ცოტა ხნის წინ საქართველოს რამდენიმე, შედარებით ნაკლებად ცნობილი სახელმწიფო ნაკრძალი განვიხილეთ. ახლა კი ფართობით ყველაზე მცირე ზომის, თუმცა, უდიდესი მნიშვნელობის მქონე ნაკრძალს გვინდა შევეხოთ.
ეს სათაფლიის ნაკრძალია, რომელიც წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის სოფლების - გუმბრას, ბანოჯასა და ხომულის ტერიტორიაზე მდებარეობს, კერძოდ, სათაფლიის მთაზე. ის 1935 წელს დაარსდა. მისი ფართობია - 330 ჰა. ნაკრძალი კომპლექსური ხასიათისაა და გეოლოგიურ, პალეონტოლოგიურ, ზოოლოგიურ და და ბოტანიკურ ძეგლებს შეიცავს. ნაკრძალის რელიეფი მთაგორიანია.
ტერიტორიის 95% დაფარულია კოლხური ტიპის ტყით, რომელსაც წიფელი, წაბლი, რცხილა, თელა, ბზა, ძელქვა, მურყანი, ცაცხვი, მუხა, პანტა და მაჟალო ქმნის, გარდა ამისა, ლიანებიც ბევრია. ცხოველებიდან იქ გავრცელებულია ტურა, კვერნა, მაჩვი, მელა, კურდღელი, ციყვი. იშვიათად შემოდის შველი, ფრინველიც ბევრია.
ნაკრძალის ტერიტორია მდიდარია კარსტრული მღვიმეებით. იქვეა აღმოჩენილი დინოზავრების 200-მდე ნაკვალევი. ნაკრძალში არის ბიოსპელეოლოგიური მუზეუმი.
მომაზადა ლალი ფაციამ