"დენის ტარიფი 12 თეთრზე მეტი არ უნდა იყოს"

რეგიონების მოსახლეობა, კახეთის გარდა, ელექტროენერგიის გაძვირებულ ტარიფს უკვე 1-ლი აგვისტოდან გადაიხდის. სემეკ-მა "ენერგო პრო ჯორჯიას" მოთხოვნა ნაწილობრივ დააკმაყოფილა და მოთხოვნილი 4,8 თეთრის ნაცვლად, 1 კილოვატ საათზე ელექტროენერგიის ტარიფი 3,348 თეთრით გაზარდა. ამას თუ დამატებული ღირებულების გადასახადსაც დავარიცხავთ, გამოდის, რომ "ენერგო პრო ჯორჯიას" აბონენტებს" 1 კილოვატი 3,95 თეთრით უძვირდებათ. რეგიონების შემდეგ, დენის ტარიფის ზრდა თბილისის მოსახლეობასაც ემუქრება, რადგან სემეკ-ს ტარიფის გადახედვის მოთხოვნით "თელასმაც" მიმართა. კომპანიაში ჯერ ვერ აკონკრეტებენ, რამდენით ითხოვენ ტარიფის ზრდ­ას, თუმცა სხვადასხვა შეფასებით, თბილისის მოსახლეობას ტარიფი შესაძლოა დაახლოებით 6 თეთრით გაუძვირდეს.

საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისთვის ქვეყანაში ელექტროენერგიის დიფერენცირებული ტარიფი მოქმედებს. რეგიონების მოსახლეობა, რომელიც თვეში 101 კვტ/სთ ელექტროენერგიას მოიხმარს, 9,0034-თეთრიან ტარ­იფს იხდის, შესაბამისად გაზრდილი ტარიფით დაახლოებით 12,954 თეთრის გადახდა მოუწევთ. თვეში 101-301 კვტ/სთ-ს ვინც მოიხმარს, ყოველ გახარჯულ კილოვატში 12,98 თეთრის ნაცვლად 16,93 თეთრის გადახდა მოუწევთ. ხოლო ის მომხმარებელი, რომელიც თვეში 301 კილოვატზე მეტს ხარჯავს და დღეს ყოველი კილოვატისთვის 17,50 თეთრს იხდის, 1-ლი აგვისტოდან უკვე 21,45 თეთრის გადახდა მოუწევთ.

გაძვირებული დენის ფასი მძიმე ტვირთად რომ არ დააწვეს სოციალურად დაუცველ მოსახლეობას, მთავრობამ გადაწყვიტა, ელექტროენერგიის ძველ და ახალ ტარიფებს შორის განსხვავება სრულად დაფაროს ბიუჯეტიდან. ეს შეეხება 208 ათას სოციალურად და­უცველ ოჯახს. მათი სუბსიდირებისთვის ბიუჯეტიდან 20 მილიონამდე ლარი გამოიყოფა. თუმცა მთავრობას "ავიწყდება", რომ ტარიფი კომერციული მომხმარებლისთვისაც იზრდება, რაც ყველა იმ პროდუქტისა თუ მომსახურების ღირებულებაზე აისახება, რომლის ფასწარმოქმნაშიც ელექტროენერგია მონაწილეობს. მათ შორის არის მცირე საცხობები, თონეები, ასევე სამედიცინო სერვისი და სხვ. ნათელია, რომ საბიუჯეტო სუბსიდია, რომელიც გადასახადის გადამხდელთა ჯიბიდან ამოღებული ფულია, დენის გაძვირების შედეგებს სრულად ვერ გადაფარავს.

2 მემორანდუმის საიდუმლო

დენისა და გაზის ტარიფების შემცირება ხელისუფლების წინასაარჩევნო დაპირება იყო. ის ნაწილობრივ შესრულდა და 2013 წლის 1-ლი იანვრი

დან დენის ტარიფი საშუალოდ 4 თეთრით შემცირდა, ოღონდ მხოლოდ იმ საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისთვის, რომელთა მოხმარება 301 კვტ/სთ-ზე ნაკლებია. ეს შემცირება "ენერგო პრო ჯორჯიასა" და "ინტერ რაოსთან" გაფორმებულ მემორანდუმებში აისახა, რომლებიც კომპანიების მოთხოვნით კონფიდენციალურია და შესაბამისად, დეტალების გაცნობის საშუალება არც მაშინ და არც ახლა არ მოგვეცა. თუმცა კი ცნობილია, რომ "ინტერ რაოს", რომელსაც "თელასის" 75%-იანი წილი ეკუთვნის, მემორანდუმის თანახმად, არსებული ტარიფი 2016 წლამდე უნდა შეენარჩუნებინა, ხოლო "ენერგო პრო ჯორჯიასთვის" ეს ვადა 2014 წელს ამოიწურა. გარდა ამისა, გასაიდუმლოებულ მემორანდუმში დეტალურად არის გაწერილი კომპანიების საინვესტიციო ვალდებულებები, რომელთა შეუსრულებლობა თავის დროზე ბევრ კითხვის ნიშანს აჩენდა, თუმცა დღეს ამაზე უკვე აღარავინ საუბრობს.

ოფიციალურად, "ენერგო პრო ჯორჯია" ჩეხური "ენერგო პრო ეი-ესის" შვილობილი კომპანიაა. "თელასის" მსგავსად, "ენერგო პრო ჯორჯიაც" ფლობს როგორც გამანაწილებელ კომპანიებს, ასევე ერთ თბოელექტროსადგურსა და 14 ჰიდროელექტროსადგურს.

სახელმწიფოს წილი დენის ტარიფში...

ტარიფი რამდენიმე კომპონენტისგან შედგება, ეს არის გენერაცია ანუ წარმოება, განაწილება და გადაცემა-დისტრიბუცია. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ელექტროენერგიის გამანაწილებელი კომპანიები თავად ფლობენ ჰიდრო და თბოელექტროსადგუ­რებს, ჩნდება ლოგიკური კითხვა - რა აძვირებს ასე დენს, რომელსაც კომპანიები პირდაპირი მიყიდვის წესით ყიდულობენ თავისივე შვილობილი კომპანიებიდან და აბონენტებს აწვდიან? თუმცა, საქმე არც ასე მარტივად არის, რადგან შვილობილი ჰესების გარდა, კომპანიები ელექტროენერგიას სხვა წყაროებიდანაც ყიდულობენ, მათ შორის არის ჰესები, თბოელექტროსადგურები და იმპორტი. სწორედ ეს წყაროები დაასახელეს კომპანიებმა ტარიფის გაზრდის მოთხოვნის საფუძვლად, რადგან იმპორტირებულ ელექტროენერგიასა და გაზს თბოსადგურებისთვის დოლარით ყიდულობენ, რომლის მიმართაც ლარი გაუფასურდა.

"ენერგო პროს" გაანგარიშებით, რომელიც ტარიფის გაზრდის მოთხოვნის დასაბუთებას ერთვის, 2015 წლის აგვისტო-სექტემბრისთვის საკუთარი წარმოებიდან და სხვა წყაროებიდან შესყიდული ელექტროენერგიის საშუალო ფასი დაახლოებით 10 თეთრი იქნება - ადრინდელი 6,654-ის ნაცვლად. შესაბამისად, აბონენტებსაც უფრო ძვირად უნდა მიჰყიდონ, რათა არსებობა შეძლონ. ამ შესასყიდ ელექტროენერგიას კი ყველაზე მეტად ე.წ. საბალანსო ელექტროენერგია აძვირებს, რომელზეც ფასის 70% მოდის. საქმე ის გახლავთ, რომ ჰესები და თბოსადგურები გამომუშავებულ ენერგიას საერთო ენერგეტიკულ, ე.წ. საბითუმო ბაზარს აწვდიან. აქვე შედის იმპორტით შემოსული დენიც. მართალია, ჰესებიც და თბოსადგურებიც ელექტროენერგიას სხვადასხვა ტარიფით ყიდიან და იმპორტს კიდევ თავისი ფასი ადევს, მაგრამ ენერგეტიკული ბაზრის ოპერატორს (ესკო) გამოყვანილი აქვს საშუალო შეწონილი ფასი. როცა გამანაწილებელ კომპანიებს საკუთარი წარმოების დენი არ ჰყოფნით ("ენერგო პრო" იქნება ეს თუ "თელასი"), დამატებით დენს ისინი ესკო-სგან ყიდულობენ სწორედ საშუალო შეწონილ ფასად.

გაგრძელება