"მსოფლიოში ნავთობის ფასი თითქმის სამჯერ დაეცა, საქართველოში კი არარეალურად მაღალ ფასად ყიდიან საწვავს"
ნავთობის ფასი ყოველდღიურად უფრო და უფრო იკლებს. რა პროცესებს უნდა ველოდოთ და რა გავლენას მოახდენს ეს ყველაფერი საქართველოზე, ამაზე კომენტარი ექსპერტ სოსო ცისკარიშვილს ვთხოვეთ:
- დღეს ნავთობის გაუფასურებამ ფაქტობრივად, ისტორიულ პიკს მიაღწია. საქართველო თავის ტერიტორიაზე იმდენად მცირე რაოდენობას მოიპოვებს, რომ ეს ეკონომიკაზე გავლენას ვერ მოახდენს. ჩვენ ძირითადად ექსპორტზე ვართ დამოკიდებული და ბუნებრივია, ნავთობის გაიაფება ძალიან კარგია, თუმცა გაიაფების გემო ჩვენ ჯერ ვერ ვიგრძენით. მაშინ, როცა ნავთობის ფასი თითქმის სამჯერ დაეცა, საქართველოში საწვავი არც განახევრებულა, ნავთობკომპანიები არარეალურად მაღალ ფასად ყიდიან საწვავს. რა თქმა უნდა, კარგია, როცა რაიმე მაღალ ფასად იყიდება, რადგან სახელმწიფო ბიუჯეტში შემოსავალი მეტი შევა, მაგრამ ეს ყველაფერი არ უნდა ხდებოდეს მოქალაქეების ხარჯზე. საჭიროა ამ ყველაფერში სახელმწიფომ საკუთარი როლი შეასრულოს.
- ბევრი ექსპერტი დღეს არსებულ სურათს ადარებს 80-იანი წლების ბოლოს არსებულ სიტუაციას, როდესაც აშშ-მა ნავთობზე ფასის დაგდებით დააჩქარა საბჭოთა კავშირის ნგრევა...
- ეს შედარება შორს არაა სიმართლისაგან, რომ არა რუსეთის ფაქტორი, აშშ საკუთარი მარაგიდან ნავთობს არავითარ შემთხვევაში არ გამოიტანდა, გარდა ამისა, მიუხედავად ირანის მხრიდან გარკვეული საშიშროებისა, მას მაინც მოუხსნეს სანქციები. ბუნებრივია, ეს ყველაფერი რუსეთისთვის ძალიან ნეგატიურია, ვინაიდან მათი ბიუჯეტი გაწერილია, რომ ბარელი ნავთობი 50$ უნდა ღირდეს და ახლა, როცა ბარელზე ფასი 30 დოლარზე ნაკლებია, მათ აუცილებლად მოუწევთ ბიუჯეტის გადახედვა. რა თქმა უნდა, მოუწევთ ხარჯების შემცირება, თითქმის განახევრებაც და გაითვალისწინეთ, ეს ყველაფერი ხდება ძალიან დიდი ფინანსური ზარალის პარალელურად.
- ფინანსური კრიზისი რუსეთში, ბუნებრივად გამოიწვევს სოციალური ფონის დამძიმებას. საკუთარი მოსახლეობის ყურადღების გადასატანად ხომ არაა მოსალოდნელი, რომ რუსეთმა საომარი კამპანია წამოიწყოს?
- არაა გამორიცხული, თუმცა რუსეთის ინტერესში შედის, რომ მან საომარი კამპანია ისეთ ქვეყნებში წამოიწყოს, რომელიც ნავთობმომპოვებლები არიან. დღეს ყველაზე რეალური სამიზნე საუდის არაბეთის და ირანის ერთმანეთზე გადაკიდებაა. ამის კონტურები უკვე გამოიკვეთა და ამ ყველაფრის უკან დგას რუსეთი, რომელსაც ეს კონფლიქტი აწყობს, რადგან ეს აუცილებლად მოახდენს ასახვას ნავთობის ფასზეც. არაა გამორიცხული, რომ თვითონ უშუალოდ არც ჩაებას ომში, თუმცა წამქეზებლის როლს აუცილებლად შეასრულებს.
- რა საფრთხეს უნდა ველოდთ ჩვენ?
- როგორც უკვე ვთქვით, საქართველოს წილი ნავთობის მოპოვებაში იმდენად უმნიშვნელოა, რომ ადგილობრივ ბაზარსაც არ ჰყოფნის, ამის ფონზე დღეს საქართველოსთან ომი, რუსეთის ინტერესის საგანს არ წარმოადგენს, სხვა თუ არაფერი, ეს საკმაოდ მსხვილ თანხებთანაა დაკავშირებული, თანხებთან რომელიც რუსეთს დღეს ძალიან სჭირდება და თუ დღეს, კრემლში ერთი ჭკუათმყოფელი მაინც არის დარჩენილი, ისინი სამეზობლოში კონფლიქტს არავითარ შემთხვევაში არ დაუშვებენ.
- ამ ყველაფრის ფონზე, რამდენად სწორია საქართველოს ხელისუფლების ნაბიჯები "გაზპრომთან" მიმართებაში?
- საქართველოს ხელისუფლებას ჯერ ერთი ნაბიჯიც არ გადაუდგამს, ისინი მხოლოდ ასკინკილით დადიან. ჩვენ ხელისუფლებაში ამბობენ, რომ საქართველოს რჩება "გაზპრომის" მიერ სომხეთისათვის მიწოდებული აირის 10%, თუმცა აქ ერთი საინტერესო ფაქტორია, ჩვენ არ ვიცით, რა რაოდენობის გაზი მიეწოდება სომხეთს. ჩვენ არა გვაქვს მრიცხველი, რომელიც ამ ყველაფერს დაითვლის. რუსეთმა რომ თქვას - ჩვენს მიერ წინა წლებში მიწოდებული გაზისგან თქვენ იმდენი დაგრჩათ, რომ წელს აღარაფერი გერგებათო, ჩვენ ვერ დავუმტკიცებთ, რომ ცდებიან. ამიტომ აუცილებელია, აღრიცხვა ჩვენს ტერიტორიაზეც იწარმოებოდეს, ოღონდ არა ელიავას ბაზრობაზე შეძენილი მრიცხველით, არამედ საერთაშორისო ნორმებით აღიარებული ფორმით.
ლადო გოგოლაძე
AMBEBI.GE
ქართველი ჟურნალისტის და ამერიკელი დიპლომატის ქორწილი ვაშინგტონში - "ძალიან ბედნიერები ვართ, რომ ვიპოვეთ ერთმანეთი"
უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის ყოფილი კანდიდატი თამთა თოდაძეზე - "რა ბრიჯიტ ბარდო ესა მყავს, რა აბია ასეთი ნეტავ"
