საქსტატი: ავტომობილების ექსპორტი შემცირდა

ბოლო წლებში პირველად, საქართველოს საექსპორტო კალათის ლიდერი შეიცვალა

მსუბუქი ავტომობილების ექსპორტი პოზიციას თმობს. საექსპორტო თვალსაზრისით ამ ჯგუფმა პირველიდან მეორე ადგილზე გადაინაცვლა. დიდია ალბათობა, რომ წლის მეორე კვარტალში ავტომობილები საექსპორტო სამეულიდანაც კი ამოვარდეს.

ბოლო წლებში პირველად, საქართველოს საექსპორტო კალათის ლიდერი შეიცვალა. საქსტატის მონაცემებით, 2015 წლის იანვარ-აპრილში, სასაქონლო ჯგუფებიდან, საექსპორტო ათეულში პირველი ადგილი სპილენძის მადანმა და კონცენტრატებმა დაიკავა. 4 თვის მონაცემებით, ექსპოტზე 86 მლნ აშშ დოლარის სპილენძის მადანი გავიდა და ამ მაჩვენებელით პირველ ადგილზეა. სპილენძს მთელ ექსპორტში 12% უჭირავს. ბოლო წლების რეიტინგით მსუბუქი ავტომობილების ექსპორტი მეორე პოზიციაზე ჩამოქვეითდა. 4 თვის მონაცემებით, ექსპორტზე 73 ლნ აშშ დოლარის მსუბუქი ავტომობილები გავიდა, ანუ 2,6-ჯერ ნაკლები, ვიდრე 2014 წლის ამავე პერიოდში. შესაბამისად, მსუბუქი ავტომობილების წილი ექსპორტში 21%-დან 11%-მდეა შემცირებული.

მესამე ადგილზეა ფეროშენადნობები, 73 მილიონით და მთლიანი ექსპორტის 105%-ით. აღსანიშნავია, რომ მკვეთრად, თითქმის 2,5-ჯერ გაიზარდა თხილისა და კაკლის ექსპორტი. იანვარ-აპრილში უცხოეთის ბაზრებზე 62 მლნ აშშ დოლარის პროდუქცია გავიდა. საექსპორტო კალათის ხუთეულში შედის სამკურნალო საშუალებები, რომელთა ექსპორტი 22,4 მილიონიდან 39 მილიონამდეა მომატებული.

რაც შეეხება მთლიან ექსპორტს, აქ აზერბაიჯანის მიმართულებით მკვეთრი შემცირებაა. წლის პირველ ოთხ თვეში მეზობელ ქვეყანაში 89 მლნ 620 ათასი დოლარის პროდუქცია გავიდა, როდესაც შარშანდელ ანალოგიურ პერიოდში 188 მლნ 450 ათასი დოლარი იყო. საგულისხმოა, რომ აზერბაიჯანთან ექსპორტი ყველაზე მეტად მსუბუქი ავტომობილების გამოისობით შემცირდა. ამის მიზეზი გახდა "ევრო 4"-ის სტანდარტზე დაწესებული შეზღუდვა, რომელიც 2014 წლის 15 აგვისტოდან ამოქმედდა.

გასული წლის ანალოგიურ პერიოდში აზერბაიჯანში 97 694 დოლარის ავტომობილების ექსპორტი განხორციელდა, მიმდინარე წელს კი - 32 804-ის. ამ ყველაფერს დაემატა ისიც, რომ იანვარში აზერბაიჯანის პარლამენტმა დაამტკიცა საგადასახადო კოდექსის ცვლილება, რომელიც ქვეყანაში იმპორტირებულ მსუბუქ ავტომობილებზე, იახტებსა და სხვა მცურავ საშუალებებზე აქციზის განაკვეთის გაზრდას ითვალისწინებს.

ცვლილების თანახმად, მსუბუქი ავტომობილებისთვის აქციზის განაკვეთი ძრავის მოცულობაზეა დამოკიდებული. 2000 კბ/სმ-მდე მოცულობის ძრავის მქონე მანქანების შემთხვევაში, ესაა 0,2 მანათი თითოეულ კბ/სმ-ზე. უფრო მეტი მოცულობის ძრავების შემთხვევაში კი გადასახადი სხვაგვარად დაიანგარიშება. ავტომობილების ექსპორტზე ორიენტირებულ კომპანიებს პოზიციის შესანარჩუნებლად "თამაშის წესების" შეცვლა უწევთ. ისინი იძულებულნი არიან, მთლიანად შიდა ბაზარს ჩამოეკიდონ. ამ დროს საქართველოშიც გაჭირდა მანქანების ყიდვა-გაყიდვა. ეს პროცესი განსაკუთრებით მტკივნეული აღმოჩნდა მცირე ბიზნესმენებისათვის, რომელთა ნაწილი საქმიანობას ჩამოშორდა კიდეც.