მსა­ხი­ობ­მა სა­მოც­და­ათ წელს უკვე გა­და­ა­ბი­ჯა, მაგ­რამ საქ­მეს ბევრ ახალ­გაზ­რდა­ზე უფრო დიდი ენ­თუ­ზი­აზ­მით ეკი­დე­ბა. ყო­ველ­გვა­რი პლას­ტი­კუ­რი ოპე­რა­ცი­ის გა­რე­შეც გა­რეგ­ნუ­ლად მშვე­ნივ­რად გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა. ამ ყვე­ლაფ­რის მი­ზე­ზად კი იმას ასა­ხე­ლებს, რომ ძა­ლი­ან უყ­ვარს ფე­ხით სი­ა­რუ­ლი... ლია კა­პა­ნა­ძე დღეს­დღე­ო­ბით თუ­მა­ნიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის კი­ნომ­სა­ხი­ობ­თა თე­ატ­რში ოთხ სპექ­ტაკლშია და­კა­ვე­ბუ­ლი...

- მამა სამ­ხედ­რო ექი­მი იყო და სა­მუ­შა­ოდ ხა­ბა­როვ­სკში გა­იწ­ვი­ეს. 3 წლის ვი­ყა­ვი, თბი­ლის­ში რომ ჩა­მო­ვი­და და მე და ჩემი და, რო­მე­ლიც ჩემ­ზე 4 წლით უფ­რო­სი იყო, მუშ­თა­ი­დის ბაღ­ში წაგ­ვიყ­ვა­ნა... იმ პე­რი­ოდ­ში, თბი­ლის­ში, ორი დიდი პარ­კი იყო: მუშ­თა­ი­დი­სა და ფუ­ნი­კუ­ლო­რის. როცა ქა­ლაქ­ში ძა­ლი­ან ცხე­ლო­და, თეთრ "პა­ნამ­კას"ვი­ხუ­რავ­დი და მა­მას დას­თან ერ­თად, სა­სე­ირ­ნოდ მივ­ყავ­დი. მუშ­თა­ი­დის ბაღს რომ მი­ვუ­ახ­ლოვ­დე­ბო­დით, გული სი­ხა­რუ­ლის­გან მი­ფან­ცქა­ლებ­და, რად­გა­ნაც კა­რუ­სე­ლებ­ზე უნდა "მე­კა­ტა­ვა", მაგ­რამ არ მიყ­ვარ­და სარ­კე­ე­ბი­ან ოთახ­ში შეს­ვლა, რად­გა­ნაც ცოტა პუნ­ტკუ­ნა ვი­ყა­ვი და სა­კუ­თარ თავს სარ­კე­ებ­ში გა­წე­ლილს რომ ვხე­დავ­დი, ტი­რილს ვი­წყებ­დი... იმ პე­რი­ოდ­ში სულ სხვა ცხოვ­რე­ბით ვცხოვ­რობ­დით... მახ­სოვს, მუშ­თა­ი­დის ბაღს მწვა­ნედ შე­ღე­ბი­ლი რკი­ნის რი­კუ­ლე­ბი ჰქონ­და. ბი­ლი­კე­ბი და­ფხვნი­ლი წი­თე­ლი აგუ­რით იყო მო­ფე­ნი­ლი. მა­შინ უფ­რო­სე­ბი­ცა და ბავ­შვე­ბიც ყვე­ლა­ფერს ვუფრ­თხილ­დე­ბო­დით...

- ალ­ბათ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად გახ­სოვთ ის დღე, რო­დე­საც პირ­ვე­ლად სკო­ლა­ში წახ­ვე­დით...

- კი, კარ­გად მახ­სოვს ეგ დღე­ცა და ზო­გა­დად, პე­რი­ო­დიც... სკო­ლის ცხოვ­რე­ბას­თან შე­გუ­ე­ბა ძა­ლი­ან გა­მი­ჭირ­და, რად­გა­ნაც საკ­მა­ოდ ლაღი ბავ­შვი ვი­ყა­ვი. მერ­ხთან ორ­მოც­და­ხუ­თი წუ­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში ჯდო­მა არ შე­მეძ­ლო. ეს ჩემ­თვის სა­ში­ნე­ლე­ბა იყო... ხუ­თო­სა­ნი არას­დროს ვყო­ფილ­ვარ. რაც მა­ინ­ტე­რე­სებ­და, კარ­გად მხო­ლოდ იმ საგ­ნებს ვსწავ­ლობ­დი. მი­ზი­დავ­და მხატ­ვრუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რა, ილუსტრა­ცი­ე­ბი, კინო... რო­გორც კი კი­ნო­ეკ­რა­ნებ­ზე ახა­ლი ფილ­მი გა­მო­ვი­დო­და, მე და ჩემი და მის სა­ნა­ხა­ვად მა­შინ­ვე მივ­დი­ო­დით... 1941 წელს პირ­ველ კლას­ში ვი­ყა­ვი, ომი რომ და­ი­წყო. ირ­გვლივ ყვე­ლას სა­შინ­ლად უჭირ­და. ერთი სული გვქონ­და, სულ იმას ვფიქ­რობ­დით, ომის ჯო­ჯო­ხე­თი რო­დის დამ­თავ­რდე­ბო­და. ადა­მი­ა­ნე­ბი ერ­თმა­ნეთს ვუფრ­თხილ­დე­ბო­დით... ის უბე­დუ­რე­ბა გა­მოვ­ლი­ლი რომ მაქვს, დღეს ძა­ლი­ან მიკ­ვირს, ადა­მი­ა­ნე­ბის­გან ამ­დენ წუ­წუნს რომ ვის­მენ - გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლად ვცხოვ­რობ­თო... არ არ­სე­ბობს ოჯა­ხი, რომ არ უჭირ­დეს, არ არ­სე­ბობს ის­ტო­რი­ა­ში პე­რი­ო­დი, რო­დე­საც ხალ­ხი დალ­ხე­ნი­ლი ცხოვ­რობ­და, რად­გა­ნაც თა­ვი­სე­ბუ­რი პრობ­ლე­მა ყო­ველ­თვის არ­სე­ბობ­და, მაგ­რამ ვი­მე­ო­რებ, სა­მა­მუ­ლო ომის დროს მა­ინც გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად მძი­მე ცხოვ­რე­ბა იყო. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ორას გრამ პურს გვაძ­ლევ­დნენ... მა­მა­ჩე­მი ხა­ბა­როვ­სკში იყო. დე­ი­დე­ბის მე­უღ­ლე­ე­ბიც ომში იყ­ვნენ. მოკ­ლედ, სახ­ლში მხო­ლოდ ქა­ლე­ბი: დედა, ორი დე­ი­და, ბე­ბია, მე და ჩემი და ვი­ყა­ვით. უფ­რო­სე­ბი პა­ტა­რებს სა­ოც­რად გვიფრ­თხილ­დე­ბოდ­ნენ...

- პრო­ფე­სი­უ­ლი არ­ჩე­ვა­ნი რა ასაკ­ში გა­ა­კე­თეთ?

- ჩემ­ზე დიდი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა პატ­რი­ო­ტუ­ლი სუ­ლის­კვე­თე­ბის ფილ­მებ­მა - "არ­სე­ნამ", "და­რი­კომ", "გი­ორ­გი სა­ა­კა­ძემ"მო­ახ­დი­ნა... მაგ­რამ დიდი გავ­ლე­ნა მა­ინც ფილმმა - "ბუ­რა­ტი­ნოს თავ­გა­და­სა­ვალ­მა"იქო­ნია. ბუ­რა­ტი­ნო­სა­ვით თხე­ლი და გამ­ხდა­რი ვი­ყა­ვი. სახ­ლში ამ პერ­სო­ნა­ჟის იმი­ტა­ცი­ას ვა­კე­თებ­დი ხოლ­მე, რაც ყვე­ლას მოს­წონ­და. და­ახ­ლო­ე­ბით 6 წლის ვიქ­ნე­ბო­დი, კი­ნოს­ტუ­დი­ის პა­ვი­ლი­ონ­თან რომ მოვ­ხვდი. რა­ღაც ფილ­მს იღებ­დნენ. მა­შინ ჩა­ვი­ფიქ­რე, ფილმში, ამ ად­გი­ლას მეც აუ­ცი­ლებ­ლად გა­და­მი­ღე­ბენ-მეთ­ქი. მარ­თლაც, გა­ვი­და წლე­ბი და ზუს­ტად იმ პა­ვი­ლი­ონ­ში ფილ­მის სინ­ჯებ­ზე და­მი­ბა­რეს. ძა­ლი­ან ბედ­ნი­ე­რი ვი­ყა­ვი.

- სკო­ლის ღო­ნის­ძი­ე­ბებ­ში აქ­ტი­უ­რად მო­ნა­წი­ლე­ობ­დით?

- სკო­ლა­ში ხში­რად აწყობ­დნენ ღო­ნის­ძი­ე­ბებს, მაგ­რამ იქ არას­დროს ვმო­ნა­წი­ლე­ობ­დი. სა­ოც­რად მო­რი­დე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი. სცე­ნა­ზე მსა­ხი­ო­ბებს რომ ვუ­ყუ­რებ­დი, ვფიქ­რობ­დი, მე ამას ვერ შევ­ძლებ-მეთ­ქი, მაგ­რამ ყო­ველ­თვის ვგრძნობ­დი, რომ ჩემ­ში არ­ტის­ტუ­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბი იყო... და სა­ბო­ლო­ოდ თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტში ჩა­ვა­ბა­რე კი­დეც. ალ­ბათ სხვა­გან ვერც შევ­ძლებ­დი სწავ­ლას. მამა და დე­ი­და ექი­მე­ბი იყ­ვნენ, მაგ­რამ ექი­მო­ბა­ზე არას­დროს მი­ფიქ­რია. ერ­თა­დერ­თი სპე­ცი­ა­ლო­ბა, რა­საც მსა­ხი­ო­ბო­ბის პა­რა­ლე­ლუ­რად და­ვე­უფ­ლე­ბო­დი, ფსი­ქო­ლო­გო­ბა გახ­ლავთ. ისე, მსა­ხი­ო­ბი ფსი­ქო­ლო­გიც უნდა იყოს. ჩვენ ხომ ადა­მი­ა­ნის სუ­ლის სიღ­რმე­ებს ვწვდე­ბით...

- ახლა იქ­ნებ, ის პე­რი­ო­დი გა­იხ­სე­ნოთ, რო­დე­საც შე­გიყ­ვარ­დათ... იმ ადა­მი­ა­ნის­გან შვი­ლი გყავთ. რო­გორ ფიქ­რობთ, ეს ურ­თი­ერ­თო­ბა რა­ტომ დას­რულ­და? ხომ არ გგო­ნი­ათ, რომ ეს თქვე­ნი ბრა­ლია?

- რე­ჟი­სორ გია მა­ტა­რა­ძეს ჩემი ინი­ცი­ა­ტი­ვით დავ­შორ­დი. სა­კუ­თა­რი ბედი თვი­თონ გა­დავ­წყვი­ტე... ერთხე­ლაც გიამ მი­თხრა: თუ გინ­და, ცო­ლად მო­გიყ­ვა­ნო და ეს ნათ­ქვა­მი ვერ ვა­პა­ტიე... ალ­ბათ, ბევრ ქალს ცხოვ­რე­ბა­ში ბევ­რი რამ ჩა­უყ­ლა­პავს. მა­პა­ტი­ეთ, მაგ­რამ მე ამას არ გა­ვა­კე­თებ­დი. ფეხ­მძი­მედ ვი­ყა­ვი, მას რომ დავ­შორ­დი. იმ რთუ­ლი პე­რი­ო­დის გა­და­ტა­ნა გვერ­დით მყოფ­მა ადა­მი­ა­ნებ­მა, მე­გობ­რებ­მა გა­მი­ად­ვი­ლეს... რაკი გიას ცო­ლო­ბა­ზე უარი ვუ­თხა­რი, ეს იმას არ ნიშ­ნავ­და, რომ არ მიყ­ვარ­და. მიყ­ვარ­და, მაგ­რამ ასეთ ლაფ­სუსს სწო­რედ საყ­ვა­რელ ადა­მი­ანს ვერ ვა­პა­ტი­ებ­დი! თუმ­ცა ცხოვ­რე­ბა­ში ბევ­რი რა­მის პა­ტი­ე­ბა შე­მიძ­ლია და მი­პა­ტი­ე­ბია კი­დეც... თუ და­მი­ჯე­რებთ, არას­დროს არა­ვის­თან მი­ჩხუ­ბია, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ჩემ­თვის გული არა­ერ­თხელ უტ­კე­ნი­ათ. თუმ­ცა გვერ­დით მა­ინც ყო­ველ­თვის ისე­თი ადა­მი­ა­ნე­ბი მყავ­დნენ, რომ­ლე­ბიც ძა­ლი­ან მიფრ­თხილ­დე­ბოდ­ნენ - ისე, რომ ზო­გი­ერ­თი მათ­გა­ნი ოჯა­ხის წევ­რიც კი მე­გო­ნა... იოლი ნამ­დვი­ლად არ იყო ბავ­შვთან და მო­ხუც დე­დას­თან ერ­თად მარ­ტო დარ­ჩე­ნა. თან, ხელ­ფა­სი მხო­ლოდ 35 მა­ნე­თი მქონ­და... მაგ­რამ ეს ნა­ბი­ჯი მა­ინც გა­დავ­დგი.

- ბა­ტო­ნი გია შვილ­თან თუ ურ­თი­ერ­თობ­და?

- ის სი­ცო­ცხლის ბო­ლომ­დე პა­ტივს მცემ­და. ჩემს შვილ­საც ძა­ლი­ან უყ­ვარ­და. გიამ თა­ვი­სი ცხოვ­რე­ბის ბოლო წუ­თე­ბი მე­უღ­ლეს­თან - მა­რი­ნა კა­ხი­ან­თან და ჩემს ქე­თის­თან ერ­თად გა­ა­ტა­რა. მა­რი­ნა ჩემს შვილს დიდ პა­ტივს სცემს. ქე­თი­საც თა­ვი­სი ძმა - ვატო ძა­ლი­ან უყ­ვარს. ჩვე­ნი და­შო­რე­ბის მი­ზე­ზი მა­რი­ნა არ ყო­ფი­ლა...

- რო­გორც ვიცი, მისი პირ­ვე­ლი მე­უღ­ლე, ვინც თქვენ და გია მა­ტა­რა­ძე და­გა­შო­რათ, სუ­ხიშ­ვი­ლე­ბის მო­ცეკ­ვა­ვე იყო. იმ ქალ­ბა­ტონს ცხოვ­რე­ბა­ში თუ შეხ­ვედ­რი­ხართ?

- შე­იძ­ლე­ბა, ქუ­ჩა­ში მის­თვის უნებ­ლი­ეთ გვერ­დი ამივ­ლია, არ ვიცი და არ მა­ინ­ტე­რე­სებ­და ის ადა­მი­ა­ნი. საქ­მე­ე­ბის გარ­ჩე­ვას ხომ არ და­ვი­წყებ­დი? მაგ­რამ რო­დე­საც გიამ მი­თხრა: თუ გინ­და, ცო­ლად მო­გიყ­ვა­ნო, იმ დროს, თურ­მე იმ ქალს ხვდე­ბო­და. ეს ამ­ბა­ვი მოგ­ვი­ა­ნე­ბით შე­ვი­ტყვე და ის ქალი დავ­წყევ­ლე... ასე რომ, ძა­ლი­ან რთუ­ლი გზა მაქვს გავ­ლი­ლი რო­გორც დე­დას, ქალს, მსა­ხი­ობს და ამი­ტომ, ამ ცხოვ­რე­ბა­ში უკვე არა­ფე­რი მიკ­ვირს...

- ცნო­ბი­ლი ფაქ­ტია, რომ თქვენ და მსა­ხი­ობ დოდო აბა­ში­ძეს რო­მა­ნი გქონ­დათ. ხში­რად გით­ქვამთ, რომ ის ძა­ლი­ან გიყ­ვარ­დათ. თუ გა­იხ­სე­ნებთ მას­თან შეხ­ვედ­რის პირ­ველ დღეს?

- პირ­ვე­ლად რომ ვნა­ხე, მის­თვის, ისე, რო­გორც მა­მა­კა­ცის­თვის არც კი შე­მი­ხე­დავს... ის პირ­ვე­ლი შეხ­ვედ­რა "მაცი ხვი­ტი­ას"გა­და­ღე­ბებ­ზე მოხ­და. მა­შინ არც კი დავ­ლა­პა­რა­კე­ბი­ვართ ერ­თმა­ნეთს... დოდო ისე­თი სა­ინ­ტე­რე­სო ადა­მი­ა­ნი იყო, ისე­თი მო­უ­ბა­რი, რომ გარ­შე­მო მუდ­მი­ვად აუ­დი­ტო­რი­ას იკ­რებ­და ხოლ­მე... მახ­სოვს, გა­და­ღე­ბის შემ­დეგ, სა­მეგ­რე­ლო­ში დაგვპა­ტი­ჟეს, იმ სუფ­რა­ზე თა­მა­და სწო­რედ დოდო იყო. სტუმ­რად გა­და­სა­ღე­ბი მო­ედ­ნი­დან წა­ვე­დით, დაღ­ლი­ლი ვი­ყა­ვი. თა­ვი­დან ვი­ფიქ­რე, სუფ­რი­დან მალე გა­მო­ვი­პა­რე­ბი-მეთ­ქი, მაგ­რამ დო­დოს თა­მა­დო­ბა რომ ვნა­ხე, წა­მოს­ვლა აღარ მო­მინ­და... ჩვენ შო­რის ყვე­ლა­ფე­რი ბუ­ნებ­რი­ვად მოხ­და. ისე­თი შეგ­რძნე­ბა მქონ­და, რომ მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა ერ­თად ვი­ყა­ვით... ჩვე­ნი ურ­თი­ერ­თო­ბა არა­ვის უკ­ვირ­და. მისი მე­გობ­რე­ბი ამ­ჩნევ­დნენ, რომ დოდო ჩემ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის შემ­დეგ ბედ­ნი­ე­რი და მხი­ა­რუ­ლი გახ­და, მაგ­რამ შეც­დო­მა არც მას ვა­პა­ტიე! სიყ­ვა­რულ­ში შე­იძ­ლე­ბა პა­ტა­რა რამ მო­ი­ტყუო, მაგ­რამ თა­მაშს ვერ ვი­ტან!

- თქვენ არას­დროს გი­თა­მა­ში­ათ?

- არც დო­დოს­თან და არც გი­ას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა­ში არ მი­თა­მა­შია! ძა­ლი­ან უნ­დო­და დო­დოს ჩემ­თან შე­რი­გე­ბა, მაგ­რამ გი­თხა­რით, რომ არ მი­ვე­ცი ამის სა­შუ­ა­ლე­ბა... ბო­ლოს ერ­თმა­ნეთს კი­ნოს­ტუ­დი­ის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე შევ­ხვდით. ის თა­ვის ამ­პლუ­ა­ში იყო - რა­ღა­ცას ჰყვე­ბო­და და მე­გობ­რე­ბი უს­მენ­დნენ. ჩემ ზურგს უკან იდგა, ხმა­მაღ­ლა ლა­პა­რა­კობ­და, უნ­დო­და, მივ­სუ­ლი­ყა­ვი, ვგრძნობ­დი, მე­ლო­და, რო­დის მი­ვი­დო­დი, მაგ­რამ არ მი­ვე­დი. ში­ნა­გან­მა ხმამ მი­კარ­ნა­ხა, რომ ასე მოვ­ქცე­უ­ლი­ყა­ვი...

- დღეს ნა­ნობთ ამ საქ­ცი­ელს?

- არა, იმ საქ­ცი­ელს, რაც დო­დოს ჩემ­თან შე­ე­შა­ლა, ზო­გა­დად, ადა­მი­ა­ნებს არ ვა­პა­ტი­ებ...

- ახალ­გაზ­რდებს, რომ­ლე­ბიც ცხოვ­რე­ბას იწყე­ბენ, რა რჩე­ვას მის­ცემ­დით?

- მრჩე­ვე­ლად ვერ გა­მოვ­დგე­ბი. მხო­ლოდ ერთს ვი­ტყვი: შე­იძ­ლე­ბა, მი­ტო­ვე­ბუ­ლი ქალი აღ­მოჩ­ნდე, მაგ­რამ გრძნო­ბა­ზე უარი არ უნდა თქვა. მე ამაღ­ლე­ბულ სიყ­ვა­რულ­ზე ვლა­პა­რა­კობ. არც ერთი ადა­მი­ა­ნი არ უნდა წა­ვი­დეს ცხოვ­რე­ბი­დან ისე, რომ სიყ­ვა­რუ­ლი არ გა­მო­ცა­დოს. აუ­ცი­ლე­ბე­ლი არაა სიყ­ვა­რუ­ლი სექსში გა­და­ი­ზარ­დოს. ქალი სიყ­ვა­რუ­ლის გა­რე­შე არ უნდა გახ­დეს არც ცოლი და არც დედა!

მერი კო­ბი­აშ­ვი­ლი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)