რას ურჩევს ქალიშვილი გურამ ოდიშარიას და რაზე სწყდება გული მის მეუღლეს

ოდიშარიების ოჯახში სტუმრობისას ყოველთვის მახსენდება სწორედ ამ ჭერქვეშ 2006 წელს ბატონ გურამთან ის პირველი შეხვედრა და ემოცია, რომელიც გადმოვეცი კიდეც მაშინ ჟურნალ "გზაში": "სოხუმელ მწერალს მისი უჩვეულო, ულამაზესი გემის დიზაინით მოწყობილ ბინაში ვესტუმრე, თავი ლამის სოხუმის პორტში მდგომ გემზე წარმოვიდგინე, თითქოს მის ერთ-ერთ კაიუტაში მესაუბრებოდა ძალიან საინტერესო ადამიანი და არც ზღვა იყო შორს..." დღეს კიდევ უფრო მეტი სითბოა ამ ბინაში, რადგან ბატონი გურამის გულისხმიერი მეუღლე - ქალბატონი ცისანა, ღიმილიანი ქალიშვილი სალომე და ულამაზესი და მოსიყვარულე ძაღლი - დეზი გხვდებიან. მხოლოდ ოჯახის უფროსი, უკვე კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრი ვეღარ იცლის სტუმრებისთვის ძველებურად, მაგრამ ვპატიობთ, რადგან საქვეყნო საქმეებს ეშურება.

სალომეს პირველად ვხვდები პირისპირ. გარეგნობით ძალიან ჰგავს მამას.

- ამბობენ, ქალიშვილები მამის ნებიერები არიანო. როგორი მამაა ბატონი გურამი?

- მიუხედავად იმისა, რომ ერთადერთი ქალიშვილი ვყავდი, განსაკუთრებულად არასდროს მანებივრებდა. უკიდურესად თბილი იყო და ზომიერად მკაცრიც. ბაბუა სამხედრო მოსამსახურე მყავდა და ოჯახში მუდამ ვიცავდით წესრიგს: ყველა ადრიანად ვდგებოდით, სადმე დაგვიანება შეუძლებელი იყო და ა.შ. თუმცა მახსოვს, ცოტა რომ წამოვიზარდე, შაბათობით მეტყოდა ხოლმე მამა, სკოლაში წასვლას არ გირჩევნია, შინ დარჩე და წიგნი წაიკითხოო? მაგრამ ეს უკვე მიუღებელი იყო ჩემთვის. ახლაც ხშირად მეუბნება, დაანებე მაგ წესებსა და ჩარჩოებს თავიო, მაგრამ აღარაფერი გამომდის: დისციპლინა უკვე სისხლში მაქვს გამჯდარი. თუნდაც, 25 წლამდე არ გათხოვდეო, რომ მიმეორებდა, ისე ჩამებეჭდა, ახლა რომ მეხვეწება, გათხოვდიო, მეცინება - უკვე თვითონ არ მინდა ჯერ... თექვსმეტი წლის ვიყავი, ომი რომ დაიწყო. იმ წელს დავამთავრე სკოლა, მისაღები გამოცდები კი უკვე თბილისში ჩავაბარე.

ჩემს პროფესიულ არჩევანზე მამას ყოველთვის საკუთარი შეხედულება ჰქონდა და აღმოსავლეთმცოდნე რომ გავხდი, ნაწილობრივ მისი დამსახურებაა. სამწუხაროდ, ეს პროფესია ვერ გამოვიყენე. საბოლოოდ მეც მამის მსგავსად, კონფლიქტოლოგია ავირჩიე, თუმცა ხელიც კი არასდროს წაუკრავს, ჩემით გავიკვალე გზა და ახლა საერთაშორისო ორგანიზაცია "CARE international in the Caucasus"-ში ვმუშაობ. აღმოსავლეთმცოდნეობა ერთადერთი, ჟურნალისტიკაში გამოვიყენე, მაგრამ ჩემი ჟურნალისტობა "ახალ ქართულ გაზეთში" ძალიან ხანმოკლე აღმოჩნდა, რადგან გაზეთი მალე დაიხურა. ის კი კარგად მახსოვს, თითოეული სტატიის გამოსვლას მამა როგორ ელოდებოდა და განიცდიდა, - ასე კი არა, ისე უნდა დაგეწერაო, - უმკაცრესად მაფასებდა. ყველაზე მეტად სწორედ მამის შეფასებები მადარდებდა, თუმცა როლები შეიცვალა: ახლა მე ვუფასებ ხოლმე შემოქმედებას, გამოსვლებს, ინტერვიუებს (იღიმის).

- ალბათ ვეღარც იცლით აზრების გასაზიარებლად.

- სამწუხაროდ, ერთმანეთს თითქმის ვერ ვხვდებით, ძირითადად, ტელეფონით ვურთიერთობთ, მაგრამ მაქსიმალურად ვცდილობთ, პრიორიტეტული ინფორმაციები გავცვალოთ. წინასწარ ვგეგმავ, რა ინფორმაციის მიწოდებაა უფრო სასწრაფო და მნიშვნელოვანი. საკმაოდ გადაღლილია და მძიმე გრაფიკი აქვს, ამიტომ, ინფორმაციასაც საკმაოდ მოზომილად ვაწვდი. ყოფით თემებზე ხომ სულ ვეღარ ვსაუბრობთ. განსაკუთრებულად უყვარს ცხოველები და ძალიან განიცდის, რომ მოუცლელობის გამო ეზოს ძაღლებისთვის ვეღარ იცლის. შარშან აქვე, პატარა გორაკზე ერთმა ძაღლმა 5 ლეკვი გააჩინა. რომ ჩამოთოვა, დედას ყოველდღე აკეთებინებდა მათთვის საჭმელს და ასე გამოაზამთრა. მერე ამ ძაღლების გაშვილებაც დამავალა. ერთ მსურველს მახსოვს, ხაშურშიც კი ჩავუყვანე (იცინის). მაგალითად, ურეკში რომ ჩავდივართ, მთელი სოფლის ძაღლები იგებენ, გურამი გამოჩნდაო და ზაფხულის განმავლობაში ჩვენს ეზოში ცხოვრობენ. ახლაც, ხანდახან სამსახურში რომ ვერ ისადილებს, ბუტერბროდებს გაიყოლებს და ეზოს ძაღლებს ურიგებს, მაგრამ მაინც წუხს, სათანადო ყურადღებას ვეღარ ვაქცევო და ნერვიულობს. მოკლედ, ყოველმხრივ უჩვეულო ვითარებაში ვცხოვრობთ და ფაქტობრივად, სამხედრო მობილიზაციის მდგომარეობაში ვართ (იცინის).

- კულტურის სამინისტროსთან დაკავშირებით უამრავი ვნებათაღელვაა. როგორ აფასებ მინისტრი მამის ნაბიჯებს, გადაწყვეტილებებს?

- სამწუხაროდ, ყველაზე დიდი სირთულეები სწორედ ამ სამინისტროში შეიქმნა. მამისადმი საკმაოდ კრიტიკული ვარ, ხანდახან ზომაზე მეტადაც, რადგან მინდა, სწორად წარმართოს თავისი საქმიანობა. უამრავ ადამიანს ხვდება და თითოეულისგან საგულდაგულოდ ისმენს სატკივარს, საყვედურს, რომელიც კულტურის სფეროში დაგროვილი პრობლემებიდან მომდინარეობს. სამწუხაროდ, თუკი ლიბერალი ხარ და, უფრო მეტიც - დემოკრატი, ადამიანების უმრავლესობა შენს ახსნა-განმარტებასაც თავის მართლებად და სისუსტედ გითვლის.

- თქვენს ძალიან ტკბილ და თბილ ოჯახს რა დააკლდა ამ ბოლო პერიოდში?

- სულიერი ჰარმონია. საკმაოდ უსიამოვნოა, თუნდაც ტაქსიში კულტურის სამინისტროში ატეხილ აჟიოტაჟზე \რომ გამოხატავს აბსოლუტურად არაობიექტურ შეხედულებას, რომელიც ვიღაცამ შავი პიარის საშუალებით მოახვია თავს. ეს ჩემი ოჯახის რეპუტაციაზე მოქმედებს და დაუმსახურებლად მიმაჩნია.

- რაკი იშვიათად ხვდები, ვცადოთ და ბატონ გურამს "გზის" საშუალებით გზაში დავაწიოთ შენი რჩევები. აბა, რას ურჩევდი მამას?

- ძალიან მნიშვნელოვანია, კარგი გუნდი შექმნას. მამა საკმაოდ ლოიალურია, რაც განვითარებული ქვეყნების ხელმძღვანელი პირებისთვის აბსოლუტურად მისაღებია, მაგრამ ჩვენ სხვა რეალობაში ვცხოვრობთ, ამიტომ მეტ სიმკაცრესა და პრინციპულობას ვურჩევ რიგ შემთხვევებში მაინც. შიდა მენეჯმენტის კუთხით ეს საჭიროა. ისიც კარგად ვიცი, რომ თანამდებობაზე ყოფნისას ირგვლივ ცოტაა კეთილისმსურველი და უმრავლესობა თითოეულ სიტყვას ნეგატიურ ჭრილში ხედავს. ამიტომ მეტ სიფრთხილესა და სიფხიზლეს ვურჩევ.

ამასობაში ქალბატონი ცისანა და ოჯახის "ყველაზე საპატიო წევრი" - დეზი შემოგვიერთდნენ.

- სალომემ მითხრა, დედას ყველაფერი ეხერხებაო. ახლაც, მგონი, გათბობის ქვაბს ფუთავდით.

- შევფუთე კიდეც. სანტექნიკაც მესმის, ელექტრობაც, საკეტის გაკეთებაც მეხერხება... მოკლედ, ყველაფერი გამომდის (იცინის).

- როცა ცოლად მოჰყავდით, ბატონმა გურამმა თუ იცოდა თქვენი უნარები?

- არა, მაშინ იცოდა, რომ კარგად ვაცხობდი. თავიდანვე შევეცადე, გულის გამაწვრილებელი საყოფაცხოვრებო წვრილმანები ჩამომეცილებინა მისთვის და თავისუფლება მივანიჭე, ოღონდაც თავისი საქმე ეკეთებინა, მაგრამ მაინც არ ისვენებს, უყვარს საოჯახო საქმეებში ჩართვა. სოხუმიდან მოყოლებული, სულ სახლებს ვაშენებთ და გურამიც აქტიურად ერთვება მშენებლობაში. სულ ვეუბნებოდი, არ ჯობია, ოჯახს მე მივხედავ, შენ წიგნები წერე, მერე კი ერთად ვიმოგზაუროთ-მეთქი?

- ქალბატონო ცისანა, რაც მინისტრი გახდა, მძიმე გრაფიკთან ერთად მძიმე სამუშაოც ერგო ბატონ გურამს. ძალიან გამოიცვალა?

- ძალიან განიცდის, რომ ყველა ახლობელს ვერ პასუხობს ტელეფონზე ან წერილობით. მთხოვს ხოლმე, იქნებ აუხსნა, რომ ცოტა ხანში ყველასთვის მოვიცლიო. ვერავინ დაიჯერებს, რომ ვიდრე კაბინეტში შევიდოდა, აქ, ამ ოთახში იღებდა ყველას, ზოგიერთი სადარბაზოსთანაც კი ელოდებოდა, ზოგიც ნებისმიერ დროს გაუფრთხილებლად გვსტუმრობდა. სულ ვეუბნებოდი, რად გინდოდა ან დეპუტატობა, ან მინისტრობა-მეთქი? - წინასაარჩევნოდ იმდენნაირ ადამიანს შევხვდი, ისეთი ამბები ვნახე, ვერ წარმოიდგენ, რომანისთვის რა მასალა დამიგროვდაო, - მამშვიდებდა. ერთს კი განიცდის, რომ ახალი სტატუსიდან გამომდინარე, თავის აფხაზ და ოს მეგობრებს ისე თავისუფლად ვეღარ შეხვდება. მისი ბავშვობის მეგობარმა, აფხაზეთის განათლების მინისტრმა დაურ ნაჭყებიამ ელექტრონულ ფოსტაზე მოსწერა, - გურამ, გდე ტი, კუდა პროპალ? ხოტია ბი პო ტელეფონუ პოგოვორიმო. მაგრამ გურამი ჯერჯერობით ტელეფონით სალაპარაკოდაც ვერ იცლის.

- ბატონმა დაურმა კულტურის მინისტრად დანიშვნა მოულოცა?

- არა მარტო დაურმა. მოსალოცად მაშინვე დაურეკეს აფხაზებმა, ყარაბაღელებმა, ოსებმა, სომხებმა. ძალიან გამიხარდა მათი ხმის გაგონება. მიუხედავად 2008 წლის შემდეგ აფხაზებთან და ოსებთან ურთიერთობის გამწვავებისა, "ფეისბუკის" კედელზეც არ ერიდებოდნენ მოწერას. მაგალითად, კოსტა ძუგაევმა დაუწერა, ვამაყობთ, რომ ჩვენი მეგობარი ასეთ პოსტზეაო. სამწუხაროდ, გურამი ვერც ამ წერილების წასაკითხად იცლის და ვერც საპასუხოდ, ამიტომ მე მთხოვს ხოლმე პასუხის მიწერას და ყველას აიმედებს, მალე თავად შეგეხმიანებითო.

- ყოველთვის მხარში ედექით ბატონ გურამს, მაგრამ ალბათ მინისტრის მეუღლეობა მწერლის მეუღლეობაზე გაცილებით რთულია, არა?

- ბულაჩაურში ჩვენს სახლს რომ ვალაგებდი, უამრავი საღებავი, პანო, ფუნჯი და ა.შ. აღმოვაჩინე - მწერლობასთან ერთად გურამს ხატვის დაწყება უნდოდა. თავის წიგნებს ხშირად თვითონვე აფორმებდა მხატვრულად, ახლა კი პროფესიულად აპირებდა მხატვრობის შესწავლას. გული დამწყდა. ვინ იცის, როგორი მხატვარი დადგებოდა! ქვების მოხატვაც უნდოდა და შეკვეთილში უამრავი ქვა მოვუგროვე, მაგრამ... პიესის - "ზღვა, რომელიც შორია" დადგმის შემდეგ თემურ ჩხეიძემ შესთავაზა, - ბევრი მასალა გაქვს საჭირბოროტო საკითხებზე და ახალ პიესაზე იფიქრეო. 4-5 წელიწადია, კონფლიქტოლოგიაში მუშაობის გამო საამისოდ ვერ მოიცალა და ახლა, მინისტრობისას მოიცლის? არადა, ბატონი თემური პიესას ელოდება და სირცხვილი არ არის? მხოლოდ ვნერვიულობ, თორემ გურამის დახმარება ყოველთვის მსიამოვნებს. ამას წინათ რომ მკითხეს, სად მუშაობო და ვუპასუხე, არსად-მეთქი, გურამი გამიბრაზდა: ეგ რა პასუხია. რასაც მე მიკეთებ, ამას მუშაობას არ ეძახიო? იცი, ვერაფრით ვიფიქრებდი, გურამს თანამდებობაზე თუ ვიხილავდი. ვერ გეტყვი, რომ ამით კმაყოფილი ვარ, რადგან ზღვა მასალა აქვს საწერად და ამისთვის ვეღარ მოიცლის. თუმცა თვითონ ფიქრობს, რომ მინისტრობით ბევრი კარგი საქმის გაკეთება შეუძლია საქართველოსთვის და ამიტომ მის არჩევანს პატივს ვცემ. იმისიც მჯერა, რომ თავის სიტყვას შეასრულებს.

ირმა ხარშილაძე

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)