პოლიტიკა
სამართალი
სამხედრო

16

აპრილი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

ოთხშაბათი, მთვარის მეთვრამეტე დღე, მთვარე მშვილდოსანში გადავა 06:36-ზე არ წამოიწყოთ ახალი საქმეები, სასამართლო პროცესები. არ გირჩევთ ვაჭრობას, უძრავ ქონებასთან დაკავშირებული საკითხების მოგვარებას. კარგი დღეა შემოქმედებითი საქმიანობისთვის. ურთიერთობისას აკონტროლეთ ემოციები. კამათი დაუშვებელია. კარგი დღეა მოგზაურობისთვის, ხანგრძლივი მგზავრობისთვის. დაისვენეთ, მაგრამ ნაკლები იძინეთ. მოერიდეთ ქორწინებასა და ჯვრისწერას. გაამდიდრეთ თქვენი რაციონი თხილითა და მცენარეული ზეთით. სიგარეტის რაოდენობა და ალკოჰოლის დოზა შეამცირეთ. გაუფრთხილდით ღვიძლს. მოერიდეთ ღვიძლისა და ნაღვლის ბუშტის ოპერაციას.
საზოგადოება
სპორტი
კონფლიქტები
მსოფლიო
Faceამბები
მოზაიკა
წიგნები
კულტურა/შოუბიზნესი
მეცნიერება
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
როგორ გამოიყურება ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი, რომლის რეკონსტრუქცია 12 მილიონი დაჯდა
როგორ გამოიყურება ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი, რომლის რეკონსტრუქცია 12 მილიონი დაჯდა

თუ ოდეს­მე ვინ­მეს სა­მეგ­რე­ლოს­კენ გა­უ­წია გული, აუ­ცი­ლებ­ლად და­ა­ინ­ტე­რე­სებ­და ის­ტო­რი­უ­ლი ბო­ტა­ნი­კუ­რი ბაღი, რომ­ლის ეზო­შიც და­დი­ა­ნე­ბის საგ­ვა­რე­უ­ლო ის­ტო­რი­უ­ლი სა­სახ­ლე და ეკ­ლე­სია მდე­ბა­რე­ობს. თით­ქმის 30-წლი­ა­ნი პა­უ­ზის შემ­დეგ, ზუგ­დი­დის ბო­ტა­ნი­კურ ბაღს რე­კონ­სტრუქ­ცია ჩა­უ­ტარ­და.

სხვა­დას­ხვა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა 25 ჰექ­ტარ­ზე გან­თავ­სე­ბულ ბაღ­ში ჩა­სა­ტა­რე­ბე­ლი სა­მუ­შა­ო­ე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა­ზე სა­უბ­რობ­და, თუმ­ცა წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ქა­ლა­ქი­სა და ქვეყ­ნის სა­გან­ძუ­რი ძარ­ცვის, ყა­ჩა­ღო­ბი­სა და კრი­მი­ნა­ლუ­რი გარ­ჩე­ვე­ბის ბუდე იყო. ალ­ბათ ამი­ტო­მაც რეს­ტავ­რი­რე­ბუ­ლი ბა­ღის ნახ­ვა შე­სას­ვლე­ლი­დან­ვე ძა­ლი­ან ემო­ცი­უ­რი იყო ჩემ­თვის.

ცუდი ამინ­დის მი­უ­ხე­და­ვად, ძალ­ზე გე­მოვ­ნე­ბით შეს­რუ­ლე­ბულ სა­რე­აბ­ლი­ტი­ციო სა­მუ­შა­ო­ებს, რო­მე­ლიც ბუ­ნებ­რივ სი­ლა­მა­ზეს ჰარ­მო­ნი­უ­ლად აგ­ვირ­გვი­ნებს, უამ­რა­ვი დამ­თვა­ლი­ე­რე­ბე­ლი ჰყავ­და. ბაღ­ში სარ­ე­კონ­სტრუ­ციო სა­მუ­შა­ო­ე­ბი 2018 წლი­დან და­ი­წყო. ამას­თან, 300 ძირი ახა­ლი მცე­ნა­რე დარ­გეს, მო­ე­წყო ბი­ლი­კე­ბი, და­მონ­ტაჟ­და გარე გა­ნა­თე­ბე­ბი, წყლის და სა­კა­ნა­ლი­ზა­ციო სის­ტე­მა, ახა­ლი სკა­მე­ბი, ნაგ­ვის ურ­ნე­ბი. აშენ­და სამი სა­პირ­ფა­რე­შო. რე­კონ­სტრუქ­ცია ჩა­უ­ტარ­და ხე­ლოვ­ნურ ტბას, ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის შე­ნო­ბას და ორან­ჟე­რე­ა­საც...

ახ­ლა­ხან ბაღს ფარ­შა­ვან­გე­ბიც აჩუ­ქეს. ამ სა­ხე­ო­ბის ფრინ­ვე­ლი წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ალა­მა­ზებ­და ოქა­უ­რო­ბას, ისე­ვე რო­გორც გე­დე­ბი, რომ­ლე­ბიც ხე­ლოვ­ნურ ტბა­ში ბი­ნად­რობ­დნენ, თუმ­ცა ერთ-ერთი ვერ­სი­ით, ისი­ნი 90-იანი წლებ­ში შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი დაჯ­გუ­ფე­ბის წევ­რებ­მა და­ხო­ცეს.

სა­მუ­შა­ო­ე­ბი სა­ქარ­თვე­ლოს მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბის ფონდმა გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლა. პრო­ექ­ტი კი, მსოფ­ლიო ბან­კმა ად­გი­ლობ­რი­ვი ბი­უ­ჯე­ტის თა­ნა­მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით და­ა­ფი­ნან­სა და მისი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა 12 მი­ლი­ო­ნი ლა­რია. ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბი­სა და დამ­თვა­ლი­ე­რებ­ლე­ბის თქმით, ახლა მთა­ვა­რია, მისი მოვ­ლა და შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი სა­მუ­შა­ო­ე­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა.

“არც ისე დიდი ხნის წინ, ქუ­ჩე­ბიც გა­რე­მონტდა, მის ხა­რისხზე არ ვდა­ობთ, მაგ­რამ თით­ქმის ყვე­ლა ცენ­ტრა­ლურ ქუ­ჩა­ზე წაშ­ლი­ლია ზებ­რა გა­და­სას­ვლე­ლე­ბი და თუ ადა­მი­ან­მა ზე­პი­რად არ იცის, სად არის ქვე­ით­თა გა­და­სას­ვლე­ლი, ვერც მი­აგ­ნებს. იმე­დია, რე­კონ­სტრუ­ი­რე­ბუ­ლი ბა­ღის მო­ნი­ტო­რინ­გი მოხ­დე­ბა" - ამ­ბობს ერთ-ერთი ად­გი­ლობ­რი­ვი.

ბა­ღის მოკ­ლე ის­ტო­რია

ბაღი ეკა­ტე­რი­ნე ჭავ­ჭა­ვა­ძემ XIX სა­უ­კუ­ნე­ში გა­ა­შე­ნა. იონა მე­უ­ნარ­გი­ას, რა­ფი­ელ ერის­თა­ვი­სა და სხვე­ბის ცნო­ბით, 1840 წელს, რო­დე­საც და­ვით და­დი­ანს მა­მა­მი­სის, სა­მეგ­რე­ლოს მთავ­რის ლე­ვან V-გან მმარ­თვე­ლო­ბა გა­და­ე­ცა, მან დე­კო­რა­ტი­უ­ლი ბა­ღის გა­ნა­შე­ნი­ა­ნე­ბაც და­ი­წყო. შე­მო­ღო­ბა სა­სახ­ლის გარ­შე­მო მდე­ბა­რე ტყის ნა­წი­ლი და სა­ჭი­რო სა­მე­ურ­ნეო სა­მუ­შა­ო­ე­ბი თა­ვის მე­უღ­ლეს, ეკა­ტე­რი­ნე ჭავ­ჭა­ვა­ძე-და­დი­ანს ჩა­ა­ბა­რა.

მალე იმ ად­გი­ლას ეგ­ზო­ტი­კუ­რი მცე­ნა­რე­ე­ბით მდი­და­რი ბაღი შექ­მნა. ეკა­ტე­რი­ნე ჭავ­ჭა­ვა­ძემ იტა­ლი­ის ქა­ლაქ ტრი­ეს­ტი­დან მე­ბა­ღე ჟო­ზეფ ბა­ბი­ნი მო­იწ­ვია, რო­მელ­მაც ბა­ღის ძი­რი­თად იერ­სა­ხე­ზე იზ­რუ­ნა, მან­ვე შექ­მნა ხე­ლოვ­ნუ­რი ტბა კუნ­ძუ­ლით, გა­ა­შე­ნა ბზე­ბის ხე­ივ­ნე­ბი...

1853-1856 წლე­ბის რუ­სეთ-ოს­მა­ლე­თის ომის დროს, ბაღი მთლი­ანდ გა­ჩა­ნაგ­და. ის­ტო­რი­უ­ლი ცნო­ბე­ბის თა­ნახ­მად "1856 წელს მეგ­რელ­თა მიერ შე­ვიწ­რო­ე­ბუ­ლი ერთ-ერთი გარ­ნი­ზო­ნის უფ­რო­სი ის­ქან­დერ-ფა­შას ბრძა­ნე­ბით ძი­რი­ა­ნად ამო­თხა­რეს და გა­ა­ნად­გუ­რეს ბაღი".

თუმ­ცა, ოს­მა­ლეთ­თან და­დე­ბუ­ლი ზა­ვის შემ­დეგ, ეკა­ტე­რი­ნემ კვლავ აღად­გი­ნა იქა­უ­რო­ბა. 1896 წელს, იტა­ლი­ის ქა­ლაქ ვა­რე­ზე­დან მე­ბა­ღე-დე­კო­რა­ტო­რე­ბი, ძმე­ბი გა­ე­ტა­ნი და ჯო­ვა­ნო ზამ­ბერ­ლე­ტე­ბი მო­იწ­ვი­ეს, რომ­ლებ­მაც ბაღს ახა­ლი სული შთა­ბე­რეს.

მკითხველის კომენტარები / 7 /
თარიღის მიხედვით
მოწონების მიხედვით
keti
19

memgoni sakartveloshi kvelaze movlili adgili zugdidia gamcvanebis mxriv dzalian momecona neta mtel sakartveloshi gaketdes egre xelovnuri tbebi parkebi erti adgilic ki ar unda gvkondes gamcvavebis gareshe namdvilad mosaconia is rom ra tanxebi daixarja es mat ician da misma sindisma arasodes mjeroda da arc axla mjera rodesac tanxebs acxadeben ak is daixarja ik imashio koveltvis mag dros kvela xelisuplebis martvelobisas ideba kerdzod jibeebshi imitomaa rodesac chaertvebian martvelobashi mashin moundebat kuchebis gzebis da sxvadasxva saxis gaketebebi es rom itkvian kanonia mattvis pulis mokachvis da jibeebshi chadebis nuravin nu itkvis ar aris eseo vin daijerebs ara ushavs chamon aigon magram sxvebsac achamon 

2020
37

ულამაზესი ადგილია,ხოლო დღეს ოსმალთა ომპერია სტრატეგიული პარტნიორია აბა რუსეთის იმპერიას ჩაედინა ესეთი ვანდალიზმი 

ავტორი:

როგორ გამოიყურება ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი, რომლის რეკონსტრუქცია 12 მილიონი დაჯდა

როგორ გამოიყურება ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი, რომლის რეკონსტრუქცია 12 მილიონი დაჯდა

თუ ოდესმე ვინმეს სამეგრელოსკენ გაუწია გული, აუცილებლად დააინტერესებდა ისტორიული ბოტანიკური ბაღი, რომლის ეზოშიც დადიანების საგვარეულო ისტორიული სასახლე და ეკლესია მდებარეობს. თითქმის 30-წლიანი პაუზის შემდეგ, ზუგდიდის ბოტანიკურ ბაღს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა.

სხვადასხვა ხელისუფლება 25 ჰექტარზე განთავსებულ ბაღში ჩასატარებელი სამუშაოების აუცილებლობაზე საუბრობდა, თუმცა წლების განმავლობაში ქალაქისა და ქვეყნის საგანძური ძარცვის, ყაჩაღობისა და კრიმინალური გარჩევების ბუდე იყო. ალბათ ამიტომაც რესტავრირებული ბაღის ნახვა შესასვლელიდანვე ძალიან ემოციური იყო ჩემთვის.

ცუდი ამინდის მიუხედავად, ძალზე გემოვნებით შესრულებულ სარეაბლიტიციო სამუშაოებს, რომელიც ბუნებრივ სილამაზეს ჰარმონიულად აგვირგვინებს, უამრავი დამთვალიერებელი ჰყავდა. ბაღში სარეკონსტრუციო სამუშაოები 2018 წლიდან დაიწყო. ამასთან, 300 ძირი ახალი მცენარე დარგეს, მოეწყო ბილიკები, დამონტაჟდა გარე განათებები, წყლის და საკანალიზაციო სისტემა, ახალი სკამები, ნაგვის ურნები. აშენდა სამი საპირფარეშო. რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ხელოვნურ ტბას, ადმინისტრაციის შენობას და ორანჟერეასაც...

ახლახან ბაღს ფარშავანგებიც აჩუქეს. ამ სახეობის ფრინველი წლების განმავლობაში ალამაზებდა ოქაურობას, ისევე როგორც გედები, რომლებიც ხელოვნურ ტბაში ბინადრობდნენ, თუმცა ერთ-ერთი ვერსიით, ისინი 90-იანი წლებში შეიარაღებული დაჯგუფების წევრებმა დახოცეს.

სამუშაოები საქართველოს მუნიციპალური განვითარების ფონდმა განახორციელა. პროექტი კი, მსოფლიო ბანკმა ადგილობრივი ბიუჯეტის თანამონაწილეობით დააფინანსა და მისი ღირებულება 12 მილიონი ლარია. ადგილობრივებისა და დამთვალიერებლების თქმით, ახლა მთავარია, მისი მოვლა და შესრულებული სამუშაოების შენარჩუნება.

“არც ისე დიდი ხნის წინ, ქუჩებიც გარემონტდა, მის ხარისხზე არ ვდაობთ, მაგრამ თითქმის ყველა ცენტრალურ ქუჩაზე წაშლილია ზებრა გადასასვლელები და თუ ადამიანმა ზეპირად არ იცის, სად არის ქვეითთა გადასასვლელი, ვერც მიაგნებს. იმედია, რეკონსტრუირებული ბაღის მონიტორინგი მოხდება" - ამბობს ერთ-ერთი ადგილობრივი.

ბაღის მოკლე ისტორია

ბაღი ეკატერინე ჭავჭავაძემ XIX საუკუნეში გააშენა. იონა მეუნარგიას, რაფიელ ერისთავისა და სხვების ცნობით, 1840 წელს, როდესაც დავით დადიანს მამამისის, სამეგრელოს მთავრის ლევან V-გან მმართველობა გადაეცა, მან დეკორატიული ბაღის განაშენიანებაც დაიწყო. შემოღობა სასახლის გარშემო მდებარე ტყის ნაწილი და საჭირო სამეურნეო სამუშაოები თავის მეუღლეს, ეკატერინე ჭავჭავაძე-დადიანს ჩააბარა.

მალე იმ ადგილას ეგზოტიკური მცენარეებით მდიდარი ბაღი შექმნა. ეკატერინე ჭავჭავაძემ იტალიის ქალაქ ტრიესტიდან მებაღე ჟოზეფ ბაბინი მოიწვია, რომელმაც ბაღის ძირითად იერსახეზე იზრუნა, მანვე შექმნა ხელოვნური ტბა კუნძულით, გააშენა ბზების ხეივნები...

1853-1856 წლების რუსეთ-ოსმალეთის ომის დროს, ბაღი მთლიანდ გაჩანაგდა. ისტორიული ცნობების თანახმად "1856 წელს მეგრელთა მიერ შევიწროებული ერთ-ერთი გარნიზონის უფროსი ისქანდერ-ფაშას ბრძანებით ძირიანად ამოთხარეს და გაანადგურეს ბაღი".

თუმცა, ოსმალეთთან დადებული ზავის შემდეგ, ეკატერინემ კვლავ აღადგინა იქაურობა. 1896 წელს, იტალიის ქალაქ ვარეზედან მებაღე-დეკორატორები, ძმები გაეტანი და ჯოვანო ზამბერლეტები მოიწვიეს, რომლებმაც ბაღს ახალი სული შთაბერეს.

"თუ უფალი ინებებს, არჩევნები ვადამდეც ჩატარდება, თუ არ ინებებს, რაც არ უნდა წამოწვეთ კარვებსა და ქუჩებში, მაინც არაფერი არ მოხდება" - მეუფე იაკობი

"გამოდის ქალბატონი და ამბობს, ქმარი ცუდად მომეპყრო 10-11 წლის წინო...ატყდა ერთი ამბავი" - მეუფე იაკობი ნინუცა მაყაშვილის სკანდალური ინტერვიუს შესახებ

არსებული ინფორმაციით, გუმათში, მდინარე რიონში მამაკაცი ჩავარდა