გულ-სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი სის­ტე­მის პა­თო­ლო­გი­ე­ბი მსოფ­ლი­ო­ში პირ­ველ ად­გილ­ზეა სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბის სა­ერ­თო მო­ნა­ცე­მებ­ში, ხოლო თა­ვის ტვი­ნის სის­ხლის მი­მოქ­ცე­ვის მოშ­ლა მყა­რი ინ­ვა­ლი­დო­ბის გა­მომ­წვე­ვი მთა­ვა­რი მი­ზე­ზია მსოფ­ლიო სტა­ტის­ტი­კა­ში.

ამი­ტომ, რო­გორც ჩვე­ნი დღე­ვან­დე­ლი რეს­პონ­დენ­ტი, აკად. ფრი­დონ თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრის ექი­მი-რა­დი­ო­ლო­გი, მე­დი­ცი­ნის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა დოქ­ტო­რი, პრო­ფე­სო­რი დუ­და­ნა გა­ჩე­ჩი­ლა­ძე აღ­ნიშ­ნავს, გულ-სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი სის­ტე­მის პა­თო­ლო­გი­ე­ბი უდი­დე­სი მე­დი­კო-სო­ცი­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მაა მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს მას­შტა­ბით. მით უფრო იმის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რომ სხვა­დას­ხვა სა­ხის პა­თო­ლო­გი­ე­ბი შე­საძ­ლოა, ასიმპტო­მუ­რად მიმ­დი­ნა­რე­ობ­დეს.

მა­ინც, რა უნდა ვი­ცო­დეთ სის­ხლძარ­ღვო­ვან პა­თო­ლო­გი­ებ­ზე და რო­გორ ავი­რი­დოთ თა­ვი­დან გარ­თუ­ლე­ბე­ბი?

- რა და­ა­ვა­დე­ბებს იწ­ვევს სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პა­თო­ლო­გი­ე­ბი?

- გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პა­თო­ლო­გი­ე­ბი უმ­თავ­რე­სად ვე­ნე­ბი­სა და არ­ტე­რი­ე­ბის და­ა­ვა­დე­ბე­ბად იყო­ფა.

არ­ტე­რი­ე­ბის და­ზი­ა­ნე­ბა სხვა­დას­ხვა მი­ზე­ზით შე­იძ­ლე­ბა იყოს გა­მოწ­ვე­უ­ლი, რა­საც სა­ბო­ლო­ოდ სის­ხლძარ­ღვის სა­ნა­თუ­რის შე­ვიწ­რო­ე­ბამ­დე (სტე­ნო­ზამ­დე) ან სრულ დახ­შო­ბამ­დე (ოკ­ლუ­ზი­ამ­დე) მივ­ყა­ვართ. და­ზი­ა­ნე­ბუ­ლი სის­ხლძარ­ღვის აუ­ზის მი­ხედ­ვით ხდე­ბა იმ ორ­გა­ნოს სის­ხლის მი­მოქ­ცე­ვის მოშ­ლა, იშე­მია, რო­მელ­საც მო­ცე­მუ­ლი არ­ტე­რია კვე­ბავს;

სა­ძი­ლე და ვერ­ტებ­რუ­ლი არ­ტე­რი­ე­ბის, თა­ვის ტვი­ნის სის­ხლძარ­ღვე­ბის შე­ვიწ­რო­ე­ბი­სას შე­საძ­ლოა, გან­ვი­თარ­დეს თა­ვის ტვი­ნის სის­ხლის მი­მოქ­ცე­ვის მწვა­ვე, ან ქრო­ნი­კუ­ლი მოშ­ლა, იშე­მი­ის მცი­რე გა­მოვ­ლი­ნე­ბე­ბი­დან ისეთ მძი­მე პა­თო­ლო­გი­ამ­დე, რო­გო­რიც ინ­სულ­ტია;

თირკმლის არ­ტე­რი­ის სტე­ნო­ზის შემ­თხვე­ვა­ში ვი­თარ­დე­ბა მყა­რი ჰი­პერ­ტენ­ზია, რო­მე­ლიც ძნე­ლად ემორ­ჩი­ლე­ბა ან არ ემორ­ჩი­ლე­ბა მე­დი­კა­მენ­ტო­ზურ მკურ­ნა­ლო­ბას;

ზემო კი­დუ­რე­ბის არ­ტე­რი­ე­ბის შე­ვიწ­რო­ე­ბი­სას - რე­ი­ნოს და­ა­ვა­დე­ბა, კი­დუ­რის იშე­მია.

ქვე­მო კი­დუ­რე­ბის არ­ტე­რი­ე­ბის შე­ვიწ­რო­ე­ბი­სას - ხან­გა­მოშ­ვე­ბი­თი კოჭ­ლო­ბა (დაღ­ლა/ტკი­ვი­ლი დატ­ვირ­თვი­სას, რო­მე­ლიც გა­ივ­ლის მოს­ვე­ნე­ბის პი­რო­ბებ­ში), კი­დუ­რის იშე­მია, გან­გრე­ნა და ა.შ.

აორ­ტი­სა და მსხვი­ლი არ­ტე­რი­ე­ბი­სა პა­თო­ლო­გი­უ­რი გა­ფარ­თო­ე­ბა - ანევ­რიზ­მა, რო­მე­ლიც ურ­თუ­ლე­სი პრობ­ლე­მაა მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს მას­შტა­ბით, რად­გან სი­ცო­ცხლის­თვის სა­შიშ პა­თო­ლო­გი­ას მი­ე­კუთ­ვნე­ბა და შე­ნე­ლე­ბუ­ლი მოქ­მე­დე­ბის ნაღ­მია ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მში.

ვე­ნუ­რი პა­თო­ლო­გი­ე­ბი - ქვე­მო კი­დუ­რე­ბის ვე­ნა­თა ვა­რი­კო­ზუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბა, რო­მელ­მაც შე­საძ­ლოა, ქრო­ნი­კუ­ლი ვე­ნუ­რი უკ­მა­რი­სო­ბის, ტრო­ფი­კუ­ლი წყლუ­ლე­ბი­სა და ლიმ­ფე­დე­მის გან­ვი­თა­რე­ბამ­დე მიგ­ვიყ­ვა­ნოს.

ღრმა ვე­ნე­ბის თრომ­ბო­ზი - უაღ­რე­სად სა­ყუ­რა­დღე­ბო პა­თო­ლო­გი­უ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა, რო­მე­ლიც უმე­ტეს­წი­ლად ქვე­მო კი­დუ­რე­ბის ღრმა ვე­ნებ­ში თრომ­ბე­ბის წარ­მოქ­მნით ხა­სი­ათ­დე­ბა. ექი­მის კონ­ტრო­ლის გა­რე­შე თრომ­ბო­ზი შე­საძ­ლოა, სიკ­ვდი­ლის მი­ზე­ზი გახ­დეს, ფილ­ტვის არ­ტე­რი­ის თრომ­ბო­ემ­ბო­ლი­ის გამო.

- რო­გორ ხდე­ბა სის­ხლძარ­ღვე­ბის კვლე­ვა და პა­თო­ლო­გი­ა­თა დი­აგ­ნოს­ტი­კა?

- სის­ხლძარ­ღვე­ბის კვლე­ვის ყვე­ლა­ზე გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი და მი­ღე­ბუ­ლი მე­თო­დია ულტრაბ­გე­რი­თი დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა, რო­მე­ლიც კვლე­ვის ორ­მა­გი მე­თო­დის: ექოს­კო­პია/ულტრა­სო­ნოგ­რა­ფია და დოპ­ლე­როგ­რა­ფი­უ­ლი კვლე­ვის კომ­ბი­ნა­ცია.

სის­ხლძარ­ღვე­ბის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა კვლე­ვის მა­ღა­ლინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი, უსაფრ­თხო, არა­ინ­ვა­ზი­უ­რი მე­თო­დია.

მისი სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­საძ­ლე­ბე­ლია მა­ღა­ლი სი­ზუს­ტით შე­ფას­დეს: სის­ხლძარ­ღვის ტო­პოგ­რა­ფია, გა­რე­მომ­ცვე­ლი ქსო­ვი­ლე­ბი; მისი სა­ნა­თუ­რი, კედ­ლე­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა, პა­თო­ლო­გი­უ­რი უბ­ნის, თრომ­ბუ­ლი მა­სის, ათე­როსკლე­რო­ზუ­ლი ფო­ლა­ქის ლო­კა­ლი­ზა­ცია და ტიპი, სტრუქ­ტუ­რა, და­ზი­ა­ნე­ბის ხა­რის­ხი; ასე­ვე - პა­თო­ლო­გი­ის ჰე­მო­დი­ნა­მი­კუ­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბა სის­ხლის ნა­კა­დის ცვლი­ლე­ბე­ბის მი­ხედ­ვით, კო­ლა­ტე­რა­ლუ­რი სის­ხლის მი­მოქ­ცე­ვის ეფექ­ტუ­რო­ბა. ვე­ნუ­რი სის­ტე­მის კვლე­ვი­სას გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა მისი გა­მავ­ლო­ბა, თრომ­ბო­ზის არ­სე­ბო­ბა, ფას­დე­ბა სარ­ქვლო­ვა­ნი აპა­რა­ტის მდგო­მა­რე­ო­ბა.

დოპ­ლე­როგ­რა­ფი­უ­ლი კვლე­ვის ხა­რის­ხი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია ორ ძი­რი­თად კომ­პო­ნენტზე: ულტრაბ­გე­რი­თი აპა­რა­ტის შე­საძ­ლებ­ლო­ბებ­სა და მა­ღა­ლი კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ის სპე­ცი­ა­ლისტზე. გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის მა­ღა­ლი ხა­რის­ხის მქო­ნე, თა­ნა­მედ­რო­ვე პროგ­რა­მე­ბით აღ­ჭურ­ვი­ლი აპა­რა­ტუ­რა, რო­მე­ლიც უმ­ცი­რე­სი სტრუქ­ტუ­რე­ბის ნა­ტი­ფი ვი­ზუ­ა­ლი­ზა­ცი­ის სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად აქ­ტუ­ა­ლუ­რია სის­ხლძარ­ღვე­ბის კვლე­ვა­ში.

- რა ხან­გრძლი­ვო­ბი­საა დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბის პრო­ცე­სი და მო­ი­თხოვს თუ არა პა­ცი­ენ­ტის წი­ნას­წარ მომ­ზა­დე­ბას?

- სხვა­დას­ხვა სის­ტე­მის (კი­სე­რი, თა­ვის ტვი­ნი, მუ­ცე­ლი, ზემო, ქვე­მო კი­დუ­რე­ბი) სის­ხლძარ­ღვე­ბის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა, გა­მომ­დი­ნა­რე კვლე­ვის მიზ­ნე­ბი­დან, გან­სხვავ­დე­ბა მას­ზე და­ხარ­ჯუ­ლი დრო­ით. შე­სა­ბა­მი­სად, კვლე­ვა მო­ი­ცავს 20-40 წუთს.

პა­ცი­ენ­ტის გა­მოკ­ვლე­ვა უმ­ჯო­ბე­სია მშვიდ, მოს­ვე­ნე­ბულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში, გა­მომ­დი­ნა­რე იქი­დან, რომ სის­ხლძარ­ღვე­ბის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბი­სას ვიკ­ვლევთ არა მარ­ტო ანა­ტო­მი­ურ მო­ნა­ცე­მებს, არა­მედ ვა­ფა­სებთ ფუნ­ქცი­ურ, ჰე­მო­დი­ნა­მი­კურ პა­რა­მეტ­რებს.

წი­ნას­წა­რი მომ­ზა­დე­ბა რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია მუც­ლის ღრუ­სა და მენ­ჯის სის­ხლძარ­ღვე­ბის კვლე­ვი­სას; ში­ნა­გა­ნი ორ­გა­ნო­ე­ბი­სა და სის­ხლძარ­ღვე­ბის ადეკ­ვა­ტუ­რი ვი­ზუ­ა­ლი­ზა­ცი­ის­თვის პა­ცი­ენ­ტი სა­სურ­ვე­ლია, იყოს უზ­მოდ, გა­ზე­ბის­გან თა­ვი­სუ­ფა­ლი.

- რა პა­თო­ლო­გი­ე­ბის გა­მოვ­ლე­ნა შე­უძ­ლია დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბას?

- დუპ­ლექ-სკა­ნი­რე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით ხდე­ბა პრაქ­ტი­კუ­ლად მთე­ლი სხე­უ­ლის მსხვი­ლი სის­ხლძარ­ღვე­ბის - კის­რის, თა­ვის ტვი­ნის, ზედა და ქვე­და კი­დუ­რე­ბის არ­ტე­რი­ე­ბი­სა და ვე­ნე­ბის, მუც­ლის ღრუ­სა და მენ­ჯის სის­ხლძარ­ღვე­ბის პა­თო­ლო­გი­ა­თა დი­აგ­ნოს­ტი­კა.

ჩვენს კლი­ნი­კა­ში არ­სე­ბუ­ლი ექ­სპერ­ტუ­ლი კა­ტე­გო­რი­ის ულტრაბ­გე­რი­თი აპა­რა­ტუ­რა მა­ღა­ლი სი­ზუს­ტით (>95%) იძ­ლე­ვა სა­შუ­ა­ლე­ბას, გა­მოვ­ლინ­დეს და შე­ფას­დეს რო­გორც არ­ტე­რი­უ­ლი, ისე ვე­ნუ­რი პა­თო­ლო­გი­ე­ბი; გა­მოვ­ლინ­დეს არ­ტე­რი­ის შე­ვიწ­რო­ე­ბა ათე­როსკლე­რო­ზუ­ლი ფო­ლა­ქი­თა და თრომ­ბუ­ლი მა­სე­ბით, დე­ფორ­მა­ცია, გა­ფარ­თო­ე­ბა/ანევ­რიზ­მა.

მოხ­დეს სტე­ნო­ზი­რე­ბის ჰე­მო­დი­ნა­მი­კუ­რი ხა­რის­ხის შეს­წავ­ლა; შე­ფას­დეს ათე­როსკლე­რო­ზუ­ლი ფო­ლა­ქის სტრუქ­ტუ­რა, რა­საც 2000-იანი წლე­ბი­დან გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მნიშ­ვნე­ლო­ბა ენი­ჭე­ბა მი­ო­კარ­დი­უ­მის ინ­ფარ­ქტი­სა და იშე­მი­უ­რი ინ­სულ­ტის პა­თო­გე­ნეზ­ში მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი რო­ლის გამო.

დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით შე­საძ­ლე­ბე­ლია ზე­და­პი­რუ­ლი ვე­ნე­ბის სარ­ქვლო­ვა­ნი ნაკ­ლო­ვა­ნე­ბის, ვა­რი­კო­ზუ­ლი ვე­ნე­ბის შეს­წავ­ლა. ასე­ვე, ღრმა ვე­ნე­ბის თრომ­ბის გა­მოვ­ლე­ნა და თრომ­ბის ხა­სი­ა­თის, ემ­ბო­ლო­გე­ნუ­რო­ბის შე­ფა­სე­ბა, რაც სა­შუ­ა­ლე­ბას გვაძ­ლევს, თა­ვი­დან ავი­ცი­ლოთ სი­ცო­ცხლის­თვის სა­ში­ში გარ­თუ­ლე­ბა - ფილ­ტვის არ­ტე­რი­ის (პულ­მო­ნა­რუ­ლი) თრომ­ბო­ემ­ბო­ლია.

- რო­გო­რი ჩი­ვი­ლე­ბით აკი­თხავს ადა­მი­ა­ნი ექიმ-რა­დი­ო­ლოგს? პა­ცი­ენტს შე­უძ­ლია, თქვენ­თან სა­კუ­თა­რი ინი­ცი­ა­ტი­ვით - მკურ­ნა­ლი ექი­მის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის გა­რე­შე მო­ვი­დეს?

- დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბის კვლე­ვის ჩვე­ნე­ბაა ისე­თი ჩი­ვი­ლე­ბი, რო­გო­რე­ბი­ცაა: თავ­ბრუს­ხვე­ვა, კო­ორ­დი­ნა­ცი­ის დარ­ღვე­ვა სი­ა­რუ­ლის დროს, მხედ­ვე­ლო­ბის წა­მი­ე­რი და­კარ­გვა ან მხედ­ვე­ლო­ბის ვე­ლის ამო­ვარ­დნა, მე­ტყვე­ლე­ბის გაძ­ნე­ლე­ბა, ყუ­რებ­ში შუ­ი­ლი, შავი ან კაშ­კა­შა წერ­ტი­ლე­ბის წარ­მოქ­მნა მხედ­ვე­ლო­ბის არე­ში, მეხ­სი­ე­რე­ბის დაქ­ვე­ი­თე­ბა, ფი­ზი­კუ­რი აქ­ტი­ვო­ბის დაქ­ვე­ი­თე­ბა, პულ­სა­ცი­ის შეგ­რძნე­ბა მუც­ლის არე­ში, კი­დუ­რე­ბის და­ბუ­ჟე­ბა, და­სუს­ტე­ბა, ხე­ლის ან ფე­ხის თი­თე­ბის გა­ცი­ე­ბა, ფე­რის შეც­ვლა, ხან­გა­მოშ­ვე­ბი­თი კოჭ­ლო­ბა (ტკი­ვი­ლი ქვე­მო კი­დუ­რებ­ში სი­ა­რუ­ლი­სას, რო­მე­ლიც ქრე­ბა მოს­ვე­ნე­ბულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში), სიმ­ძი­მის, სიმ­ხურ­ვა­ლის, და­ჭი­მუ­ლო­ბის, დაღ­ლი­ლო­ბის შეგ­რძნე­ბა ქვე­და კი­დუ­რებ­ში; ქვე­და კი­დუ­რე­ბის შე­შუ­პე­ბა, რო­მე­ლიც უფრო მე­ტად დღის ბო­ლოს იჩენს თავს და დი­ლით, დას­ვე­ნე­ბის შემ­დეგ, ცხრე­ბა; კან­ქვე­შა ვე­ნე­ბის ვა­რი­კო­ზუ­ლი გა­გა­ნი­ე­რე­ბა;

და­ა­ვა­დე­ბის სიმპტო­მა­ტი­კის მი­ხედ­ვით სა­ვა­რა­უ­დო სის­ხლძარ­ღვო­ვან პა­თო­ლო­გი­ა­ზე ეჭ­ვის მი­ტა­ნა და შე­სა­ბა­მი­სი სის­ტე­მის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა­ზე გაგ­ზავ­ნა, რა თქმა უნდა, მკურ­ნა­ლი ექი­მის კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ა­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი, თუმ­ცა, სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პა­თო­ლო­გი­ე­ბის მრა­ვალ­ფე­როვ­ნე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბის ჩა­ტა­რე­ბის ჩვე­ნე­ბა საკ­მა­ოდ ფარ­თოა და სის­ხლძარ­ღვთა კვლე­ვის სპე­ცი­ა­ლის­ტთან პა­ცი­ენ­ტი შე­საძ­ლოა, თვით­დი­ნე­ბი­თაც მოხ­ვდეს.

- პრო­ფი­ლაქ­ტი­კის­თვის თუ არის მი­ზან­შე­წო­ნი­ლი დოპ­ლე­რით გა­მოკ­ვლე­ვა?

- რა თქმა უნდა, არა მხო­ლოდ მი­ზან­შე­წო­ნი­ლი, არა­მედ რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია. სის­ხლძარ­ღვე­ბის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა ფე­რა­დი და ენერ­გე­ტი­კუ­ლი დოპ­ლე­რის რე­ჟიმ­ში, და­ა­ვა­დე­ბის ად­რე­ულ ეტაპ­ზე გა­მოვ­ლე­ნის მა­ღა­ლე­ფექ­ტურ სა­დი­აგ­ნოს­ტი­კო სა­შუ­ა­ლე­ბად არის მიჩ­ნე­უ­ლი.

სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი სის­ტე­მის და­ა­ვა­დე­ბე­ბის ად­რე­ულ სტა­დი­ა­ზე გა­მოვ­ლე­ნა კი სა­შუ­ა­ლე­ბას მოგ­ვცემს, ავი­ცი­ლოთ და­ა­ვა­დე­ბის პროგ­რე­სი­რე­ბა, მძი­მე, შე­უქ­ცე­ვა­დი გარ­თუ­ლე­ბე­ბი.

თა­ნა­მედ­რო­ვე, უახ­ლე­სი პროგ­რა­მუ­ლი უზ­რუნ­ველ­ყო­ფით აღ­ჭურ­ვი­ლი ულტრაბ­გე­რი­თი აპა­რა­ტუ­რა სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა, ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი სი­ზუს­ტით მოხ­დეს ძი­რი­თა­დი სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პა­თო­ლო­გი­ე­ბის არა მარ­ტო სკრი­ნინ­გი/გა­მოვ­ლე­ნა, არა­მედ მათი ხა­რის­ხის, გავ­რცე­ლე­ბის, ჰე­მო­დი­ნა­მი­კუ­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბის თვი­სობ­რი­ვი და რა­ო­დე­ნობ­რი­ვი შე­ფა­სე­ბა, რა­საც, სხვა ფაქ­ტო­რებ­თან ერ­თად, გა­დამ­წყვე­ტი როლი ენი­ჭე­ბა მკურ­ნა­ლო­ბის ტაქ­ტი­კის და­გეგ­მვი­სა და და­ა­ვა­დე­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბის პროგ­ნო­ზი­რე­ბის­თვის.

- არ­სე­ბობს თუ არა კრი­ტი­კუ­ლი ასა­კი ან სხვა რისკ-ფაქ­ტო­რე­ბი, როცა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ხდე­ბა სის­ხლძარ­ღვე­ბის სის­ტე­მა­ტუ­რი შე­მოწ­მე­ბა?

- სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბის რის­კი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია აღ­ნიშ­ნულ და­ა­ვა­დე­ბა­თა გან­ვი­თა­რე­ბას­თან ასო­ცი­რე­ბულ ფაქ­ტო­რებ­ზე, რო­მელ­თა ერთი ნა­წი­ლის შეც­ვლა, კონ­ტრო­ლი შე­უძ­ლე­ბე­ლია, ხოლო და­ნარ­ჩე­ნე­ბი კონ­ტრო­ლი­რე­ბა­დია.

ფაქ­ტო­რე­ბი, რო­მელ­თა კონ­ტრო­ლიც შე­უძ­ლე­ბე­ლია, არის ასა­კი, სქე­სი (მე­ნო­პა­უ­ზის შემ­დეგ ქა­ლე­ბის რის­კი უთა­ნაბრდე­ბა და უს­წრებს მა­მა­კა­ცე­ბი­სას), მემ­კვიდ­რუ­ლი ფაქ­ტო­რე­ბი;

მაგ­რამ არ­სე­ბობს ფაქ­ტო­რე­ბი, რო­მელ­თა კონ­ტრო­ლიც ჩვენს ხელ­შია: ლი­პი­დუ­რი ცვლის მოშ­ლა, ფი­ზი­კუ­რი აქ­ტი­ვო­ბა, თამ­ბა­ქოს მოხ­მა­რე­ბა, ჭარ­ბი წონა, არ­ტე­რი­უ­ლი წნე­ვა, ჰი­პერ­კო­ა­გუ­ლა­ცია, შაქ­რი­ა­ნი დი­ა­ბე­ტი.

გარ­თუ­ლე­ბე­ბის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბის მიზ­ნით, სა­სურ­ვე­ლია მცი­რე­დი სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პრობ­ლე­მე­ბის გა­მოვ­ლე­ნის­თა­ნა­ვე ჩა­ვი­ტა­როთ შე­სა­ბა­მი­სი კვლე­ვე­ბი; ასე­ვე სხვა­დას­ხვა სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი რისკ-ფაქ­ტო­რის მქო­ნე პი­რებ­ში, 40 წლის ზე­მოთ მა­მა­კა­ცებ­სა და მე­ნო­პა­უ­ზის პე­რი­ოდ­ში მყოფ ქალ­ბა­ტო­ნებ­ში სა­სურ­ვე­ლია, დრო­გა­მოშ­ვე­ბით სის­ხლძარ­ღვე­ბის პრო­ფი­ლაქ­ტი­კუ­რი გა­მოკ­ვლე­ვე­ბის ჩა­ტა­რე­ბა.

- თქვენ მუ­შა­ობთ ფ. თო­დუ­ას სა­ხე­ლო­ბის სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრში. რა მომ­სა­ხუ­რე­ბა­სა და გა­მოკ­ვლე­ვებს სთა­ვა­ზობს ცენ­ტრის რა­დი­ო­ლო­გი­უ­რი გან­ყო­ფი­ლე­ბა პა­ცი­ენ­ტებს?

- ჩვენს კლი­ნი­კა­ში სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პა­თო­ლო­გი­ე­ბის დი­აგ­ნოს­ტი­კის მიზ­ნით გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა უახ­ლე­სი დი­აგ­ნოს­ტი­კუ­რი აპა­რა­ტუ­რა, კვლე­ვის თა­ნა­მედ­რო­ვე, არა­ინ­ვა­ზი­უ­რი მე­თო­დე­ბი: სის­ხლძარ­ღვე­ბის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა ფე­რა­დი და ენერ­გე­ტი­კუ­ლი დოპ­ლე­რის რე­ჟიმ­ში, კომ­პი­უ­ტე­რულ-ტო­მოგ­რა­ფი­უ­ლი ან­გი­ოგ­რა­ფია, მაგ­ნი­ტურ რე­ზო­ნან­სუ­ლი ან­გი­ოგ­რა­ფია და სხვა. სის­ხლძარ­ღვე­ბის დუპ­ლექს-სკა­ნი­რე­ბა ტარ­დე­ბა ვი­ზუ­ა­ლი­ზა­ცი­ის უმაღ­ლე­სი ხა­რის­ხის, მიკ­რო­ცირ­კუ­ლა­ცი­ის შე­ფა­სე­ბის ინო­ვა­ცი­უ­რი მე­თო­დი­კე­ბის, სივ­რცობ­რი­ვი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის მი­ღე­ბის, ელას­ტოგ­რა­ფი­ის უახ­ლე­სი პროგ­რა­მუ­ლი უზ­რუნ­ველ­ყო­ფით აღ­ჭურ­ვი­ლი ერ­გო­ნო­მი­უ­ლი, პრე­მი­უმ კლა­სის ულტრაბ­გე­რი­თი დი­აგ­ნოს­ტი­კის აპა­რატ­ზე: Canon-ს Aplio i800. სპე­ცი­ა­ლუ­რი ტექ­ნო­ლო­გია სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა, მი­ვი­ღოთ პრაქ­ტი­კუ­ლად ნე­ბის­მი­ერ სიღ­რმე­ზე მა­ღა­ლი ხა­რის­ხის გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა, რა­საც უდი­დე­სი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს რო­გორც ზო­გა­დად ყვე­ლა სა­ხის ულტრაბ­გე­რით, ისე გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი კვლე­ვე­ბის­თვის. ექ­სკლუ­ზი­უ­რი ტექ­ნო­ლო­გი­ის მეშ­ვე­ო­ბით შე­საძ­ლე­ბე­ლია უწ­ვრი­ლე­სი კა­ლიბ­რის სის­ხლძარ­ღვე­ბის სა­ნა­თუ­რის ვი­ზუ­ა­ლი­ზა­ცია, ნა­კა­დის პა­რა­მეტ­რე­ბის შეს­წავ­ლა - შე­სა­ბა­მი­სი ქსო­ვი­ლის ვას­კუ­ლა­რი­ზა­ცი­ის კრი­ტე­რი­უ­მე­ბის შე­ფა­სე­ბა.

ასე­ვე, ჩვე­ნი კლი­ნი­კა აღ­ჭურ­ვი­ლია უახ­ლე­სი თა­ო­ბის ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი კვლე­ვე­ბის აპა­რა­ტუ­რით. სწო­რი ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი კვლე­ვე­ბის გა­რე­შე შე­უძ­ლე­ბე­ლია და­ა­ვა­დე­ბის დად­გე­ნა, დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბა და მკურ­ნა­ლო­ბის სწო­რი ტაქ­ტი­კის შერ­ჩე­ვა.

სის­ხლძარ­ღვო­ვა­ნი პა­თო­ლო­გი­ე­ბის დი­აგ­ნოს­ტი­კი­სა და მკურ­ნა­ლო­ბის­თვის სა­ჭი­რო ყვე­ლა სა­შუ­ა­ლე­ბა ფ. თო­დუ­ას სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრში ერთ სივ­რცე­შია თავ­მოყ­რი­ლი. გვახ­სოვ­დეს, რომ ჯან­მრთე­ლი სის­ხლძარ­ღვე­ბი მთე­ლი ორ­გა­ნიზ­მის გა­მარ­თუ­ლი მუ­შა­ო­ბის სა­წინ­და­რია და თუკი ჩვენ მიერ ზე­მო­ჩა­მოთ­ვლი­ლი ჩი­ვი­ლე­ბი ან რისკ-ფაქ­ტო­რე­ბია სა­ხე­ზე, ნუ გა­და­დებთ ექიმ­თან ვი­ზიტს.