სო­ცი­ა­ლუ­რი პრო­ექ­ტი "ქა­ლე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­დან" წარ­მო­გიდ­გენთ 33 წლის ბა­თუ­მე­ლი ნაცო ბე­რი­ძე-გა­ბა­ი­ძის ის­ტო­რი­ას:

"გვა­რი

---------

ჩემს თავ­ზე სა­უ­ბა­რი მინ­და და­ვი­წყო იმის აღ­ნიშ­ვნით, რომ ფე­მი­ნის­ტი ვარ. დიდი ხანი არ არის, რაც ჩემს თავს ფე­მი­ნის­ტად ვა­ი­დენ­ტი­ფი­ცი­რებ, რა­ზეც, ალ­ბათ, ჩემი გვა­რიც მე­ტყვე­ლებს - ჩემი და გარ­დაც­ვლი­ლი ქმრის გვა­რი ჩემს ფე­მი­ნის­ტო­ბას­თან ერ­თად ზუს­ტად იმ ევო­ლუ­ცი­ას ასა­ხავს, რაც გა­ვი­ა­რე. ბევ­რჯერ უკი­თხავთ, გან­სა­კუთ­რე­ბით ბოლო დროს, შე­ვიც­ვლი თუ არა გვარს, მაგ­რამ ჩემი პა­სუ­ხია, რომ არა. იმ დროს რო­დე­საც ჩვენ ხელი მო­ვა­წე­რეთ, გვა­რის შეც­ვლა დიდ თავ­გა­და­სავ­ლად მეჩ­ვე­ნე­ბო­და და ამა­ში

პრობ­ლე­მას ვერ ვხე­დავ­დი. დღეს, რა თქმა უნდა, ანა­ლო­გი­უ­რად აღარ მო­ვიქ­ცე­ო­დი, მაგ­რამ ახლა ეს უკვე ჩემი იდენ­ტო­ბის და ის­ტო­რი­ის ნა­წი­ლია, ამი­ტომ მის წაშ­ლას არ ვა­პი­რებ.

ქვრი­ვი

----------

ამ პლატ­ფორ­მა­ზე ქვრი­ვო­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე მინ­და ვი­სა­უბ­რო. ჩემი გა­მოც­დი­ლე­ბა შე­იძ­ლე­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყოს სხვა ქა­ლე­ბის­თვის, რად­გან მგო­ნია, რომ დაქვრი­ვე­ბუ­ლი ქა­ლე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი კა­ტე­გო­რი­აა.

ჩემი ქმა­რი უბე­დურ შემ­თხვე­ვას და ად­გილ­ზე დრო­უ­ლად ვერ აღ­მო­ჩე­ნილ სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბას შე­ე­წი­რა გო­დერ­ძის სამ­თო-სა­თხი­ლა­მუ­რო კუ­რორტზე, ამ წლის იან­ვარ­ში. თე­მუ­რი ავად არ ყო­ფი­ლა და არა­სო­დეს მი­ფიქ­რია, რომ ერთ დღე­საც ის აღარ იქ­ნე­ბო­და. შე­სა­ბა­მი­სად, მე არც ემო­ცი­უ­რად და არც ფი­ნან­სუ­რად მზად არ ვი­ყა­ვი.

ემო­ცი­ებ­ზე სა­უბ­რის ნაც­ვლად, მინ­და იმ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბებ­ზე სა­უ­ბა­რი, რაც ჩემ­მა ახალ­მა გა­მოც­დი­ლე­ბამ მო­ი­ტა­ნა ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში. ჩემი პი­როვ­ნე­ბა წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ყა­ლიბ­დე­ბო­და, რო­გორც და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ქალი. ეს და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა თე­მუ­რის, ჩვე­ნი თა­ნა­ცხოვ­რე­ბის არც ერთ ეტაპ­ზე არა­სო­დეს შე­უ­ზღუ­დავს. მისი გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ კი აღ­მოჩ­ნდა, რომ მარ­ტო ქმა­რი არ და­მი­კარ­გავს. მე დავ­კარ­გე და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბაც იმ გა­გე­ბით, რომ უცებ გავ­ხდი ადა­მი­ა­ნი, რო­მე­ლიც უნდა შე­გე­ცო­დოს, რომ შეხ­ვდე­ბი უნდა უთხრა, რომ გაძ­ლი­ერ­დეს და მის­გან ერ­თა­დერ­თი რა­საც ელო­დე­ბი, არის სი­სუს­ტე. ჩემ­თვის ძა­ლი­ან პრობ­ლე­მუ­რი იყო იმას­თან და­ჯა­ხე­ბა, რომ თე­მუ­რის და­კარ­გვას­თან ერ­თად, ჩემი იდენ­ტო­ბის ნა­წილ­საც ვკარ­გავ­დი - სხვე­ბის აღ­ქმით.

მა­გა­ლი­თად, მე და თე­მუ­რი მარ­ტო ვცხოვ­რობ­დით ჩვენს შვილ­თან ერ­თად და მინ­დო­და, რომ მისი გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ, მარ­ტო დავ­რჩე­ნი­ლი­ყა­ვი იმა­ვე სახ­ლში. ირ­გვლივ ყვე­ლა თვლი­და, რომ ეს არ იყო სწო­რი. მო­ლო­დი­ნი ჰქონ­დათ, რომ ჩემი ან ჩემი ქმრის მშობ­ლე­ბის სახ­ლში გა­დავ­ბარ­გდე­ბო­დი. ერთი მე­ზო­ბე­ლი ყო­ველ შეხ­ვედ­რა­ზე მე­კი­თხე­ბო­და "შენ, ძი­რი­თა­დად, აქეთ ხარ?" პირ­ველ სამ შეხ­ვედ­რა­ზე ზრდი­ლო­ბი­ა­ნად ვუ­პა­სუ­ხე, რომ "კი". მე­ო­თხე­დაც რომ იგი­ვე მკი­თხა, გაბ­რა­ზე­ბუ­ლი ტო­ნით ვუ­პა­სუ­ხე, რომ " კი, ძი­რი­თა­დად, აქ ვარ, რად­გან, ძი­რი­თა­დად, აქ ვცხოვ­რობ". მე რომ გარ­დავცვლი­ლი­ყა­ვი, ჩემს მე­უღ­ლეს ხომ არა­ვინ შე­ხე­დავ­და რო­გორც სუსტს და უსუ­სურს, რო­მე­ლიც მარ­ტო ვერ იცხო­ვერბს? კა­ცე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, გლო­ვის კონ­ტექ­სტშიც, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად, სხვა მო­ლო­დი­ნე­ბი და მო­თხოვ­ნე­ბია. მა­გა­ლი­თად, თე­მუ­რის­თვის შე­იძ­ლე­ბა დახ­მა­რე­ბა შე­ე­თა­ვა­ზე­ბი­ნათ ბავ­შვის მოვ­ლას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, რა­საც მე არ შე­მომ­თა­ვა­ზე­ბენ იმი­ტომ, რომ ეს მა­ინც ჩემი საქ­მეა. მას, ალ­ბათ, ხში­რად და­უ­რე­კავ­დნენ და შეს­თა­ვა­ზებ­დნენ სა­დი­ლის გა­კე­თე­ბას, თუ სახ­ლის და­ლა­გე­ბას და ა.შ. ჩემს შემ­თხვე­ვა­ში კი, მთა­ვა­რი პრობ­ლე­მა გაჩ­ნდა, რომ "მთლად სწო­რი" არ არის ახალ­დაქვრი­ვე­ბუ­ლი ქა­ლის მარ­ტო ცხოვ­რე­ბა.

შავი

------

კი­დევ ერთი კრი­ტი­კუ­ლი მო­მენ­ტია - შა­ვის გახ­და. მე ვიც­ნობ ქა­ლებს, რომ­ლე­ბიც დიდ­ხანს ატა­რე­ბენ შავს და მათ გა­მოც­დი­ლე­ბებს სა­ერ­თოდ არ ვაკ­რი­ტი­კებ. ზო­გის­თვის შა­ვის ტა­რე­ბა შე­იძ­ლე­ბა შვე­ბის მომ­გვრე­ლი იყოს და კულ­ტუ­რი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე თვლი­დეს, რომ შავი გარ­დაც­ვლი­ლის ხსოვ­ნის პა­ტი­ვის­ცე­მაა. ჩემი აზ­რით, ქვრი­ვი ქა­ლის შა­ვად შე­მოს­ვა ინ­სტრუ­მენ­ტია ქა­ლის კონ­ტრო­ლის. და ამ კულ­ტუ­რა­ში, სწო­რედ, ქვრი­ვი ქა­ლე­ბი იც­ვა­მენ დე­დე­ბის შემ­დეგ ყვე­ლა­ზე დიდ­ხანს შავს. შა­ვე­ბი­ა­ნი ქვრი­ვი ქალი ფორ­მას ატა­რებს და ეს ფორ­მა მას ჩარ­ჩო­ში აქ­ცევს. ახ­სნე­ბებს, რომ თუ კულ­ტუ­რულ ნორ­მებს და­არ­ღვევს, და­ის­ჯე­ბა. მე ძა­ლი­ან მალე გა­ვი­ხა­დე შავი. ვერ ვი­ტყვი, რომ კრი­ტი­კას არ ვგრძნობ. თუმ­ცა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ ეს კრი­ტი­კუ­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი არ ყო­ფი­ლა ჩემი ოჯა­ხის­გან. ისი­ნი არ ჩა­რე­უ­ლან იმა­ში რას ჩა­ვიც­ვამ­დი, ან ეს ყვე­ლა­ფე­რი რა გავ­ლე­ნას მო­ახ­დენ­და ჩემს რე­პუ­ტა­ცი­ა­ზე. "ეტყო­ბა ისე არ უყ­ვარ­და", "ეტყო­ბა ისე არ ეტ­კი­ნა" და "რა ენაღ­ვლე­ბა, ისაა ცოდო, თო­რემ ეგ გა­თხოვ­დე­ბა და თა­ვის თავს მი­ხე­დავს" - ეს და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი უფრო იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის­გან მო­დი­ო­და, ვისი საქ­მეც ეს თით­ქოს სა­ერ­თოდ არ უნდა იყოს.

პი­რი­ქით რომ მომ­ხდა­რი­ყო, ალ­ბათ, თე­მურს მა­ლე­ვე ეტყოდ­ნენ, რომ უნდა მო­იყ­ვა­ნოს ცოლი. ბავ­შვს მო­იშ­ვე­ლი­ებ­დნენ, რომ მას მი­ხედ­ვა ჭირ­დე­ბა. ქალს იგი­ვეს არ ეტყვი­ან ამ კულ­ტუ­რა­ში. მე თან ისეთ ასაკ­ში ვარ, არც შა­ვის გახ­და­ზე მე­ტყო­და ვინ­მე, რომ დროა გა­ვი­ხა­დო. ჩემი დაკ­ვირ­ვე­ბით, შა­ვე­ბის გახ­და­საც და ოჯა­ხის შექ­მნის ნე­ბარ­თვა­საც მხო­ლოდ ძა­ლი­ან ახალ­გაზ­რდა გო­გო­ნებს აძ­ლე­ვენ, გარ­კვე­უ­ლი დრო­ის გას­ვლის შემ­თხვე­ვა­ში. ნე­ბარ­თვა სხვამ უნდა გას­ცეს, რათ­ქმა­უნ­და. ჩემს შემ­თხვე­ვა­ში, ასაკ­თან ერ­თად ისიც მოქ­მე­დებს, რომ მე ბიჭი შვი­ლი მყავს. ამ კულ­ტუ­რა­ში კი, მი­თუ­მე­ტეს, ბი­ჭის დედა არ უნდა და­ო­ჯახ­დეს და სხვა მა­მა­კა­ცის გა­რე­მოც­ვა­ში არ უნდა გა­ზარ­დოს ბიჭი.

ამ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, მე­გობ­რე­ბის რჩე­ვა იყო, რომ ცოტა გა­და­მე­დო შა­ვე­ბის გახ­და. თუმ­ცა მე ზუს­ტად ვი­ცო­დი, რომ ამას ახლა გა­ვა­კე­თებ­დი, ერთი წლის თუ სამი წლის შემ­დეგ მა­ინც იგი­ვე რე­აქ­ცია მოყ­ვე­ბო­და. ადა­მი­ა­ნე­ბი უნდა მი­ეჩ­ვი­ონ იმას, რომ მხო­ლოდ შა­ვე­ბით არ გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა პა­ტი­ვის­ცე­მა. სა­ერ­თო­დაც, მე ამ გა­მოც­დი­ლე­ბით მივ­ხვდი, რომ თუკი ცო­ცხა­ლი რჩე­ბი, უნდა იცხოვ­რო ცო­ცხა­ლი­ვით. ამის უფ­ლე­ბა კი ქვრი­ვო­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბის მქო­ნე ქა­ლებს ჩა­მორ­თმე­უ­ლი აქვთ ჩვენს კულ­ტუ­რა­ში. მე ძა­ლი­ან გა­მი­მარ­თლა, რომ ოჯა­ხი აღი­ა­რებს ჩემს თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, სხვა ბევ­რი ქა­ლის­გან გან­სხვა­ვე­ბით. ამ ქა­ლე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა, დაქვრი­ვე­ბის შემ­დეგ ქმრის, ან მშობ­ლე­ბის სახ­ლში რჩე­ბა, სა­დაც არა­ნა­ი­რი პი­რა­დი სივ­რცე არ გა­აჩ­ნი­ათ.

სექ­სუ­ა­ლო­ბა

------------------

მე ვიცი და მზად ვარ, რომ შემ­დე­გი ეტა­პი იქ­ნე­ბა ჩემი სექ­სუ­ა­ლო­ბის კონ­ტრო­ლი. მო­მი­წევს გა­მა­დი­დე­ბე­ლი შუ­შის ქვეშ ცხოვ­რე­ბა - ვის­თან ერ­თად გა­ვი­ა­რე, ვის ვე­სა­უბ­რე­ბი და ა.შ. კარ­ჩა­კე­ტი­ლი ცხოვ­რე­ბა არა­სო­დეს მქო­ნია და დღეს მით უმე­ტეს ვერ მექ­ნე­ბა იმი­ტომ, რომ მე მჭირ­დე­ბა ხალ­ხთან ურ­თი­ერ­თო­ბა. ჩემს შვილს სჭირ­დე­ბა ძა­ლი­ან ეს ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი და ამი­ტომ, ხში­რად ვართ ისეთ სივ­რცე­ებ­ში, სა­დაც ხალ­ხმრავ­ლო­ბაა, მხი­ა­რუ­ლე­ბაა და შე­სა­ბა­მი­სად, შა­ვე­ბის გახ­დის შემ­დე­გი გან­ხილ­ვის თემა იქ­ნე­ბა - რო­გორ ვიქ­ცე­ვი. ისევ თუ შე­ვა­და­რებთ, დაქვრი­ვე­ბუ­ლი კა­ცის ხალ­ხმრავ­ლო­ბა­ში ყოფ­ნა­ზე, მის სმა­სა და გარ­თო­ბა­ზე იტყოდ­ნენ, რომ დარდს იკ­ლავს. ჩემ­ზე იგი­ვეს არა­ვინ იტყვის და­ლე­ვი­სას რომ მნა­ხონ, ხომ ასეა?

თე­მუ­რის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ მე­გობ­რებ­მა მი­თხრეს, რომ აქე­დან უნდა გავ­ქცე­უ­ლი­ყა­ვი, თუკი ცხოვ­რე­ბის გაგ­რძე­ლე­ბა მინ­დო­და. აქ ვერ მექ­ნე­ბო­და კონ­ტრო­ლის­გან თა­ვი­სუ­ფა­ლი პი­რა­დი ცხოვ­რე­ბა. ერთი მხრივ ვე­თან­ხმე­ბი მათ, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი მუდ­მი­ვად ცხელ ქვებ­ზე სი­ა­რულს გავს და შე­უძ­ლე­ბე­ლი არა, მაგ­რამ მარ­თლა ძა­ლი­ან რთუ­ლია ამ ქვებ­ზე სი­ა­რუ­ლი. თუმ­ცა, მე­ო­რე მხრივ, არ მგო­ნია რომ გაქ­ცე­ვა და და­მალ­ვაა გა­მო­სა­ვა­ლი. ჩვენ ჩვე­ნი დარ­ჩე­ნით სხვა ადა­მი­ა­ნებ­საც ვაძ­ლევთ ძა­ლას, რომ იბ­რძო­ლონ.

ქვრი­ვი ქა­ლის სექ­სუ­ა­ლო­ბა ქა­ლიშ­ვი­ლო­ბის იდენ­ტო­ბას­თან დაბ­რუ­ნე­ბას ჰგავს, ანუ რო­გორც ქა­ლიშ­ვილ გო­გოს არ აქვს სექ­სი და არც უნდა ჰქონ­დეს, ასე­ვეა ქვრი­ვი ქა­ლიც. თუკი ქა­ლიშ­ვილ გო­გოს "პა­ტი­ოს­ნე­ბის შე­ნახ­ვა" ევა­ლე­ბა მო­მა­ვალ კაც­თან. მე ეს ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა წარ­სულ­თან მაქვს და ჩემს ბიჭ შვილ­თან. მე ამ ყვე­ლა­ფერს იუ­მო­რით ვუ­ყუ­რებ, მაგ­რამ სი­ნამ­დვი­ლე­ში ხომ ბევ­რი ქა­ლის­თვის ძა­ლი­ან სტრე­სუ­ლია იმ გა­რე­მო­ში ცხოვ­რე­ბა, სა­დაც საყ­ვა­რე­ლი ადა­მი­ა­ნის და­კარ­გვას­თან ერ­თად, თავს გა­ტყდე­ბა კი­დევ უფრო შე­ზღუ­დუ­ლი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა.

შვი­ლი

---------

დე­მონ­სტრა­ცი­უ­ლად თუ არ ხარ გლო­ვა­ში და დარ­დში, ძა­ლი­ან მარ­ტი­ვად შე­უძ­ლი­ათ გა­და­წყვი­ტონ, რომ ესე­ი­გი არ დარ­დობ. სულ ელო­დე­ბი­ან და­ი­ნა­ხონ, რო­გორ იშ­ლე­ბი. ეს ყვე­ლა­ზე კარ­გად ჩანს ბავ­შვე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში. სულ მე­უბ­ნე­ბი­ან, რომ სან­დრო პა­ტა­რაა და ად­ვი­ლად გა­და­ი­ტანს. ამის მთქმელ­მა არ იცის ბავ­შვის ფსი­ქო­ლო­გია. ცხა­დია, ის სხვა­ნი­ა­რად გა­მო­ხა­ტავს დარდს, მაგ­რამ არ ნიშ­ნავს რომ ვერ გრძნობს, რად­გან პა­ტა­რაა. ჩემი მთა­ვა­რი ამო­ცა­ნა იყო სან­დროს ცოდ­ნო­და, რომ მეც არ დამ­კარ­გავ­და.

მე­კი­თხე­ბი­ან, გა­ვუზ­რდი თუ არა თე­მურს ნამ­დვილ ვაჟ­კაც შვილს, რო­მე­ლიც თავს არა­ვის და­ა­ჩაგ­ვრი­ნებს. თით­ქოს სულ ეცო­დე­ბათ სან­დრო, რომ დე­დის ხელ­ში დარ­ჩა. ვპა­სუ­ხობ ხოლ­მე, რომ თე­მურს უნ­დო­და კე­თი­ლი და შრო­მის­მოყ­ვა­რე შვი­ლი, ამ სურ­ვილს შე­ვუს­რუ­ლებ. თავს კი­დევ არც მე ვა­ჩაგ­ვრი­ნებ არა­ვის."

(ავ­ტო­რი: იდა ბახ­ტუ­რი­ძე)

© 2017 სო­ცი­ა­ლუ­რი პრო­ექ­ტი "ქა­ლე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­დან" ხორ­ცი­ელ­დე­ბა ქალ­თა სა­ი­ნი­ცი­ა­ტი­ვო ჯგუ­ფის "ქა­ლის ხმა" მიერ. (ავტ. მა­ი­კო ჩი­ტა­ია; იდა ბახ­ტუ­რი­ძე; ნინო გა­მი­სო­ნია). ფოტო: ნინა ბა­ი­და­უ­რი; სა­ლო­მე ცო­ფუ­რაშ­ვი­ლი. პრო­ექ­ტი მიმ­დი­ნა­რე­ობს ეროვ­ნულ-დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი ინ­სტი­ტუ­ტის (NDI) მხარ­და­ჭე­რით და შვე­დე­თის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­ა­გენ­ტოს (SIDA) ფი­ნან­სუ­რი მხარ­და­ჭე­რით. #ქა­ლე­ბი­სა­ქარ­თვე­ლო­დან