ფილმი, რომელზეც ერთხელ ყველას გვიტირია - 10 ფაქტი, რომელიც შეიძლება "პიანისტის" შესახებ არ იცოდე

თუ რომან პოლანსკის უკვდავი ბიოგრაფიული დრამა „პიანისტი“ ერთხელ მაინც გინახავთ, შეუძლებელია დაგავიწყდეთ ემოცია, რომელიც გერმანელ ოფიცერს დაუძლურებული ებრაელი პიანისტის მოსმენისას ეუფლება. ეს არის მომენტი, როცა ხელოვნება ბოროტებაზე იმარჯვებს, როცა მისმა ძალამ ყველაზე ბნელ და მძიმე სიტუაციაშიც გააღვიძა ადამიანში ჰუმანიზმი.

ოსკაროსანი ფილმი ეკრანებზე 2002 წელს გამოვიდა და მას შემდეგ სხვადასხვა თაობის მაყურებელში წარუშლელ შთაბეჭდილებას ტოვებს, მით უფრო, რომ იგი რეალურ ამბავზეა დაფუძნებული. ფრედერიკ შოპენის უკვდავი მუსიკა კი თითოეულ ჩვენგანში იმ ამაღლებულ განწყობას ტოვებს და ისეთივე სინათლით გვავსებს, როგორც გერმანელ ოფიცერს, რომლის პროფესიის ნაწილსაც წარმოუდგენელი სისასტიკე წარმოადგენდა.

გთავაზობთ 10 ყველაზე მნიშვნელოვან და საინტერესო ფაქტს 21-ე საუკუნის ამ უმნიშვნელოვანეს კინოსურათსა და ისტორიაზე, რომელიც მის უკან დგას:

1. „პიანისტის“ გმირი ებრაული წარმოშობის პოლონელი პიანისტი და კომპოზიტორი იყო, რომელმაც თავისი გადარჩენის ისტორია მემუარებში აღწერა

ვლადისლავ შპილმანი პოლონეთში ცნობილი სასცენო და რადიო შემსრულებელი იყო. მას შემდეგ, რაც ქვეყანაში ნაცისტური გერმანია შეიჭრა, შპილმანი 2 წლის განმავლობაში უმძიმეს პირობებში იმალებოდა. როგორც შპილმანი თავის ავტობიოგრაფიაში წერს, იგი შიმშილისა და სიცივისგან სიკვდილისგან გერმანელმა ოფიცერმა ვილჰელმ ჰოზენფილდმა გადაარჩინა.

შპილმანმა მუსიკალურ განათლება ვარშავასა და ბერლინში მიიღო, მისი მასწავლებლები პოლონეთში ფრანც ლისტის მოსწავლეები იყვნენ. იმის გამო, რომ 1933 წელს გერმანიაში ნაცისტური მმართველობა დაიწყო, იგი პოლონეთში დაბრუნდა და თავისი საქმიანობა განაგრძო, თუმცა ებრაელთა დევნის ტალღა მასა და მის გარემოცვასაც შეეხო. პოლონეთის ოკუპაციის შემდეგ ათასობით ებრაელი გეტოში, უმძიმეს პირობებში აღმოჩნდა. შპილმანი ოჯახთან ერთად გეტოს ტერიტორიაზე ცხოვრობდა და ცდილობდა, თავისი საქმიანობა გაეგრძელებინა, თუმცა საბოლოოდ, ნაცისტებმა მათი საკონცენტრაციო ბანაკში გაგზავნა გადაწყვიტეს. შპილმანი ოჯახთან ერთად მატარებელში აღმოჩნდა, სადაც ის ებრაული პოლიციის თანამშრომელმა ამოიცნო და გადაწყვიტა, მატარებლიდან ჩამოესვა. როგორც პიანისტი იხსენებს, ამის შემდეგ მას თავისი ოჯახი აღარ უნახავს.

2. შპილმანმა გერმანელი ოფიცრისთვის შოპენის ნოქტიურნი C# მინორი შეასრულა

შიმშილის, სიცივისა და ავადმყოფობისგან დაუძლურებულმა შპილმანმა 1944 წლის ნოემბერში თავი შეაფარა მიტოვებულ, ნახევრადდანგრეულ სახლს, სადაც მოულოდნელად გერმანელ ოფიცერს ვილჰელმ ჰოზენფილდს წააწყდა. ჰოზენფილდი გამოელაპარაკა და მას შემდეგ, რაც შეიტყო, რომ პიანისტი იყო, იქვე მდგარ ინსტრუმენტზე რაიმეს შესრულება სთხოვა. სწორედ აქ ასრულებს შპილმანი შოპენის უკვდავ ნოქტიურნს და ოფიცერზე წარუშლელ შთაბეჭდილებას ტოვებს.

3. ვლადისლავ შპილმანს დაახლოებით 500 სიმღერა აქვს დაწერილი

მისი შემოქმედება მოიცავს მუსიკას რადიოსა და ფილმებისთვისაც. პოლონეთში ის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული შემსრულებელი და კომპოზიტორი იყო.

4. ვერმახტის გერმანელი ოფიცერო, რომელმაც შპილმანი შიმშილით სიკვდილისგან იხსნა, სხვა ტყვეებსაც ეხმარებოდა

ჰოზენფილდი მასწავლებელი იყო და თავისი პროფესიით მუშაობდა მანამ, სანამ ნაცისტური გერმანიის არმიას შეუერთდებოდა. მიუხედავად თავისი საქმიანობისა, ის თანაუგრძნობდა ებრაელ და პოლონელ ხალხს და ტყვეებს ფარულად ეხმარებოდა.

საბოლოოდ ოფიცერი წითელმა არმიამ ტყვედ აიყვანა და 1952 წელს საბჭოთა საპატიმროში დაიღუპა. 2007 წელს პოლონეთის პრეზიდენტმა ლეხ კაჩინსკიმ იგი Polonia Restituta-ს ორდენის მეთაურის ჯვრით დააჯილდოვა.

5. ვლადისლავ შპილმანი გარდაიცვალა იმ პერიოდში, როცა ფილმი „პიანისტი“ ჯერ კიდევ მომზადების პროცესში იყო

შპილმანი 2000 წელს 88 წლის ასაკში გარდაიცვალა, ფილმის გამოსვლამდე 2 წლით ადრე. ფილმის რეჟისორი რომან პოლანსკიც ჰოლოკოსტგამოვლილი და გადარჩენილი ებრაელია, რომელიც ამჟამად საფრანგეთში ცხოვრობს. შპილმანის მსგავსად, ისიც პოლონეთში გაიზარდა. „პიანისტის“ გადაღებისას პოლანსკი კრაკოვში შეხვდა კაცს, რომელიც რეჟისორის ოჯახს ომში გადარჩენაში დაეხმარა.

6. შპილმანმა ავტობიოგრაფია მეორე მსოფლიო ომის დასრულებიდან მალევე დაწერა, თუმცა საბჭოთა ცენზურამ აკრძალა

მოგონებების წიგნი ავტორმა 1946 წელს დაწერა, თუმცა იმის გამო, რომ იმ პერიოდში პოლონეთი საბჭოთა კავშირს ჰქონდა აღებული, აიკრძალა და ხელახლა მხოლოდ 1997 წელს გამოიცა. აკრძალვის მიზეზი იყო წიგნში მოთხრობილი მოვლენების იმგვარი აღწერა, რომელიც საბჭოთა ხელისუფლებისეულ ინტერპრეტაციას არათუ ემთხვეოდა, არამედ ეწინააღმდეგებოდა კიდეც.

7. გეტოში მცხოვრები პატარა ბიჭის როლს ვლადისლავ შპილმანის რეალური შვილიშვილი დენიელ შპილმანი ასრულებს

„პიანისტში“ ნაჩვენებია ებრაელების უმძიმესი ყოფა გეტოში, სადაც პატარა ებრაელი ბიჭუნებიც ცხოვრობენ. დენიელ შპილმანი სწორედ ერთ-ერთი მათგანის როლს ასრულებს.

8. შპილმანის როლის შესასრულებლად მსახიობმა ედრიენ ბროდიმ გაყიდა თავისი ავტომობილი, აღარ უყურებდა ტელევიზორს და სახლიდანაც კი წავიდა

კარიერაში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი როლის შესასრულებლად ედრიენ ბროდიმ წონაში 15 კილოგრამამდე დაიკლო, რისთვისაც კვირების განმავლობაში მკაცრ დიეტას იცავდა. ასევე, მან სპეციალურად ფილმისთვის ისწავლა ფორტეპიანოზე დაკვრა. 29 წლის ასაკში კი იყო პირველი, ვინც ამ ასაკში საუკეთესო მსახიობი კაცის როლისთვის ოსკარი მიიღო.

9. ამსტერდამში „პიანისტის“ პრემიერიდან მიღებული შემოსავალი ანა ფრანკის სახლს გადაეცა

10. „პიანისტი“ BBC-მ 21-ე საუკუნის 100 საუკეთესო ფილმში შეიყვანა