აჯანყება ახალ ზელანდიაში - რას გულისხმობს ახალი კანონპროექტი, რომელმაც უძველესი ტომი დიდი ხნის შემდეგ ქუჩაში გამოიყვანა (ფოტო, ვიდეო)

ველინგტონში, ახალი ზელანდიის პარლამენტთან ათიათასობით ადამიანმა საპროტესტო მსვლელობა გამართა. ქვეყნის უძველესი ტომი - მაორი, აპროტესტებს კანონპროექტს, რომელიც კრიტიკოსების თქმით, ურტყამს ქვეყნის ფუნდამენტურ პრინციპებს და ამცირებს მაორის ტომის უფლებებს.

მსვლელობა ლოზუნგით - Hīkoi mō te Tiriti (ჰიკოი) ცხრა დღის წინ, ახალი ზელანდიის უკიდურეს ჩრდილოეთში დაიწყო. ეს არის ბოლო ათწლეულის განმავლობაში და ქვეყნის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე დიდი საპროტესტო აქცია.

მაორის მშვიდობიანი მსვლელობა, ანუ ჰიკოი, პარლამენტის წინ კულმინაციურად დასრულდა.

მომიტინგეები მოითხოვდნენ დეპუტატებისგან, რომ უარი თქვან საკამათო კანონპროექტის მიღებაზე. კანონპროექტი მიზნად ისახავს 184-წლიანი ხელშეკრულების ხელახალ ინტერპრეტაციას ბრიტანელ კოლონიზატორებსა და ასობით მაორის ტომს შორის.

სავარაუდოდ კანონი არ დამტკიცდება, თუმცა ქვეყანაში მღელვარება ისევ გრძელდება.

• რა ხდება?

ათასობით მაორიმ ახალი ზელანდიის დედაქალაქში, დროშებითა და ტრადიციული სამოსით საპროტესტო მსვლელობა სამშაბათს გამართა. პოლიციამ განაცხადა, რომ პროტესტს დაახლებით 42,000 ადამიანი შეუერთდა, რაც ქვეყნის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე მასშტაბურ ნიშნულად ითვლება.

მონაწილეებმა მსვლელობა შეაფასეს, როგორც "თაობის ხმა“. ამასთან, საპროტესტო აქციის მონაწილეები პარლამენტის წინ აგრძელებდნენ ხმაურს, როდესაც სხდომაზე კანონპროექტის განხილვა მიმდინარეობდა.

გასულ კვირას პარლამენტის სხდომა ცოტა ხნით შეჩერდა მას შემდეგ, რაც მაორის კანონმდებლებმა კანონპროექტის კენჭისყრის ჩაშლის მიზნით, საპროტესტო "ჰაკა" გამართეს.

• რა არის ვაიტანგის ხელშეკრულება?

ახალი ზელანდიის "ვაიტანგის ხელშეკრულება" არის დოკუმენტი, რომელსაც ხელი ბრიტანეთის კოლონიურმა რეჟიმმა და მაორის 500-მა მეთაურმა 1840 წელს მოაწერეს. ხელშეკრულებაში ასახულია ძირძველ ტომებსა და კოლონიზატორებს შორის შეთანხმებული თანაცხოვრების პრინციპები.

ხელშეკრულება ითვლება ქვეყნის ერთ-ერთ დამფუძნებელ დოკუმენტად.

არსებობს ტექსტის ორი ვერსია - მაორი და ინგლისური. თუმცა თითოეული ვერსია თავისებური ინტერპრეტაციის საშუალებას იძლევა, რამაც დიდი ხანია გამოიწვია დებატები პარლამენტში. ახალი კანონპროექტი სწორედ ამ პუნქტების დაზუსტებას ითვალისწინებდა.

• რა არის კანონპროექტი?

ხელშეკრულების პრინციპების კანონპროექტი წარადგინა მემარჯვენე ACT ახალი ზელანდიის პარტიის ლიდერმა დევიდ სეიმურმა.

სეიმური აცხადებს, რომ ის არ ცდილობს ორიგინალი ხელშეკრულების ტექსტის შეცვლას, თუმცა პრინციპები უნდა განისაზღვროს კანონით და გამოყენებული უნდა იყოს ყველა ახალზელანდიელზე - არა მხოლოდ მაორიზე.

კანონპროექტს ეწინააღმდეგებიან პოლიტიკოსები, ათასობით მკვიდრი და არაძირძველი ახალზელანდიელებიც.

წყარო