"სჯობდა სულ გაეუქმებინათ პრეზიდენტის ინსტიტუტი" - როგორ აფასებენ ექსპერტები მიხეილ ყაველაშვილის პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელებას?

"ქართული ოცნების" საპატიო თავმჯდომარემ ბიძინა ივანიშვილმა "ქართული ოცნების“ საპრეზიდენტო კანდიდატად "ხალხის ძალის“ ლიდერი, ყოფილი ფეხბურთელი მიხეილ ყაველაშვილი წარადგინა. ამ სიახლემ თავად "ოცნების“ გულშემატკივარიც შოკში ჩააგდო, რომელიც პრეზიდენტის პოსტზე ირაკლი ღარიბაშვილის კანდიდატურის წარდგენას ელოდა.

• ცნობისათვის: მიხეილ ყაველაშვილი საქართველოს პარლამენტის წევრია 2016 წლიდან. მე-9, მე-10 და მე-11 მოწვევის პარლამენტში ის "ქართულ ოცნებას“ წარმოადგენს.

საქართველოს მომავალი პრეზიდენტის არჩევნების თარიღად 14 დეკემბერი, ხოლო პრეზიდენტის ინაუგურაციის დღედ 29 დეკემბერი ჩაინიშნა.

საქართველოს ისტორიაში წელს პირველად ხალხის ნაცვლად პრეზიდენტს საარჩევნო კოლეგია აირჩევს, რომელშიც 300 კაცი შედის: საქართველოს პარლამენტის ყველა წევრი (150 დეპუტატი), აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს ყველა წევრი (20 დეპუტატი), აჭარის უმაღლესი საბჭოს ყველა წევრი (21 დეპუტატი) და 109 ადამიანი მუნიციპალიტეტების საკრებულოებიდან.

საქართველოს მომავალი პრეზიდენტი 5 წლის ვადით აირჩევა.

შეგახსენებთ, რომ სალომე ზურაბიშვილს უფლებამოსილება 16 დეკემბერს ეწურება.

უმრავლესობა ამბობს, რომ მათ "შეცდომებზე ისწავლეს“ და მომავალი პრეზიდენტი "სანდო, ქართველი, ტრადიციებისა და ეკლესიის ერთგული იქნება“.

გთავაზობთ ექსპერტების შეაფსებებს:

• "რა მნიშვნელობა აქვს ვინ იქნება? სისტემაში, სადაც მძვინვარებს პიროვნების კულტი"

გია ხუხაშვილი:

"ამ საკითხზე მსჯელობა ჩემთვის არ არის საინტერესო. სჯობდა, ბიძინას ზებრა, ან პინგვინი წარედგინა პრეზიდენტობის კანდიდატად. რა მნიშვნელობა აქვს ვინ იქნება? სისტემაში, სადაც მძვინვარებს პიროვნების კულტი, ერთი ადამიანი იღებს გადაწყვეტილებას, ეს ინსტიტუტი, ისევე როგორც ყველა სხვა ინსტიტუტი, ფაქტობრივად გაუქმებულია და ანულირებული, ყველა მისი მმართველობის ქვეშაა, რა მნიშვნელობა აქვს, ვის დანიშნავს პრეზიდენტად? - აბსოლუტურად, არანაირი. ბიძინასთვის ნდობით აღჭურვილი არავინაა, ასეთი ადამიანი არ არსებობს, ყველა არის მისთვის გარკვეული რესურსი, რომელსაც გამოიყენებს და გადააგდებს. აქედან გამომდინარე, არ ვთვლი, რომ ამ ვითარებაში ეს მნიშვნელოვანი საკითხია. ახლა მნიშვნელოვანია ქვეყანა დაუბრუნდეს ნორმალური განვითარების გზას და ქვეყანაში დემოკრატიული პროცესი დაბრუნდეს. ხელისუფლება ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ეს ასე არ მოხდეს, აქედან გამომდინარე, სულ სხვა პრობლემები დგას ქვეყანაში და არა ის, ბიძინა ახლა ვის, ან რას დანიშნავს, პრეზიდენტად ყაველაშვილს წარადგენს, ზებრას თუ - პინგვინს“.

• "ყაველაშვილის მხრიდან ღალატი გამორიცხულია..."

რამაზ საყვარელიძე:

"გამიგია, რომ კეთილშობილი პიროვნებაა. პოლიტიკასთან კავშირი მას შემდეგ აქვს, რაც პარლამენტში შევიდა. მოლოდინი მაქვს ისეთი, როგორიც "ქართულ ოცნებას“. თავიდანვე იდგა საკითხი, რომ პრეზიდენტი უნდა ყოფილიყო ისეთი ადამიანი, რომელიც პოლიტიკისგან შორს იქნებოდა.

სანამ გიორგი მარგველაშვილს აირჩევდნენ, გადაწყვეტილების მიმღებ წრეებში საუბარი იყო მეცნიერზე, მათემატიკოსზე, რომელიც პოლიტიკაში არ იქნებოდა ჩართული, საზოგადოებრივად აქტიური იქნებოდა. რადგან პრეზიდენტის ფუნქციები შეკვეცილია, უნდა აერჩიათ ის ფიგურა, ვისაც პოლიტიკური პრეტენზიები ნაკლებად ექნებოდა, დამოუკიდებელ პოლიტიკურ ხაზს არ გაატარებდა, რაც მოხდა სალომე ზურაბიშვილის შემთხვევაში.

სალომე ზურაბიშვილმა დაიწყო მოქმედება, როგორც სხვა კონსტიტუციის მქონე ქვეყნის პრეზიდენტმა. ამ ქვეყნის კონსტიტუციაში წერია, რომ პრეზიდენტს არ აქვს არაფრის უფლება. ადრეც იყო საუბარი ისეთი ადამიანის არჩევაზე, რომელიც ნაკლები მოულოდნელობების მატარებელი იქნებოდა. არ გამოვიდა ორჯერ და მესამე მცდელობაზე მიდიან. მიხეილ ყაველაშვილის მხრიდან ღალატი გამორიცხულია, რასაც იტყვის იმას ასრულებს. ყველა ამბობს, ვაჟკაცური პიროვნება არისო, შესაბამისად, ვნახოთ. ცნობილია როგორც ერთგული პიროვნება“.

• "ყაველაშვილს ანტიდასავლური რიტორიკა ჰქონდა და საკმაოდ კარგი გინება იცის, მხოლოდ ესაა, რითაც გამოირჩევა"

ვახტანგ ძაბირაძე:

"რა ვთქვა, აღარ ვიცი... თავის დროზე, პელე იყრიდა კენჭს ბრაზილიის პრეზიდენტად, მაგრამ ვერ გახდა, სამაგიეროდ, ჩვენ გვეყოლება ასევე ფეხბურთიდან მომავალი ყაველაშვილი პრეზიდენტად. ამას ნამდვილად არ ველოდი... ვიღაცამ ხომ უთხრა პირველმა, თქვენი კანდიდატურა განიხილება პრეზიდენტად და რას იტყვითო (თუ ვინმემ ჰკითხა უმრავლესობიდან) და ძალიან მაინტერესებს როგორი იყო მისი რეაქცია. ეს ნამდვილად მაინტერესებს, სხვა რა გითხრათ? "ქართული ოცნება“ ორი იმედგაცრუების შემდეგ ეძებდა პრეზიდენტობის კანდიდატს, რომელიც იქნებოდა 100%-ით დამჯერი, ჩუმი, წყნარი, მშვიდი (სიმშვიდის რა მოგახსენოთ), ყოველ შემთხვევაში, "ქართული ოცნების“ გარეშე რომ სიტყვას ვერ დაძრავდა. როგორც ჩანს, სხვა კანდიდატი ვერ შეარჩიეს, რომელიც ამ პარამეტრებს დააკმაყოფილებდა. "ოცნების“ ამომრჩევლის რეაქციაც ძალიან მაინტერესებს. მე ღარიბაშვილის დასახელებას უფრო ველოდი. გასაგებია, რომ ღარიბაშვილი ერთგულებით გამოირჩევა და ივანიშვილის უსიტყვოდ მორჩილია, მაგრამ, როგორც ჩანს, ივანიშვილი ბოლომდე არც მას ენდობა.

ეს ყაველაშვილი მოულოდნელობის ეფექტია ალბათ მთელს საზოგადოებაში. ყოველ შემთხვევაში, ათასი კანდიდატი რომ დამესახელებინა, ალბათ ამას ვერავითარ შემთხვევაში ვერ მოვიფიქრებდი. ასე რომ, გვეყოლება ახალი პრეზიდენტი, რა უნდა ვქნათ? ჩვენი საზოგადოება არის ასეთი და ვიღებთ იმას, რაც ვართ. მიღებული არ გვაქვს, რა უნდა ვქნათ? მას პარლამენტის 89-ვე ე.წ. დეპუტატი დაუჭერს მხარს, მუნიციპალიტეტიდანაც. იქნება მკაცრი მოთხოვნა, რომ პრეზიდენტობის კანდიდატს ყველამ დაუჭიროს მხარი, "ქართული ოცნება“ იმას არ დაუშვებს, ვინმემ კაი ბიჭობა მოინდომოს, ის ერთხმად იქნება არჩეული.

რით არის გამორჩეული? - ყაველაშვილს ანტიდასავლური რიტორიკა ჰქონდა და საკმაოდ კარგი გინება იცის, მხოლოდ ესაა, რითაც გამოირჩევა. ჰაბიტუსით რა დაეწუნება, არაფერი, ისიც ძალიან კარგი, ოთხი შვილი თუ ჰყავს. მოკლედ, ჰაბიტუსი და მრავალშვილიანობა შეგვიძლია ჩავთვალოთ მის დადებით მხარედ პრეზიდენტის პოსტზე. ამბობენ, დიპლომიც არ აქვსო... მე რომ მკითხოს კაცმა, ჯობდა, პრეზიდენტის ინსტიტუტი საერთოდ გაგვეუქმებინა, მაგრამ... კი ვამბობთ, არალეგიტიმურია პარლამენტი და მისი კანდიდატიცო, მაგრამ ამასობაში მთავრობა ყალიბდება და კი რჩებიან და... ოპოზიციას კი ვხედავთ რაც არის და როგორც არის... ამ უბედურებაში ვართ.

პარლამენტი არის არალეგიტიმური და მან მართლაც დაარღვია კონსტიტუციის მუხლი, ის საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას უნდა დალოდებოდა და შემდეგ შეკრებილიყო. ეს მუხლი დაირღვა, რაც ნიშნავს იმას, რომ პარლამენტი არალეგიტიმურია და შესაბამისად, ყველა მისი გადაწყვეტილება - უკანონო, ეს მარტივი ლოგიკაა. თუმცა "ქართული ოცნება“ ასე არ თვლის და მის გეგმას მიჰყვება. მგონია, იმიტომ ჩქარობენ, რომ ძალიან მალე დასავლეთში დაიწყება საშობაო არდადეგები, პოლიტიკური სპექტრი გავა შვებულებაში და უნდათ ამ დროში მოასწრონ, რათა სამუშაოდ დაბრუნებულ პარტნიორებს საქართველოში ამ მიმართულებით ახალი რეალობა დახვდეთ.

არანაირად არ ვიზიარებდი იმ აზრს, რომ ივანიშვილი გახდებოდა პრეზიდენტი, არგუმენტი იმისა, რომ მას პრეზიდენტობა სჭირდება გარანტიების მისაღებად, ჩემი აზრით, არასერიოზული იყო. ივანიშვილს არაფერი სჭირდება ეს პოსტი, ვინაიდან გუნდი ჩამოყალიბებულია, დღეს "ქართულ ოცნებაში“ თეორიულადაც კი რთული იქნება მოძებნო ადამიანები, რომლებიც ივანიშვილის წინააღმდეგ წავლენ. ამ გუნდის ჩამოყალიბება 2012 წლიდან მიდიოდა და ასეთ ვითარებაში ივანიშვილს არანაირი კატასტროფული საფრთხე არ ემუქრება. რომც დაემუქროს, ამას მისი პრეზიდენტობა ვერ და არ უშველის, ქვეყნის შიგნითაც და გარეთაც ყველამ იცის, რომ თუ რაღაც პრობლემა გინდა გადაწყვიტო, უნდა დაელაპარაკო არა პრემიერ-მინისტრს, არამედ ივანიშვილს, რომელიც საპატიო თავმჯდომარეა და ის ნიშნავს პრემიერს ქვეყანაში. როცა ასეთი ვითარებაა, მნიშვნელობა არ აქვს, რა თანამდებობა უჭირავს ივანიშვილს, ამიტომ ვთვლიდი, რომ ის პრეზიდენტი არ იქნებოდა“

იხილეთ ასევე:

• მიხეილ ყაველაშვილის საფეხბურთო კარიერა, ოჯახი, განათლება - რა არის ცნობილი ბაგრატიონების სიძესა და პრეზიდენტობის კანდიდატზე