სამართალი
პოლიტიკა
მსოფლიო

29

მარტი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

შაბათი, მთვარის ოცდამეათე დღე დაიწყება 07:05-ზე მთვარის პირველი დღე დადგება 14:57-ზე, მთვარე ვერძშია შუადღემდე დაასრულეთ ძველი საქმეები. გათავისუფლდით უსარგებლო ნივთებისაგან. კარგია შემოქმედებითი საქმიანობა, სწავლა. აკონტროლეთ ემოციები. კარგი დღეა დასვენებისთვის. ბუნებაში, ქალაქგარეთ სასეირნოდ. საღამოს დაგეგმეთ ახალი საქმეები, მაგრამ მათი დაწყებისგან თავი შეიკავეთ. მოერიდეთ ყველა მნიშვნელოვან საქმეს, გადაწყვეტილებას. კონფლიქტისგან თავი შეიკავეთ. მოერიდეთ ფიზიკურ გადაღლას, მოსალოდნელია ტრავმები. არ გადატვირთოთ კუჭი. მოერიდეთ ცხელ და ცხარე საკვებს. არ მიიღოთ ალკოჰოლი. თავის ტკივილი რომ აირიდოთ, არ გადაიღალოთ გონებრივი სამუშაოთი.
საზოგადოება
Faceამბები
მოზაიკა
სამხედრო
კულტურა/შოუბიზნესი
სპორტი
მეცნიერება
კონფლიქტები
დღის ბოლო სიახლეები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
სენსაციური აღმოჩენა: მეცნიერებმა დედამიწის ბირთვსა და მანტიას შორის უცნობი, მკვრივი ფენა აღმოაჩინეს - ეს შესაძლოა, უძველესი ოკეანის ფსკერი იყოს
სენსაციური აღმოჩენა: მეცნიერებმა დედამიწის ბირთვსა და მანტიას შორის უცნობი, მკვრივი ფენა აღმოაჩინეს - ეს შესაძლოა, უძველესი ოკეანის ფსკერი იყოს

ჟურ­ნალ Science Advances-ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი კვლე­ვის მი­ხედ­ვით, ალა­ბა­მის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის მეც­ნი­ე­რებ­მა აღ­მო­ა­ჩი­ნეს აქამ­დე უც­ნო­ბი, უძ­ვე­ლე­სი, მკვრი­ვი სტრუქ­ტუ­რა დე­და­მი­წის ბირ­თვის გარ­შე­მო. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ფენა თხე­ლია, ის ძა­ლი­ან მკვრი­ვია და მდე­ბა­რე­ობს 2900 კი­ლო­მეტ­რის სიღ­რმე­ზე, იქ, სა­დაც გა­დის სა­ზღვა­რი კლდო­ვან მან­ტი­ა­სა და გამ­დნარ გარე ბირ­თვს შო­რის.

ფე­ნის აღ­მო­ჩე­ნა მო­ხერ­ხდა სე­ის­მუ­რი ტალ­ღე­ბის ანა­ლი­ზის შე­დე­გად, დაკ­ვირ­ვე­ბა გრძელ­დე­ბო­და სამი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ან­ტარ­ქტი­დის მო­ნი­ტო­რინ­გის 15 სად­გუ­რი­დან. მეც­ნი­ე­რე­ბი აკ­ვირ­დე­ბოდ­ნენ, თუ რო­გორ ვრცელ­დე­ბა სე­ის­მუ­რი ტალ­ღე­ბი პლა­ნე­ტის სამ­ხრეთ ნა­ხე­ვარსფე­რო­ში მი­წისძვრე­ბის შემ­დეგ. მრა­ვა­ლი სე­ის­მუ­რი ჩა­ნა­წე­რის წყა­ლო­ბით, აღ­მოჩ­ნდა, რომ მან­ტი­ა­სა და ბირ­თვს შო­რის სა­ზღვარ­ზე არის შე­და­რე­ბით თხე­ლი ანო­მა­ლი­უ­რი ზო­ნე­ბი.

კვლე­ვის ავ­ტო­რე­ბი ვა­რა­უ­დო­ბენ, რომ უც­ნო­ბი სტრუქ­ტუ­რა არის უძ­ვე­ლე­სი ოკე­ა­ნის ფსკე­რი, რო­მე­ლიც მი­ლი­ო­ნო­ბით წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში იყო ჩაფ­ლუ­ლი მი­წის ქვეშ. აღ­ნიშ­ნუ­ლი ულტრა და­ბა­ლი სიჩ­ქა­რის ზონა (ULVZ), თავ­და­პირ­ვე­ლად მხო­ლოდ იზო­ლი­რე­ბულ ნა­წი­ლებ­ში ჩან­და, მაგ­რამ, რო­გორც ახლა აღ­მოჩ­ნდა, ისი­ნი უფრო ფარ­თო მას­შტა­ბებ­ზე არ­სე­ბო­ბენ. სიმ­კვრი­ვი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ეს ზო­ნე­ბი სე­ის­მურ ტალ­ღებს ანე­ლე­ბენ. ასე­თი მა­ტე­რია, ორი ტექ­ტო­ნი­კუ­რი ფი­ლის შემ­ხვედრ არე­ალ­ში, სუბ­დიქ­ცი­ურ ზო­ნებ­ში გროვ­დე­ბა და სიღ­რმე­ში იძი­რე­ბა. ჩა­ტა­რე­ბულ­მა კვლე­ვებ­მა აჩ­ვე­ნა, რო­გორ უნდა ჩა­ე­ტა­ნა კონ­ვექ­ცი­ურ დი­ნე­ბებს უძ­ვე­ლე­სი ოკე­ა­ნის ფსკე­რი მის ახ­ლან­დელ ად­გი­ლამ­დე.

"ჩვე­ნი სე­ის­მუ­რი გა­მოკ­ვლე­ვე­ბი იძ­ლე­ვა ჩვე­ნი პლა­ნე­ტის შიდა სტრუქ­ტუ­რის უმაღ­ლე­სი გარ­ჩე­ვა­დო­ბის გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბას და ვხვდე­ბით, რომ ეს სტრუქ­ტუ­რა ბევ­რად უფრო რთუ­ლია, ვიდ­რე ადრე გვე­გო­ნა“, - ამ­ბობს კვლე­ვის წამ­ყვა­ნი ავ­ტო­რი დოქ­ტო­რი სა­მან­ტა ჰან­სე­ნი და იქვე აგ­რძე­ლებს: ”ჩვე­ნი კვლე­ვა უზ­რუნ­ველ­ყოფს მნიშ­ვნე­ლო­ვან კავ­შირს, დე­და­მი­წის რო­გორც ზე­და­პი­რულ, ასე­ვე, ღრმა სტრუქ­ტუ­რა­სა და ზო­გა­დად, ჩვენს პლა­ნე­ტა­ზე მა­მოძ­რა­ვე­ბელ სა­ერ­თო პრო­ცე­სებს შო­რის“.

დე­და­მი­წის დო­მი­ნან­ტუ­რი ფე­ნე­ბის სის­ქეს­თან შე­და­რე­ბით, ამ ფე­ნის სის­ქე რამ­დე­ნი­მე კი­ლო­მეტ­რი­დან 10 კი­ლო­მეტ­რამ­დე მერ­ყე­ობს.

ამ აღ­მო­ჩე­ნით ირ­კვე­ვა, რომ ბირ­თვის გარ­შე­მო ჩანს "მთე­ბი“, ზო­გი­ერთ ად­გი­ლებ­ში ეს "მთე­ბი“ 5-ჯერ უფრო მა­ღა­ლია, ვიდ­რე ევე­რეს­ტი.

რო­გორც უკვე ვთქვით, ბირ­თვი­სა და მან­ტი­ის სა­ზღვრის ანო­მა­ლი­უ­რი სა­ფა­რი, სიმ­კვრი­ვი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, სე­ის­მურ ტალ­ღებს ანე­ლებს, რაც მათ შო­რის გან­ლა­გე­ბუ­ლი უძ­ვე­ლე­სი ოკე­ა­ნუ­რი ფსკე­რით შე­იძ­ლე­ბა აიხ­სნას. ამ ზო­ნებს შე­უძ­ლი­ათ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი როლი შე­ას­რუ­ლონ ბირ­თვი­დან სით­ბოს მან­ტი­ა­ში გა­დას­ვლის პრო­ცეს­ში, რო­მე­ლიც აძ­ლი­ე­რებს მაგ­ნი­ტურ ველს. არ არის გა­მო­რი­ცხუ­ლი, რომ სა­ვა­რა­უ­დო ოკე­ა­ნის ფსკე­რი­დან მი­ღე­ბუ­ლი მა­სა­ლა, ვულ­კა­ნუ­რი ამოფრქვე­ვის შე­დე­გად დაბ­რუნ­დეს ზე­და­პირ­ზეც.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი ფე­ნის აღ­მო­ჩე­ნა მარ­თლაც მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი შე­დე­გია, რო­მე­ლიც მე­ტად სა­ინ­ტე­რე­სო ინ­ფორ­მა­ცი­ას გვაძ­ლევს ჩვე­ნი პლა­ნე­ტის სტრუქ­ტუ­რი­სა და მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სე­ბის შე­სა­ხებ. სა­ო­ცა­რია, რამ­დე­ნი რა­მის სწავ­ლა შე­იძ­ლე­ბა მი­წისძვრის გა­მო­ძა­ხი­ლის მოს­მე­ნით.

გარ­და ამი­სა, მო­მა­ვალ­ში მეც­ნი­ე­რე­ბი გეგ­მა­ვენ გა­არ­კვი­ონ, ბირ­თვის გარ­შე­მო რა ფარ­თობ­ზეა გაშ­ლი­ლი ეს უც­ნო­ბი, მკვრი­ვი ფენა.

  • მო­ამ­ზა­და გვან­ცა ახ­ვერ­დაშ­ვილ­მა
მკითხველის კომენტარები / 6 /
თარიღის მიხედვით
მოწონების მიხედვით
აბუ
1

საინტერესო სტატიაა, თუმცა მეეჭვება ზუსტად ესე ეწეროს ორიგინალში. 

დედამიწის მანტია, განსაკუთრებით კი მისი ქვედა ნაწილი ძირითადში თხევადია და ტექტონიკური ფილების მოძრაობის შედეგად იმხელა მასა რა მასაზეც არის საუბარი ძნელი წარმოსდადგენია დედამიწის ისტორიის მანძილზეც რომ ჩასულიყო.. გარდა ამისა სითბური კონვეკციური პროცესები შედეგად ჩასული ეს მასა ჩავიდოდა ბირთვამდე სადაც დაახლოებით 4000 გრადუსია ცელსიუსის შკალით, რაც გამოიწვევდა მის გადნობას და აქცევდა თხევადი მანტიის შემადგენელ ნაწილებად, ან მინიმუმ დაშლიდა მას რაც მთების წარმოშობას/შენარჩუნებას ვერ გამოიწვევდა. ასეც რომ ყოფილიყო ძველი ოკიანის ფსეკზე, მის ფენებშიც კი დიდი რაოდენობით წყალი იქნებოდა და სად წავიდა ეს წყალი? ხომ არ გაქრებოდა, ზედაპირზე ვერ ამოვიდოდა, ვერც ზეკრიტიკული ფლუიდის სახით ვერ იქნებოდა შენარჩუნებული და ვერც ვულკანური პროცესებით გამოიდევნებოდა. 

 

მოკლედ კითხვები ბევრია რის გამოც მეეჭვება ეს რეალობასთან ახლოს იყოს. თუმცა რა თქმა უნდა იმის გამორიცხვა, რომ მანტიასა (მისი ქვედა ფენა) და ბირთვს შორის შეიძლება არა ერთი არამედ რამდენიმე თხელი გარსი იყოს არ შეიძლება. ისევე როგორც მანტიის ზედა ფენასა და დედამიწის ქერქს შორის არსებობს ე.წ. "მოხოროვიჩის ფენა" 

 

მოკლედ გეოლოგია საინტერესო მეცნიერებაა და თუ დაინტერესდებით, ბევრ საინტერესო ინფორმაციას მიიღებთ მშობლიური პლანეტის ირგვლივ 

ფასია
0

დედამიწის რადიუსი 6000-ია ხო?

 

დღის ვიდეო
00:00 / 00:00
16 ხიდი და 3 კვანძი, ვნახოთ სად გაივლის და რა დაჯდება თბილისის შემოვლითი გზის 11 კმ-იანი მონაკვეთი
ავტორი:

სენსაციური აღმოჩენა: მეცნიერებმა დედამიწის ბირთვსა და მანტიას შორის უცნობი, მკვრივი ფენა აღმოაჩინეს - ეს შესაძლოა, უძველესი ოკეანის ფსკერი იყოს

სენსაციური აღმოჩენა: მეცნიერებმა დედამიწის ბირთვსა და მანტიას შორის უცნობი, მკვრივი ფენა აღმოაჩინეს - ეს შესაძლოა, უძველესი ოკეანის ფსკერი იყოს

ჟურნალ Science Advances-ში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, ალაბამის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა აღმოაჩინეს აქამდე უცნობი, უძველესი, მკვრივი სტრუქტურა დედამიწის ბირთვის გარშემო. მიუხედავად იმისა, რომ ფენა თხელია, ის ძალიან მკვრივია და მდებარეობს 2900 კილომეტრის სიღრმეზე, იქ, სადაც გადის საზღვარი კლდოვან მანტიასა და გამდნარ გარე ბირთვს შორის.

ფენის აღმოჩენა მოხერხდა სეისმური ტალღების ანალიზის შედეგად, დაკვირვება გრძელდებოდა სამი წლის განმავლობაში, ანტარქტიდის მონიტორინგის 15 სადგურიდან. მეცნიერები აკვირდებოდნენ, თუ როგორ ვრცელდება სეისმური ტალღები პლანეტის სამხრეთ ნახევარსფეროში მიწისძვრების შემდეგ. მრავალი სეისმური ჩანაწერის წყალობით, აღმოჩნდა, რომ მანტიასა და ბირთვს შორის საზღვარზე არის შედარებით თხელი ანომალიური ზონები.

კვლევის ავტორები ვარაუდობენ, რომ უცნობი სტრუქტურა არის უძველესი ოკეანის ფსკერი, რომელიც მილიონობით წლის განმავლობაში იყო ჩაფლული მიწის ქვეშ. აღნიშნული ულტრა დაბალი სიჩქარის ზონა (ULVZ), თავდაპირველად მხოლოდ იზოლირებულ ნაწილებში ჩანდა, მაგრამ, როგორც ახლა აღმოჩნდა, ისინი უფრო ფართო მასშტაბებზე არსებობენ. სიმკვრივიდან გამომდინარე, ეს ზონები სეისმურ ტალღებს ანელებენ. ასეთი მატერია, ორი ტექტონიკური ფილის შემხვედრ არეალში, სუბდიქციურ ზონებში გროვდება და სიღრმეში იძირება. ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, როგორ უნდა ჩაეტანა კონვექციურ დინებებს უძველესი ოკეანის ფსკერი მის ახლანდელ ადგილამდე.

"ჩვენი სეისმური გამოკვლევები იძლევა ჩვენი პლანეტის შიდა სტრუქტურის უმაღლესი გარჩევადობის გამოსახულებას და ვხვდებით, რომ ეს სტრუქტურა ბევრად უფრო რთულია, ვიდრე ადრე გვეგონა“, - ამბობს კვლევის წამყვანი ავტორი დოქტორი სამანტა ჰანსენი და იქვე აგრძელებს: ”ჩვენი კვლევა უზრუნველყოფს მნიშვნელოვან კავშირს, დედამიწის როგორც ზედაპირულ, ასევე, ღრმა სტრუქტურასა და ზოგადად, ჩვენს პლანეტაზე მამოძრავებელ საერთო პროცესებს შორის“.

დედამიწის დომინანტური ფენების სისქესთან შედარებით, ამ ფენის სისქე რამდენიმე კილომეტრიდან 10 კილომეტრამდე მერყეობს.

ამ აღმოჩენით ირკვევა, რომ ბირთვის გარშემო ჩანს "მთები“, ზოგიერთ ადგილებში ეს "მთები“ 5-ჯერ უფრო მაღალია, ვიდრე ევერესტი.

როგორც უკვე ვთქვით, ბირთვისა და მანტიის საზღვრის ანომალიური საფარი, სიმკვრივიდან გამომდინარე, სეისმურ ტალღებს ანელებს, რაც მათ შორის განლაგებული უძველესი ოკეანური ფსკერით შეიძლება აიხსნას. ამ ზონებს შეუძლიათ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულონ ბირთვიდან სითბოს მანტიაში გადასვლის პროცესში, რომელიც აძლიერებს მაგნიტურ ველს. არ არის გამორიცხული, რომ სავარაუდო ოკეანის ფსკერიდან მიღებული მასალა, ვულკანური ამოფრქვევის შედეგად დაბრუნდეს ზედაპირზეც.

აღნიშნული ფენის აღმოჩენა მართლაც მნიშვნელოვანი შედეგია, რომელიც მეტად საინტერესო ინფორმაციას გვაძლევს ჩვენი პლანეტის სტრუქტურისა და მიმდინარე პროცესების შესახებ. საოცარია, რამდენი რამის სწავლა შეიძლება მიწისძვრის გამოძახილის მოსმენით.

გარდა ამისა, მომავალში მეცნიერები გეგმავენ გაარკვიონ, ბირთვის გარშემო რა ფართობზეა გაშლილი ეს უცნობი, მკვრივი ფენა.

  • მოამზადა გვანცა ახვერდაშვილმა