"მამასთან ბავშვობიდან დიდი სიახლოვე მქონდა, ავად რომ ვიყავი, ნემსი მას უნდა გაეკეთებინა... სამშობიაროშიც კი რომ მივდიოდი, ხელს არ ვუშვებდი..." - რას ჰყვება თემურ ჩხეიძის ქალიშვილი მამაზე?
2022 წელს, ქვეყანამ, ხელოვნებამ, თეატრალურმა საზოგადოებამ, ოჯახმა დიდი ადამიანი და დიდი რეჟისორი თემურ ჩხეიძე დაკარგა. რთულია მათი დიდი ოჯახისთვის მთავარი წევრის გარეშე ცხოვრება და იმასთან შეგუება, რომ თემური აღარ არის...
Ambebi.ge რეჟისორის უმცროს შვილს, დეა ჩხეიძეს დაუკავშირდა. დეა ინტერვიუზე კი დაგვთანხმდა, თუმცა გაუკვირდა, - რატომ მე, მე ხომ ჩვენი ოჯახის ყველაზე არაპოპულარული წევრი ვარო?..
"პირველ რიგში, ვარ ნანი ჩიქვინიძის და თემურ ჩხეიძის შვილი, მყავს სამი შვილი და ამ ყველაფრით ძალიან ვამაყობ", - გვეუბნება დეა ჩხეიძე. ის ხელოვნებას არ გაჰყოლია, უცხო ენების ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ "ჯიპაში“ სახელმწიფო ადმინისტრაციის მასტერის პროგრამა დაამთავრა, მერე პროექტის მენეჯმენტი შეისწავლა. "სულ ვსწავლობ, სახლში მეუბნებიან - როდემდე შეიძლება სწავლაო? მაგრამ მუდმივად რაღაცას ვეძებ. 2002 წლიდან ერთ-ერთ მსხვილ კომპანიაში ვმუშაობ და ვარ ბიზნეს-სერვისების მენეჯერი. ძალიან საინტერესო სფერო და საქმე მაქვს“, - აღნიშნავს ჩვენი რესპონდენტი.
- არასდროს გიფიქრიათ ხელოვნების მიმართულებით წასულიყავით, თუნდაც იმის გამო, რომ ოჯახის ტრადიცია გაგეგრძელებინათ?
- ალბათ, ამაზე ბავშვობაში ბევრს უფიქრია და მათ შორის, მეც. ძალიან პატარა ასაკიდან დავდიოდი თეატრში, ვესწრებოდი სპექტაკლებს, სცენაზეც მითამაშია, მაგრამ უფრო ბალეტისკენ ვიხრებოდი. მამიდაჩემის, მაკა მახარაძის გავლენით, ვგიჟდებოდი, ისე მომწონდა. დავდიოდი კიდეც ბალეტზე და ქორეოგრაფიულ სასწავლებელში მინდოდა გადასვლა, მაგრამ ჯანმრთელობის პრობლემის გამო, პლევრიტი დამემართა, ამ მიმართულებით ვერაფერი გავაკეთე. ოცნება ოცნებად დარჩა. მერე უკვე თანამედროვე ბალეტი მომწონდა, თუმცა ჩემს ბავშვობაში დიდად განვითარებული არ იყო. დღეს რომ იმ ასაკში ვიყო, მაგ მიმართულებას აუცილებლად გავყვებოდი...
თბილისში სამოქალაქო ომი რომ იყო, ამერიკაში ვსწავლობდი. რომ ჩამოვედი, აქ ყველაფერი დაშლილი და არეული იყო. ბევრი არც მიფიქრია, უცხო ენების ინსტიტუტში გავაგრძელე სწავლა.
თავიდან საქმიანობა ჟურნალისტიკით დავიწყე, "ჯორჯიან თაიმსში“ ვმუშაობდი, ვაკეთებდი სიუჟეტებს, ვთარგმნიდი, "პირველ არხზე“ გადაცემა "დღეშიც“ ვიყავი...
- მშობლებმა არ გირჩიეს მსახიობობა?
- ჩემს მშობლებზე უფრო ლიბერალი მშობლები, იმ დროს კი არა, ახალაც ცოტა მეგულება. ისე, დღეს უკვე ბევრი მშობელია ასეთი და ბავშვებთან სხვა მიდგომა აქვთ. მაშინ ასე იშვიათად ხდებოდა, მშობელი შვილს რასაც ეტყოდა, ის უნდა გაეკეთებინა. ეს იმ დროის სენი იყო.
ჩემი ცხოვრების ყველა ეტაპზე დედ-მამა ითვალისწინებდა ჩემს აზრს. მათგან არანაირი დირექტივა არ მქონია. ისე, საახლობლოშიც იყვნენ ასეთი მშობლები, რომლებიც მხოლოდ რჩევის სახით შემოიფარგლებოდნენ. ამის გარდა, თემური და ნანი თავის საქმის პროფესიონალები, ალბათ, ხვდებოდნენ, რომ სამსახიობო მონაცემით არ გამოვირჩეოდი, ამიტომაც არ უთქვამთ, რომ ხომ არ წახვალ ამ გზითო. მედიკოს, ბებიაჩემს კი უნდოდა, რომ ყველა მისი შვილიშვილი მსახიობი ყოფილიყო.
- საოცარი ბებია გყავდათ, რომელიც თქვენი დიდი სახელოვნებო ოჯახის მთავარი ადამიანი იყო...
- კი, ბებია დიდი არტისტი იყო და თან ყველაფერს ასწრებდა... ხანდახან რომ დავიწუწუნებ დავიღალე-მეთქი, მედიკო მახსენდება და მერიდება. მასთან 16-17 წლის ასაკში დავმეგობრდი. ერთად მოგვიწია პეტერბურგში თემურთან ყოფნა. საოცარი 2 თვე გავატარეთ... რაც მთავარია, მომიყვა მთელი თავისი ცხოვრების ისტორია. ის 2 თვე იყო შთამბეჭდავი და ბევრისმომცემი. ადრე თუ მისი შვილიშვილი ვიყავი, მერე უკვე მეგობარი გავხდი.
- მოკლედ, გაგიმართლათ, რომ მედეა ჩახავას დიდ ოჯახში დაიბადეთ...
- კი... მედიკო ჩვენი დიდი ოჯახის ბურჯი იყო. ყველანაირი დღესასწაული მასთან ეწყობოდა. ბავშვობაში ისე ველოდებოდით ხოლმე ამ თავყრილობებს. ყველას გვკრებდა. რომელიმეს დაბადების დღე რომ ახლოვდებოდა, წინასწარ რეკავდა, გვახსენებდა, რომ არ დაგვიწყებოდა. მე მისი მე-5 შვილიშვილი გოგო ვიყავი, ჩემამდე არცერთს ერქვა მედეა. ბებიაჩემმა - ნანის დედამ (საუკეთესო მძახლები იყვნენ, ერთმანეთი უყვარდათ) თქვა, - მედეა ასეთი საოცარი ქალია და როგორ არ იმსახურებს ერთ მის შვილიშვილს მაინც მისი სახელი ერქვასო...
სხვათა შორის, თემურს სახელი მედეა დიდად არ უყვარდა, ალბათ "მედეას“ ტრაგედიიდან გამომდინარე. მაგრამ დედა ძალიან უყვარდა და ამიტომაც მედეა დამარქვა, თუმცა მედეას არასდროს მეძახდნენ. ვიყავი დეა ან დეიკო. სახელით ხომ მაინც დავემსგავსე-მეთქი, - ვამბობდი. მერე სამი შვილი გავაჩინე და ზუსტად მედიკოსავით - ბიჭი, გოგო, ბიჭი. კიდევ მასავით შემწყნარებელი ვარ, წყენას გულში დიდად არ ვიტოვებ და ეს მიხარია.
- 2022 წელს თქვენმა დიდმა ოჯახმა დაკარგა მისი მთავარი წევრი - თემურ ჩხეიძე, რაც მართლა დიდი ტკივილია...
- მამას გახსენებაზე ისეთი განცდა მაქვს, თითქოს ყველაფერი მეწვის, თითქოს დენი მარტყამს... ისინი, ვისაც ასეთი ტკივილი განუცდია, მეუბნებიან, რამდენიმე წელიწადში ეს "დენის დარტყმა“ გაივლის, მაგრამ სხვა დანარჩენი რჩება, ამ ტკივილს დრო არ კურნავსო. დარწმუნებული ვარ, რომ ასეა.
თემურის გარეშე ყოფნა ჩვენს ოჯახს ძალიან უჭირს. ნანი ძლიერი ქალია, მაგრამ დრო და დრო ისიც ვერ უმკლავდება ტკივილს, უცებ ისე დაღონდება, ფიქრებით სადღაც მიდის, ზუსტად ვიცი, რასაც განიცდის...
თემურს გამორჩეული ურთიერთობა ჰქონდა ყველასთან, ისეთი, რომ თითოეული მიიჩნევდა, რომ ყველაზე გამორჩეული ურთიერთობა სწორედ მასთან ჰქონდა. ამიტომ ყველას თავისი გამორჩეული თემური ჰყავდა. მათი სახით რამდენი პატივსაცემი ადამიანი მყავს გარშემო და ღმერთს უდიდესი მადლობა ამისთვის. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ ის ცოცხალი აღარ არის, ცოცხალი რომ იყოს, მეტყოდა - რა არის მამაზე ასეთი ლაპარაკიო?!. ის საუკეთესო თვისებებით გამოირჩეოდა და ასეთი ადამიანი ჯერ სხვა არ შემხვედრია... რაც გარდაიცვალა, ბევრ დეტალს ვაანალიზებ, უამრავი რამ მახსენდება, რასაც აქამდე არ ვაკვირდებოდი. სულ ვფიქრობ, რანაირად ახერხებდა, რომ ყველაფერს, მის ნებისმიერ ქმედებას ასე აანალიზებდა... ცხადია, ბუნებით იყო კარგი ადამიანი, მაგრამ ცხოვრებაში ხომ ყველაფერი ხდება, ჩვენც ვიცვლებით... მაგრამ მამამ თავის თავზე იმდენი იმუშავა, რომ შეძლო უარყოფითი ემოციები მკვეთრად არასდროს გამოეხატა. ვისურვებდი, ასეთი სიბრძნე ჩემს შვილებს გაჰყვეთ ცხოვრებაში.
რაც შეეხება თემურის პროფესიულ მხარეს, გარდა იმისა, რომ როგორც მამა დამაკლდა, ყველა სპექტაკლზე, სადაც მისი გარდაცვალების მერე ვყოფილვარ, პირველი რეაქცია, მით უმეტეს, თუ მომწონებია, არის ასეთი, ახლა თემურს დავურეკავ ან მასთან ავალ და დაველაპარაკები - მეთქი. ამის გაფიქრება და მაშინვე "დენი მარტყამს", ძალიან მტკივა იმის გაცნობიერება, რომ თემურის ახალ სპექტაკლს ვეღარ ვნახავ.
გულს მიჩუყებს ის, რომ მისი სტუდენტები აქტიურად გვეკონტაქტებიან, სულ გვწერენ, გვეფერებიან, სპექტაკლებზე გვეპატიჟებიან. ამ ყველაფრით გრძელდება ადამიანის სიცოცხლე, ალბათ. მე პირადად ვგრძნობ თემურის სტუდენტების ამ სიყვარულს და სითბოს. ვიცოდი, ვინ იყო თემური, მაგრამ მაინც მამა და შინაური გახლდათ და რაღაცებს იმდენად ვერ აღიქვამდი თითქოს... მისი გარდაცვალების შემდეგ, მართლა შოკში ვიყავი, ადამიანებისთვის რამხელა სითბო დაუტოვებია. ეს ნიჭია.
- ისიც მნიშვნელოვანია, რომ ქართულ პოლიტიკაში არასდროს ჩარეულა, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მას ჩვენი ქვეყნის მდგომარეობა არ აწუხებდა.
- ქვეყნის ბედი აწუხებდა კი არა, ძალიან აწუხებდა, არანორმალურად ნერვიულობდა, მე ვიყავი ხშირად ამის შემსწრე. ბევრი ტკივილიც მიუღია, ამ მიმართულებით ვიღაცები ცუდად შეხებიან. რთულია დაუმსახურებლად მოისმინო რაღაც ბრალდება, მაგრამ იმ მომენტებშიც ისევ ანალიზისკენ მიდიოდა, სულ სვამდა კითხვას, - მოიცა, კაცო, ეს რომ ამას ამბობს, ამის უკან ხომ რაღაც დგას, ხომ არ შეიძლება, ასე უცებ აიღოს და ასე თქვას. იქნებ მასაც რამე აწუხებსო? როცა ამას ვისმენდი, ვეუბნებოდი, - კარგი, რას ამბობ, მამა, ხომ დაგაბრალა, როგორ ამართლებ-მეთქი?! თემურისგან ასეთი საქციელი ყოველთვის გამაოგნებელი იყო. არ მახსოვს მისგან ვინმეს კრიტიკა, ლანძღვა... მხოლოდ ერთს ამბობდა, - იმის მეშინია, რომ დადგეს დრო და ჩემს პროფესიაში არავის დავჭირდეო... ამას ნამდვილად მიაღწია, ისეთ დროს წავიდა, როცა საოცრად საჭირო იყო.
- ახალი წელი მოდის, ამ დიდ სიხარულს სევდაც ახლავს ხოლმე, როცა საყვარელი ადამიანები გვერდით აღარ არიან...
- ნანი და თემური ცალკე ცხოვრობდნენ, მე - ცალკე, მაგრამ ახალ წელს ერთად ვხვდებოდით. ნანი უფრო ადრე მოდიოდა, თემური - 10 საათისთვის. სხვათა შორის, სანამ ახალი წელი მოვიდოდა, ყოველთვის მოწყენილი იყო, იჯდა თავისთვის და ხმას არ იღებდა. ერთხელ ვუთხარი - მამა, რატომ ხარ მოწყენილი, ახალი წელი მოდის-მეთქი. ამ დროს ყველა ის ადამიანი მახსენდება, ვისთან ერთადაც ამ დღესასწაულებზე ძალიან ბედნიერი ვიყავიო. იმის მერე აღარაფერი მიკითხავს...
ჩემთვის, ახალი წელი, შობა, აღდგომა, თემურის თუ ჩემი დაბადების დღე ისეთ კავშირშია მასთან, რომ ძალიან მიჭირს... ამ ეტაპზე თავს ვაიძულებ, რადგან ბავშვები მყავს, ცხოვრება გრძელდება, ვიქმნი განწყობას... ჩვენს ოჯახურ შეკრებებზეც, ყველა დამეთანხმება, თემურის მოსვლას თითოეული ელოდებოდა, რადგან იქ იწყებოდა ფეიერვერკი, ამბები, იუმორი, ხალისი, სიცილი და კარგი განწყობა... მაკამ, მამიდაჩემმა თქვა სწორად - თემური იყო სინათლე ჩვენს ფანჯრებშიო... მართლაც ასე იყო.
გარდა ამისა, როგორც მამასთან, ბავშვობიდან სულიერი სიახლოვე მქონდა, როცა ავად ვიყავი, ნემსიც მას უნდა გაეკეთებინა, ყველა სირთულისას თემური იყო ჩემ გვერდით და მეც აღარაფრის მეშინოდა. სამშობიაროშიც კი რომ მივდიოდი, ხელს არ ვუშვებდი, ერთმანეთზე დამოკიდებულები ვიყავით.
- შვილები გაგვაცანით?
- ადრე გავთხოვდი, უფროსი შვილი 25 წლის არის, მამას მოსახელეა - თემური ჰქვია, თუკას ვეძახით, ასე ეძახდნენ თემურსაც ბავშვობაში, ანიტა 22 წლისაა, ნიკუშა - 12-ის. ასე რომ, თუკა, ანიტა და ნიკუშა მაღრაძეების დედა ვარ. ამ საახალწლოდ, ჩემს შვილებთან, ოჯახთან, მეგობრებთან ერთად, ჩვენს ქვეყანას მინდა ვუსურვო ბედნიერი, ჯანსაღი წელი, გლობალურად გვქონდეს მშვიდობა და გვეცხოვროს განვითარებულ ქვეყანაში.