საქართველოს პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის მიერ ვეტოს უფლების გამოყენების მიუხედავად, საკანონმდებლო ორგანო პატიმართა ამნისტიის პროექტის ამოქმედების პირობას იძლევა. კონკრეტულად, რომელ პატიმრებს შეუმსუბუქდებათ სასჯელი და ვინ დატოვებს საპატიმროებს. თქვენს კითხვებს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია პასუხობს.
გამოგზავნილი შეკითხვები:
ეკატერინე ჯალაღანია: ჩემს მეუღლეს მისჯილი აქვს 210-ე მუხლის პირველი ნაწილით 3 წელი, 218-ე მუხლის მე-2 ნაწილით 5 წელი და ცალკე მეორე ფაქტი 218-ე მეორე ნაწილით 6 წელი, ჯამში 14 წელი. სასჯელის 3 წელი და 2 თვე მოხდილი აქვს. მაინტერებს, ამნისტიის კანონის ძალაში შესვლის შემდეგ რამდენი წელი დარჩება მოსახდელი და როდის შეიძლება შეეხოს უდო .
მის საქმეში დევს ლევან სამხარაულის ექსპერტიზის ბიუროს მიერ ჩატარებული ბუღალტრული ექპსერტიზის დასკვნა რომლის მიხედვითაც დგინდება მისი უდანაშაულობა 218-ის მე-2 ნაწილში, მაგრამ პროკურატურამ არ გაითვალისწინა ექსპერტიზის დასკვნა. ვის შეიძლება მივმართო და როგორ მოვიქცე, თუკი მიმაჩნია, რომ ჩემი მეუღლის განაჩენი უკანონოა.
აქ რამდენიმე მუხლია. გასარკვევია ეს მუხლები ერთი განაჩენით არის გამოტანილი, თუ მანამდე სხვა ნასამართლობა აქვს ამ ადამიანს. ამ კითხვიდან ეს სამწუხაროდ არ იკვეთება. თუ ჩავთლით, რომ ეს ერთი განაჩენით არის დადგენილი, ანუ მანამდე ეს ადამიანი ნასამართლები არ ყოფილა, 210 მუხლის პირველი ნაწილი ვინაიდან არის ნაკლებად მძიმე კატეგორიის დანაშაული , იგი თავისუფლდება საერთოდ პასუხისმგებლობისგან . რაც შეეხება 218 მუხლს, აქ ორი ეპიზოდი აქვს ამ ადამიანს , ვინაიდან ეს არის მძიმე დანაშაული, ამ შემთხვევაში დანიშნული სასჯელი ნახევრდება. თუ ნასამართლეობა უსწრებს წინ, მაშინ დანიშნული სასჯელი ერთიმეოთხედით შემცირდება, ამნისტიის პროექტიდან გამომდინარე.
ნოდარ ელიზბარაშვილი: ჩემი ახლობელი 118-ე მუხლის 3 ნაწილით და 239-ე მუხლის მე-2ა ნაწილით გაასამართლეს. მიესაჯა 3 წლით თავისუფლების აღკვეთა და 4 წლით პირობითი სასჯელი. გთხოვთ, გაგვიმარტოთ, ამინისტის შესახებ კანონი როგორი სახით გავრცელდება მასზე.
118-ე მუხლს სამწუხაროდ ამნისტიის აქტი არ ეხება. გამონაკლისებში გვაქვს ეს მუხლი. რაც შეეხება 239-ე მუხლს ეს არის ნაკლებად მძიმე დანაშაული , მეორე ნაწილზეა აქ საუბარი და ეს თავისუფლდება. თუმცა აქაც კითხვაა, აქ დანაშაულთა ერთობლიობას აქვს ადგილი თუ მანმდე წინ უსწრებდა რომელიმე დანაშაული. პირველად ნასამართლები თუ არის ადამიანი , ამ შემტხვევაში განთავისუფლება სრულად ვერ შეეხება. თუ ნასამნართლობა გაქარწყლებული აქვს 239-ე მუხლის კუთხით , რა თქმა უნდა გათავისუფლება შეეხება. რაც შეხება 118-ე მუხლს - ეს არის ერთი მეოთხედით შემცირება. უბრალოდ ამნისტიის აქტში გვაქვს ერთი მუხლი, რომელიც ასეთი შინაარსისაა, რომ პირს რომლესაც არ შეეხო ამნისტით გათვალისწინებული შეღავათები , მას სასჯელი შეუმცირდეს ერთი მეოთხედით. ასევე არის მეორე მუხლი, რომელიხ ასე იკითხება, რომ თუ პირს განაჩენთა ერთობლიობიტ ან დანაშაულთა ერთობლიობით აქვს განაჩენი გამოტანილი , ცალკეულ დანიშნულ სასჯელს და მუხლს, ცალცალკე უნდა შეეხოს. ამიტომ ჩვენ ვფიქრობთ , რომ ვინაიდან 239-ე მუხლს ეხება გათავისუფლება, თუ მანამდე ნასამართლები არ არის , 118-ე უნდა შეეხოს ერთი მეოთხედით შემცირება.
ხალიდა აფშილავა:რა სახით შეეხება ამნისტია 177-ე მუხლის მესამე და მეოთხე ნაწილით გასამართლებულს, რომელსაც აქვს მისჯილი 7 წელი, მოხდილი აქვს ერთი წელი და 9 თვე.
აქაც გასათვალკისწინებელია ეს ადამიანი არასრულწლოვანი იყო , პირველად არის ნასამართლევი თუ არა, ყველა შემტხვევაში ერთი მეოთ ხედით შემცირება ეხება.
ეკატერინე ეხვაია: გთხოვთ, განმიმარტოთ, რა ფორმით ეხება ამნისტიის კანონი 177-ე მუხლის მესამე და მეოთხე ნაწილით მსჯავრდებულ პირს, რომლისთვისაც ეს პირველი ნასამართლეობაა? ზუსტ პასუხს ვერსად მცემენ, იქნებ თქვენ დაგვიზუსტოთ.
აქაც იგივე შემიძლია გითხრათ, ამსაც სასჯელის ერთი მეოთხედით შემცირება ეხება.
არჩილ მირიანაშვილი: 239-ე მუხლის მე-2 ნაწილით მისჯილი მაქვს 2+1წელი პირობითი სასჯელი. სასამართლო მქონდა 2011 წლის 23 თებერვალს. რა ფორმით შემეხება ამნისტია?
ამას როგორც ვხვდები აქვს პირობითი მსჯავრი ან შეიძლება ჰქონდა რეალური მსჯავრი და შემდგომ პირობითი. ყველაშემტხვევაში ეს არის ნაკლებად მძიმე დანაშაული და გატავისუფლება ეხება სრულად. თუ პირობითი მსჯავრი აქვს დარჩენილი , ამნისტიის აქტი სრულად გათავისუფლებისკუთხით , ეხება როგორც რეალურ სასჯელს, ასევე პირობით მსჯავრსასც და გამოსაცდელ ვადასაც. ანუ ამასაც სრული გათავისუფლება ეხება.
ბესო ტყეშელაშვილი: ამნისტიის შესახებ კანონის მუხლი 19: "პირს, რომელზეც ვრცელდება ამ კანონის მე-8 მუხლის მოქმედება, სასჯელისაგან გათავისუფლებასთან ერთად აღუდგეს "ნარკოტიკული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ" საქართველოს კანონის საფუძველზე ჩამორთმეული უფლებები".აქედან გამომდინარეობს ჩემი კითხვა: პირებს, ვისაც ამნისტიის საფუძველზე აღგვიდგება ჩამორთმეული უფლებები, ამ შემთხვევაში მანქანის მართვის უფლება, დაგვჭირდება თუ არა მართვის მოწმობის ხელმეორედ აღება და ამისათვის გამოცდის ჩაბარება, თუ გამოცდის გარეშე, გასამართლებამდე აღებული მართვის მოწმობი დარჩება ძალაში?
კი. ამნისტია ადგენს იმას, რომ ჩამორთმეული უფლებები რაც ნარკოტიკული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლაში შესახებ კანონით გვქონდა , ადამიანს აღუდგება ამ ამნისტიით აქტის საუფუძველზე. მაგრამ რაც შეეხება მართვის მოწმობის ხელახლა აღებას, ეს ამნისტიის აქტით არ არის მოწესრიგებული. ( არა არის სისიხლის სამართლი სფერო, ეს უფრო ადმინისტრაციული რეგულარაციაა ) მე რამდენადაც ვიცი მას აღუდგება მხოლოდ უფლება, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ავტომატურად არდგება მართვის მოწმობის მოქმედების ვადა. ამ შემთხვევაში , მან უნდა ჩააბაროს გამოცდა , ჩვეულებრივად როგორც ხდება მართვის მოწმობის აღება პირველ ეტაპზე.
ნინო ჩეჩელაშვილი: ჩემს შვილს მისჯილი აქვს 12 წელი, 177-2 ნაწილით. 19,177-3 ნაწილით. წლები აქვს შეკრებილი. მოხდლილი აქვს 4წელი და 3 თვე.როგორ შეეხება ამნისტია ან უდო.
177-2 ნაწილი არის ნაკლებად მძიმე დანაშაული და ეს საერთოდ თავისფლდება პასუხისმგებლობისგან, თუ მას არ უსწრებს წინ სხვა დანაშაული ანუ არ არის ეს ადამიანი ნასამართლები სხვა განზრახ დანაშაულისთვის. რაც შეეხება 177 მუხლის მესამე ნაწილს -ანუ პირველად არ აქვს მას განზრახ დანაშაული ჩადენილი , დანიშნული სასჯელი ნახევრდება ამნისტიის პროექტის საფუძველზე.
თათია ბედოიძე: ჩემს ძმას 2010 წლის 25ოქტომბერს წარედგინა ბრალდება საქართველოს სსკ-ის 276-ე მუხლის მესამე და მეხუთე ნაწილით.გირაოს გადახდის შემდეგ არის პრობაციონერი 6 წლის ვადით და მართვის მოწმობა აქვს ჩამორთმეული სამი წლით. გთხოვთ, განგვიმარტოთ, ამინისტიის შესახებ კანონი როგორი სახით გავრცელდება მასზე.
ამნსიიტს აქტში გათვალისწინებული არის გაუფრთხილებლობითი დანაშაულებიც. ის თავისუფლედება პასუხისმგებლობისგან თუ მას სიკვდილი არ მოჰყვა. მაგრამ არის ერთი დათქმა, ისეთი დანაშაულები , გაუფრთხილებლობითი დანაშაულები, რომლებსაც მოჰყვა სიკვდილი , ამნისტირდება იმ შემთხვევაში თუ დაზარალებული, ყველა დაზარალებული ან მისი უფლებამონაცვლე თანხმობას განაცხადებს, რომ ამ პირის მიმართ გამოყენებული იქნას ამნისტიის აქტი. ანუ ყველა შემთხვევაში სჭირდებათ დაზარალებულის თანხმობა. ამ კითხვიდან გამომდინარეე ჩანს, რომ მას აქვს პირობითი , შესბამისად პირობითსაც , ანალოგიურად ეხება ეს ფაქტი. საჭიროა დაზარალებულის თანხმობა, რომ ეს პირობითი მსჯავრი მოეხსნას საერთოდ.
გიორგი ლომაძე: არასრულწლოვანს, რომელიც გასამართებულია მე-19, 108-ე მუხლით, რა სახით შეეხება ამნისტია?
ამნისტიის აქტი მას განახევრების კუთხით ეხება. დანიშნული სასჯელი,რომ ნახევრდება , განახევრების შედეგად დარჩენილს უნდა გამოკალდეს , უკვე მოხდილი სასჯელიც და შესაბამისად ის რჩება უკვე ამ ადამიანს მოსახდელი.
მაია აბესაძე: ჩემი მეუღლე გაასამართლეს 273-ე მუხლით. ვინაიდან იმ დროისათვის არ იმყოფებო
და საქართველოში, სასამართლო ჩატარდა დაუსწრებლად, შეუფარდეს პატიმრობა 7,5 თვე და გამოცხადდა ძებნა. ამნისტიის ძალაში შესვლის შემდეგ ავტომატურად მოეხსნება თუ არა ძებნილის სტატუსი? როდის შეძლებს საქართველოში დაბრუნებას? აღუდგება თუ არა ის შეზღუდვები, რაც დააკისრა სასამართლომ (ა/მ მართვის უფლების ჩამორთმევა და ა.შ), ასევე მაინტერესებს მოეხსნება თუ არა ნასამართლეობა.
ამნისტიის აქტი მას ეხება. პროკურატურაა ამ შემთხვევაში უფლებამოსილი გადააგაზავნოს მისი განაჩენი სასამართლოში და შემდგომ ამნისტიის შესაბამისად , მოვიდეს შესაბამისობაში. ძებნილის სტატუსი ბუნებრივია მოხსენება , თუ კი ეს მუხლი ამნისტირდება . აქ გავქვს მეორე ნასამართლობასთან დაკავშირებით შეკითხვა- უფლებები რაც აქვს შეზღუდული გამომდინარე ნარკოტიკული დანაშაულის ბრძოლის წინააღმდეგ კანონის თანახმად აღუდგება , ნასამართლობას რაც შეეხება , ამნისტიის აქტი ნასამართლობის მოხსნას არ ითვალისწინებს და შესაბამისად , როგორც ითვალისწინებს სისხლის სამართლის კოდექსი , ნასამართლობა გაქარწყლდება 3 წლის შემდეგ. ანუ მანისტიის აქტი, რომ მოუხსნის მას 273-ე მუხლით სასჯელს, შემდგომ აითვლება უკვე სამწლიანი ვადა.
დემნა დევდარიანი: ყალბი მართვის მოწმობის ტარებისთვის 2007 წელს პიროვნებას დაუსწრებლად მიუსაჯეს 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა. ეს პიროვნება რუსეთში იმყოფება პატიმრობაში 2006 წლიდან, მაინტერესებს ამ შემთხვევაში თუ შეეხება მას ამნისტია წინასწარ გიხდით მადლობას.
ამნისტიის აქტი შეეხება მას, თუ ეს განაჩენი დადგენილი არის საქართველოს სასამართლოებში , ყალბი მართვის მოწმობის ტარებასთან მიმართებაში. თავად ის ფაქტი, რომ ეს საქართველოს სასამართლომ მიუსაჯა
ამნისტიის აქტი გავრცელდება ამ კუთხით , მიუხედავდ იმისა სად იხდის ის სასჯელს.
ხათუნა ხინიძე: ჩემი მეუღლე სასჯელს იხდის 236-ე მუხლის 1 და 2 ნაწილით, მიუსაჯეს 5 წელი და 4 თვე. ის არასრულწოვან ასაკში ნასამართლევი იყო 260-ე მუხლის 1 ნაწილით, პირველი ნასამართლეობიდან მეორე დაჭერამდე გასული იყო 5 წელი, ანუ მეორედ დაკავების დროს ნასამართლობა გაქარწყლებული ჰქონდა. შეეხება თუ არა ამნისტია და რა ფორმით.
236-ე მუხლის პირველი და მეორე ნაწილები არის ნაკლებად მძიმე კატეგორიის დანაშაულები და ამნისტიის აქტის საფუძველზე, ის თავისუფლდება პასუხიმგებლობისაგან.
მკითხველი tozi: ეხება თუ არა ამნისტია 214 მე- 5 -ე ნაწილის ბ-პუნქტს? პიროვნებას სასჯელის ნახევარი მოხდილი აქვს, თან მუშაობს.
ამნისტიის პროექტიდან გამომდინარე, არცერთ მუხლში არ თავსდება და მას მხოლოდ დანიშნული სასჯელი ერთი მეოთხედით შეუმცირდება.
ზურაბ დონდოლაძე: ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადაუხდელი ჯარიმის თანხა ( 1 000 ლარი) თუ ექვებდებარება ამნისტიას?
ჩემი ოჯახის წევრი იყო პირობითი მსჯავრდებული, 24, 208-ე მუხლის 1-ლი ნაწილით (მისჯილი ქონდა 3 წელი პირობითი და 2 000 ლარის ოდენობით თანხის სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადახდა), პრობაციონერი და ორი კვირაა გაუქმდა პირობითი მსჯავრი და მოეხსნა ნასამართლეობა მუდმივმოქმედი კომისიის მიერ (მისჯილი წლებიდან გავიდა წელიწადი და 8 თვე). სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ ზემოაღნიშნული 2 000 ლარიდან გადახდილი გვქონდა 1 000 ლარი (მძიმე სოციალური მდგომარეობის (უმუშევრობა) გამო დარჩენილი 1 000 ლარი ბიუჯეტში ვერ გადავიხადეთ და თანახმად კანონისა მსჯავრდებული შეყვანილი იქნა მოვალეთა რეესტრში), რის შემდეგაც ყველა საბანკო ანგარიში ავტომატურად დაიბლოკა. შეეხება თუ არა ამ ჯარიმას ამნისტია?
სამწუხაროდ ამნისტიის აქტში დათქმა გვაქვს, რომ არც გადახდილ და არც დაკისრებულს ჯარიმებს , რომლებიც დღეის მდგომარეობით არ არის აღსრულებული ანუ არ არის გადახდილი , ამნისტიის აქტი არ ეხება. ამნისტიის აქტი ეხება მხოლოდ, თავისუფლების აღკვეთით დანიშნულ სასჯელებს , ასევე პირობით მსჯავრებს , გამოსაცდელ ვადებს , როგორც დამატებით ასევე ძირითად სასჯელებს , გარდა ჯარიმისა და ქონების ჩამორთმევისა.
ბიძინა ყალიჩავა: ჩემს დისშვილს მისჯილი აქვს 260–ე მუხლით 1 წელი, 177–ე 1 წელი და 179–ე მუხლი 7 წელი, ზის 2007 წლიდან. მოაკლდება მხოლოდ 1 წელი თუ შეეხება სასჯელის მეოთხედით შემცირება? პირველი ნასამართლეობაა.
თუ არ ჰქონდა ნასამართლობა 260-ე მუხლის მიმართებაში და გასაღება არ არის , ბუნებრივია ერთი წელი მთლიანად მოაკლდება. თუ ეს მუხლები მას აქვს ერთი განაჩენით დადგენილი , გამოდის რომ მანამდე მას ნასამართლობა არ ჰქონია. 177-ე მუხლის კიდევ ნაწილია გასათვალისწინებელი , იმიტომ, რომ პირველი, მეორე ნაწილი არის ნაკლებად მძიმე კატეგორიის დანაშაული . თუ ამ კატეგორიას განეკუთვნება , მაშინ ამასაც შეეხება გათავისუფლება. რაც შეეხება 179-ე მუხლს , სასჯელი მხოლოდ ერთი მეოთხედით შუმცირდება.
ნინო ჩეჩელაშვილი: შეეხება თუ არა ამნისტია პიროვნებას, რომელსაც დაუსწრებლად აქვს მისჯილი 4 წელი. 19,177-3 ნაწილით და ეს ვადა უკვე გასულია.
მძიმე დანაშაულია ჩადენილი, მაგრამ მცდელობაა და შესაბამისად მას ეხება სასჯელის განახევრება, თუ ნასამართლები არ არის მანამდე. თუ არის მაშინ ერთი მეოთხედით.
ნიკა ლომია: ჩემს ძმას აქვს 236 მუხლის მესამე და მეოთხე ნაწილი და 273. 4 წელი მოიხადა 5 იანვარს.მაინტერებს, ამნისტიის კანონის ძალაში შესვლის შემდეგ რამდენი წელი დარჩება მოსახდელი და როდის შეიძლება შეეხოს უდო.
გასათვალისწინებელია ის ფაქტი, რომ 273-ე მუხლით ის საერთოდ თავისუფლდება. სამწუხაროდ აქ არ არის მიწერილი , რომელი მუხლისთვის რამდენი აქვს სასჯელი დანიშული. რაც შეეხება 236 მუხლის მესამე და მეოთხე ნაწილებს -ეს ნახევრდება და გამაკლდება ასევე მოხდილი სასჯელი და რაც დარჩება , ის ექნება მოსახდელი. ვფიქრობ უკვე უფლება აქვს, მიმართოს ვადამდე ადრე გათავისუფლების კომისიას.
სოფიო: ჩემი ძმა სასჯელს იხდის 260 მუხლის 2 ნაწილის ა პუნქტით (მისჯილი აქვს 2.5 წელი) და 262 მუხლის 2 ნაწილის ა პუნქტით (4,5 წელი) ჯამში 7 წელი. სასჯელს იხდის 2010 წლის 6 ნოემბრიდან, პირველი ნასამართლეობაა. შეეხება თუ არა ამნისტია და რა ფორმით?
ამნისტია ორი კუთხით ეხება ნარკოტიკებს. ერთი გვაქვს 260-ე მუხლი, სადაც საუბარია , რომ თუ ადამაინის ქმედებაში არ არის გასაღება და ის ადრე ნასამართლები პირი არ იყო. ეს არ ეხება ასევე თუ პიროვნება მანამდე ნარკოტიკებისთვის იყო მხოლოდ ნასამართლები. ამ შემთხვევაში სრულიად გათავისუფლებას პირდება, მაგრამ არის სპეციალური მუხლი რომელშიც წერია, რომ პირი თავისფლდება პასუხისმგებლობისგან 260-ე მუხლთან მიმართებაში , თუ მისი ქმედება იმავდროულად დაკვალიფიცირებულია 262-ე მუხლით . ამ შემთხვევაში მას მოეხსნება 260-ე მუხლით დაკვალიფიცირებული სასჯელი , მაგრამ დარჩება 262-ე მუხლი.
პაატა კინწურია: 2012 წლის 5 იანვარს დამიწერეს ჯარიმა სიმთვრალეზე. დაახლოებით 22 იანვარს გადავიხადე სწრაფი ჩარიცხვის აპარატით 200 ლარი! აპრილის თვეში მაჩერებს პატრული და მაჯარიმებს 200 ლარით მართვის უფლება გაქვს ჩამორთმეულიო. ვინაიდან ის ქვითარი აღარ მქონდა,ჩემი სიმართლე დაიკარგა. პლუს ბანკში ხელფასზე დამიქვითეს 650 ლარი,ჯარიმის თანხა და საურავიო. ჯამში 1050 ლარი მაქვს გადახდილი და მაინც 2 წლიანი მართვის უფლების აკრძალვა მაქვს. მაინტერესებს თუ შემეხება ამნისტია რაიმე ფორმით.
ეს ანისტიის აქტი, რომელზეც ჩვენ დღეს ვსაუბრობთ არ ეხება ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებს და ამ კუთხით დაკისრებულ ჯარიმებს. ეს ეხება მხოლოდდამხოლოდ სისხლის სამართლის კოდექსით გათავალისწინებულ დანაშაულებს.
გამარჯობათ 177 მუხლი 2 ნაწილი, პირველი ნასამართლეობა შეეხება თუ არა ამინისტია? 9 თვე მიესაჯა 2 თვეაქ მოხდილი