"უფალმა ერთი მხრივ დამაჯილდოვა, თუმცა, ამასთანავე, საშინელ დღეში ჩამაგდო..." - მანანა მენაბდის შემოქმედების 5 სტიქია

14 თებერვალს მიხეილ თუმანიშვილის სახელობის თეატრში, განუმეორებელი მანანა მენაბდის საღამო გაიმართა. ეს არის მუსიკოსი, რომელთან შეხვედრაც ადამიანს სულ სხვა სიხარულს ანიჭებს. მასთან ურთიერთობა სხვა სიღრმეს გძენს. ჯერ კიდევ 80-იან წლებში, მენაბდე თბილისური ბოჰემის ვარსკვლავი იყო მუსიკის მოყვარული ახალგაზრდებისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ ლეგენდარული იშხნელების შთამომავალია, მას აბსოლუტურად განსხვავებული შესრულების მანერა და ხმა აქვს. ხმა, რომლის დავიწყებაც შეუძლებელია. საღამოს წინ, კულისებში შევედი. თავის ჯგუფის წევრებთან ერთად იჯდა და ელოდა საყვარელ მაყურებელთან შეხვედრას. უცებ, ჩუმად ჩაილაპარაკა - რად მინდოდა, რას ავიჩემე ახლა ეს საღამოო... წუხდა, რადგან ცოტა შეუძლოდ იყო. გადაუჭარბებლად მინდა გითხრათ, დაუვიწყარი საღამო შედგა. დიდი ხანი ემოციებიდან ვერ გამოვედით დამსწრე საზოგადოება. ქალბატონი მანანა საღამოს შემდგომ, ემოციური და ფიზიკური გადაღლილობის მიუხედავად, მაინც დამთანხმდა ინტერვიუზე.

- უპირველესად, უღრმესი მადლობა, რომ დროს გვითმობთ...

- მოგესალმებით. დიდი მადლობა, რომ ჩემთან ინტერვიუს სურვილი გაგიჩნდათ. ყოველთვის სიხარულით ვხვდები ჩემს მაყურებელს. დიდი მადლობა მინდა ვუთხრა თითოეულ მათგანს. ყოველთვის მადლიერი ვარ მსმენელის და დღესაც თითოეულ მათგანს, ვინც დრო და ფული არ დაინანა, დიდ მადლობას გადავუხდი აქ მობრძანებისთვის!

შემთხვევითი არ არის, რომ ამ თეატრში ვარ. მიშას მოწაფედ მივიჩნევ თავს, მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ სამი წელი ვიყავი მისი სტუდენტი. ამ წლებმა ბევრი რამ შემძინა პროფესიული თვალსაზრისით. ეს თეატრი განსაკუთრებით მიყვარს. არ ვაჭარბებ, ჩემი მეორე სახლივითაა. ამ თეატრის დაარსების, გახსნისა და მისი პირველი სპექტაკლების მოწმე ვარ. ძალიან კარგად მახსოვს ბატონი მიშას შედევრი დადგმა “დონ ჟუანი” , რომელშიც ზურა ყიფშიძე და ნინელი ჭანკვეტაძე თამაშობდნენ მთავარ როლებს. ძალიან შთამბეჭდავი იყო ეს ყველაფერი!

- ხომ არ გაიხსენებდით ბატონ მიშას და მასთან დაკავშირებულ პატარა ამბავს...სულ რამდენიმე დღის წინ იყო მისი დაბადების დღე...

- შეიძლება ითქვას, რომ ჩემს პროფესიაში პირველი “ნათლობა” ბატონი მიშასგან მივიღე. მან დამილოცა გზა საერთოდ სცენისკენ. როდესაც ასეთი პიროვნება გაძლევს “სცენის საგზურს”, ეს უკვე ძალიან ბევრს გავალებს. თავს ვეღარ მისცემ უფლებას, მოდუნდე. ასე მგონია, ზევიდან დამყურებს და დარწმუნებული ვარ, უხარია, რომ მისი ერთ-ერთი "უძღები შვილი“, ფიგურალურად თუ გადატანითი მნიშვნელობით, კვლავ მის თეატრში დაბრუნდა, თავის პროფესიას დაუბრუნდა და სულიერად მასთან არის. სულ რამდენიმე დღის წინ, მისი დაბადების დღე იყო, რომელიც თეატრმა, როგორც ყოველთვის, აღნიშნა. ვწუხვარ, რომ ამ ზეიმს ვერ დავესწარი. სულ თვალწინ მიდგას ჩემი სახლის, ფალიაშვილის 33 ა - ს ბინის ფანჯრიდან, როგორ ვუთვალთვალებდი ბატონ მიშას. ძალიან საინტერესო შესახედავი იყო. შველს ვამსგავსებდი. რას წარმოვიდგენდი, რომ მისი სტუდენტი გავხდებოდი?! მინდა ერთი რამ გავიხსენო - ბატონი მიშა ბევრს ეწეოდა. ერთ ლექციაზე ისე მოხდა, რომ არ იყო საფერფლე. ვიდრე საფერფლეს ეძებდნენ, ამ დროს მე, ბლოკნოტიდან ფურცელი ამოვხიე და ქაღალდის ნავი გავუკეთე საფერფლის მაგივრად. მიშას ძალიან მოეწონა ეს იდეა და იმ დღიდან მოყოლებული, ვიდრე დავტოვებდი ბატონ მიშასა და ინსტიტუტს, ვუკეთებდი ამ ნავებს. ჩემი წამოსვლის შემდეგ ეს ნავი-საფერფლე როგორც ტრადიციად, ისე დარჩა მისი სიცოცხლის ბოლომდე. ასე რომ, ნურავინ შემეცილება პირველობაში!

- სპექტაკლი, რომელიც ამ თეატრში დადგით, როგორ ფიქრობთ, თავად ბატონ მიშას რომ ენახა, რას გეტყოდათ?

- რთული სათქმელია, რას იტყოდა... რომ ვთქვა მოეწონებოდა - მეთქი, ნამდვილად არ ვიქნები მართალი, რომ ვთქვა, რომ არ მოეწონებოდა, არც ეს იქნება მართალი. მაგრამ თუკი იმას მივიღებთ მხედველობაში, რომ მიშა არა მხოლოდ "ესპანელი მღვდელის“,“დონ ჟუანის“ და სხვა მრავალი კლასიკური ნაწარმოების რეჟისორია, არამედ “ანტიგონესა” და “ჭინჭრაქასიც”, ეს მაძლევს უფლებას, ვიფიქრო, რომ ძალიან დააინტერესებდა ჩემი ხედვა. დარწმუნებული ვარ, უეჭველად შევკამათდებოდით და ისეთ რამეს შემომთავაზებდა, რასაც მე ვერასდროს მოვიფიქრებ.

- საქმე ის არის, რომ თქვენ მაინც სიმღერასთან ასოცირდებით...

- იცით, უფალმა ერთი მხრივ დამაჯილდოვა, თუმცა ამასთანავე საშინელ დღეში ჩამაგდო, იმიტომ, რომ ბევრი რამე ხელმეწიფება. ხუთ სფეროში ვმუშაობ. ესენია: წერა, მხატვრობა, ფოტოგრაფია, რეჟისურა და მუსიკა. ჩემი ხასიათიდან გამომდინარე, თუკი რამეს ვაკეთებ, მინდა ყველაფერი ხარისხიანი იყოს და ამიტომაც თავაუღებლად ვმუშაობ. უქმად ყოფნა არ მიყვარს. შრომა სიამოვნებას მანიჭებს.

- როგორი შეგრძნებაა მწერლის ამპლუაში ყოფნა?

- მწერლის ამპლუა ცოტა არასწორად ნათქვამია, არანაირ როლში არ ვყოფილვარ, წლები დავუთმე ამ ყველაფერს, დიდი შრომა, წვალება და უძილო ღამეები მივუძღვენი იმას, რომ მკითხველის წინაშე წარვმდგარიყავი. სიტყვა დიდი პასუხისმგებლობაა. უშლის თუ არა სიმღერა და წერა ერთმანეთს ხელს? - არა, არ უშლის. მე ხომ წერის დროს არ ვმღერი ან სიმღერის დროს ხომ არ ვწერ...

- იგავ-არაკების დაწერა რამ შთაგაგონათ?

- თუ გახსოვთ, იგავების გმირი კაცია და მას სახელი არა აქვს. ასე იმიტომ გადავწყვიტე, რომ კაცში საერთოდ ადამიანი მოიაზრება და არა კონკრეტულად მამაკაცი, და, რაღა თქმა უნდა, ის კაცი-ადამიანი მე ვარ, ჩემი შეცდომებით, ტკივილებით და ხშირად აბსურდული მოქმედებებით, სხვადასხვა სიტუაციებით. ყველა მწერალი უმეტესად თავის თავს აღწერს, ხან აიდეალებს, ხან დოსტოევსკივით ან ოთარ ჭილაძესავით ადამიანსა და მის ცხოვრებას მარტივ მამრავლებად შლის... გავიხსენებ, როგორ დავწერე პატარა არაკი. საქართველოში ვიყავი ჩამოსული და მეგობარს ვესტუმრე. მის სახლთან რომ მივედი, ვიფიქრე, მაღაზიაში შევალ და რამეს ვუყიდი-მეთქი. შევედი, ვიყიდე და გამოვედი. უცებ მეწევა გამყიდველი, ჩემსკენ სირბილით მოდის… ქალბატონო მანანა, ქალბატონო მანანა, ხურდა დაიბრუნეთო! რატომღაც ვიფიქრე, მე რომ მანანა მენაბდე არ ვყოფილიყავი, ხურდას დამიბრუნებდა-მეთქი? და იმწამსვე დაიბადა ასეთი იგავი: "კაცს ისეთ პატივს სცემდნენ, რომ ხურდასაც კი უბრუნებდნენ"... ნაწერი მხოლოდ იმით ხომ არ არის საინტერესო, რა შინაარსი აქვს, მას თავისებური სტილი სჭირდება. აი, სეზანს ხომ ხატვის თავისებური მანერა აქვს, ან გალაკტიონის პოეზია ხომ არავისში აგერევა? ჩემს წიგნსაც რომ წაიკითხავ, უნდა მიხვდე, რომ მანანა მენაბდემ დაწერა. არ იფიქროთ, გალაკტიონს ვედრები ან ვინმე სხვა დიდ მწერალს, უბრალოდ, მინდა აგიხსნათ, რასაც ვგულისხმობ.

- დაბოლოს, უახლოეს პერიოდში რას უნდა ველოდოთ მანანა მენაბდისაგან?

- მაქვს რამდენიმე პროექტი. პირველ რიგში, სპექტაკლი უნდა აღვადგინო, რომელიც “თუმანიშვილის თეატრში” 8 მსახიობთან ერთად, რამდენიმე წლის წინ დავდგი. მაშინ ბევრმა რამემ შეგვიშალა ხელი და ერთ-ერთი მთავარი შემშლელი პირობა - პანდემია იყო. უკვე დაწყებულია აღდგენაზე მუშაობა და რეპეტიციები. მინდა, მადლობა გადავუხადო თუმანიშვილის თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელ ბატონ ვანო ხუციშვილს, რომელიც გვერდით ამომიდგა. ამ სპექტაკლის აღდგენაში ასევე მეხმარება არაჩვეულებრივი მხატვარი თეო კუხიანიძე. კოსტიუმებზე მუშაობს საოცარი ადამიანი, ჩემი მეგობარი, ზურა გოგორიკიძე, რომელიც სრულად არის ჩართული ამ პროცესში და დიდი იმედი მაქვს, საერთო ძალისხმევით ეს სპექტაკლი ბევრად უკეთესი გამოვა, ვიდრე იყო. გარდა ამისა, კვლავ წერით ვარ დაკავებული. ჯერჯერობით, ბევრი მკითხველი არ მყავს, მაგრამ საზოგადოების რაღაც ნაწილმა უკვე იცის, რომ ვწერ და ვთარგმნი კიდევაც. ახლა ვწერ ავტობიოგრაფიულ რომანს, ეს იქნება მხატვრულ-დოკუმენტური პროზა. ასევე ვადგენ მოთხრობების კრებულს. კიდევ ვმუშაობ სამ დიდ პროექტზე, რომელზედაც ახლა არ ვილაპარაკებ, ჯობს ინტრიგად დარჩეს... (იცინის) მოკლედ, ასე ვცხოვრობ… ვერ ვჩერდები... ვმუშაობ და ვმუშაობ...

ავტორი: რუსუდან შაიშმელაშვილი