"იქ ურჩხულები ცხოვრობენ, რომლებსაც ვძულვართ... ადამიანებს ტელეფონის კაბელით აწამებდნენ, ბევრმა ვერ გაუძლო" - რუსების ტყვეობიდან უკრაინაში დაბრუნებული სამხედროების უმძიმესი მონაყოლი
უკრაინელი სამხედროები და სამოქალაქო პირები, ვინც საოკუპაციო რეჟიმმა რუსეთის სამხრეთ-დასავლეთით მდებარე ტაგანროგის ციხის იზოლატორში გადაიყვანა, bbc.com-ს იქ გადატანილ არაადამიანურ დამოკიდებულებასა და რუსი ოფიცრების სისასტიკეზე უყვებიან. ისინი სამშობლოს ტყვეთა გაცვლის პროგრამის ფარგლებში დაუბრუნდნენ.
"საუბარია ათ ტყვეზე. მათი თქმით, ელექტროშოკით წამებას, ფაქტობრივად, მუდმივი სახე ჰქონდა. რამდენიმეკვირიანი დაკითხვა, არაადამიანურ მოპყრობის ფონზე მიმდინარეობდა და ზოგი მათგანი იძულებული იყო, ცრუ ჩვენება დაეწერა, რომ არ მოეკლათ...
"ქალებსა და კაცებს განურჩევლად ურტყამდნენ, ზურგსა და მკერდზე, თუ ეს ვერ ჭრიდა, საქმეში ელექტროშოკი შემოჰყავდათ... მაშინ, როდესაც ტყვეებს რუსი ოფიცრები და ციხის ზედამხედველობა არ სცემდა, დაცვა სიკვდილით ემუქრებოდა, აშიმშილებდნენ, დაჭრილ ტყვეებს კი, სამედიცინო მომსახურებაზე უარს ეუბნებოდნენ. ვრცელდებოდა ცნობები, რომ იზოლატორებში ტყვეები წამების დროს შემოაკვდათ, თუმცა ჩვენ ამის გადამოწმების შესაძლებლობა არ გვაქვს" - წერს გამოცემა.
დმიტრი ლუბინეცი ერთ-ერთია, ვინც რუსეთის ტყვეობიდან გათავისუფლდა. ის გამოცემას უყვება, რომ მისთვის ყველაზე დიდი საფიქრალი რუსების ტყვეობაში დარჩენილი ადამიანების გამოსახსნელად გზის პოვნაა, რადგან მათ სიცოცხლეს ყოველ წუთს საფრთხე ემუქრება.
უფროსი ლეიტენანტი არტემ სერედნიაკი, თითქმის ოთხი თვის განმავლობაში იმყოფებოდა რუსების ტყვეობაში. ის, კიდევ 50 უკრაინელთან ერთად, ტაგანროგში, СИЗО- 2-ში სატვირთო მანქანით გადაიყვანეს.
"რამდენიმე საათის განმავლობაში არ ვიცოდით, სად მივყავდით. ხელები ზურგს უკან გვქონდა შეკრული, თვალები კი ახვეული გვქონდა. ოფიცერმა, რომელიც ტაგანროგში შეგვხვდა, ასე მოგვესალმა, სალამი ბიჭებო, იცით სად მოგიყვანეს? თქვენ უნდა ეწამოთ სიცოცხლის ბოლომდეო... შემდეგ კი, თითის ანაბეჭდები აგვიღეს. ჩვენს ყოველ ნაბიჯს აკონტროლებდნენ. ოდნავი მიზეზიც კი საკმარისი იყო და "დუბინკებით", ხელებით, ფეხებით, გვცემდნენ მთელ სხეულზე" - იხსენებს ის.
27 წლის აზოველი, ყოფილი ტყვე სერედნიაკი მარიუპოლს იცავდა და სნაიპერთა ჯგუფს ხელმძღვანელობდა. ამიტომაც მას ციხის პერსონალი განსაკუთრებით დაუნდობლად ექცეოდა. ყოფილი ტყვე ჰყვება, რომ ის დანარჩენებს ჩამოაშორეს და დასაკითხ ოთახში, საცვლების ამარა შეიყვანეს, სადაც იატაკზე სახით დააგდეს და უბრძანეს, არმიაში მის როლზე მოეყოლა. პირველივე კითხვას ზურგზე, კისერსა და ფეხებზე ელექტროშოკი მოაყოლეს.
"ტყვეებს დღეში ორჯერ ამოწმებდნენ, დაცვის თანამშრომლები დასცინოდნენ და ურტყამდნენ. ამისთვის ნებართვა არ სჭირდებოდათ... ერთ-ერთი ასეთი შემოწმების დროს სერედნიაკს ჰკითხეს, ჰყავდა თუ არა მეგობარი გოგონა. დადებითი პასუხის შემდეგ, მასთან სოციალური ქსელით დაკავშირება უბრძანეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, უთხრეს, რომ მის შიშველ ფოტოს გადაუღებდნენ და გაუგზავნიდნენ. გოგონას დასაცავად უთხრა, რომ პირადი გვერდი არ ჰქონდა, რისთვისაც მას კიდევ ერთხელ, დაუნდობლად გაუსწორდნენ.
ერთ-ერთი ცემის შემდეგ, ის ციხის სარდაფში ჩაიყვანეს, სადაც ხელ-ფეხშეკრული 20 წლის უკრაინელი სამხედრო ტყვე დახვდა. ბიჭმა უამბო, რომ რუსი ოფიცერი ტყვეს ხის სკამით სცემდა... სერედნიაკის თქმით, სარდაფში ძირითადად, აზოველები იყვნენ. მათ ყოველ დაკითხვაზე ეუბნებოდნენ, რომ მარიუპოლი გაძარცვეს. ხოცავდნენ სამოქალაქო პირებს და ზოგ შემთხვევაში, თავიანთ სამხედროებსაც. დაკითხვაზე ეუბნებოდნენ, რომ იქამდე აწამებდნენ, ვიდრე მათთვის სასურველ ჩვენებას არ მისცემდნენ. რუსი ოფიცერი, რომელსაც ტყვეები ასე ხშირად ახსენებდნენ, ეკითხებოდა, ჰქონდათ თუ არა ნამღერი აზოვის ჰიმნი. ის გულისხმობდა უკრაინის ეროვნულ ლოცვას, რომელსაც მეომრები ბრძოლის წინ კითხულობდნენ... ტყვე იხსენებს, რომ ერთ-ერთი ცემის დროს, მას თავი გაუსკდა, თუმცა ამან მოძალადეები ვერ შეაჩერა. მხოლოდ მაშინ გაჩერდნენ, როდესაც თქვეს, რომ დაიღალნენ", - წერს გამოცემა.
მისივე თქმით, ციხეში გამუდმებით საუბრობდნენ პუტინის სწორ გადაწყვეტილებაზე, რომელმაც უკრაინის დენაციფიკაცია წამოიწყო.
"ტყვეების თქმით, ტაგანროგში ურჩხულები ცხოვრობენ და მუშაობენ. მათ ვძულვართ და მზად არიან, დიდიან-პატარიანად გაგვისწორდნენ... ყველა მათგანს, ტყვეებზე გაცვლისა და უკრაინაში დაბრუნების შემდეგ სხვადასხვა სახის სამედიცინო დახმარება დასჭირდა, ზოგს, ქირურგიულიც კი, რადგან ცემის დროს მოტეხილი კიდურები არასწორად ჰქონდა შეხორცებული. ზოგს ცემისგან დარჩენილი იარები დღემდე აქვს.
იყვნენ ადამიანები, ვისაც ტელეფონის კაბელით აწამებდნენ - კისერსა და ხელებზე ისე ახვევდნენ, რომ თავის მცირედი შეტრიალებისას ის იგუდებოდა, ამიტომ ადამიანები იძულებული იყვნენ, საათობით, ზოგჯერ მთელი დღე-ღამე ერთ პოზაში მსხდარიყვნენ. ბევრმა ვერ გაუძლო", - წერს გამოცემა ტყვეების მოგონებას.
მისივე ცნობით, ტყვეთა გაცვლას, ამ ომში ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ პროექტს უწოდებენ, თუმცა, ჯერ მხოლოდ 2500 ადამიანია გათავისუფლებული, რუსეთის ტყვეობაში, დაუდასტურებელი ინფორმაციით, 10 ათასზე მეტი ადამიანი რჩება.