ამ­ნის­ტი­ით ცი­ხი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი ათა­სო­ბი­თი პა­ტიმ­რის რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცია-რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის სა­კი­თხი ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. მათი უმ­რავ­ლე­სო­ბა მი­იჩ­ნევს, რომ უკა­ნო­ნო პა­ტი­მა­რი იყო და კა­ნო­ნი­ერ ძა­ლა­ში შე­სუ­ლი გა­ნა­ჩე­ნის გა­და­სინ­ჯვის მე­ქა­ნიზ­მის ამოქ­მე­დე­ბას მო­უთ­მენ­ლად ელის. ბევ­რი ამ­ბობს, რომ მის­თვის უმ­თავ­რე­სი სა­ხე­ლის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­აა, უმ­რავ­ლე­სო­ბას კი იმე­დი აქვს, უდა­ნა­შა­უ­ლო­ბის დამ­ტკი­ცე­ბის შემ­დეგ, სა­ხელ­მწი­ფოს­გან სო­ლი­დურ კომ­პენ­სა­ცი­ა­საც მი­ი­ღებს. ჯერ უც­ნო­ბია, რა ფორ­მით მოხ­დე­ბა ამ საქ­მე­ე­ბის გა­და­სინ­ჯვა.

სა­მა­გი­ე­როდ, იუს­ტი­ცი­ის მი­ნის­ტრ თეა წუ­ლუ­კი­ა­ნის ინი­ცი­ა­ტი­ვით, 2012 წლის ბო­ლოს, და­ნა­შა­უ­ლის პრე­ვენ­ცი­ი­სა და ინო­ვა­ცი­უ­რი პროგ­რა­მე­ბის ცენ­ტრმა ყო­ფი­ლი მსჯავ­რდა­დე­ბუ­ლე­ბის რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცია-რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის პროგ­რა­მა აა­მოქ­მე­და. პროგ­რა­მის მი­ზა­ნი ამ­ნის­ტი­რე­ბულ­თა დახ­მა­რე­ბაა. ბუ­ნებ­რი­ვია, ეს ყვე­ლა­ზე მე­ტად, სა­პა­ტიმ­რო­დან დაბ­რუ­ნე­ბულ ადა­მი­ა­ნებს გა­ა­ხა­რებთ. აბ­სო­ლუ­ტუ­რი უმ­რავ­ლე­სო­ბის უმ­თავ­რეს პრობ­ლე­მას უმუ­შევ­რო­ბა წარ­მო­ად­გენს და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ისი­ნი დახ­მა­რე­ბას სწო­რედ მის მოგ­ვა­რე­ბა­ში სთხო­ვენ. მარ­თა­ლია, ეს იოლი არ იქ­ნე­ბა, მაგ­რამ იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრო­ში აცხა­დე­ბენ, რომ ყვე­ლა­ფერს გა­ა­კე­თე­ბენ მათ და­სახ­მა­რებ­ლად. ამ პრო­ცეს­ში აქ­ტი­უ­რად ჩა­ერ­თო სხვა­დას­ხვა უწყე­ბა. იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრომ უკვე გა­ა­ფორ­მა მე­მო­რან­დუ­მი სას­ჯე­ლაღ­სრუ­ლე­ბის, პრო­ბა­ცი­ი­სა და იუ­რი­დი­უ­ლი დახ­მა­რე­ბის სა­მი­ნის­ტროს­თან, ასე­ვე სა­ქარ­თვე­ლოს სო­ცი­ა­ლურ მუ­შაკ­თა ასო­ცი­ა­ცი­ას­თან და სა­პატ­რი­არ­ქოს­თან არ­სე­ბულ ან­ტი­ნარ­კო­ტი­კულ ცენ­ტრთა­ნაც. იმე­დია, ზე­მოთ ჩა­მოთ­ვლი­ლი უწყე­ბე­ბის კო­ორ­დი­ნი­რე­ბუ­ლი მუ­შა­ო­ბით, ყო­ფი­ლი პა­ტიმ­რე­ბი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის სრულ­ფა­სო­ვან წევ­რე­ბად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას შეძ­ლე­ბენ.

ყო­ფი­ლი პო­ლიტ­პა­ტი­მა­რი ლე­ვან გო­გი­ჩა­იშ­ვი­ლი თვლის, რომ გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლებს პირ­ველ რიგ­ში, უფა­სო სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა სჭირ­დე­ბათ.

ლე­ვან გო­გი­ჩა­იშ­ვი­ლი:

- სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა ძალ­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რად­გან პა­ტიმ­რებს ცი­ხე­ში ჯან­მრთე­ლო­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლად შე­ერ­ყათ. ვფიქ­რობ, სა­ხელ­მწი­ფო შექ­მნის პროგ­რა­მებს იმ პა­ტიმ­რე­ბის­თვის, რომ­ლე­ბიც რე­ჟი­მის მსხვერ­პლნი გახ­დნენ. ჩემი აზ­რით, ასე­ვე უნდა იზ­რუ­ნოს მათ და­საქ­მე­ბა­ზე. რაც შე­ე­ხე­ბა ფსი­ქო­ლო­გის დახ­მა­რე­ბას, ეს ყვე­ლას სჭირ­დე­ბა, მაგ­რამ მიდ­გო­მა მა­ინც ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რია. თა­ვად პი­როვ­ნე­ბის გა­და­სა­წყვე­ტია, მივა თუ არა ფსი­ქო­ლოგ­თან. ბევ­რს ფსი­ქო­ლოგ­თან სა­უ­ბა­რი ვერ წარ­მო­უდ­გე­ნია. ცი­ხი­დან რომ გა­მო­ვე­დი, ფაქ­ტობ­რი­ვად, არ მე­ძი­ნა... პი­რა­დად მე, სი­ა­მოვ­ნე­ბით ვსარ­გებ­ლობ ფსი­ქო­ლო­გის დახ­მა­რე­ბით... ვთვლი, რომ ამ პრო­ცე­სებ­ში აქ­ტი­უ­რად უნდა ჩა­ერ­თონ ასე­ვე არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი.

ძა­ლა­დო­ბის­გან დაც­ვის ეროვ­ნუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფსი­ქო­ლოგს, მა­ნა­ნა სო­ლო­ღაშ­ვილს პა­ტიმ­რებ­თან მუ­შა­ო­ბის რამ­დე­ნი­მე­წ­ლი­ა­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბა აქვს. მი­აჩ­ნია, რომ თი­თო­ე­ულ პა­ტი­მარ­თან მუ­შა­ო­ბა სა­პა­ტიმ­რო­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბამ­დე რამ­დე­ნი­მე თვით ადრე უნდა და­ი­წყოს...

მა­ნა­ნა სო­ლო­ღაშ­ვი­ლი, ფსი­ქო­ლო­გი:

- რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის პროგ­რა­მებ­ში 2001 წლი­დან ვართ ჩარ­თუ­ლე­ბი. სა­ნამ ადა­მი­ა­ნი ცი­ხი­დან გა­მო­ვა, მა­ნამ­დე აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა გა­ი­ა­როს გარ­კვე­უ­ლი ფსი­ქო­სო­ცი­ა­ლუ­რი პროგ­რა­მა, მი­ი­ღოს შე­სა­ბა­მი­სი დახ­მა­რე­ბა, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ადაპ­ტა­ცია არ გა­უ­ჭირ­დეს. ამ პრო­ცეს­ში ფსი­ქო­ლო­გე­ბი და სო­ცი­ო­ლო­გე­ბი ვართ ჩარ­თუ­ლე­ბი და ფსი­ქო­სო­ცი­უმ­ში არ­სე­ბულ პრობ­ლე­მებს ვუგ­ვა­რებთ პა­ტიმ­რებს. თუ მას ოჯახ­თან აქვს პრობ­ლე­მა, ამის მოგ­ვა­რე­ბა­ში სოც­მუ­შა­კი ეხ­მა­რე­ბა. პი­რა­დად მე, წლე­ბია, პა­ტი­მარ ქა­ლებ­თან ვმუ­შა­ობ, ასე­ვე მი­მუ­შა­ვია პა­ტი­მარ მა­მა­კა­ცებ­თან და მო­ზარ­დებ­თან, რომ­ლე­ბიც სას­ჯელს იხ­დი­ან.

- ქალ­ბა­ტო­ნო მა­ნა­ნა, გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი პა­ტიმ­რე­ბის გარ­კვე­ულ ნა­წილს შუ­რის­ძი­ე­ბის სურ­ვი­ლი ამოძ­რა­ვებს. ბევ­რის­გან მსმე­ნია, რომ ისი­ნი "ნაც­მოძ­რა­ო­ბა­სა" და ძველ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას, მათ­ზე გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბულ სა­ში­ნელ ტე­რორს ვერ აპა­ტი­ე­ბენ. მი­აჩ­ნი­ათ, რომ უდა­ნა­შა­უ­ლოდ იხ­დიდ­ნენ სას­ჯელს და მზად არი­ან, ეს სხვა­დას­ხვა ფორ­მით გა­აპ­რო­ტეს­ტონ... ერთი სი­ტყვით, ისი­ნი ძვე­ლი რე­ჟი­მის გა­სა­მარ­თლე­ბას ითხო­ვენ. ამ ადა­მი­ა­ნებს რას ეტყო­დით?

- სწო­რედ ამი­ტომ არის სა­ჭი­რო მათ­თან მუ­შა­ო­ბა. და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებ­ში იმ ხალ­ხსაც შევ­ხვედ­რი­ვარ, რომ­ლებ­მაც გლ­და­ნის ჯო­ჯო­ხე­თი გა­მო­ი­ა­რეს. ჩვენ­თან სა­უბ­რი­სას ბო­ლომ­დე არ იხ­სნე­ბოდ­ნენ, მაგ­რამ აშ­კა­რად ეტყო­ბო­დათ, რომ სე­რი­ო­ზუ­ლი ტრავ­მა ჰქონ­დათ მი­ღე­ბუ­ლი. მხო­ლოდ იმას ამ­ბობ­დნენ, რომ იქ სა­ში­ნე­ლე­ბე­ბი ხდე­ბო­და. ე.წ. "კა­რან­ტი­ნის დაშ­ლის" სცე­ნა­ზე კი თა­ვი­სუფ­ლად სა­უბ­რობ­დნენ. აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ყვე­ლა მსჯავ­რდა­დე­ბულს შე­ე­ხო ის მძი­მე მე­თო­დე­ბი. ქა­ლებ­თან წა­მე­ბი­სა და ძა­ლა­დო­ბის ერ­თე­უ­ლი ფაქ­ტე­ბია. იქ უფრო სექ­სუ­ა­ლუ­რი ძა­ლა­დო­ბის ფაქ­ტებს ვა­წყდე­ბით და ეს ძი­რი­თა­დად, წი­ნას­წა­რი და­კა­ვე­ბის იზო­ლა­ტო­რებ­ში ხდე­ბო­და. ცი­ხე­ებ­ში 24000 პა­ტი­მა­რი იყო და შე­უძ­ლე­ბე­ლია, ყვე­ლას­თან მიხ­ვი­დე და მო­უს­მი­ნო. გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის პროგ­რა­მა ად­რეც მოქ­მე­დებ­და და იწყე­ბო­და ჯგუფ­ში მუ­შა­ო­ბით, თუმ­ცა თით­ქმის ყვე­ლას სჭირ­დე­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი სა­უბ­რე­ბიც, რად­გან არის ისე­თი სა­კი­თხე­ბი, რომ­ლებ­ზეც ჯგუფ­ში ღიად ვერ სა­უბ­რო­ბენ. ცი­ხე­ში მყოფ პა­ტიმ­რებს ძა­ლი­ან მოს­წონთ ეს პრო­ცე­სი. 2-3 თვე ვმუ­შა­ობთ თი­თო­ე­ულ ჯგუფ­თან და სა­სა­უბ­რო თე­მებს ისი­ნი თა­ვად არ­ჩე­ვენ.

- გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლებს რა კურ­სის გავ­ლა დას­ჭირ­დე­ბათ?

- ეს ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რია. გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბამ­დე 3 თვით ადრე ცი­ხე­ში თუ გა­ივ­ლის ამ პროგ­რა­მას და გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის შემ­დე­გაც - კი­დევ 3 თვეს, ვფიქ­რობ, საკ­მა­რი­სი იქ­ნე­ბა. ამ­ნის­ტი­ით ბევ­რი ადა­მი­ა­ნი მო­უ­ლოდ­ნე­ლად გა­თა­ვი­სუფ­ლდა და მათ ყვე­ლა­ზე მე­ტად სჭირ­დე­ბათ დახ­მა­რე­ბა, რად­გან ამის­თვის ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რა­დაც მო­უმ­ზა­დებ­ლე­ბი იყ­ვნენ. რამ­დე­ნი­მე ყო­ფილ­მა პა­ტი­მარ­მა უკვე და­მი­რე­კა და მი­თხრა, რომ ამ კურ­სის გავ­ლა სურს. იმ ხალ­ხთან, რომ­ლებ­თა­ნაც გვი­მუ­შა­ვია ცი­ხე­ში, იმ­დე­ნად მე­გობ­რუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა ჩა­მო­ყა­ლიბ­და, რომ პა­ტიმ­რებ­მა ჩვენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას ჰიმ­ნიც კი და­უ­წე­რეს, ბენ­დიც ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბეს და სა­ო­ცა­რი სიმ­ღე­რე­ბი შექ­მნეს... ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი პი­რად სა­უბ­რებ­ში გვიყ­ვე­ბოდ­ნენ იმ სა­ში­ნე­ლე­ბებ­ზე, რაც გა­და­ი­ტა­ნეს.

- ბევ­რი ფსი­ქო­ლოგ­თან მის­ვლა­საც ვერ ახერ­ხებს, რად­გან თა­ვის პრობ­ლე­მა­ზე გახ­სნი­ლად სა­უ­ბა­რი უჭირს.

- ესეც ერ­თგვა­რი პრობ­ლე­მაა. ბევ­რის­გან მო­მის­მე­ნია - რაში მჭირ­დე­ბა ფსი­ქო­ლო­გი, ის რაში უნდა და­მეხ­მა­როს, იქით და­ვეხ­მა­რე­ბიო. - მიჩ­ვე­უ­ლი ვარ ასეთ სა­უბ­რებს არა მარ­ტო ცი­ხე­ში, არა­მედ თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ში მყო­ფი ადა­მი­ა­ნე­ბის­გა­ნაც. როცა ადა­მი­ა­ნი მი­დის ფსი­ქო­ლოგ­თან, მას პირ­ვე­ლი ნა­ბი­ჯი უკვე გა­დად­გმუ­ლი აქვს; ფსი­ქო­ლოგ­მა სა­კუ­თარ თავ­ში უნდა ჩა­გა­ხე­დოს, უნდა და­გა­ნახ­ვოს შენი სუს­ტი და ძლი­ე­რი მხა­რე­ე­ბი, რომ შენ თვი­თონ მო­ინ­დო­მო და თუ უკ­მა­ყო­ფი­ლო ხარ შენი ცხოვ­რე­ბით, რა­ღაც შეც­ვა­ლო. ძა­ლა­დო­ბა­გა­მოვ­ლილ ადა­მი­ა­ნებს უფრო ხან­გრძლი­ვი ფსი­ქო­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცია სჭირ­დე­ბათ.

- ბევ­რი მსჯავ­რდა­დე­ბუ­ლი მო­ძა­ლა­დეა, მათი შეც­ვლა შე­იძ­ლე­ბა?

- მო­ძა­ლა­დე პი­როვ­ნე­ბა თვი­თონ არ იც­ვლე­ბა, მაგ­რამ ამ პროგ­რა­მას სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო დატ­ვირ­თვა აქვს. სხვა ქვეყ­ნებ­ში მო­ძა­ლა­დე­ე­ბის გა­მოს­წო­რე­ბის სტა­ტის­ტი­კა 2 პრო­ცენ­ტია. ბევ­რჯერ ისიც მსმე­ნია, მე სხვის გა­მოს­წო­რე­ბას ვცდი­ლობ­დი და თურ­მე სა­კუ­თა­რი თავი უნდა გა­მო­მეს­წო­რე­ბი­ნაო. ხში­რად მა­გა­ლი­თე­ბით, სა­ვარ­ჯი­შო­ე­ბით უნდა ვას­წავ­ლოთ სა­ჭი­რო ქცე­ვა ძა­ლა­დო­ბის მსხვერ­პლსაც და მო­ძა­ლა­დე­საც.

ბევ­რი ადა­მი­ა­ნი გა­მო­ვი­და ცი­ხი­დან. ისი­ნი და­ნა­შა­უ­ლის ჩა­დე­ნის მი­ზე­ზად უმე­ტე­სად უმუ­შევ­რო­ბას ასა­ხე­ლე­ბენ. მათი ფსი­ქო­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცია პირ­ველ რიგ­ში, მათ და­საქ­მე­ბა­ში იქ­ნე­ბა. მო­მა­ვალ­ში პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი უნდა გახ­დეს გა­სა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბელ ადა­მი­ა­ნებ­თან მუ­შა­ო­ბა.

რა სერ­ვი­სებს სთა­ვა­ზობს იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტრო გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლებს, ამის გარ­კვე­ვა პრო­ექ­ტის მე­ნე­ჯე­რებ­თან ვცა­დე.

მა­ხა­რე მე­რე­ბაშ­ვი­ლი, პრო­ექ­ტის მე­ნე­ჯე­რი:

- პრო­ექ­ტის იდეა მი­ნის­ტრ თეა წუ­ლუ­კი­ანს ეკუთ­ვნის. და­ნა­შა­უ­ლის პრე­ვენ­ცი­ი­სა და ინო­ვა­ცი­ის პროგ­რა­მე­ბის ცენ­ტრმა, რო­მე­ლიც ადრე ძი­რი­თა­დად არას­რულ­წლოვ­ნე­ბის სა­კი­თხებ­ზე მუ­შა­ობ­და, ყო­ფი­ლი მსჯავ­რდა­დე­ბუ­ლე­ბის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ა­სა და რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცი­ა­ზე და­ი­წყო ზრუნ­ვა, ძი­რი­თა­დად - რე­სურ­სე­ბის მო­ძი­ე­ბა­ზე; სა­ნამ პა­ტიმ­რე­ბი სას­ჯე­ლაღ­სრუ­ლე­ბის და­წე­სე­ბუ­ლე­ბას და­ტო­ვე­ბენ, მა­ნამ­დე უნდა მოხ­დეს მათ­თან მუ­შა­ო­ბა. გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბამ­დე ამ­ნის­ტი­რე­ბულ პა­ტიმ­რებ­საც შეხ­ვდნენ ჩვე­ნი თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი. მათ და­უ­რიგ­დათ ბრო­შუ­რე­ბი, სა­დაც მი­თი­თე­ბუ­ლი იყო ჩვე­ნი "ცხე­ლი ხა­ზის" ნომ­რე­ბი. და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებ­ში პა­ტიმ­რებს გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბამ­დე 2-3 თვით ადრე შევ­ხვდე­ბით, შიგ­ნით მოხ­დე­ბა მათი მომ­ზა­დე­ბა და გა­რეთ გა­მოს­ვლის შემ­დე­გაც მათ­თან უფრო კომ­პლექ­სუ­რად ვი­მუ­შა­ვებთ.

ნი­კო­ლოზ ხა­რე­ბა­ვა, პრო­ექ­ტის მე­ნე­ჯე­რი:

- სოც­მუ­შა­კის მო­ვა­ლე­ო­ბაა, შე­ი­წავ­ლოს ამ ადა­მი­ა­ნე­ბის პრობ­ლე­მე­ბი და შემ­დეგ მათ სა­კი­თხე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა­ში და­ვეხ­მა­როთ. არი­ან ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლებ­საც ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი დახ­მა­რე­ბა სჭირ­დე­ბათ. ნა­წილს ხე­ლო­ბის შეს­წავ­ლა და პრო­ფე­სი­ის და­უფ­ლე­ბა სურს. ყო­ფილ პა­ტიმ­რებს შე­უძ­ლი­ათ, ჩვე­ნი "ცხე­ლი ხა­ზის" ნო­მერ­ზე დარ­ე­კონ: 214.51.45, ჩა­ვი­ნიშ­ნავთ მათ მო­ნა­ცე­მებს, სო­ცი­ა­ლუ­რი მუ­შა­კი მივა და შე­ის­წავ­ლის მათ ოჯა­ხურ პი­რო­ბებს. ამის შე­ფა­სე­ბის შემ­დეგ, სა­ჭი­რო­ე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, და­ვეხ­მა­რე­ბით: თუ ფსი­ქო­ლო­გი სჭირ­დე­ბა, მას­თან და­ვა­კავ­ში­რებთ, თუ სხვა პრობ­ლე­მა აქვს, ამის მოგ­ვა­რე­ბა­საც შე­ვეც­დე­ბით. სოც­მუ­შა­კი პრობ­ლე­მის სა­ბო­ლო­ოდ მოგ­ვა­რე­ბამ­დე გა­აგ­რძე­ლებს მას­თან მუ­შა­ო­ბას. უახ­ლო­ეს პე­რი­ოდ­ში გა­მო­ცხად­დე­ბა საგ­რან­ტო პროგ­რა­მა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით და და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი მი­ი­ღე­ბენ მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას, გა­მარ­ჯვე­ბუ­ლი კი მი­ი­ღებს გრანტს და მუ­შა­ო­ბა უფრო გა­ფარ­თოვ­დე­ბა.

- მათი გა­დამ­ზა­დე­ბა სად მოხ­დე­ბა და რა პრო­ფე­სი­ებს და­ე­უფ­ლე­ბი­ან მსურ­ვე­ლე­ბი?

- მათი პრო­ფე­სი­უ­ლი გა­დამ­ზა­დე­ბა ტექ­ნი­კურ უნი­ვერ­სი­ტეტ­სა და თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში მოხ­დე­ბა. ისი­ნი და­ე­უფ­ლე­ბი­ან სა­ჭი­რო პრო­ფე­სი­ებს. სამ­წუ­ხა­როდ, გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბულ­თა უმ­რავ­ლე­სო­ბა პრო­ფე­სი­ას არ ფლობს, რად­გან ის წლე­ბი, რომ­ლე­ბიც სწავ­ლის­თვის უნდა და­ეთ­მო, ცი­ხე­ში იჯდა. მათ უნდა და­ვეხ­მა­როთ. უშუ­ა­ლოდ სა­მი­ნის­ტრო ვერ მის­ცემს ადა­მი­ა­ნებს სა­მუ­შა­ოს ან კონ­კრე­ტუ­ლი ბიზ­ნე­სის და­სა­წყე­ბად ფულს, მაგ­რამ ას­წავ­ლის, რო­გორ გა­ა­კე­თონ ბიზ­ნე­სი, რომ გა­დამ­ზა­დე­ბულ­მა ადა­მი­ა­ნებ­მა და­მო­უ­კი­დებ­ლად შეძ­ლონ შემ­დგომ თუნ­დაც ბიზ­ნე­სის აწყო­ბა. ჯერ­ჯე­რო­ბით თბი­ლი­სის მას­შტა­ბით ვმუ­შა­ობთ, მაგ­რამ შეგ­ვიძ­ლია რე­გი­ო­ნებ­შიც მო­ვუგ­ვა­როთ ადა­მი­ა­ნებს გარ­კვე­უ­ლი პრობ­ლე­მე­ბი. ვი­მე­დოვ­ნებთ, რომ სხვა არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­თან მჭიდ­რო კონ­ტაქ­ტი ამა­ში დაგ­ვეხ­მა­რე­ბა.

მა­ხა­რე მე­რე­ბაშ­ვი­ლი:

- ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც აქამ­დეც თა­ნამ­შრომ­ლობ­დნენ სას­ჯე­ლაღ­სრუ­ლე­ბის სა­მი­ნის­ტროს­თან და ჰქონ­დათ სხვა­დას­ხვა პროგ­რა­მა, კვლავ გა­აგ­რძე­ლე­ბენ მუ­შა­ო­ბას და ეს ერ­თგვა­რად, ჩვენც დაგ­ვეხ­მა­რე­ბა. ვფიქ­რობთ, უნდა შე­იქ­მნას ერ­თი­ა­ნი სა­კო­ორ­დი­ნა­ციო საბ­ჭო, რო­მე­ლიც მათ რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცი­ა­ზე იმუ­შა­ვებს. და­საქ­მე­ბა არის რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცი­ი­სა და რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის მთა­ვა­რი სა­შუ­ა­ლე­ბა, მაგ­რამ ეს ად­ვი­ლი არ არის.

- 7000-ზე მეტ­მა პა­ტი­მარ­მა და­ტო­ვა ციხე, ამ­დე­ნი ადა­მი­ა­ნის დახ­მა­რე­ბას შეძ­ლებთ?

- ბევ­რი პა­ტი­მა­რია ამ­ნის­ტი­რე­ბუ­ლი. ამი­ტომ ჩვენ გა­მოვ­კვე­თეთ კონ­კრე­ტუ­ლი ჯგუ­ფი - 25 წლამ­დე მა­მა­კა­ცე­ბი და 40 წლამ­დე ქა­ლე­ბი; მათ მი­ე­ნი­ჭე­ბათ პრი­ო­რი­ტე­ტი, თუმ­ცა ეს არ ნიშ­ნავს, რომ თუ 35-40 წლის ადა­მი­ა­ნი მოგ­ვმარ­თავს პრობ­ლე­მით, მას არ და­ვეხ­მა­რე­ბით. პროგ­რა­მა­ში ჩარ­თვა ნე­ბა­ყოფ­ლო­ბი­თია, მხო­ლოდ სურ­ვი­ლი უნდა და­ა­ფიქ­სი­როს მო­ქა­ლა­ქემ. თუ სა­მარ­თლებ­რი­ვი პრობ­ლე­მე­ბი ექ­ნე­ბათ მო­საგ­ვა­რე­ბე­ლი, შეგ­ვიძ­ლია, იუ­რის­ტებ­თან და­ვა­კავ­ში­როთ, რომ სა­ჭი­რო იუ­რი­დი­უ­ლი კონ­სულ­ტა­ცია მი­ი­ღონ. მოკ­ვლე­ვა ჩა­ვა­ტა­რეთ სხვა­დას­ხვა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში და ძი­რი­თა­დად გა­მო­იკ­ვე­თა ის პრო­ფე­სი­ე­ბი, რა­ზეც ბა­ზარ­ზე არის მო­თხოვ­ნა. ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში ათამ­დე მო­თხოვ­ნა­დი პრო­ფე­სი­აა: მე­ფი­ლე, მღე­ბა­ვი, კა­ლა­ტო­ზი, დურ­გა­ლი, ელექტრი­კო­სი, ბუ­ღალ­ტე­რი, კომ­პი­უ­ტე­რის ქსე­ლის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი; ქა­ლე­ბის­თვის: მქარ­გა­ვი, ბუ­ღალ­ტე­რი, ოფი­სის მე­ნე­ჯე­რი.

- რო­გორც ჩანს, პრი­ო­რი­ტე­ტი მა­ინც 25 წლამ­დე ახალ­გაზ­რდებს და 40 წლამ­დე ქალ­ბა­ტო­ნებს მი­ე­ნი­ჭე­ბათ. თუ არის ზუს­ტი სტა­ტის­ტი­კა, და­ახ­ლო­ე­ბით რამ­დე­ნი ასე­თი ადა­მი­ა­ნია გა­რეთ გა­მო­სუ­ლი?

- და­ახ­ლო­ე­ბით 1000-მდე ადა­მი­ა­ნი გა­მო­იკ­ვე­თა იმ სა­მიზ­ნე ჯგუფ­ში, რო­მე­ლიც ჩვენ ასა­კის მი­ხედ­ვით დავ­ყა­ვით. გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბულ პი­რებს და­წე­სე­ბუ­ლე­ბი­დან გა­მოს­ვლის დროს ერ­თგვერ­დი­ა­ნი წე­რი­ლი ხვდე­ბო­დათ თეა წუ­ლუ­კი­ა­ნის ხელ­მო­წე­რით. იქ იყო ჩვე­ნი სა­კონ­ტაქ­ტო მი­სა­მარ­თი და პა­ტი­მარს შე­ეძ­ლო, ან­კე­ტა გა­მოს­ვლამ­დე შე­ევ­სო და და­ე­ტო­ვე­ბი­ნა. ან­კე­ტის ეს და­ნარ­თე­ბიც მო­დის ჩვენ­თან და მათ იქი­და­ნაც ვუ­კავ­შირ­დე­ბით. სა­კუ­თა­რი სურ­ვი­ლის გა­რე­შე, ჩვენ ვე­რა­ვის და­ვა­ვალ­დე­ბუ­ლებთ პროგ­რა­მა­ში ჩარ­თვას. ამ ეტაპ­ზე საგ­რან­ტო პროგ­რა­მე­ბია შექ­მნი­ლი და ამ დღე­ებ­ში ტენ­დე­რი გა­მო­ცხად­დე­ბა.

- უკვე და­ეხ­მა­რეთ ვინ­მეს?

- მათი გა­დამ­ზა­დე­ბა სა­ვა­რა­უ­დოდ, აპ­რი­ლის ბო­ლო­დან და­ი­წყე­ბა. ერთი შემ­თხვე­ვა მახ­სენ­დე­ბა, და­საქ­მე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით: მა­მა­კაც­მა კონ­კრე­ტულ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში მძღო­ლის ად­გი­ლი მო­ი­ძია, მაგ­რამ პრობ­ლე­მა იმის გამო შე­ექ­მნა, რომ ის ნა­სა­მარ­თლე­ვი იყო. ამ ადა­მი­ანს ჩვენ გა­ვუ­წი­ეთ რე­კო­მენ­და­ცია, რად­გან სო­ცი­ა­ლურ­მა მუ­შაკ­მა კარ­გად იცის თი­თო­ე­უ­ლი ბე­ნე­ფი­ცი­ა­რის მდგო­მა­რე­ო­ბა და შე­საძ­ლებ­ლო­ბა. პრობ­ლე­მა მოგ­ვარ­და და ის ახლა მძღო­ლად მუ­შა­ობს.

ასე­ვე ახალ­გაზ­რდა მა­მა­კაცს, რო­მე­ლიც ცი­ხი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლდა, თავ­შე­საფ­რის პრობ­ლე­მა ჰქონ­და. მას არც ოჯა­ხი და არც ისე­თი ადა­მი­ა­ნი ჰყავ­და, ვის­თა­ნაც ცხოვ­რე­ბას შეძ­ლებ­და. მისი პა­ტიმ­რო­ბა­ში ყოფ­ნის დროს სო­ფელ­ში არ­სე­ბუ­ლი მისი სახ­ლი ჩა­მო­ი­შა­ლა და სა­ცხოვ­რებ­ლად უვარ­გი­სი იყო. მის რა­ი­ონ­ში ჩა­ვე­დით, ვე­სა­უბ­რეთ საკ­რე­ბუ­ლოს თავ­მჯდო­მა­რეს. სახ­სრე­ბი გა­მო­ი­ნა­ხა და მისი სახ­ლის სა­ხუ­რა­ვი შე­კეთ­და. იქა­ურ­მა მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტეტ­მა იმის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბაც აიღო, რომ ერთი ოთა­ხიც მო­უ­წყოს. თა­ვის მშობ­ლი­ურ სახ­ლში იცხოვ­რებს, აქვს დიდი ეზო, ალ­ბათ და­ა­მუ­შა­ვებს, მო­იყ­ვანს პრო­დუქ­ტებს და ცხოვ­რე­ბას აა­წყობს. ამ ადა­მი­ანს ჯან­მრთე­ლო­ბის პრობ­ლე­მაც აქვს და ამ კუ­თხი­თაც და­ვეხ­მა­რეთ. ის გა­და­ვა­მი­სა­მარ­თეთ შე­სა­ბა­მის კლი­ნი­კა­ში.

თავ­შე­საფ­რე­ბი სამ­წუ­ხა­როდ არ გვაქვს. არა­და, ბევ­რი ადა­მი­ა­ნია ისე­თი, რო­მე­ლიც ჭე­რის გა­რე­შეა დარ­ჩე­ნი­ლი. ჩვენ ასე­ვე აქ­ტი­უ­რად ვთა­ნამ­შრომ­ლობთ სა­პატ­რი­არ­ქოს­თან და ასეთ ადა­მი­ა­ნებს სა­შუ­ა­ლე­ბა ეძ­ლე­ვათ, დრო­ე­ბით ღამე მო­ნას­ტერ­ში გა­ა­თი­ონ.

თეა ხურ­ცი­ლა­ვა

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)