გზა, რო­მელ­საც რამ­დე­ნი­მე მედ­რო­გე დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­დის, ძა­ლი­ან სა­ხი­ფა­თოა. გან­სა­კუთ­რე­ბით ახლა, როცა თხილ­ზე ან, სუ­ლაც, უკვე გა­ყი­დუ­ლი თხი­ლი­დან აღე­ბულ ფულ­ზე და­გე­ში­ლი სე­პა­რა­ტის­ტე­ბი ნა­დი­რო­ბენ. ამ შემ­თხვე­ვა­ში არც გზა­საც­დე­ნი­ლი ქარ­თვე­ლე­ბი იხე­ვენ უკან და არც რუსი სამ­ხედ­რო­ე­ბი. ფული ყვე­ლას უყ­ვარ­სო, - ამ­ბო­ბენ დევ­ნი­ლე­ბი. ვინ რისი მაქ­ნი­სია და სად გა­დის ზღვა­რი ფუ­ლის შოვ­ნის სურ­ვილ­სა და პა­ტი­ოს­ნე­ბას შო­რის, ყვე­ლა­ზე კარ­გად იმ მედ­რო­გე­ებ­მა იცი­ან, რომ­ლე­ბიც მთე­ლი დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში კონ­ფლიქ­ტის ზო­ნის სხვა­დას­ხვა სო­ფელ­სა და ზუგ­დიდს შო­რის რამ­დე­ნი­მე კი­ლო­მეტრს გა­დი­ან. ცხე­ნი და "ტა­ჩკა", მარ­თა­ლია არა­კომ­ფორ­ტუ­ლი, მაგ­რამ ყვე­ლა­ზე უსაფრ­თხო ტრან­სპორ­ტია. გა­ლის გა­ვე­ლუ­რე­ბუ­ლი სოფ­ლე­ბის შე­მოვ­ლით გზებ­ზე ხი­ფა­თის შემ­ჩნე­ვის შემ­თხვე­ვა­ში, თხი­ლი­თა და სხვა სა­ნო­ვა­გით დატ­ვირ­თუ­ლი "მძღო­ლი" შე­ჩერ­დე­ბა და მხო­ლოდ ხი­ფა­თის ჩავ­ლის შემ­დეგ და­იძ­ვრე­ბა. ამ ყვე­ლა­ფერს ცოდ­ნა უნდა, რათა მო­წი­ნა­აღ­მდე­გის ხელ­ში არ ჩა­ვარ­დე. ცოდ­ნას კი თან­და­თან, გა­მოც­დი­ლე­ბას­თან ერ­თად აგ­რო­ვე­ბენ.

მა­მუ­კა არო­ნია, 47 წლის:

- სტა­ბი­ლუ­რი სამ­სა­ხუ­რი საბ­ჭო­თა წლე­ბის შემ­დეგ არ გვი­ნა­ხავს. ომამ­დე მი­ლი­ცი­ა­ში ვმუ­შა­ობ­დი და ნორ­მა­ლუ­რი ანა­ზღა­უ­რე­ბაც მქონ­და. ახლა მი­ლი­ცი­ა­ში მუ­შა­ო­ბა აფხა­ზე­ბის სამ­სა­ხურ­ში ყოფ­ნას ნიშ­ნავს. როცა ვი­თა­რე­ბა ჩა­წყნარ­და, შე­მომ­თა­ვა­ზეს, გა­მოც­დი­ლე­ბა გაქვს, საქ­მე იცი და იმუ­შა­ვე ჩვენ­თა­ნო, უარი ვუ­თხა­რი, ჯან­მრთე­ლო­ბა არ მი­წყობს ხელს-მეთ­ქი. მიხ­ვდნენ, რა­ტო­მაც ვთქვი უარი და და­ვი­მახ­სოვ­რებ­თო, შე­მო­მით­ვა­ლეს. რამ­დე­ნი­მე დღის შემ­დეგ სახ­ლში მო­მად­გნენ და ჩემი თხი­ლის პლან­ტა­ცი­ე­ბის აღ­წე­რა ჩა­ა­ტა­რეს. ოპე­რა­ტი­უ­ლი ჯგუ­ფის უფ­როს­მა მი­თხრა, ჯან­მრთე­ლო­ბა არ გქო­ნია და ამ­ხე­ლა მი­წას ვერ და­ა­მუ­შა­ვებ, ცოტა ჩვენ უნდა დაგ­ვით­მოო და მოვ­ლი­ლი თხი­ლის პლან­ტა­ცი­ე­ბი ჩემ თვალ­წინ ვი­ღა­ცას ჩა­ა­ბა­რეს. რას ვი­ზამ­დი?.. ხომ გა­გი­გი­ათ, ძალა აღ­მართს ხნავ­სო. სამი შვი­ლი მყავს და არ მყოფ­ნის ნა­ხე­ვარ ჰექ­ტარ მი­წა­ზე მოყ­ვა­ნი­ლი თხი­ლი. ისიც კა­პი­კე­ბი ღირს აფხა­ზეთ­ში და გვა­ი­ძუ­ლე­ბენ, იქ ჩა­ვა­ბა­როთ, როცა ზუგ­დი­დის ბა­ზარ­ში თხი­ლის ფასი 4 ლა­რამ­დე ადის.

- ენ­გურს აქეთ "ტაქ­სა­ო­ბა" რო­დის და­ი­წყეთ?

- თა­ვი­დან ჩემი თხი­ლის ჩა­სა­ბა­რებ­ლად გად­მო­ვი­პა­რე ენ­გურს აქეთ. შემ­დეგ თან­და­თან კლი­ენ­ტიც "ავ­კრი­ფე" და რუ­სე­ბიც შე­მო­ვიჩ­ვიე. ახლა უკვე ვიცი მათი სუს­ტი წერ­ტი­ლი, "პოლ ლიტ­რა" და პრობ­ლე­მაც მოგ­ვა­რე­ბუ­ლია. ჩემ­მა ცხენ­მა ისე კარ­გად იცის ჩემი სახ­ლი­დან ზუგ­დი­დამ­დე გზა, რომ ერთხელ ღა­მე­ნა­თევს ჩა­მე­ძი­ნა და დი­ლას რომ გა­მეღ­ვი­ძა, ჩემი სახ­ლის ჭიშ­კარ­თან ვი­დე­ქი.

- ალ­ბათ რის­კი დი­დია, არა?

- დიახ, ჯა­რი­მაა. კუ­რი­ო­ზია, მაგ­რამ ჩემი "ტრან­სპორ­ტი­თაც" ის თან­ხაა ჯა­რი­მა, რაც ავ­ტო­მან­ქა­ნით... ერთხელ გა­მო­მი­ჭი­რეს, გა­ლის მი­ლი­ცი­ის გან­ყო­ფი­ლე­ბა­ში წა­მიყ­ვა­ნეს და და­მა­ჯა­რი­მეს, ტვირ­თიც წა­მარ­თვეს და ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტით 500 ლა­რამ­დე მი­მა­ტა­ნი­ნეს. სხვა­თა შო­რის, კარ­გი და ცუდი იმათ­შიც არის, ან უბ­რა­ლოდ, მოჰ­ბეზ­რდათ მუდ­მი­ვად "ომო­ბა­ნას" და მტრო­ბის თა­მა­ში. ზე­მო­დან მი­საყ­ვე­დუ­რე­ბენ, თო­რემ დღეს­ვე გა­გიშ­ვებ­დი სახ­ლშიო, მი­თხრა გან­ყო­ფი­ლე­ბის უფ­როს­მა. მა­შინ გა­ლის მი­ლი­ცი­ა­ში სი­სას­ტი­კი­თა და ქარ­თველთმო­ძუ­ლე­ო­ბით ცნო­ბი­ლი აფხა­ზე­ბი, ტურ­ნან­ბა და კვი­ცა­რი­ე­ბიც მუ­შა­ობ­დნენ, მაგ­რამ გა­მი­მარ­თლა, ისი­ნი არ დამ­ხვდნენ. თხი­ლის სე­ზო­ნია და შე­მოვ­ლა­ზე არი­ან წა­სუ­ლე­ბიო, მი­თხრეს. ერთი თვე ვაგ­რო­ვებ­დი ჯა­რი­მის ფულს, ისევ ქურ­დუ­ლად დავ­დი­ო­დი ერთი სოფ­ლი­დან მე­ო­რე­ში და იქი­დან - ენ­გუ­რის ხი­დამ­დე. ამ ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში იმ­დენ­ნა­ირ ადა­მი­ანს გა­და­ვე­ყა­რე, იმ­დე­ნი ადა­მი­ა­ნუ­რი ის­ტო­რია მო­ვის­მი­ნე, აქამ­დე წარ­მოდ­გე­ნაც რომ არ მქონ­და.

- მა­ინც?

- ყვე­ლას, რა თქმა უნდა, ვერ გა­ვიხ­სე­ნებ. ერთი სოფ­ლი­დან მო­ხუ­ცი კაცი დამ­ყვე­ბო­და. სე­ზონ­ზე იმ­დენ­ჯერ მი­წევ­და მისი სა­მეგ­რე­ლო­ში წაყ­ვა­ნა, მისი ოჯა­ხის ის­ტო­რია თა­ვი­დან ბო­ლომ­დე ზე­პი­რად ვი­ცო­დი. დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში რუ­სეთ­ში, არ­ხან­გელსკში ცხოვ­რობ­და და ხის ბიზ­ნე­სი ჰქონ­და. ძმე­ბი სა­ო­ჯა­ხო ბიზ­ნეს­წი­ლებ­ში ყო­ფი­ლან ჩარ­თუ­ლი. ყვე­ლა, ვი­საც ნარ­კო­ტი­კის ფული შე­მო­აკ­ლდე­ბო­და, მათ აკი­თხავ­და ხოლ­მე. რამ­დენ­ჯე­რაც გავ­ყა­რე, იმ­დენ­ჯერ შე­მო­მიძ­ვრე­ნო. ერთი სი­ტყვით, შვი­ლი და ძმის­შვი­ლი ერთ დღეს და­ე­ღუ­პა ნარ­კო­ტი­კით, მას შემ­დეგ ყვე­ლა­ფე­რი გავ­ყი­დეთ და სა­ქარ­თვე­ლო­ში დავ­ბრუნ­დი­თო. ამ დროს აფხა­ზე­თი უკვე და­კარ­გუ­ლი ყო­ფი­ლა და გალ­ში ისე­თი ამ­ბე­ბი ტრი­ა­ლებ­და, ყო­ველ­დღე ვნა­ნობ­დი, რომ ჩა­მო­ვე­დიო. სამი გოგო ჰყავ­და. მწა­რედ ხუმ­რობ­და, ამათ იმედ­ზე დავ­რჩიო... ზოგ­ჯერ, როცა გამ­თე­ნი­ი­სას ან შუ­ა­ღა­მეს ვა­პი­რებ­დით ენ­გუ­რის­კენ წა­მოს­ვლას, მას­თან ცოტა ადრე მივ­დი­ო­დი და იმ დრომ­დე სახ­ლში ვრჩე­ბო­დი. ათას­ნა­ირ დრო­სა და შე­მოვ­ლით გზებს ვე­ძებ­დით, რომ მშვი­დო­ბით გა­მოგ­ვეღ­წია იქი­დან და ასე­ვე მშვი­დო­ბით, უდა­ნა­კარ­გოდ დავ­ბრუ­ნე­ბუ­ლი­ყა­ვით.

- იქა­უ­რი გზე­ბი არ იცო­დით?

- კი, მაგ­რამ როცა ერთი და იმა­ვე გზით ხში­რად ვსარ­გებ­ლობ­დით, გვამ­ჩნევ­დნენ და მარ­შრუ­ტის შეც­ვლა გვი­წევ­და... რუ­სულ სამ­ხედ­რო ნა­წილ­ში გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბულ ყო­ველ რო­ტა­ცი­ას ში­შით ვე­ლო­დით, რად­გან ძვე­ლებს უკვე შეჩ­ვე­უ­ლი ვი­ყა­ვით, სა­ერ­თო ენაც ნა­პოვ­ნი გვქონ­და და იყო შემ­თხვე­ვე­ბი, როცა დაგ­ვხმა­რე­ბი­ან კი­დეც.

- რო­გორ?

- ცუდ ამინ­დში, როცა მდი­ნა­რე ენ­გუ­რი ადი­დე­ბუ­ლია, ის გზა მოჭ­რი­ლი გვაქვს, ამ დროს მხო­ლოდ შე­მოვ­ლი­თი გზე­ბით უნდა ვი­მოძ­რა­ოთ. არა­ერ­თი შემ­თხვე­ვა ყო­ფი­ლა, როცა ისი­ნი სამ­ხედ­რო წვრთნებს ატა­რებ­დნენ და სრუ­ლი­ად მო­უ­ლოდ­ნე­ლად გა­დაგ­ვეყ­რე­ბოდ­ნენ, მაგ­რამ არა­ფე­რი და­უ­შა­ვე­ბი­ათ. გვკი­თხავ­დნენ, საით გა­გი­წე­ვი­ათ, "ჭაჭა" თუ მო­გე­პო­ვე­ბათ, დაგ­ვი­ტო­ვე­თო. გალ­ში ამის მეტი რა არის და ჩვენც ერთი-ორი ბოთ­ლი ყო­ველ­თვის გვაქვს გა­და­ნა­ხუ­ლი. სხვა­თა შო­რის, ბევ­რად უფრო სა­ხი­ფა­თოა აფხა­ზუ­რი მი­ლი­ცი­ის თა­ნამ­შრო­მელ­თან ან ქარ­თველ კრი­მი­ნა­ლებ­თან შეხ­ვედ­რა, რად­გან მათ არ­ყით ვერ მო­ი­შო­რებ. ფული უნ­დათ.

ერთხელ ვი­ღაც ახალ­გაზ­რდა რუსი გა­მო­მე­ლა­პა­რა­კა. უფრო სწო­რად, იმ­დე­ნად არ ჰგავ­და რუსს, სამ­ხედ­რო ფორ­მა რომ არ სცმო­და, ვერც ვი­ფიქ­რებ­დი, რომ რუსი იყო. ერთი სო­ფე­ლი და­მი­სა­ხე­ლა, თუ იცი სად არი­სო. თან უბის წიგ­ნაკ­ში იხე­დე­ბო­და და რა­ღა­ცას კი­თხუ­ლობ­და. მივ­ხვდი, ვი­ღა­ცის მი­სა­მარ­თი ეწე­რა. ის სო­ფე­ლი უხვმო­სავ­ლი­ა­ნო­ბით გან­თქმუ­ლია და ვი­ფიქ­რე, შე­იძ­ლე­ბა, ვი­ღაც მი­ზან­ში ჰყავთ ამო­ღე­ბუ­ლი-მეთ­ქი. რუსი სამ­ხედ­რო­ე­ბი და აფხა­ზუ­რი მი­ლი­ცი­ის თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი ხში­რად ურ­თი­ერ­თშე­თან­ხმე­ბით მოქ­მე­დე­ბენ. შე­მო­მიჯ­და კო­ფო­ზე, კა­ცუ­რად, იმ სო­ფელ­ში წა­მიყ­ვა­ნეო. თან მე­ო­რე "სალ­და­თიც" ახ­ლდა და კაი დე­დის­შვი­ლი ვი­ყა­ვი, უარს ვე­ტყო­დი. ერთი სული მქონ­და მე­კი­თხა, სად მი­დი­ოდ­ნენ, მაგ­რამ ვერ გავ­ბე­დე. მთე­ლი გზა გო­გო­ნებ­ზე და ჯარ­ში არ­სე­ბულ ნა­ხევ­რად ვე­ლურ პი­რო­ბებ­ზე ლა­პა­რა­კობ­დნენ. ერთ ჯა­რის­კაცს დი­ზენ­ტე­რია და­მარ­თვია, მე­ო­რეს - ფილ­ტვე­ბის ან­თე­ბა, დე­ზერ­ტი­რო­ბის უამ­რა­ვი შემ­თხვე­ვა გა­იხ­სე­ნეს. ეს ბიჭი ამ­ბობ­და, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­მოს­ვლა აუ­ცი­ლებ­ლად მჭირ­დე­ბო­და, თო­რემ დე­და­ჩემს კო­მი­სა­რი­ატ­ში ახ­ლო­ბე­ლი კაცი ჰყავ­და და შეგ­ვეძ­ლო სხვა­გან გა­ვე­ნა­წი­ლე­ბი­ნე­თო. როცა იმ სოფ­ლამ­დე მი­ვაღ­წი­ეთ, იმ ჩემი ახ­ლო­ბე­ლი კა­ცის სა­ხე­ლი და გვა­რი მი­თხრა, მის სახ­ლში მი­მიყ­ვა­ნეო. შევცბი, ვერ მი­გიყ­ვანთ, ბი­ჭე­ბო, თუ გინ­დათ აქვე დამ­ხვრი­ტეთ-მეთ­ქი. ჩემს შე­ში­ნე­ბულ სა­ხე­ზე პირ­ველს გა­ე­ღი­მა, მე­ო­რემ კი გა­და­ხარ­ხა­რა. მერე პირ­ველ­მა მხარ­ზე ხელი და­მარ­ტყა, - მიდი, მიდი, ჩვენ სა­ში­ში არ ვარ­თო.

- რა უნ­დო­დათ, არ გი­თხრეს?

- არა, არ მი­თხრეს. ია­რა­ღი რომ მო­ებ­ჯი­ნათ, მარ­თლა არ წა­ვი­დო­დი, მაგ­რამ ისე მი­თხრეს, ვი­ფიქ­რე, მარ­თლა არ ჩა­ნან სა­ში­შე­ბი-მეთ­ქი... მოკ­ლედ, მი­ვე­დით და­ნიშ­ნულ ად­გი­ლამ­დე. კაცს რუსი ჯა­რის­კა­ცე­ბის და­ნახ­ვა­ზე ფერი ეც­ვა­ლა და გან­წი­რუ­ლი თვა­ლე­ბით შე­მომ­ხე­და, ეს რა მი­ქე­ნიო, მაგ­რამ რო­გორც კი მათ ერ­თად მოვ­კა­რი თვა­ლი, მა­შინ­ვე ყვე­ლა­ფერს მივ­ხვდი, - ის ბიჭი ძა­ლი­ან ჰგავ­და ამ გა­ლელს. ამის გა­ფიქ­რე­ბა იყო და ამ ბიჭ­მა გუ­ლის ჯი­ბი­დან ფოტო ამო­ი­ღო, რო­მელ­ზეც ვი­ღაც ქალი და პა­ტა­რა ბავ­შვი იყ­ვნენ გა­მო­სა­ხუ­ლი. კაცს თვა­ლე­ბი შუბ­ლზე აუ­ვი­და და ამ ბი­ჭის­კენ ჩა­სა­ხუ­ტებ­ლად გა­მო­ი­წია, მაგ­რამ იმან უკან და­ი­ხია. ყვე­ლა­ფე­რი გა­სა­გე­ბი იყო, რო­გორც თით­ქმის ყვე­ლა ქარ­თველს, ამა­საც რუ­სეთ­ში ცოლი ჰყავ­და, რო­მელ­მაც შვი­ლი გა­უ­ჩი­ნა და წლე­ბის შემ­დეგ, როცა შვი­ლი წა­მო­ი­ზარ­და და სამ­ხედ­რო გაწ­ვე­ვა მო­უ­ვი­და, სა­ქარ­თვე­ლო­ში, აფხა­ზეთ­ში გა­ამ­წე­სეს. დე­დამ მომ­ცა თქვე­ნი მი­სა­მარ­თიო, უხერ­ხუ­ლად იღი­მო­და ნა­ხევ­რად რუსი ბიჭი... კაცი სი­ხა­რუ­ლის­გან მე­ცხრე ცაზე იყო. მას­პინ­ძელ­მა სახ­ლში შეგ­ვი­პა­ტი­ჟა. ყველ­გან გარ­დაც­ვლი­ლი ახალ­გაზ­რდა ბი­ჭის ფო­ტო­ე­ბი ეწყო. ეტა ტვოი ბრატ, - უთხრა მა­მამ შვილს. მარ­თლა ძა­ლი­ან ჰგავ­დნენ ერ­თმა­ნეთს.

- ოჯა­ხის დი­ა­სახ­ლი­სი რო­გორ შეხ­ვდა ამ ამ­ბავს?

- სხვა­თა შო­რის, ძა­ლი­ან გა­ხა­რე­ბუ­ლი იყო. გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი ქალ­ბა­ტო­ნი ჩან­და, იმ კაც­მა იხუმ­რა, ჩემი ცოლი კარ­გად მი­გებ­სო. სა­მი­ვე ქა­ლიშ­ვი­ლი გა­მო­ვი­და ძმის გა­საც­ნო­ბად. პირ­და­ღე­ბუ­ლი ვუ­ყუ­რებ­დი... იმ ნა­ხევ­რად ქარ­თველ ჯა­რის­კაცს ქარ­თუ­ლი თვი­სე­ბე­ბი ჰქონ­და. ალ­ბათ გენი თა­ვი­სას შვრე­ბა. რუს ძმა­კაცს გა­ე­ხუმ­რა, ჩემს დებს ცუ­დად არ შე­ხე­დო, თო­რემ თვა­ლებს დაგ­თხრი, შე­ნის­თა­ნა "ბომ­ჟი" სი­ძედ არ მინ­დაო. ამა­სო­ბა­ში ხარი დაკ­ლეს. რო­გორც გა­ვი­გე, ამ გა­ლელს შვი­ლის­თვის გვა­რიც არ ჰქონ­და მი­ცე­მუ­ლი, მაგ­რამ რა პრობ­ლე­მაა, დღეს­ვე მოგ­ცე­მო, უთხრა. ჯა­რის­კაცს გა­ე­ცი­ნა, მგო­ნი ის დროა, თქვენც ჩვენს გვარ­ზე გად­მო­დი­ო­დე­თო...

მთე­ლი ღამე ვი­ქე­ი­ფეთ. მე­ო­რე დღეს ის ბი­ჭე­ბი ისევ მე წა­მო­ვიყ­ვა­ნე. იმ­დე­ნი ხო­რა­გი გა­მოგ­ვა­ტა­ნეს, ნა­წილ­თან მო­სუ­ლებ­მა ბი­ჭებს გას­ძა­ხეს და ლა­მის ერთი სა­ა­თი ცლიდ­ნენ. მას შემ­დეგ ხში­რად დამ­ყვე­ბო­და მა­მას­თან სახ­ლში. ის კა­ციც ხში­რად აკი­თხავ­და, შემ­წვა­რი გო­ჭე­ბით, ხა­ჭა­პუ­რე­ბი­თა და ჭა­ჭით დატ­ვირ­თუ­ლი. ჯა­რის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ სახ­ლს და­ვუმ­ტკი­ცებ და ჩემ­თან ვა­ცხოვ­რე­ბო, ამ­ბობ­და და ასეც მო­იქ­ცა, ახლა ის ბიჭი ხან აფხა­ზეთ­შია, ხა­ნაც - რუ­სეთ­ში, დე­დას­თან.

- დე­დაც ხომ არ ჩა­მო­იყ­ვა­ნა?

- მეც ვკი­თხე ხუმ­რო­ბით. არაო, მი­თხრა, დე­დას სხვა ოჯა­ხი აქვს, ქა­ლა­ქის მე­რის მო­ად­გი­ლის ცო­ლია და სოფ­ლე­ლი ქმა­რი რად უნ­დაო... კაცს უხა­რო­და, ჩემს ბიჭს აქა­უ­რო­ბა მო­ე­წო­ნა და ტრა­დი­ცი­ებ­საც კარ­გად ით­ვი­სებ­სო. რუსი სამ­ხედ­რო­ე­ბი თუ იმ კაცს სად­მე გა­და­ა­წყდე­ბი­ან, ხელს აუ­წე­ვენ ხოლ­მე, - პრი­ვეტ, ატე­ცო!..

- რა ღირს მგზავ­რო­ბა გა­ლის რო­მე­ლი­მე სოფ­ლი­დან ზუგ­დი­დის ბაზ­რამ­დე?

- გაჩ­ნია სო­ფელს და ტვირთს, "ტუდა-აბ­რატ­ნი" ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტით 30 ლა­რია, ზოგ­ჯერ 50 ლა­რიც ამი­ღია. თუ ორნი მო­დი­ან, უფრო დიდი "ტა­ჩკით" მივ­დი­ვარ, ტვირ­თსაც მეტს ვდებ და თან­ხაც მეტი მრჩე­ბა.

- ყო­ველ­დღე გი­წევთ მუ­შა­ო­ბა?

- არა, პრაქ­ტი­კუ­ლად ერთი დღე-ღამე გზა­ში ვარ და მე­ო­რე დღეს თუ არ და­ვის­ვე­ნე, ფი­ზი­კუ­რად ვერ გავძლებ... ერთხელ გზე­ბი ისე­თი გა­და­თხრი­ლი იყო, მან­ქა­ნა ვერ გა­ივ­ლი­და. თუ სწო­რად მახ­სოვს, გა­ე­რო აკე­თებ­და ცენ­ტრა­ლურ გზებს. ჩემს მე­ზო­ბელს ცო­ლად სო­ხუ­მე­ლი აფხა­ზი გო­გო­ნა ჰყავს. მისი მშობ­ლე­ბი იყ­ვნენ მო­სუ­ლი და დე­დას ინ­სულ­ტი და­ე­მარ­თა. იცით, ალ­ბათ, რომ სას­წრა­ფო დახ­მა­რე­ბა და სოფ­ლის სა­მე­დი­ცი­ნო პუნ­ქტი ჩვენ­თვის წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი ფუ­ფუ­ნე­ბაა და უცებ ისღა მო­ვი­ფიქ­რეთ, ავად­მყო­ფი გა­ლის ცენ­ტრა­ლურ სა­ა­ვად­მყო­ფომ­დე მიგ­ვეყ­ვა­ნა, იმ იმე­დით, რომ მერე რა­ღაც საშ­ვე­ლი გა­მოჩ­ნდე­ბო­და. გზა­ში "პე­რესტრელ­კა" ატყდა, რო­მე­ლი­ღაც კრი­მი­ნა­ლურ­მა დაჯ­გუ­ფე­ბებ­მა ერ­თმა­ნეთს ცე­ცხლი გა­უხ­სნეს. ჩვენ შუ­ა­ში ვი­ყა­ვით და ლა­მის ჩაგ­ვცხრი­ლეს. ხე­ლე­ბა­წე­უ­ლი ვყვი­რო­დი, ავად­მყო­ფი მიგ­ვყავს და გა­მა­ტა­რეთ-მეთ­ქი. ამა­სო­ბა­ში ად­გილ­ზე აფხა­ზუ­რი მი­ლი­ცია და რუსი სამ­ხედ­რო­ე­ბიც მო­ვიდ­ნენ. რუ­სებ­მა გაგ­ვა­ჩე­რეს, გაგ­ვარ­კვი­ეთ, რა ხდე­ბაო. როცა ავუხ­სე­ნით, გა­ოც­დნენ, რა უც­ნა­უ­რი ხალ­ხი ხართ ეს ქარ­თვე­ლე­ბი და აფხა­ზე­ბი, რამ­დე­ნი­მე წელი ერ­თმა­ნეთს და­უნ­დობ­ლად ხო­ცავ­დით და ახლა ერ­თმა­ნე­თის­თვის სი­ცო­ცხლეს არ ზო­გავ­თო... რა ვქნა, ვრის­კავ, მაგ­რამ სხვა­ნა­ი­რად ვერ ვი­მუ­შა­ვებ, ოჯახს რჩე­ნა ხომ უნდა. ასეთ დღე­შია ყვე­ლა ცხე­ნით "მო­ტაქ­სა­ვე".

ლალი პა­პას­კი­რი

ჟურ­ნა­ლი "რე­ი­ტინ­გი"

(გა­მო­დის ორ­შა­ბა­თო­ბით)