მედიცინის მუშაკთა პროფკავშირების პრეზიდენტის, ჯონი ჯანაშიას თქმით, ჯანდაცვის საყოველთაო დაზღვევის პროგრამის გამო, შესაძლოა, მედიცინის მუშაკებმა თავიანთ პროფესიაზე გული აიცრუონ. ამის მიზეზი ის არის, რომ არასახარბიელო მდგომარეობაში იმყოფებიან მედიცინის ის მუშაკები, რომლებიც დაზღვევის სახელმწიფო პროგრამას ემსახურებიან, რადგან ექიმს ერთი პაციენტის მომსახურებაში - 19 თეთრს, ხოლო ექთანს 11 თეთრს უხდიან.
კომენტარისთვის "ალია" ჯონი ჯანაშიას დაუკავშირდა:
- დავიწყოთ იმით, რომ საყოველთაო დაზღვვით დიდი საქმე გაკეთდა იმ თვალსაზრისით, რომ ათასობით ადამიანისთვის, რომლებისთვისაც კლინიკებისა და ამბულატორიების კარები დაკეტილი იყო წლების მანძილზე და ვერ ახერხებდნენ კერძო სადაზღვევო პაკეტების შეძენას, ეს კარები გაიხსნა. მაგრამ მედალს აქვს მეორე მხარე, რამდენად სწორად იყო გათვლილი ამ დაზღვევის ეკონომიკური მხარეები. ამ გაუთვლელობამ პრობლემები შექმნა იქიდან გამომდინარე, რომ ის, რაც ავადმყოფისთვის არის კარგი, ცუდი აღმოჩნდა მედპერსონალისთვის. აქ საუბარია ისეთ მცირე თანხებზე, რომლითაც ხდება დაფინანსება და ვერ აღწევს იმ საარსებო მინიმუმს, ეს არ არის ის ხელფასი, რომელიც უნდა ჰქონდეს უმაღლესდამთავრებულ სპეციალისტს, რომელიც დღესა და ღამეს ასწორებს და ავადმყოფის გვერდით ტრიალებს, მან იმდენი ათეული ავადმყოფი უნდა გასინჯოს, რომ რაიმე ხელშესახები თანხა მაინც მიიტანოს სახლში.
- კიდევ რა პრობლემას აწყდებიან ექიმები?
- ყველა ინფორმაცია, რომლებსაც მე ვაჟღერებ, თავად ექიმებისგან მაქვს მიღებული. ერთ-ერთმა პოლიკლინიკის ექიმმა მითხრა, მიშას დროს ხელფასი მქონდა 200 ლარი, დღეს კი ამ საყოველთაო დაზღვევის გამო 40 ლარი მაქვსო. ან 200 ლარი რა არის და 40 ლარი რა იქნება? რა ოჯახი უნდა არჩინოს ამით? ის თანხა, რაც გამოიყოფა თითო პაციენტზე დაზღვევის დროს, უნდა გაიყოს რამდენიმე პიროვნებაზე: ლაბორატორიაზე, ექთანზე, თავად ექიმზე. დამატებით პრობლემას ქმნის ის, რომ არანაირი თანხა არ გამოიყოფა, როცა ექიმის გამოძახება ხდება. არ გამოიყოფა თანხა მათ ტრანსპორტირებაზე, ყველაფერი მისი გადასახდელია.
- ექიმები იმასაც ამბობენ, დაზღვევის თანხა აგვიანებს ხოლმე, რაც სამსახურში პრობლემებს გვიქმნისო.
- დიახ, ასეა ნამდვილად. მე შემიძლია გითხრათ კონკრეტული ფაქტი ამის თაობაზე. სანამ ეს საყოველთაო დაზღვევა დაიწყებოდა, ერთ-ერთ სამშობიაროში ნორმალური ანაზღაურება ჰქონდათ. ახლა, როცა ეს სამშობიარო საყოველთაო დაზღვევაში ჩაერთო, თანხა მოდის მასთან ორი თვის დაგვიანებით. მე არ ვამბობ, რომ ეს თანხა იკარგება, მაგრამ როდის ეს ხელფასი გადმოირიცხება... თან არ დაგავიწყდეთ, რომ ამ ეკონომიკური გათვლებიდან გამომდინარე, ზოგიერთ სამშობიაროს თანხა ადრე გადმოერიცხოს, ზოგს – უფრო გვიან.
- ეს რის მიხედვით ხდება? ეს ხომ არ არის ერთგვარი გარიგება, თუ, მაგალითად, სადაზღვევო კომპანიასა და კლინიკას შორის არსებობს ურთიერთშეთანხმება, რომ კონკრეტულ პაციენტს გაუგზავნის, შესაბამისად, "შინაურ" კლინიკასაც დროულად გადაურიცხავენ თანხას?
- ის, რომ კონკრეტულ სადაზღვევო კომპანიას აქვს მისი შვილობილი მართვის ორგანიზაცია, რა თქმა უნდა, თავის შვილობილს რომ დროულად გადაურიცხავს თანხას, ეს ცხადია. ადრე მიუვა თანხა მას, ვიდრე იმ კლინიკას რომელთანაც არანაირი "ნათესაური" კავშირი არ გააჩნია. აქ სამინისტრომ უნდა გაამკაცროს მაკონტროლებელი მექანიზმები. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი საავადმყოფოები გაკოტრებისკენ აიღებენ გეზს, ექიმები კი, რომლებიც წლებია, მუშაობენ, მიატოვებენ კლინიკებს. ეს საკითხი ჩიხში შევა და გარკვეული ინფრასტრუქტურული დარღვევების შედეგამდე მივა.
დაზღვევა მუშაობს, ოღონდ ექიმების ხარჯზე, რადგან ამ შემთხვევაში ამოსავალი არის პაციენტი, არის დიდი ხარვეზები, რომელიც გამოსწორებადია და მის გამოსწორებაში თანხა უნდა ჩაიდოს. ეს არის პროცესი, რომელიც დაიძრა ადგილიდან, ეს არის დიდი ლოდი, რომელიც დაგორდა და მისი გაჩერება შეუძლებელია. რამდენიმე მექანიზმი უნდა იქნას მოფიქრებული, რომ პაციენტიც კმაყოფილი იყოს და ექიმიც, თანაგადახდაც უნდა დაიშვას გარკვეული ხალხისთვის. იქნებ შიგნით მოიქექოს რამე მექანიზმი, რომ ანალოგიური პრობლემები დასრულდეს, თორემ შორს არაა ის დღე, როცა ექიმთან მოვიდეს დაზღვეული და მას ხელი არ მოკიდოს. მეც ექიმი ვარ და თუ არ მაქვს ეკონომიკური მოტივაცია და საფუძველი, ჩემი ალტრუიზმი და ჰიპოკრატეს ფიცი ბოლომდე არ მეყოფა. ექიმი, რომელიც გონებით ჩართულია პაციენტის განკურნებაზე, მაგრამ საღამოს სახლში ვერაფერი მიაქვს, მიაფურთხებს მედიცინას, პაციენტს არ მიიღებს და წავა კლინიკიდან, ან სხვა რამეს მოიფიქრებს, როგორ მიიღოს ფული პაციენტისგან.
- როგორც მახსოვს, სადაზღვევო სისტემაში არსებული ხარვეზების გამოსასწორებლად ჯანდაცვის სამინისტრომ რაღაც კომისია შექმნა. არ მუშაობენ ამ საკითხზე?
- რა გითხრათ, ამდენი თვე გავიდა და ჯერ კიდევ არ დაუძახიათ. შეიძლება, დაიწყო კიდეც კომისიამ მუშაობა, მაგრამ არავის დაურეკავს. ამ კომისიის ფარგლებში უნდა გვესაუბრა იმაზე, რომ არ ყოფილიყო კორუფციის ელემენტები, უკეთესობისკენ წასულიყო ეს საქმე, მაგრამ ჯერ ვერაფერ სიკეთეს ვერ ვხედავ.
"ალიამ" დაზღვევის ჩრდილოვანი მხარეებისა და კომისიის შესახებ ინფორმაციის გადამოწმება ჯანდაცვის სამინისტროში სცადა. პრესსამსახურის ხელმძღვანელს, თამარ ბოდოკიას, "მესიჯიც" მივწერეთ და რამდენჯერმე დავურეკეთ, მაგრამ ზარი გაგვითიშა. ამიტომ სადაზღვევო დეპარტამენტის უფროსთან, ირაკლი ტაბატაძესთან დავრეკეთ, გვითხრა, ახლა არ მცალია, საათ-ნახევარში გიპასუხებთო, თუმცა ამის შემდეგ, მთელი დღის მანძილზე დაკავშირების მცდელობა უშედეგო აღმოჩნდა.
ჟანა ასანიძე
გაზეთი "ალია"