მეს­ტია 20-27 ივ­ლისს სვა­ნე­თის სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის მე­სა­მე გა­მოშ­ვე­ბას უმას­პინ­ძლებს. ფეს­ტი­ვა­ლი 2021 წელს და­არ­სდა და სა­ქარ­თვე­ლო­ში ერთ-ერთი მნიშ­ვნე­ლო­ვან კულ­ტუ­რუ­ლი მოვ­ლე­ნად იქცა. მისი დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლე­ბი არი­ან: რე­ჟი­სო­რი მა­რი­ამ ხაჭ­ვა­ნი და თე­ი­მუ­რაზ ჩხვი­მი­ა­ნი.

გუნ­დი აქ­ტი­უ­რად მუ­შა­ობს, რომ ფეს­ტი­ვა­ლი ყო­ველ­წლი­უ­რად გან­ვი­თარ­დეს და მას­ზე მო­თხოვ­ნა გა­ი­ზარ­დოს, რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლო­ში, ისე მსოფ­ლი­ო­ში. კი­ნო­ფო­რუ­მის მთა­ვა­რი მი­ზა­ნია, მხა­რი და­უ­ჭი­როს ახალ­გაზ­რდა კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტებს პრო­ექ­ტის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის ყვე­ლა ეტაპ­ზე, ამი­ტო­მაც ფეს­ტი­ვა­ლი ფო­კუ­სი­რე­ბუ­ლია ინ­დუსტრი­უ­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბის გაძ­ლი­ე­რე­ბა­ზე.

ambebi.ge ფეს­ტი­ვა­ლის დამ­ფუძ­ნებ­ლის, კი­ნო­რე­ჟი­სორ მა­რი­ამ ხაჭ­ვა­ნის ინ­ტერ­ვი­უს გთა­ვა­ზობთ.

- რო­გო­რია თქვე­ნი წი­ნა­სა­ფეს­ტი­ვა­ლო გან­წყო­ბა?

- გან­წყო­ბა­ზე ჯერ­ჯე­რო­ბით ვერ ვფიქ­რობ, რად­გან იმ­დე­ნი საქ­მე მაქვს, იმ­ხე­ლა პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა მა­კის­რია, იმ­დენ სტუ­მარს ვე­ლო­დე­ბით და იმ­დე­ნი აქ­ტი­ვო­ბაა და­გეგ­მი­ლი, რომ ახლა მხო­ლოდ ამა­ზე ვარ ფო­კუ­სი­რე­ბუ­ლი... გა­ფა­ცი­ცე­ბუ­ლი ვარ იმა­ზე, რომ ყვე­ლა­ფე­რი კარ­გად მოგ­ვარ­დეს და რა­ი­მე პრობ­ლე­მა არ შე­იქ­მნას. სა­კი­თხე­ბი რომ და­ლაგ­დე­ბა, ალ­ბათ შე­სა­ბა­მი­სი გან­წყო­ბაც მერე მოვა. სა­ერ­თოდ, მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი პე­რი­ო­დი ნე­ბის­მი­ერ საქ­მე­ში, თუნ­დაც ფილ­მის გა­და­ღე­ბი­სას, უფრო რთუ­ლია, ვიდ­რე, თა­ვად ის საქ­მე...

გარ­და იმი­სა, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი სა­პა­სუ­ხის­მგებ­ლოა, გინ­და, რომ ეს ნა­მუ­შე­ვა­რი სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტებს შე­ე­სა­ბა­მე­ბო­დეს, რომ ქარ­თვე­ლე­ბის­თვი­საც სა­ინ­ტე­რე­სო და გა­მო­სა­დე­გი იყოს და უცხო­ე­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფე­ბის­თვი­საც. მოკ­ლედ, სხვა­დას­ხვა ნი­უ­ან­სი და დე­ტა­ლია. ბევ­რი მუ­შა­ო­ბა სჭირ­დე­ბა, საქ­მის დიდ ნა­წილს პი­რა­დად ვუ­ძღვე­ბი...

- მა­რი­ამ, ზო­გა­დად, რა ფი­ნან­სუ­რი, ადა­მი­ა­ნუ­რი თუ ტექ­ნი­კურ რე­სურ­სით გა­დად­გით ნა­ბი­ჯი - ჩა­გე­ტა­რე­ბი­ნათ სვა­ნეთ­ში კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი?

- ეს უცებ გა­და­წყვე­ტი­ლი ამ­ბა­ვი არ იყო. 2015 წელს ერთ-ერთ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფეს­ტი­ვალ­ზე ვი­ყა­ვი, სა­დაც ეს იდეა და­ი­ბა­და. ვი­ფიქ­რე, - რა­ტომ არ უნდა იყოს სვა­ნეთ­ში ფეს­ტი­ვა­ლი-მეთ­ქი?.. ვიდ­რე ამ ფეს­ტი­ვალს და­ვა­ფუძ­ნებ­დით, მა­ნამ ჩემს მე­უღ­ლეს­თან ერ­თად, ბევ­რი ვიშ­რო­მე. უზო­მოდ ბევრ კომ­პა­ნი­ას­თან მი­ვე­დი, 6 წელი და­ფი­ნან­სე­ბის მო­პო­ვე­ბას ვცდი­ლობ­დი და გარ­კვე­უ­ლი ჯგუ­ფე­ბის და­ინ­ტე­რე­სე­ბას... თა­ვი­დან ჩვენ­თვის ნათ­ქვამ­მა არა­ერ­თმა უარ­მა უფრო გაგ­ვაძ­ლი­ე­რა... ხელი არ ჩა­მიქ­ნე­ვია, რად­გან რო­გორც რე­ჟი­სორს, ფეს­ტი­ვა­ლებ­ზე დას­წრე­ბის დიდი და კარ­გი გა­მოც­დი­ლე­ბა მაქვს. 100-ზე მეტ ფეს­ტი­ვალ­ზე ვარ დას­წრე­ბუ­ლი. A კლა­სის ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი პლატ­ფორ­მე­ბის ფეს­ტი­ვალ­ში სხვა­დას­ხვა ფორ­მით (ფილ­მი, ჟი­უ­რის წევ­რი) ვყო­ფილ­ვარ ჩარ­თუ­ლი. პი­რა­დი გა­მოც­დი­ლე­ბა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით დიდი მქონ­და, რის მე­რეც სვა­ნეთ­ში კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის ჩა­ტა­რე­ბის იდეა თა­ვის­თა­ვად მო­ვი­და.

- და ეს ყვე­ლა­ფე­რი დღეს უკვე რე­ა­ლო­ბაა...

- კი და გვაქვს რამ­დე­ნი­მე მი­მარ­თუ­ლე­ბით პრი­ზე­ბი, ეს იმას ნიშ­ნავს, რომ მხარს ვუ­ჭერთ ახალ­გაზ­რდა კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტებს. არის ფი­ნან­სუ­რი მხარ­და­ჭე­რა, ვეხ­მა­რე­ბით პრო­ექ­ტე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში, გვყავს მენ­ტო­რე­ბი, არ­სე­ბობს შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, რომ ახა­ლი ნა­მუ­შევ­რე­ბი, ქარ­თუ­ლი კინო A კლა­სის ფეს­ტი­ვა­ლებ­ზე წა­ი­ღონ. ასე რომ, ყვე­ლა პლატ­ფორ­მა ქარ­თვე­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბის სა­ჭი­რო­ე­ბა­ზეა მორ­გე­ბუ­ლი. ამას­თა­ნა­ვე, უცხო­ე­ლი სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი რომ ჩა­მო­დი­ან, გვინ­და, მაქ­სი­მა­ლუ­რი სი­ა­მოვ­ნე­ბა მი­ი­ღონ, სხვა­საც გა­უ­ზი­ა­რონ ფეს­ტი­ვალ­თან და­კავ­ში­რე­ბით შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბე­ბი. გვაქვს მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მე­ბი, ასე­ვე სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ქარ­თუ­ლი ფილ­მე­ბი და ნელ-ნელა უნდა და­ვამ­კვიდ­როთ, რომ დიდ ეკ­რან­ზე ფილ­მის ყუ­რე­ბა კარ­გია. მეს­ტი­ის ცენ­ტრში იქ­ნე­ბა ჩვე­ნე­ბა, სა­დაც ყვე­ლას შე­ეძ­ლე­ბა დას­წრე­ბა. იქ იქ­ნე­ბა ფეს­ტი­ვა­ლის სპე­ცი­ა­ლუ­რი სტუ­მა­რი, მსა­ხი­ო­ბი მე­რაბ ნი­ნი­ძე და მას­თან გა­სა­უბ­რე­ბა შე­ეძ­ლე­ბათ. მრა­ვალ­მხრივ ვცდი­ლობთ, ყვე­ლა­ფე­რი გან­ვა­ვი­თა­როთ, რომ სა­ინ­ტე­რე­სო იყოს რო­გორც ქარ­თვე­ლი და უცხო­ე­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბის­თვის, ასევ ხალ­ხის­თვის.

ამას­თა­ნა­ვე, ყო­ველ წელს ვიბ­რძვით მხარ­და­ჭე­რის­თვის, ყო­ველ წელს ვცდი­ლობთ, ადა­მი­ა­ნებს და­ვუმ­ტკი­ცოთ, რომ კარგ საქ­მეს ვა­კე­თებთ. ყო­ველ წელს გავ­დი­ვართ იმ გზას, რაც ფეს­ტი­ვა­ლის და­არ­სე­ბამ­დე გა­ვი­ა­რეთ. მუდ­მი­ვად ამ რე­ჟიმ­ში ვართ, თუმ­ცა რამ­დე­ნი­მე წე­ლი­წად­ში აღარ დაგ­ვჭირ­დე­ბა ეს ბრძო­ლა, რად­გან ფეს­ტი­ვა­ლის მი­მართ ყო­ველ წელს ინ­ტე­რე­სი მა­ტუ­ლობს.

- სვა­ნე­თის მო­სახ­ლე­ო­ბამ რო­გორ მი­ი­ღო ფეს­ტი­ვა­ლი?

- "დე­დეს“ გა­და­ღე­ბის დროს აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბი ძა­ლი­ან გახ­სნი­ლე­ბი არი­ან, ძა­ლი­ან უყ­ვართ ხე­ლოვ­ნე­ბა. ეს კი ფილ­მებ­ზე მუ­შა­ო­ბას მი­მარ­ტი­ვებ­და. სა­ერ­თო­დაც სვა­ნეთ­ში ძა­ლი­ან ბევ­რი ხე­ლო­ვა­ნია - მღე­რი­ან, ხა­ტა­ვენ, წე­რენ...

რო­დე­საც ფილ­მის გა­და­ღე­ბა გა­დავ­წყვი­ტე, მინ­დო­და, ტრა­დი­ცი­ებ­ზე გა­და­მე­ღო, რო­მელ­თა­გან რა­ღა­ცე­ბი არ მომ­წონ­და და მან­კი­ე­რად მი­მაჩ­ნდა. თუმ­ცა ვე­ცა­დე, ფილმში გა­მეთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბი­ნა და და­მე­ნა­ხა ამ ტრა­დი­ცი­ე­ბის და­დე­ბი­თი და უარ­ყო­ფი­თი მხა­რე­ე­ბი, რად­გა­ნაც ესა თუ ის ტრა­დი­ცია იმის­თვის გა­მო­ი­გო­ნეს, რომ იმ მო­მენ­ტში რა­ღა­ცის­თვის, თუნ­დაც გა­დარ­ჩე­ნის­თვის იყო სა­ჭი­რო... ვცდი­ლობ­დი, ამ ყვე­ლაფ­რის ახ­სნას - ობი­ექ­ტუ­რად მი­ვუ­დე­ქი. გა­დარ­ჩე­ნის­თვის ბრძო­ლამ მო­ი­ტა­ნა სწო­რედ ის გა­რე­მო და ისე­თი ადა­მი­ა­ნე­ბიც, სხვა­ნა­ი­რად ვერ იქ­ნე­ბო­და. სი­ნამ­დვი­ლე ავ­სა­ხე. სვა­ნე­ბის 99%-ს ფილ­მი მო­ე­წო­ნა, რად­გა­ნაც ყვე­ლა­ფე­რი ნამ­დვი­ლი იყო და არა შე­ლა­მა­ზე­ბუ­ლი.

- და ამ ფილმმა 2018 წელს "აზი­უ­რი ოს­კა­რი“ და­იმ­სა­ხუ­რა... ასე­ვე ცნო­ბი­ლია, რომ მეს­ტი­ა­ში კი­ნო­დარ­ბა­ზი გახ­სე­ნით და შემ­დეგ უკვე - უშ­გულ­შიც... ესეც წინ გა­დად­გმუ­ლი ნა­ბი­ჯია.

- უშ­გულ­ში ჩემ­მა ძმამ გა­ა­კე­თა დარ­ბა­ზი. ადრე მეს­ტი­ა­ში შევ­ქმე­ნით ჩვე­ნი პა­ტა­რა კი­ნო­თე­ატ­რიც, სა­დაც კი­ნოჩ­ვე­ნე­ბე­ბი ეწყო­ბა, თუმ­ცა მეს­ტი­ა­ში ეს ერ­თა­დერ­თი კი­ნო­თე­ატ­რი არ არის - არ­სე­ბობს მსა­ხი­ობ ლეო ფილ­ფა­ნის სა­ხე­ლო­ბის ძა­ლი­ან კარ­გი კი­ნო­თე­ატ­რი, თა­ნა­მედ­რო­ვე სივ­რცით, სა­დაც ად­გი­ლობ­რი­ვი მსა­ხი­ო­ბე­ბის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით სპექ­ტაკ­ლე­ბი იმარ­თე­ბა.

- ჩემ­თვის უშ­გუ­ლი არის ზღა­პა­რი რე­ა­ლო­ბა­ში. თქვენ კი ამ ზღა­პარ­ში და­ი­ბა­დეთ... რო­გო­რია თქვე­ნი ემო­ცი­ე­ბი?

- ახლა ჩემს ბე­ბი­ა­ზე, ლუბა ჭე­ლი­ძე­ზე ვა­კე­თებ ფილ­მს. უშ­გუ­ლის სხვა­დას­ხვა ტრა­დი­ცი­აა ამ ფილმში გა­მო­ტა­ნი­ლი, რაც კი­დევ სხვა­ნა­ი­რად შე­ვა­ფა­სე. რო­დე­საც ვუ­ყუ­რებ ამ მთებს, კოშ­კებს, ამ სი­ლა­მა­ზეს, შინ ვერ ვჩერ­დე­ბი... ჩემი სახ­ლი­სა და ლა­მა­რი­ას ტაძ­რის ჭიშ­კა­რე­ბი გვერ­დი-გვერ­დაა. ჩა­ნა­წე­რებ­შიც მქონ­და, რომ ლა­მა­რი­ას ეზო­ში ავიდ­გი ფეხი... რო­დე­საც გა­იღ­ვი­ძებ და ამ ყვე­ლა­ფერს უყუ­რებ, თუნ­დაც შხა­რას, სულ სხვა შეგ­რძნე­ბა მაქვს... სულ მე­გო­ნა, რომ უშ­გუ­ლი ჩემ­თვის სა­მო­თხეა, მაგ­რამ წელს აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ ჩემ­თვის უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი ადა­მი­ა­ნე­ბია. დიახ, ბოლო დროს სამ­წუ­ხა­როდ, ბევ­რი წა­ვი­და, გარ­და­იც­ვა­ლა, მათ შო­რის, კო­ლო­რი­ტე­ბი: მხატ­ვა­რი ფრი­დონ ნი­ჟა­რა­ძე, ბე­ბი­ა­ჩე­მი, სხვე­ბიც, ახლა ისე­თი შეგ­რძნე­ბა მაქვს, რომ ჩემ­თვის უშ­გუ­ლი არის ხალ­ხი.

- სა­ერ­თოდ, რა პე­რი­ოდ­ში გა­გიჩ­ნდათ სწრაფ­ვა იმ ჯა­დოს­ნუ­რი სამ­ყა­როს­კენ, რა­საც კინო ჰქვია?

- სკო­ლა რომ და­ვამ­თავ­რე, მინ­დო­და, სა­მარ­თალმცოდ­ნე­ო­ბა­ზე ჩა­მე­ბა­რე­ბი­ნა, მე და ჩემი ძმა სა­მარ­თალ­ში ერ­თად ვემ­ზა­დე­ბო­დით. ბავ­შვო­ბა­ში რა­ღა­ცებს ვხა­ტავ­დი, მაგ­რამ არ მი­ფიქ­რია, რომ ხე­ლოვ­ნე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით წავ­სუ­ლი­ყა­ვი, ვთქვათ, რე­ჟი­სო­რი გა­მოვ­სუ­ლი­ყა­ვი.

ვიდ­რე გა­მოც­დებ­ზე გა­ვი­დო­დი, აკა­კი გე­ლო­ვა­ნის "სვა­ნე­თის თეთრ ქუდს“ ვკი­თხუ­ლობ­დი. ამან სვა­ნეთ­თან კი­დევ ერთხელ და­მა­ახ­ლო­ვა და კი­თხვა რო­გორც კი და­ვას­რუ­ლე, უეც­რად გა­დავ­წყვი­ტე, რომ ეს ნა­მუ­შე­ვა­რი ფილ­მად მექ­ცია. მახ­სოვს, მა­მა­ჩემს ვუ­თხა­რი, - მინ­და, რე­ჟი­სო­რი გა­მო­ვი­დე-მეთ­ქი. მა­მას ტექ­ნი­კუ­რი უნი­ვერ­სი­ტე­ტი აქვს დამ­თავ­რე­ბუ­ლი, მაგ­რამ კინო ძა­ლი­ან უყ­ვარს. ამი­ტომ ძა­ლი­ან გა­უ­ხარ­და. ნა­თე­სა­ო­ბა­შიც სულ ხე­ლო­ვა­ნი ხალ­ხი ჰყავს და ჩემ­გან ეს რომ მო­ის­მი­ნა, ძა­ლი­ან ბედ­ნი­ე­რი იყო.

თვი­თონ კი­ნო­მოყ­ვა­რუ­ლი არ ვი­ყა­ვი და არც რო­მე­ლი­მე რე­ჟი­სო­რის მიმ­დე­ვა­რი. ამ პრო­ფე­სი­ას­თან არა­ნა­ი­რი ბმა არ მქონ­და. თე­ატ­რა­ლურ უნი­ვერ­სი­ტეტ­შიც არ ვი­ცო­დი, რო­გორ მივ­სუ­ლი­ყა­ვი. დე­ი­დად მე­კუთ­ვნის ეთერ ჭე­ლი­ძე, რო­მელ­მაც მი­თხრა, "თე­ატ­რა­ლურ­ში“ გოგი დო­ლი­ძეს ვიც­ნობ და შე­მიძ­ლია, ვკი­თხო, რო­გორ და რა არის სა­ჭი­რო მანდ მო­სახ­ვედ­რა­დო. ქალ­ბა­ტონ­მა ეთერ­მა "თე­ატ­რა­ლურ­ში“ წა­მიყ­ვა­ნა. გოგი დო­ლი­ძემ რა­ღაც და­მა­ხატ­ვი­ნა თუ და­მა­წე­რი­ნა, მა­მოწ­მებ­დნენ, მქონ­და თუ არა ხე­ლოვ­ნე­ბის­კენ მიდ­რე­კი­ლე­ბა. სა­ბო­ლო­ოდ იმ წელს გა­მოც­დე­ბით ჩა­ვი­რი­ცხე. თა­ვი­დან მო­რი­დე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი, ჩემ­თვის ვი­ყა­ვი, არ ვაქ­ტი­უ­რობ­დი, სხვე­ბი შე­კი­თხვებს რომ სვამ­დნენ, მე ხმას არ ვი­ღებ­დი.

ვიდ­რე ჩა­ვა­ბა­რებ­დით, პრო­ფე­სორ-მას­წავ­ლებ­ლე­ბი გვამ­ზა­დებ­დნენ. გაკ­ვირ­დე­ბოდ­ნენ, რის მი­ხედ­ვი­თაც თა­ვი­ანთ ჯგუ­ფებს არ­ჩევ­დნენ. ბა­ტო­ნი ვაჟა ზუ­ბაშ­ვი­ლის ჯგუფ­ში მოვხდი, მერე მიხო ბო­რაშ­ვილ­თან გა­და­მიყ­ვა­ნეს, ამა­ზე ცოტა ვი­ნერ­ვი­უ­ლე, რად­გან ბა­ტონ ვა­ჟას შე­ვეჩ­ვიე. ბედ­ნი­ე­რი ვარ, რომ მიხო ბო­რაშ­ვილ­თან მოხ­ვდი, მან ჩემ­ში იპო­ვა მთა­ვა­რი მარ­ცვა­ლი, და­მეხ­მა­რა, გა­აღ­ვი­ძა უნა­რე­ბი, მო­ნა­ცე­მე­ბი, მეც ბევ­რს ვშრო­მობ­დი. შე­იძ­ლე­ბა ნი­ჭი­ე­რი, ჭკვი­ა­ნი იყო, მაგ­რამ ეს საკ­მა­რი­სი არ არის. დღე და ღამე ვშრო­მობ­დი.

- მოკ­ლედ, ასე სპონ­ტა­ნუ­რად მი­ღე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბით კმა­ყო­ფი­ლი ხართ...

- რა თქმა უნდა. მი­ხა­რია, რა­საც ვა­კე­თებ და ამით ბედ­ნი­ე­რი ვარ... ახლა პა­რა­ლე­ლურ რე­ჟიმ­ში აქ­ტი­უ­რად ვმუ­შა­ობ დო­კუ­მენ­ტურ ფილმზე, ეს ფილ­მიც სვა­ნეთს შე­ე­ხე­ბა. სა­ინ­ტე­რე­სო სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი, დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­მი გა­მო­დის. ბე­ბი­ა­ჩე­მის ცხოვ­რე­ბა­ზეა, ამ პრო­ექ­ტზე დიდ იმე­დებს ვამ­ყა­რებ და ვნა­ხოთ...