"ახლაც კი, როდესაც ინტერვიუზე დაგთანხმდით, ცოტა არ იყოს, ბოლომდე კომფორტულად არ ვარ, იმ თვალსაზრისით, რომ ასეთ ინტერვიუებს ყოველთვის მოჰყვება ხოლმე უსიამოვნო საკითხების წამოტივტივება, რაც ტკივილს მაყენებს. ძალიან მტკივნეულად აღვიქვამ უარყოფით შეფასებას, თუმცა მინდა, ყველაფერი ვთქვა, რაც გულში მაქვს და ერთხელ და სამუდამოდ გავთავისუფლდე იმისგან, რაც ძალიან მაწუხებს", - ამბობს ჩვენთან საუბარში ადვოკატი გიორგი ყავლაშვილი, რომელიც წინა ხელისუფლებამ როგორც თვითონ ამბობს, თავისი ნების საწინააღმდეგოდ ისეთ მინდორში გაიყვანა, რომელზეც არ უნდა აღმოჩენილიყო".
- ბატონო გიორგი, ახლახან პროკურატურამ გაშიფრა ძველი ხელისუფლების დროინდელი ერთ-ერთი სქემა, საიდანაც გამოჩნდა, რა ფორმით სძალავდნენ ძალოვანები ბიზნესმენებს მილიონებს, როგორ აიძულებდნენ, კოლოსალურ ფასად ეყიდათ ამორტიზებული და გამოუსადეგარი შენობა-ნაგებობები. მათ შორის აღმოჩნდნენ თქვენი დაცვის ქვეშ მყოფი ბიზნესმენებიც და თქვენ ამის შესახებ პროკურატურასაც მიეცით ჩვენება.
- გასაჯაროვდა ორი საკმაოდ სერიოზული - ბიზნესმენების ილია კოკაიასა და ეფრაიმ გურის საქმე. კოკაიას ქალიშვილს შეემთხვა ავტოავარია, რომელიც ტრაგიკულად დამთავრდა. საქმე ბრალდებულის სასარგებლოდ წარიმართა იმ კუთხით, რომ დაზარალებულთან ურთიერთობა მოგვარდა, მაგრამ შემდეგ, როდესაც გაიგეს, ვისი შვილი იყო ბრალდებული, პროკურატურამ მოისურვა, ბიუჯეტის სასარგებლოდ ემუშავა და კოკაიას მართლაც კოლოსალური თანხა - 5 მილიონი გადაახდევინეს ბიუჯეტის სასარგებლოდ, უფრო სწორად, ობიექტები აყიდვინეს ახალციხის რაიონში.
- ასეთ დროს მხოლოდ ბიუჯეტის შევსების ინტერესები ჩნდებოდა ხოლმე, თუ კონკრეტული პირების კერძო ინტერესებიც იკვეთებოდა?
- ნამდვილად ვერ გავიხსენებ საქმეს, რომელშიც ვინმეს კერძო ინტერესი ყოფილიყოს ჩართული, რომელიმე თანამდებობის პირს თავისი პირადი სარგებლისთვის ეზრუნა. მაშინდელი ხელისუფლების მიზანი იყო, რომ თანხა ბიუჯეტში წასულიყო და ამ მიზნის გამო ხშირად გვერდს უვლიდა სამართლიანობის გზას. იმდენად დიდი იყო ბიუჯეტის შევსების ინტერესი, რომ ბოლო დროს თანხების მობილიზებისთვის უკვე აღარაფერს ერიდებოდნენ. თავს კი იმით იმართლებდნენ, ფული სახლში ხომ არ მიგვაქვსო. როდესაც ადამიანს უსახსროდ და უსახლკაროდ ტოვებ, მისთვის რაღა მნიშვნელობა აქვს, სად მიგაქვს თანხა. ჩემი აზრით, ხელისუფლების მაღალი თანამდებობის პირების მხრიდან ამ საკითხში ზომიერება რომ შენარჩუნებულიყო, საზოგადოებაში ამხელა უკმაყოფილება არ გაჩნდებოდა. მიდგომა იყო ისეთი, რომ ფინანსური ჯარიმა უნდა ყოფილიყო ძალიან მტკივნეული. მათ მიაჩნდათ, რომ სასჯელის თავიდან ასაცილებლად ყველა ადამიანს შესაძლებლობის მაქსიმუმი უნდა გადაეხადა, დანაშაულის ხელმეორედ ჩადენის შემაკავებელი რომ ყოფილიყო. საპროცესო შეთანხმებები დამახინჯებით ვრცელდებოდა ბიზნესმენებზე და კოკაიას შემთხვევა ამის კლასიკური მაგალითი იყო. რაც შეეხება ეფრაიმ გურს, მისი შვილის შემთხვევაში მკვლელობის მცდელობაზე იყო ლაპარაკი და 1 მილიონი დოლარის გადახდა ეფრაიმ გურისთვისაც მისაღები იყო. სხვა შემთხვევაში მის შვილს თუ დანაშაული - მკვლელობის დაკვეთა დაუმტკიცდებოდა, ძალიან მძიმე სასჯელი ელოდა კოკაიას შემთხვევა იყო ჩვეულებრივი ავარია. რაც კი მანამდე პრაქტიკაში მსგავსი საქმე მქონია, ყველა 10, 20, დიდი-დიდი - 40-ათასიანი ჯარიმით დამთავრებულა, მით უმეტეს, თუკი დაზარალებულთან მოგვარდებოდა საქმე. ამ შემთხვევაში 5 მილიონი დოლარი იმიტომ მოითხოვეს, რომ ბრალდებული იყო ბიზნესმენ კოკაიას ქალიშვილი და მას შეეძლო ამ თანხის გადახდა. კოკაია ვითარების მსხვერპლი გახდა და იგი კუთხეში მიიმწყვდიეს.
- ფასებს ვინ ადგენდა?
- ფასებს სპეციალური ოპერატიული სამსახურები, ფინანსური პოლიცია თუ პოლიციის სხვა დანაყოფები ადგენდნენ ადამიანის მატერიალური მდგომარეობის მიხედვით - რა ქონების პატრონი იყო, ჰქონდა თუ არა რაიმე ბიზნესი, იმასაც ადგენდნენ, რომ თუ მის ოჯახს არა, იქნებ ბიძას ჰქონდა ბიზნესი, და თუ მას გული შესტკიოდა ძმისშვილზე, მისი თავისუფლებისთვის უნდა გადაეხადა. მათ იცოდნენ, რისი გადამხდელი იყო ოჯახი თუ შეძლებული ნათესავი. საპროცესო შეთანხმებამ ჩვენში ძალიან დამახინჯებული სახე მიიღო.
- მართლა მხოლოდ საპროცესო შეთანხმებებზე მუშაობდით? "საპროცესო შეთანხმებების მოკვარახჭინების სპეციალისტი", - ასე მოგიხსენიათ იუსტიციის მინისტრმა.
- მთელი საქართველო, ყველა ადვოკატი და ყველა კლიენტი მუშაობდა საპროცესოზე, ვინაიდან იცოდნენ, რომ სასამართლოში სიმართლეს ვერ გაიტანდნენ. მხოლოდ ისინი რჩებოდნენ არსებითი განხილვის წინაშე, ვინც ვერ აღწევდა საპროცესოს. უბრალოდ, მე ეს საქმე ცოტა უფრო ეფექტურად გამომდიოდა გარკვეული უნარ-ჩვევების წყალობით.
- თუ ხელისუფლებასა და პროკურატურასთან თქვენი დაახლოების წყალობით?
- დაახლოებასაც დრო სჭირდება და თავისი გზის გავლა უნდა. გულახდილად გეტყვით, რომ წინა ხელისუფლებასთან და პროკურატურასთან სხვა სიახლოვე არ მქონია, უბრალოდ, მათ ზუსტად იცოდნენ, რომ მე არასოდეს მივიტანდი არც ერთ მხარესთან შელამაზებულ ინფორმაციას.
- როდესაც ადამიანი უდანაშაულოდ გრძნობს თავს, რატომ უნდა ერჩივნოს მას საპროცესო შეთანხმება სიმართლის დამტკიცებისთვის ბრძოლას?
- ეს მაგალითის მოსაყვანად არის კარგი სათქმელი, თორემ პრაქტიკაში, რეალურად, 1000 შემთხვევიდან მთლად უდანაშაულო შეიძლება ერთი იყოს. სახელმწიფო პირები და სამართალდამცველები არასდროს არიან განწყობილი საიმისოდ, რომ უდანაშაულო კაცი ჩასვან ციხეში. არავის უნდა, უდანაშაულო კაცის წინაშე მთელი ცხოვრება პასუხისმგებელი შეიქნას. მთლად უდანაშაულო იქ არავინ მიდის. ამას რომ ვამბობ, კონკრეტულ პოლიტიკურ თემებს არ ვეხები. დღესაც კი, როდესაც გაცილებით მაღალია იმის განცდა, რომ სამართალი იპოვო, პასუხისგებაში მიცემული პირების 99%-ს სურს, რომ საპროცესო გაფორმდეს და საქმე დროზე დამთავრდეს.
- ფოტორეპორტიორებზე რას იტყვით, "მთლად უდანაშაულოები" არც ისინი ყოფილან?! თუ არ ვცდები, თქვენ და თქვენი ადვოკატები ჩაერიეთ დაცვაში მას შემდეგ, რაც მათ საკუთარ ადვოკატებზე უარი თქვეს.
- მაგ საქმის დეტალები არ ვიცი, რადგან პირადად არ ვყოფილვარ ჩართული ამ საქმეში, ჩემი მოგვარე ადვოკატი მონაწილეობდა და ყველას მე ვეგონე. მთელმა იმ პროცესმა ჩვენ გარეშე გაიარა. ფოტორეპორტიორებმა საქმეში ჩვენი ადვოკატების ჩართვა მას შემდეგ გადაწყვიტეს, რაც მათი და სახელმწიფოს პოზიციები შეჯერდა. ნებსით მოხდა ეს თუ იძულებით, მათ უკეთ იციან. ალბათ, ისინი დაარწმუნეს, რომ ერთადერთი გზა საპროცესო იყო. რადგან ეს თემა გასაჯაროებული იყო, ჩემი აზრით, მათ ურჩიეს ისეთი ადვოკატები, ვისაც არ ექნებოდა დეტალების გასაჯაროების ინტერესი. ჩემი კოლეგების როლი შემოიფარგლებოდა იმით, რომ გაფორმებულიყო საპროცესო.
- ბატონო გიორგი, მართალია, რომ როდესაც თქვენთან კლიენტი მოდიოდა, ისე არ იღებდით საქმეს, თუ მაშინდელ მთავარ პროკურორ მურთაზ ზოდელავას არ შეუთანხმებდით, გააფორმებდა თუ არა პროკურატურა ამ საქმეზე საპროცესოს?
- ეს იყო კლიენტთან ჩემი პატიოსანი დამოკიდებულების ნაწილი. მქონდა იმის რესურსი, რომ წინასწარ შემექმნა შთაბეჭდილება იმაზე, შეიძლებოდა თუ არა საპროცესოს მიღწევა. ასე იმიტომ ვიქცეოდი, რომ ყველას საპროცესო და დროზე გაშვება სურდა. არასდროს ვკიდებდი საქმეს ხელს, თუ წინასწარ არ გავარკვევდი, რამდენად შესაძლებელი იყო მასთან საპროცესო შეთანხმება...
ზოდელავას ჩემს საქმეში არაფერი აინტერესებდა, პირიქით, მე ვცდილობდი, იგი ჩემს საქმეში ჩამერია. მას ჩემთვის არასოდეს არაფერი მოუხვევია თავს, თუ არ ჩავთვლით "ბურჯის" ამბავს (როდესაც კომპანია "გამამ", რომლის დამფუძნებლობაც მე შემომთავაზეს, ხელში ჩაიგდო მისი ქონება), მაგრამ მაშინაც მას ჩემთან, არა როგორც ადვოკატთან ჰქონდა საქმე. როგორც ჩანს, გარკვეული ნდობის ჩამოყალიბების შემდეგ გაჩნდა მოსაზრება ბიზნესში ჩემს ჩაბმაზე.
- რატომ აგირჩიეს მაინცდამაინც თქვენ? როგორც იურისტმა, ალბათ უწყოდით, რომ ეს იყო უკანონობა, ანუ კანონიერი ქონების წართმევა.
- მეც მაქვს ეს შეკითხვა: რატომ - მე? და თუ ოდესმე ჩამოვა ზოდელავა, ვკითხავ. თუმცა თავის დროზე ისეთი სიტუაცია იყო, ვერ გავბედე ამის კითხვა. მთლად ჩახედული არც ვიყავი ამ საქმეში, თუმცა ზოგადად ვიცოდი, ომი რომ მიდიოდა ორ მხარეს შორის, ვიცოდი, რომ სააღმსრულებლო ბიუროს ჰქონდა ჩაბარებული ეს საკითხი. კი ვფიქრობდი, რომ გადაჭარბებული იყო "ოცნებასთან" ასეთი სიმკაცრე, მაგრამ იმაში დარწმუნებული ვიყავი, რომ ეს საკითხი ფორმალურად მაინც კანონიერ ჩარჩოში იქნებოდა შეფუთული. სახელმწიფოს წარმომადგენლები იმდენად არაადეკვატურნი იყვნენ თავიანთ ქმედებებში, რომ იმ სიტუაციაში ჩემი შეწინააღმდეგება ძალიან დიდ რისკთან იყო დაკავშირებული. ხელისუფლებას ჰქონდა ჩამოყალიბებული აზრი, რომ ვინც მათთან არაა, მათი მტერია.
- ანუ, ეს იძულება იყო?! თქვენ კი სიმართლე არჩევნებში ნაციონალების მარცხის შემდეგ თქვით. იმიტომ ხომ არ მოიქეცით ასე, რომ "ბურჯი" ივანიშვილის სახელს უკავშირდებოდა?
- არჩევნებში წინა ხელისუფლებას რომც გაემარჯვა, ეს ფაქტი მაშინაც მიუღებელი იქნებოდა ჩემთვის. მე თავისუფალი პროფესიის კაცი ვარ და დამქირავებელს ყველა მხრიდან ველოდები, ყველა მინდა მოვიდეს - ის მხარეც და ეს მხარეც. ჩემთვის მიუღებელი იყო, რომ ასეთ გავლენიან ადამიანს და მასთან დაკავშირებულ ჯგუფს ჩემთან უარყოფითი დამოკიდებულება ჰქონოდა. თუნდაც ეს იყო საკმარისი მიზეზი საიმისოდ, ასეთ სიტუაციაში ნებაყოფლობით არ გავრეულიყავი. ყოველთვის ვუფრთხილდებოდი ჩემს რეპუტაციას და ადამიანების ამხელა ჯგუფის განაწყენება მინდოდა?! ამდენი ხალხის მოძულება ჩემს ინტერესში ნამდვილად არ შედიოდა, მაგრამ ასეთი მდგომარეობა შეიქმნა - ერთ მხარეს "ოცნების" ჰიპოთეტური რისხვა, მეორე მხარეს ნაციონალების რეალური რისხვა - რატომ თქვა უარი?! ეს ჩვენთან ახლობლობს, მაგრამ ეტყობა, მეორე მხარესთანაა შეკრული, კუდი მათთან აქვს გადაბმულიო.
- თქვენი თანხმობით ნაციონალებს ერთგულება დაუმტკიცეთ?
- არა, უფრო ორგულობის რისკი იდგა. მაშინ ავადმყოფურად ეჭვიანობდნენ ყველაზე, მით უმეტეს, მე მათი პოლიტიკური გუნდის წევრი არ ვიყავი, უბრალოდ, ვიყავი მათთვის სანდო კაცი, რომელსაც არ გააჩნდა პოლიტიკური ინტერესები და ხელისუფლებასთან იყო ახლოს.
- დაკავებულმა მაღალჩინოსნებმა რატომ არ მოგმართეს - ახალაიამ ან მერაბიშვილმა?!
- ვინაიდან გავასაჯაროვე "ბურჯთან" დაკავშირებული საკითხი და რაც იყო, ის ვთქვი, ეს ხალხი უეჭველი ჩათვლიდა, ყავლაშვილმა "ჩაგვიშვა", ზოდელავას ხელი დაადო, მეორე მხარეს გადავიდაო და ახლა, როგორც კეთროვანს, ისე მომერიდებიან.
- "ბურჯი" დააყადაღა ლევან ბეჟაშვილის სამსახურმა, რომლის მეჯვარეც თქვენ ხართ. ლაპარაკი იყო თქვენი, ბეჟაშვილისა და ზოდელავას სამკუთხედზეც.
- "გამაში" ჩემს აღმოჩენასთან ლევანს არანაირი წვლილი არ მიუძღვის, ეს გაზეთებიდან და ტელევიზიიდან გაიგო, მას წარმოდგენა არ ჰქონდა, პროკურატურა სად რას ალაგებდა. ან რას მიშველიდა, რომც მეთქვა რამე? იმ პერიოდში თვითონაც ბევრი პრობლემა ჰქონდა. რამის თქმა რომ შემძლებოდა, იქ ვიტყოდი, პროკურატურაში. ეს იყო ის შემთხვევა, რომელსაც მე თავი ვერ ავარიდე, რასაც ძალიან ვნანობ.
- შესაძლოა, მიხეილ სააკაშვილი მალე დასაცავი გახდეს. რომ შემოგთავაზოთ, დაიცავთ მის ინტერესებს?
- როცა ლაპარაკია სამართლიანობის აღდგენაზე, ეს აუცილებლად უნდა მოხდეს. თუნდაც მხოლოდ იმიტომ, რომ რაღაც ხანას დაესვას წერტილი. ხელისუფლების, მისი პირველი პირის ამ საკითხების მიმართ დამოკიდებულებას რომ ვუყურებ, იმით მომწონს, რომ ლოიალური განწყობა აქვს სასჯელისა და დასჯის მიმართ, დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს ჩადენილი ქმედების გააზრებას, რაც ძალიან ადამიანურია და რასთანაც აქამდე ჩვენ საქმე არ გვქონია. ალბათ, ყველაფერს თავისი სახელი უნდა დაერქვას - დაისაჯოს ზოგი მორალურად, ზოგი სამართლებრივად და ამით დამნაშავეებსაც ჩამოეხსნათ ტვირთი. სააკაშვილს, რა თქმა უნდა, დავიცავდი. დიდი სუბორდინაციის გრძნობა მაქვს თანამდებობის პირების მიმართ, ვინაიდან არ ვფიქრობ, რომ ვინმე შემთხვევით აღწევს წარმატებას. ჩემი დასაწუნი პრეზიდენტს კი არა, არავის არაფერი აქვს, თუმცა გარკვეულწილად, რადგან მე ამ ვითარებაში აღმოვჩნდი, ალბათ ორივე მხარესთან ვიუხერხულებდი. ამ ეტაპზე, ვფიქრობ, მორალურად მზად არ ვარ ან ერთი, ან მეორე ხელისუფლების წინაშე იმისათვის, რომ მსგავსი კატეგორიის საქმეში მივიღო მონაწილეობა და იქ თამამი სიტყვა ვთქვა. მე ამისათვის თავისუფალი უნდა ვიყო, შინაგანად სითამამეს ვერც ერთი გუნდის მიმართ ვერ ვგრძნობ. ვთვლი, რომ "ბურჯი" ჩემი შავი ლაქაა და როგორც უნდა ვეცადო, ჩემს თავთანაც კი ვერ ვფუთავ ამ საკითხს. თუნდაც ის, რომ მე არ მინდოდა იმ ხალხის განაწყენება და ხვალინდელი დღის შემეშინდა, გამართლება არ არის.
- აღიარების შემდეგ მურთაზ ზოდელავას თუ შეხვდით?
- მას არჩევნების შემდეგ ვესაუბრე, შექმნილი სიტუაციის გამო ისე იყო განერვიულებული, ჩემი ტკივილის გამოხატვა ვეღარ შევძელი. ერთადერთი, ის ვუთხარი, რომ სიმართლის თქმას ვაპირებდი. ვინც ამ სიტუაციაში მონაწილეობდა, მორალურ პასუხისმგებლობას ყველა ატარებს. ჩემი განცხადების მერე ჩემი სიმართლით საბოლოოდ ჩავტეხე ხიდი ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებთან. არც მე მიცდია თავის გამართლება. როგორ ვამტკიცო, რომ თავი არ მადარდებს და ჩემთვის სულ ერთია, ციხეში ვიქნები თუ გარეთ? ამას არც არავინ დამიჯერებს. გამოძიება ჯერ არ დამთავრებულა, მაგრამ მორალურად გავთავისუფლდი იმ კუთხით, რომ სრულიად გულწრფელი ვიყავი. ვვარაუდობ, რომ ეს შეღავათი იქნება საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღების დროს.
ნანა ფიცხელაური
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)