ვერაფრით წარმოვიდგენდი, მასთან ინტერვიუზე მოვხვდებოდი და ამის საფუძველი გასაოცარი, თავისებური ხმით შესრულებული სიმღერა კი არა, მისი მწერლობა იქნებოდა. წლებია, საქართველოში აღარ ცხოვრობს. გერმანიის მოქალაქეა, თუმცა კარგა ხანია, რუსეთში მოღვაწეობს, მაგრამ არც ფესვები დაუკარგავს და არც ხილული თუ უხილავი სიმი, რომელიც სამშობლოს სიყვარულს სიმღერით, სიტყვით თუ უსიტყვოდ მუდამ ეხმიანება. "ყველა სიახლე" მომღერალს, მსახიობს, მხატვარს, რეჟისორსა და მწერალს, ქალბატონ მანანა მენაბდეს სტუმრობს.
- ვერც მე წარმოვიდგენდი, საკუთარი წიგნით თუ წარვდგებოდი ქართველების წინაშე. იგავ-არაკების ჟანრი საგანგებოდ ნამდვილად არ ამირჩევია, მგონი პირიქით - ამ ჟანრმა თვითონ ამირჩია. არსებობს ხილული იუმორი, რომელიც ბევრ ქართველს ჰქონდა: ვახტანგ ჭყოიძეს, გია ფერაძეს, ჯემალ თოფურიძეს, ნიაზ დიასამიძეს, "ლორთქიას" (გურამ ლორთქიფანიძეს) - ღმერთმა აცხონოს მათი სულები... მაგრამ მათგან განსხვავებით, მე დაფარული იუმორი მაქვს.
- წიგნისთვის წაგიმძღვარებიათ: "ბევრჯერ ვცადე საკუთარი თავისგან სხვა ქალაქში გადავსულიყავი, მაგრამ ქალაქები აქეთ-იქით შემომეფანტნენ... ამიტომაც ქართულ იგავ-არაკებს საკუთარი თავივით ვჩუქნი ჩემს მკითხველს..." ვინ გაურბის საკუთარ თავს, ვინ - იკეტება საკუთარ თავში, უღრმავდება...
- ისე თუ ჩაუღრმავდი, როგორც ამას ბატონი მერაბ მამარდაშვილი აკეთებდა, რა ჯობია. ეს წიგნი ბატონი მერაბის ხსოვნას მივუძღვენი, რადგან, ხმამაღალ ნათქვამად თუ არ ჩამითვლით, მამაჩემის შემდეგ თუკი ვინმემ რაიმე სიღრმისეულად მასწავლა, სწორედ ეს ადამიანი იყო. ჩვენ ძალიან მჭიდრო ურთიერთობა გვქონდა. მერაბი გაუფრთხილებლადაც კი მოსულა ხოლმე ჩემთან, შინ, ფალიაშვილის ქუჩაზე. და ეს რამდენს ნიშნავს - შენს პატარა სივრცეში, ფაქტობრივად, კოსმოსი შემოდის! ალბათ, უფალი დამეხმარა და შემაძლებინა, რომ სწორედ ის ადამიანები შემომეკრიბა ირგვლივ, ვისგანაც რაიმეს შევისწავლიდი, შევიტყობდი საკუთარ თავზე. ბოლოს და ბოლოს, ადამიანი საკუთარ თავზე მეტი თუ არ გახდა, მაშინ ფუჭად ჩაუვლია ცხოვრებას. ჩემი არაკებიც ამის პასუხია... რუსეთში ბატონმა პეტრე ფომენკომ, მოსკოვის ექსპერიმენტული სტუდია-თეატრის მთავარმა რეჟისორმა მიმიწვია, - თუნდაც არაფერი გააკეთო, მინდა ჩემს თეატრში იყოო. ამ სიტყვებით მან სიყვარული და პატივისცემა გამოხატა ჩემდამი, თორემ ფომენკო უსაქმურ ადამიანს როგორ აიტანს გვერდით! საერთოდ, მე ვარ ადამიანი, კატასავით თავისთვის რომ დაიარება და არასდროს არავისზეა დამოკიდებული, გარდა საკუთარი თავისა. მაგრამ ბატონი პეტრეს მოწვევაზე უარი ვერ ვთქვი, რადგან ვიცი, ეს დიდი სიამოვნებაა. თვითონვე შევიზღუდე თავი და მთელი პასუხისმგებლობით შევუდექი საქმეს. საერთოდ, ჩემი ცხოვრების დიდი ნაწილი სწორედ რუსეთს უკავშირდება. თბილისის თეატრალური ინსტიტუტის, ამჟამინდელი თეატრისა და კინოს უნივერსიტეტის სარეჟისორო ფაკულტეტი დავამთავრე, მიშა თუმანიშვილთან ვიყავი, მაგრამ ერთმანეთს ვერ გავუგეთ, კონფლიქტი მომივიდა და წამოვედი. მერე "რეროში" ვმღეროდი, მაგრამ მივხვდი, განვითარებისთვის უფრო სხვა ასპარეზი მჭირდებოდა და იქიდანაც წამოვედი. მოსკოვში 1971 წელს, 22 წლისა ჩავედი და "გი-ტი-სიში" სარეჟისორო ფაკულტეტზე ჩავაბარე, პარალელურად კი, მოსკოვის საუკეთესო სცენებზე გამოვდიოდი... ბუნებით მაძიებელი ვარ, მიღწეულს ვერ ვჯერდები, ერთი კონკრეტული რამით არ ვიფარგლები. მხოლოდ ქართული რომანსის შესრულება არ მაკმაყოფილებს, ამიტომაც გავაკეთე 1991 წელს ელექტროკომპიუტერული დისკი ნიკა მაჩაიძესთან და გოგი ძოძუაშვილთან ერთად. ძალიან საინტერესო გამოხმაურება მოჰყვა ამ პროექტს და დღესაც აღაფრთოვანებს მსმენელს.
- "და დრო გადიოდა" - ასე ჰქვია თქვენს წიგნს. დრო გადის და რაღაცას გვაცლის, რაღაცას გვმატებს, სადღაც წაიფორხილებ, იქვე წამოდგები...
- თუ ბევრს ერთი ხელის დაქნევით მიუღწევია რამისთვის, მე ყოველთვის სიძნელეების გადალახვა მიწევს. ხალხის მასას პური და სანახაობა, გართობა სჭირდება, მე კი ვერავის ვართობ, არ შემიძლია. აქ რომ ჩამოვდივარ, ყოველთვის სიყვარულს ვიღებ. რაც ცხოვრების განმავლობაში მიტანჯია-გადამიტანია, დავცემულვარ თუ ვინმეს გავუთელივარ, ქართველმა მაყურებელმა ათმაგად დამიბრუნა სიყვარულით, ამიტომ ცუდი აღარაფერი მახსოვს.
ესაუბრა ირმა ხარშილაძე
(გამოდის ოთხშაბათობით)