კოვიდის სამკურნალო რომელი მედიკამენტები ელიან ავტორიზაციას, რომელია კვლევის ფაზაში და რა მოლოდინი აქვთ მედიკოსებს?
კორონავირუსის ახალი შტამის, "ომიკრონის" გამოჩენის შემდეგ, მსოფლიოს მასშტაბით ინფინიცრებულთა რაოდენობა იზრდება, პარალელურად კი მედიკამენტების უმსხვილესი მწარმოებლები, “ფაიზერი” და “მერკი” კოვიდის სამკურნალო აბების გამოშვებისთვის ემზადებიან. წამლები უკვე არსებობს და ამ ეტაპზე ამერიკის სურსათისა და წამლების ადმინისტრაციისგან (FDA) ავტორიზაციის მინიჭების მოლოდინში არიან.
სპეციალისტები ვარაუდობენ, რომ მალე უნდა დადგეს დრო, როცა ვირუსის სამკურნალო მედიკამენტები აფთიაქებში გაიყიდება და ექიმის დანიშნულების შესაბამისად, ადამიანს სახლში მკურნალობის დროს შეეძლება მათი მიღება.
- PBI-0451
ახლახანს, წამლების კიდევ ერთ მწარმოებელ კომპანია Pardes Biosciences-ში განაცხადეს, რომ კორონავირუსის საწინააღმდეგო მათ მიერ შექმნილი წამალი ეფექტიანია.
"ადრეული კვლევის შედეგების მიხედვით, ანტივირუსული აბი (PBI-0451) მუშაობს, როგორც დამოუკიდებელი სამკურნალო საშუალება, ანუ მას "ბუსტერი" - მეორე მედიკამენტი არ დასჭირდება. ვიმედოვნებთ, რომ 2022 წელს შევძლებთ რაც შეიძლება სწრაფად მუშაობას და მნიშვნელოვანი მონაცემების გამომუშავებას ”, - თქვა კომპანიის განვითარების მთავარმა ოფიცერმა, ბრაიან კერნიმ.
- "რემდესივირი"
ამ დროისთვის FDA- ის მიერ ავტორიცაზია მინიჭებული აქვს კორონავირუსის საწინააღმდეგო მხოლოდ ერთ პრეპარატს., მაგრამ კიდევ ბევრი სხვა ელოდება ავტორიზაციას. მათ ავტორიზაცია მიანიჭეს ანტივირუსულ მედიკამენტს - რემდესივირს, რომელიც 12 წელს ზემოთ კოვიდით დაავადებულებს შეუძლიათ მიიღონ. ეს წამალი ექიმის მიერ უნდა იყოს დანიშნული.
- "მოლნუპირავირი"
"მერკის" პრეზიდენტმა, ლაბორატორიული კვლევების საფუძველზე იმედი გამოთქვა, რომ მოლნუპრავირი "ომიკრონის" წინააღმდეგაც ეფექტიანი იქნება. კომპანია FDA-ისგან ავტორიზაციის მიღების მოლოდინშია. აღსანიშნავია, რომ დიდი ბრიტანეთის მედიკამენტების მარეგულირებელმა კომპანიამ აღიარა და დაუშვა მისი მიღება.
მედიკოსთა თქმით, წამალი მნიშვნელოვნად ამცირებს კორონავირუსის გართულებებს, ჰოსპიტალიზაციისა და გარდაცვალების რისკს.
- "პაქსლოვიდი"
"პაქსლოვიდი" კიდევ ერთი წამალია, რომელზეც მეცნიერები დიდ იმედს ამყარებენ და ელოდებიან, რომ კორონავირუსის პანდემიასთან ბრძოლაში მან გარდამტეხი ცვლილება უნდა შეიტანოს. წამალზე "ფაიზერმა" იმუშავა. ცდების შედეგად დადგინდა, რომ აღნიშნული პრეპარატი კოვიდით დაინფიცირების ადრეულ ფაზაში მიიღება, ის 89%ით ეფექტიანი იქნება დაავადების გამწვავების წინააღმდეგ. "მერკის" წამლის ეფექტიანობა კი ბევრად ნაკლებია და 30%-ს შეადგენს.
"ფაიზერის“ ახალი წამლის მიღების შემდეგ, პაციენტებში გარდაცვალების ფაქტი საერთოდ არ დაფიქსირებულა, რაც შეეხება მათ, ვინც პლაცებოს იღებდა მედიკამენტის ნაცვლად, აქ 12 ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა ვირუსს.
"ფაიზერის წამალი, რომელიც ტაბლეტის სახით იქნება გაყიდვაში, ძველებურ ანტივირუსულ მედიკამენტ - "რიტონავირთან“ ერთად უნდა მიიღონ პაციენტებმა ყოველ 12 საათში ერთხელ მას შემდეგ, რაც მათ პირველადი სიმპტომები გამოუვლინდებათ. თუ ეს მედიკამენტი ავტორიზაციას წარმატებით გაივლის, ის "პაქსლოვიდის“ სახელით გაიყიდება.
- მკვლევრები კოვიდის საკურნალოდ სხვადასხვა მედიკამენტებს სწავლობდნენ და სწავლობენ, მათ შორისაა:
1. ანტივირუსული მედიკამენტები: "ფავიპრავირი" და "მერიმეპოდიბი". "ფავიპრავირი" იაპონიაში "ინფლუენზას" სამკურნალოდ გამოიყენება. იქნება თუ არა ის კოვიდის წინააღმდეგ ეფექტიანი, ამას კვლევა გვიჩვენებს. რაც შეეხება "მერიმეპოდიბს", ის "რემდესივირთან" კომბინაციაში შეისწავლეს, მაგრამ კვლევები არც კი დაუსრულებიათ ბოლომდე, რადგან მეცნიერებს მის ეფექტიანობაში ეჭვი შეეპარათ .
2. დექსამეტაზონი: კორტიკოსტეროიდი დექსამეტაზონი არის ანთების საწინააღმდეგო წამლის ერთ-ერთი სახეობა, რომელსაც მკვლევარები სწავლობენ ორგანოთა დისფუნქციის და ფილტვების დაზიანების სამკურნალოდ ან თავიდან ასაცილებლად. კვლევამ აჩვენა, რომ სიკვდილიანობას 20%-ით ამცირებს ისეთ პაციენტებში, ვისაც დამატებითი ჟანგბადი ესაჭიროებათ. დექსამეტაზონის და სხვა კორტიკოსტეროიდების მიღება საზიანოა, თუ საქმე არ შეეხება კოვიდის მძიმე ინფექციას.
3. ანთების საწინააღმდეგო თერაპია: მკვლევარებმა ბევრი ანთების საწინააღმდეგო მედიკამენტი შეისწავლეს და კიდევ აგრძელებენ კვლევებს, რათა რამოდენიმე ორგანოს დისფუნქცია და ფილტვების დაზიანება, რომლებიც ინფექციისგან გამოწვეულ ანთებას ახასიათებს - თავიდან აიცილონ.
4. იმუნურზე დაფუძნებული თერაპია: მკვლევარები სწავლობენ აღმდგენი პლაზმის სახელით ცნობილ იმუნურ თერაპიას. FDA-მ გადაუდებელ სიტუაციებში მედიკოსებს იმის უფლება დართო, რომ აღმდგენი პლაზმური თერაპია გამოიყენონ კოვიდის სამკურნალოდ. აღმდგენი პლაზმა წარმოადგენს სისხლს, რომელიც ჩაბარებული აქვთ კოვიდ-გადატანილ ადამიანებს, რომლებსაც დიდი რაოდენობით ანტისხეულები გააჩნიათ. ასეთი სისხლის გადასხმა შეიძლება ჩატარდეს ისეთ პაციენტებში, რომლებიც ავადმყოფობის ადრეულ ეტაპზე იმყოფებიან ან შესუსტებული იმუნური სისტემა აქვთ.
5. ჰიდროქსიქლორინი და ქლოროქინი: ეს ორივე მედიკამენტი მალარიის სამკურნალოდ გამოიყენება. FDA-მ კოვიდის პანდემიის დროს ავტორიზაცია მიანიჭა ამ მედიკამენტებს სასწრაფო შემთხვევებში გამოსაყენებლად, მაგრამ თავისივე თანხმობა გააუქმა მას შემდეგ, რაც კვლევამ აჩვენა, რომ კოვიდის სამკურნალოდ ეს წამლები არაეფექტიანია. ისინი გულის სერიოზულ პრობლემებს იწვევენ.
8 დეკემბერს, აშშ-ს სურსათისა და წამლების ადმინისტრაციამ გასცა გადაუდებელი გამოყენების ავტორიზაცია (EUA) “AstraZeneca"-ს “Evusheld”-ზე COVID-19-ის პრევენციისთვის 12 წლის და უფროსი ასაკის, სულ მცირე 40 კილოგრამის წონის ადამიანებში. პროდუქტი ნებადართულია მხოლოდ იმ პირებისთვის, რომლებიც ამჟამად არ არიან ინფიცირებულები SARS-CoV-2 ვირუსით და რომლებსაც ბოლო დროს არ ჰქონიათ კონტაქტი SARS-CoV-2-ით ინფიცირებულთან. ავტორიზაცია ასევე მოითხოვს, რომ პირებს ჰქონდეთ: ზომიერი ან მძიმედ დაქვეითებული იმუნური სისტემა სამედიცინო მდგომარეობის გამო ან იმუნოსუპრესიული მედიკამენტების ან მკურნალობის გამო და შესაძლოა არ ჰქონდეს ადეკვატური იმუნური რეაქცია COVID-19 ვაქცინაციაზე.
არ სცადოთ ზემოთ ჩამოთვლილი მედიკამენტები რეცეპტის გარეშე და თქვენი ექიმის თანხმობის გარეშე, მაშინაც კი, თუ გსმენიათ, რომ ისინი ეფექტიაია კოვიდის წინააღმდეგ. ამ წამლებს შეიძლება ჰქონდეს სერიოზული გვერდითი მოვლენები. ისინი განკუთვნილია მძიმე ავადმყოფებისთვის და ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ მყოფი ადამიანებისთვის.
მოამზადა ანა სიბოშვილმა