რატომ იყო 1941 წელს ვერმახტი საუკეთესო არმია მსოფლიოში

სამხედრო სპეციალისტთა აზრით, 1941 წელს გერმანული არმია მსოფლიოში საუკეთესო იყო. ბრძოლებში გამოცდილი და მრავალი გამარჯვებით შთაგონებული, სსრკ-ს საზღვრებს მიმდგარი გერმანელი ჯარისკაცები საკუთარ თავს დაუმარცხებელ ძალად მიიჩნევდნენ.

გერმანელი ისტორიკოსის ვერნერ პიხტის აზრით, ვერსალის ხელშეკრულებამ, რომელმაც გერმანიის არმიის რიცხოვნობა 100,000 კაცით შეზღუდა, ბერლინს შეიარაღებული ძალების ფორმირების ახალი მეთოდების ძიებისკენ უბიძგა. ხელისუფლებაში მოსულმა ჰიტლერმა ვერსალის ხელშეკრულება არაფრად ჩათვალა და ქვეყანაში სამხედრო მრეწველობის განვითარება სწრაფი ტემპებით დაიწყო. ესპანეთში, ფრანკოს რეჟიმის დასახმარებლად გაგზავნილმა გერმანულმა შენაერთებმა, მათ ახალი შეიარაღების (გამანადგურებელი Me-109, მოპიკირე ბომბდამშენი Ju-87, 88 მმ-იანი საზენიტო ქვემეხი) რეალურ საბრძოლო მოქმედებებში გამოცდის საშუალება მისცა.

ესპანეთშივე გერმანულმა ავიაციამ საჰაერო ბრძოლების წარმოების საკუთარი სკოლა შექმნა. 1941 წლის ბალკანეთის კამპანიამ ვერმახტს დიდი სამხედრო შენაერთების კოორდინირებული მართვის გამოცდილება მისცა.

გერმანული სარდლობა განსაკუთრებულ მნიშვნელობას კადრების მომზადებას ანიჭებდა. ელიტურ სამხედრო ნაწილებში მხოლოდ საუკეთესო მაჩვენებლების მქონე მოზარდები აჰყავდათ. მათ სპეციალურ საწვრთნელ ბანაკებში უმკაცრეს პირობებში წვრთნიდნენ.

სსრკ-ზე თავდასხმის მომენტისთვის, გერმანულ არმიას მსოფლიოში ყველაზე დიდი სამხედრო გამოცდილება ჰქონდა. 1939 წლის სექტემბერში ვერმახტის ჯარისკაცებმა 39 პოლონური დივიზია გაანადგურეს. შემდგომ იყო "მაჟენოს ხაზი" და საფრანგეთის ოკუპაცია, იუგოსლავიის და საბერძნეთის დაპყრობა, შეჭრა სკანდინავიაში. ყველა ამ სამხედრო კამპანიამ გერმანულ ჯარს უდიდესი საბრძოლო გამოცდილება შესძინა.

უკრაინის ტერიტორიაზე შეჭრისას, ვერმახტი ბლიცკრიგის - ელვისებრი შეტევის ტაქტიკას იყენებდა. ქვეითი ჯარი, მექანიზებული ნაწილები, სატანკო შენაერთები - ერთობლივად მოქმედებდნენ. ზემოდან მათ უსაფრთხო გადაადგილებას და შეტევას სამხედრო ავიაცია უზრუნველყოფდა.

მთავარი უპირატესობა, რომელსაც გერმანული არმია სსრკ-სგან განსხვავებით ფლობდა, ხარისხიანი კავშირი იყო. გერმანული ტანკმშენებლობის ერთ-ერთი ფუძემდებლის, გენერალ ჰაინც გუდერიანის აზრით, საიმედრო რადიოკავშირის გარეშე ბრძოლის ვალზე ტანკი თავის უპირატესობებს კარგავს. ყველა მექანიზირებულ თუ ქვეით სამხედრო შენაერთთან არსებული რადიო კავშირის წყალობით, ხელმძღვანელობას დროის ნებისმიერ მომენტში ოპერატიული ინფორმაციის მიღება-გაცემა შეეძლო.

ტანკებზე კავშირგაბმულობის საშუალებების არსებობამ, 1941 წლის 27 ივნისს, დუბნო-ლუცკი-ბროდის ბრძოლაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა. გერმანულმა სამხედრო დაჯგუფებამ, რომელიც 800-მდე ტანკს ითვლიდა, 2,500 ტანკიანი საბჭოთა შენაერთები გაანადგურა.

ნუკრი მგელაძე

AMBEBI.GE