როგორ ცხოვრობენ ფერეიდნელი ქართველები

ჩვენი დღევანდელი რესპოდენტი ფერეიდნელი ქართველი სოფი ონიკაშვილია. ამბობს, რომ ფერეიდნელი ქართველებისთვის ისტორიული სამშობლო ყველაფერია. "საქართველო, ჩემთვის ცხოვრების ნაწილია, აქ საკუთარ მიწაზე ვგრძნობ თავს და მიხარია რომ ქართველი ვარ, ასე რომ არ იყოს მშობლიურ მიწაზე არც ჩამოვიდოდი. იქ დავიბადე და გავიზარდე, მაგრამ სულ იმის განცდა მაქვს, რომ ის არ არის ჩემი. აქ, საქართველოში მგონია, რომ ყველაფერი ჩემია", - ამბობს სოფი, რომელსაც ფერეიდანში მცხოვრები ქართული ოჯახებისა და მათი ცხოვრების წესის შესახებ ვესაუბრეთ.

- სოფი, საიდან მოდის შენი გვარი?

- ჩემი გვარი ფერეიდანში ერთ-ერთი დიდი გვარია. დაახლოებით 60 ათასამდე ადამიანი ატარებს მას.

- წარმოშობით საიდან ხართ?

- დავიბადე ქალაქ მარტყოფში, რომელსაც სპარსულად ფერეიდუმ შაჰი ჰქვია. ჩვენ, ქართველები ამ ქალაქს მარტყოფს ვეძახით. წარმოშობით სოფელ ჩუღურეთიდან ვარ. იქვე, 12 კილომეტრში ცხოვრობს ქართული მოსახლეობა.

- კიდევ რომელ ქალაქებში ცხოვრობენ ქართველები?

- სოფელ ვაშლოვანშიც ბევრი ქართველი ცხოვრობს, ასევე სოფელ ახჩაში. ამ სოფელში მხოლოდ მოხუცებმა იციან ქართული, სხვებს მხოლოდ მცირე სიტყვები აქვთ შენარჩუნებული, ისეთი, რომელიც სხვა სოფელში ნაკლებად იციან.. სამწუხაროდ, ახალგაზრდები და ბავშვები ქართულად არ საუბრობენ. ერთ-ერთი დიდი სოფელი თორელი, რომელიც ჩვენგან ცოტა კილოთი განსხვავდება. ქართულად საუბრობენ, მაგრამ როგორც საქართველოს სხვადასხვა კუთხეშია განსხვავებული კილო, თორელშიც იგივე ითქმის..

- რამდენი ქართული გვარია?

- თუ არ ვცდები ფერეიდანში 16-მდე ქართული გვარი იყო. წარსულში იმიტომ ვამბობ, რომ ზოგიერთებმა გვარი შეიცვალეს და ახლა სპარსული გვარები აქვთ. თუმცა, იციან, რომ მათ გვარს ქართული წარმომავლობა აქვს. ახლა სხვა გვარს ატარებენ, მაგრამ იციან, რომ ქართული გვარები აქვთ.

- რომელია ყველაზე დიდი გვარი?

- ონიკაშვილები, დავითაშვილები, იოსელიანები, ხუციშვილი, გოგოჩაიშვილი, ლაჩინაშვილები, ბათუაშვილები. ყველანი ერთმანეთთან ძალიან ახლოს ვართ, გვაქვს ხშირი ურთიერთობები. მარტყოფში ადრე გვარების მიხედვით იყო დასახლება. ახლაც არის შემორჩენილი, მაგრამ ადრე უფრო ბევრი გვქონდა. მაგალითად, ბათუაანთ უბანი, ონიკაანთ უბანი. ადგილობრივი მოსახლეობა ძირითადად მიწაზე მუშაობს, ახალგარზდები კი სწავლით არიან დაკავებულები.

- ქართულ ოჯახში დაიბადეთ, მაგრამ გარემოცვა სულ სხვაა. როგორ ეგუებით ამ ყველაფერს?

- მართლაც მასეა. უმეტესად ბავშვები ისე გავიზარდეთ, რომ სკოლამდე სპარსული არც ვიცოდით. სკოლაში რომ შევედით პრობლემა ის იყო, რომ არ გვესმოდა მასწავლებელი სპარსულად რას გველაპარაკებოდა. უმეტესობამ სპარსული სკოლაში ვისწავლეთ. დღეს ეს მდგომარეობა აღარ არის. ბავშვები უკვე სპარსულად საუბრობენ. ქართული ნაკლებად იციან. სხვაობა იმაშია, რომ ჩვენ ვსწავლობდით ძველებურ ქართულს. მაგალითად, ვამბობდით- მოდი ექ, მოდი აქ. როგო ხარ?- როგორ ხარ? რას იქ?

- როგორ გადაეცემა დღეს მომავალ თაობებს ტრადიციები?

- ქართული ტრადიციების შენარჩულება ოჯახში ხდებოდა... ფერეიდანში ქართული სკოლა არ არის, არაფერი ქართული არ გვაქვს. ადრე უფრო აკრძალულიც იყო, უფლება არ გვქონდა, რომ სკოლაში გველაპარაკა ქართულად, თუნდაც მეგობრებთან, ეს ყველაფერი აქამდე ოჯახებით მოვიდა. გვქონდა ასეთი რიტუალები, მაგალითად, ამაღლების დღესასწაული ხომ არის აქ, ზუსტად იგივე რიცხვებში, მახსოვს ბებიაჩემი აცხობდა ხოლმე ნაზუქებს. ბავშვობაში კარგად მახსოვს ამ დღეს რომ აღნიშნავდნენ.

ფერეიდანში, მარტყოფში გვაქვს დიდი ქვა, რომელსაც ამაღლების ქვას ვეძახით, იქ მიდიან ფერეიდანელი ქათველები და სანთლებს ანთებენ. ამ ქვას თავისი ისტორია აქვს.

გაგრძელება+ფოტო