულნი გახდნენ შენობის მორიგი რეკონსტრუქცია ჩაეტარებინათ - რუზველტი ინვალიდის ეტლით გადაადგილდებოდა. 1948 წელს უკვე ჰარი თრუმენის მითითებით, თეთრი სახლის ქვეშ ორსართულიანი სარდაფი ააშენეს, სადაც სამხედრო თათბირები იმართებოდა.
თეთრი სახლის რადიკალური რეკონსტრუქცია ჯონ კენედის გაპრეზიდენტების შემდეგ დაიწყო. მისმა მეუღლემ ჟაკლინ კენედიმ (ქალიშვილობის გვარი ბუვიე) ოთახის იტერიერი საფრანგეთის იმპერიისთვის დამახასიათებელი დიზაინით განაახლა.
განსაკუთრებული ცვლილებები წითელ ოთახს (მეორე სართულზე მდებარე ერთ-ერთი ოთახი სამი სახელმწიფო კაბინეტიდან) შეეხო. დიზაინერმა სტეფან ბუდენმა ოთახი მოოქროვილი დელფინებით, პალმების რტოებით, ლომის თავებით და სფინქსებით მორთო - რაც იმდროინდელი ამერიკული ნეოკლასიკური სტილისთვის იყო დამახასიათებელი. პრეზიდენტების ნიქსონის და რეიგანის მეუღლეებმა წითელი ოთახის ისევე როგორც მთლიანად თეთრი სახლის ინტერიერში ცვლილებები საკუთარი გემოვნებით შეიტანეს. ეს ტრადიცია დღემდე მოქმედებს - თეთრი სახლის ყოველ ახალ მაცხოვრებელს საპრეზიდენტო რეზიდენციის მოწყობაში საკუთარი ცვლილებები შეაქვს.
დღეს თეთრი სახლი მიმდებარე ტერიტორიებითურთ 7,2 ჰეკტარზეა გადაჭიმული. შენობა 6 სართულს, 132 ოთახს, 35 აბაზანას, 412 კარს, 147 ფანჯარას, 28 ბუხარს, 8 კიბეს და 3 ლიფტს აერთიანებს. აქვეა განთავსებული საჩოგბურთო კორტი, გოლფის პატარა მოედანი, აუზი, ბოულინგის დარბაზი და კინოთეატრი.
მოამზადა ნუკრი მგელაძემ
