87 წლის ასაკ­ში ჟურ­ნა­ლის­ტი და ტე­ლე­წამ­ყვა­ნი ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე გარ­და­იც­ვა­ლა!

"ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­ლე­ვი­ზი­ის სა­ხედ დარ­ჩე­ბა მა­რად. ის ლე­გენ­დაა! “ - ვფიქ­რობ, ყვე­ლა და­ე­თან­ხმე­ბა სტუ­დენ­ტო­ბის დრო­ინ­დე­ლი მე­გობ­რის, ჩვე­ნი ტე­ლე­ვი­ზი­ის დიდი რა­ჟი­სო­რის, ზე­ნონ კა­ცი­ას მიერ ჯუ­ლი­ე­ტას ღვაწ­ლის ასეთ შე­ფა­სე­ბა­სო, - წერს თა­ვის ფე­ის­ბუკ-გვერ­დზე სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­ლე­ვი­ზი­ი­სა და რა­დი­ოს (ახ­ლან­დე­ლი "სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი მა­უ­წყებ­ლის“) ჟურ­ნა­ლის­ტი და წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში მისი სა­ინ­ფორ­მა­ციო რე­დაქ­ცი­ის მთა­ვა­რი რე­დაქ­ტო­რი, ერთხანს კი ტე­ლე­ვი­ზი­ის ხელ­მძღვა­ნე­ლი ვახ­ტანგ-გოჩა ხუნ­და­ძე.

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ძა­ლი­ან ბევ­რი წე­ლია, რაც ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე არა­ვის უნა­ხავს ეკ­რან­ზე, ტე­ლე­ვი­ზი­ის მარ­თლაც ლე­გენ­დად ქცე­უ­ლი, ამ უნი­ჭი­ე­რე­სი ქალ­ბა­ტო­ნის გარ­დაც­ვა­ლე­ბამ ყვე­ლას დას­წყვი­ტა გული.

მას მეც ვიც­ნობ­დი, რად­გან წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვმუ­შა­ობ­დი რა­დი­ოს პირ­ველ არხზე. ამ­გვა­რი ადა­მი­ა­ნი ძნე­ლად თუ მო­ი­ძებ­ნე­ბო­და - გა­რეგ­ნუ­ლად თუ სუ­ლი­ე­რად მუ­დამ ახალ­გაზ­რდა და შე­უ­პო­ვა­რი. რამ­დენ­ჯერ მი­ფიქ­რია, ნე­ტავ, რამ­დე­ნი წლის არის-მეთ­ქი? რამ­დე­ნი­საც უნდა ყო­ფი­ლი­ყო - ამ ადა­მი­ანს წლე­ბი, თით­ქოს, არ ემა­ტე­ბო­და!

ხან­გრძლი­ვად მი­სა­უბ­რია მას­თან და ბევ­რი რა­მეც მო­უ­ყო­ლია ჩემ­თვის. უნი­ვერ­სა­ლუ­რი ადა­მი­ა­ნი იყო - ბავ­შვო­ბი­დან მუ­დამ სცე­ნა­ზე იდგა, მუ­დამ მიკრო­ფო­ნით, მუ­დამ სა­დღაც იღებ­დნენ. პი­ო­ნერ­თა, ახ­ლან­დელ მოს­წავ­ლე-ახალ­გაზ­რდო­ბის სა­სახ­ლე­ში ცეკ­ვავ­და, მო­ნა­წი­ლე­ობ­და პო­ე­ზი­ის სა­ღა­მო­ებ­ში, ოლიმ­პი­ა­დებ­ში, სა­ქარ­თვე­ლოს რა­დი­ოს სა­ბავ­შვო რე­დაქ­ცი­ის გა­და­ცე­მის - "პი­ო­ნერ­თა და­ფი­ო­ნის“ მუდ­მი­ვი წამ­ყვა­ნი იყო და ტკბი­ლად იხ­სე­ნებ­და იმ დღე­ებს, ყო­ველ კვი­რას რა­დი­ო­ე­თე­რით რო­გორ ესალ­მე­ბო­და ბავ­შვებს...

წარ­მო­იდ­გენ­დით, რომ მისი პირ­ვე­ლი, ძი­რი­თა­დი სპე­ცი­ა­ლო­ბა არ­ქი­ტექ­ტუ­რა იყო, პო­ლი­ტექ­ნი­კუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის (დღეს ტექ­ნი­კუ­რი უნი­ვერ­სი­ტე­ტი) არ­ქი­ტექ­ტუ­რის ფა­კულ­ტეტ­ზე სწავ­ლობ­და და ას­პი­რან­ტუ­რაც ამ გან­ხრით და­ამ­თავ­რა, მაგ­რამ... თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტშიც (დღეს თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­ტე­ტი) ჩა­ა­ბა­რა... გე­ნი­ა­ლუ­რი მსა­ხი­ო­ბის - სერ­გო ზა­ქა­რი­ა­ძის რჩე­ვით. თურ­მე, ბა­ტო­ნი სერ­გო მას მე­ტყვე­ლე­ბას ას­წავ­ლი­და პი­ო­ნერ­თა სა­სახ­ლე­ში, სა­დაც ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო სა­ღა­მო­ებს აწყობ­დნენ. ერთხე­ლაც ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე მოს­კოვ­ში, ქარ­თუ­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბის დე­კა­და­ზე მი­ემ­გზავ­რე­ბო­და, წამ­ყვა­ნი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო და წას­ვლის წინ მის­თვის სერ­გო ზა­ქა­რი­ა­ძეს უთ­ქვამს: სულ სცე­ნა­ზე ხარ, ამ­დე­ნი ღო­ნის­ძი­ე­ბა მიგ­ყავს, ამი­ტომ აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, თე­ატ­რა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბაც მი­ი­ღოო. რაკი პე­და­გოგს პრო­ფე­სი­უ­ლი გა­ნათ­ლე­ბის მი­ღე­ბა სა­ჭი­როდ მი­აჩ­ნდა, მის რჩე­ვას გვერ­დი ვერ აუ­ა­რა და პო­ლი­ტექ­ნი­კუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის პა­რა­ლე­ლუ­რად, სწავ­ლას თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტის სამ­სა­ხი­ო­ბო ფა­კულ­ტეტ­ზეც შე­უდ­გა. მერე სი­ა­მა­ყით იხ­სე­ნებ­და, ბა­ტონ­მა სერ­გომ არა­ერ­თხელ მო­მან­დო თე­ატ­რში თა­ვი­სი შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი სა­ღა­მოს წაყ­ვა­ნაო.

თე­ატ­რა­ლუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ, ორ წე­ლი­წადს მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლის თე­ატ­რშიც იმუ­შა­ვა, მაგ­რამ მა­ინც ტე­ლე­ვი­ზი­ამ გა­დას­ძლია. ამ­ბობ­და, - მი­უ­ხე­და­ვად ასე­თი არ­ჩევ­ნი­სა, თე­ატრმა, კი­ნომ და არ­ქი­ტექ­ტუ­რამ ჩემი ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბა მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გა­ნა­პი­რო­ბა, ამას­თა­ნა­ვე, რა თქმა უნდა, სის­ტე­მა­ტუ­რად მიმ­ყავ­და რე­პორ­ტა­ჟე­ბი ქარ­ხნე­ბი­დან, ფაბ­რი­კე­ბი­დან, სა­კოლ­მე­ურ­ნეო მინ­დვ­რე­ბი­დან და სა­ზღვარ­გა­რე­თი­და­ნო.

კი­ნო­ში რამ­დენ­ჯერ­მე გა­და­ი­ღეს, მაგ­რამ პირ­ვე­ლი გა­და­ღე­ბა მის­თვის მა­ინც ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყო. მა­შინ თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტშიც სწავ­ლობ­და და უკვე ტე­ლე­ვი­ზი­ა­შიც მუ­შა­ობ­და. სა­ო­ცა­რი დამ­თხვე­ვაა - სა­ქარ­თვე­ლოს ფილ­მოგ­რა­ფი­ას სა­ხა­ლი­სო სა­ა­ხალ­წლო-თოვ­ლი­ა­ნი სულ რამ­დე­ნი­მე ფილ­მი აქვს არ­ქივ­ში და ერთ-ერთი სწო­რედ მისი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბი­თაა, მის­თვის პირ­ვე­ლი ფილ­მი - შოთა მა­ნა­გა­ძის "ყვა­ვი­ლი თოვ­ლზე“...

და მარ­თა­ლია, ახლა თბი­ლის­ში არ თოვს და თოვლში ამო­სუ­ლი ყვა­ვი­ლიც ვერ გაჰ­ყვე­ბა უკა­ნას­კნელ გზა­ზე, მაგ­რამ დრო კი სწო­რედ ისაა - ზამ­თა­რი, ბა­კუ­რი­ან­ში თოვ­ლით და, ალ­ბათ, თხი­ლა­მუ­რე­ბი­თაც... გა­და­ღე­ბაც, ხომ, ძი­რი­თა­დად ბა­კუ­რი­ან­ში მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და. ტყუ­ი­ლად არ ვთქვი, უნი­ვერ­სა­ლუ­რი ადა­მი­ა­ნი იყო-მეთ­ქი - ყვე­ლა­ფე­რი გა­მოს­დი­ო­და, თა­ნაც შე­სა­ნიშ­ნა­ვად. თხი­ლა­მუ­რე­ბით სრი­ა­ლი შე­ეძ­ლო და შოთა მა­ნა­გა­ძეს სთხო­ვა, სა­შუ­ა­ლე­ბა მო­მე­ცით, ძი­რი­თა­დად მე ვიდ­გე თხი­ლა­მუ­რებ­ზე, დუბ­ლი­ორ­მა კი შორი კად­რე­ბის გა­და­ღე­ბი­სას შემ­ცვა­ლო­სო. თა­ვი­სი მა­ინც გა­ი­ტა­ნა და, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ რე­ჟი­სო­რი ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბო­და, ეში­ნო­და, არ წაქ­ცე­უ­ლი­ყო და რამე არ მო­ე­წია, სა­ბო­ლო­ოდ მარ­თლაც შორი კად­რე­ბის გა­და­ღე­ბი­სას სცვლი­და დუბ­ლი­ო­რი...

შემ­დე­გი ფილ­მი იყო "პაპა გი­გია“. გული სწყდე­ბო­და, რა­ტომ­ღაც ამ ფილ­მს არ უჩ­ვე­ნე­ბე­ნო. იქ ას­რუ­ლებ­და სოფ­ლე­ლი გო­გოს, თი­ნი­ას როლს, ჰყავ­და დე­დი­ნაც­ვა­ლი და სიმ­ღერ-სიმ­ღერ და­დი­ო­და ფი­ჩხის მო­საგ­რო­ვებ­ლად. ფილმში, თურ­მე, თვი­თონ მღე­რო­და და, ალ­ბათ, ამი­ტომ კი­დევ უფრო ეძ­ვირ­ფა­სე­ბო­და­ეს ფილ­მი.

მე­რაბ ჯა­ლი­აშ­ვილს სა­ტე­ლე­ვი­ზიო ფილმ "მზე ჭი­ქა­შიც“ გა­და­უ­ღია. მო­ნა­წი­ლე­ობ­და ფილმში "თო­ჯი­ნე­ბი იცი­ნი­ან“... მაგ­რამ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად სა­სი­ა­მოვ­ნოდ მა­ინც "არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი გა­მო­ფე­ნის“ გა­და­ღე­ბას იხ­სე­ნებ­და: აგუ­ლი ერის­თა­ვის თინა, კლა­სის შეკ­რე­ბის კად­რე­ბის ღა­მის გა­და­ღე­ბე­ბი, არა­ერ­თი შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ადა­მი­ა­ნი და, რაც მთა­ვა­რია, "ლორ­თქია“ - აწ გარ­დაც­ვლი­ლი გუ­რამ ლორ­თქი­ფა­ნი­ძე, რო­მელ­თან ერ­თა­დაც სე­რი­ო­ზუ­ლი სა­ხით ვე­რა­ვინ ჩერ­დე­ბო­და.

ყველ­გან წარ­მა­ტე­ბას აღ­წევ­და, თით­ქოს, მის წინ ყვე­ლა კარი იღე­ბო­და, მაგ­რამ... მისი არ­ჩე­ვა­ნი მა­ინც ტე­ლე­ვი­ზია იყო. ერთხელ ვკი­თხე, რა­ტომ მა­ინ­ცდა­მა­ინც ტე­ლე­ვი­ზია-მეთ­ქი? იცით რა მი­პა­სუ­ხა? - მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ძა­ლი­ან მიყ­ვარს არ­ქი­ტექ­ტუ­რა და შე­უ­და­რე­ბელ პრო­ფე­სი­ად მი­მაჩ­ნია; რა თქმა უნდა, მიყ­ვარს თე­ატ­რი; არ­ქი­ტექ­ტუ­რა, სახ­ვი­თი, თე­ატ­რა­ლუ­რი, კინო, სა­ერ­თოდ, ხე­ლოვ­ნე­ბა და ჟურ­ნა­ლის­ტი­კა - ეს ყო­ვე­ლი­ვე ერ­თად ძალ­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო შე­მოქ­მე­დე­ბით სფე­როს ქმნის, მაგ­რამ ყვე­ლა­ფე­რი მო­ი­თხოვს პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა­სა და შრო­მას, რის გა­რე­შეც წარ­მა­ტე­ბას ვერ მი­აღ­წევ. ეს აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა გა­ათ­ვით­ცნო­ბი­ე­როს ამა თუ იმ პრო­ფე­სი­ის ახალ­გაზ­რდამ. და კი­დევ ერთი რამ - ყო­ველ­თვის მივ­ყვე­ბი დღე­ვან­დე­ლო­ბას, რომ­ლის ყო­ველ წუთს მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს! ტე­ლე­ვი­ზია კი ხალ­ხთან პირ­და­პი­რი და უშუ­ა­ლო ურ­თი­ერ­თო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა და შე­საძ­ლოა, სწო­რედ ამან გა­ნა­პი­რო­ბა ჩემი არ­ჩე­ვა­ნი, რომ ყო­ველ­თვის, პირ­ვე­ლი დღი­დან პირ­და­პირ ეთერ­ში ვე­სა­უბ­რე­ბო­დი მა­ყუ­რე­ბელს... რა თქმა უნდა, მო­კარ­ნა­ხის გა­რე­შე, რად­გან არა­ერ­თხელ მით­ქვამს, რომ მო­კარ­ნა­ხე ტექ­სტის ფარ­დაა ჩემ­სა და მა­ყუ­რე­ბელს შო­რი­სო.

მარ­თლაც სა­ო­ცა­რი ქალ­ბა­ტო­ნი იყო - ტე­ლე­ვი­ზი­ის ერ­თა­დერ­თი დიქ­ტო­რი, რო­მე­ლიც ერთი წა­კი­თხვით იმახ­სოვ­რებ­და ტექ­სტებს და წა­უ­ფორ­ხი­ლებ­ლად ამ­ბობ­და ზე­პი­რად!

მისი შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი პა­უ­ზა 2004 წლი­დან და­ი­წყო ანუ მას შემ­დეგ, რაც ტე­ლე­ვი­ზი­ა­ში, მი­სი­ვე სი­ტყვე­ბით რომ ვთქვათ, "რე­ფორ­მა-გა­ნახ­ლე­ბა თუ გა­ნახ­ლე­ბა პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზ­მი­სა და მა­ღალ ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­თა ნგრე­ვის სა­ფუძ­ველ­ზე“ და­ი­წყეს და იგი სამ­სა­ხუ­რი­დან გა­მო­უშ­ვეს. იქი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­სა­მარ­თლო­ში სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბის­თვის იბ­რძო­და, რად­გან დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი იყო, რომ იუ­რი­დი­უ­ლად, მო­რა­ლუ­რად და ფაქ­ტობ­რი­ვად, ყვე­ლა­ფე­რი უსა­მარ­თლოდ მოხ­და. ამ­ჯე­რად კი­დევ ერთ სფე­რო­ში აღ­მო­აჩ­ნდა უდი­დე­სი ნიჭი და უნა­რი - შე­სა­ნიშ­ნა­ვად შე­ის­წავ­ლა კა­ნო­ნე­ბი, ლა­მის, პრო­ფე­სი­ო­ნალ იუ­რის­ტა­დაც იქცა და სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სებ­ზე ად­ვო­კა­ტო­ბაც შე­ი­თავ­სა - სა­კუ­თარ ინ­ტე­რე­სებს თა­ვად­ვე იცავ­და. ხში­რად ამ­ბობ­და, - ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ფე­სი­აა იუ­რის­ტო­ბა, მით უმე­ტეს, რო­დე­საც ად­ვო­კა­ტის - სა­კუ­თა­რი თუ სხვი­სი ინ­ტე­რე­სე­ბის დამ­ცვე­ლის რან­გში გა­მო­დი­ხარ, მაგ­რამ ამ სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სებ­ზე ისე­თი შეგ­რძნე­ბა მე­უფ­ლე­ბა, რომ ყვე­ლა­ფე­რი კარ­გად იცი­ან, მაგ­რამ კა­ნო­ნი და­პა­ტიმ­რე­ბუ­ლი­აო...

და კი­დევ, ეპი­ლო­გად - არას­დროს და­მა­ვი­წყდე­ბა მისი სი­ტყვე­ბი: - რო­დე­საც პი­როვ­ნე­ბა­ზე რა­მის თქმას აპი­რებთ, უპირ­ვე­ლე­სად, მის სა­ხელს, გვარ­სა და საქ­მი­ა­ნო­ბას გა­ი­აზ­რებთ. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რად­გან შე­მოქ­მე­დე­ბი­სა და ტე­ლე­ვი­ზი­ის გა­რე­შე სა­კუ­თა­რი თავი ვერ წარ­მო­მიდ­გე­ნია, ვი­სურ­ვებ­დი, რომ ამის გა­რე­შე არც სხვამ წარ­მო­მიდ­გი­ნო­სო!

სი­ნამ­დვი­ლე­შიც ხომ ასეა - ვიდ­რე ამ­ქვეყ­ნად სა­ქარ­თვე­ლოს ეს ორი სფე­რო იარ­სე­ბებს და მისი ის­ტო­რი­ის წამ­კი­თხა­ვი ერთი კაცი მა­ინც იქ­ნე­ბა, ვერც ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძის გა­რე­შე წარ­მო­იდ­გენს ვინ­მე იმ ორს - შე­მოქ­მე­დე­ბა­სა და ტე­ლე­ვი­ზი­ას, იმ ქვეყ­ნად კი - უფალ­მა და­უმ­კვიდ­როს მას სა­მუ­და­მო სა­სუ­ფე­ვე­ლი.

• ცნო­ბის­თვის: ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე 1961-1962 წლებ­ში იყო კოტე მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის სა­ხელ­მწი­ფო თე­ატ­რის მსა­ხი­ო­ბი, სა­დაც რამ­დე­ნი­მე როლი გა­ნა­სა­ხი­ე­რა. გა­და­ღე­ბუ­ლია კი­ნო­ფილ­მებ­ში: "ყვა­ვი­ლი თოვ­ლზე", "თო­ჯი­ნე­ბი იცი­ნი­ან", "პაპა გი­გია", "არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი გა­მო­ფე­ნა" და ტე­ლე­ფილმში "მზე ჭი­ქა­ში".
• 1958 წლი­დან ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე ტე­ლე­ვი­ზი­ის დიქ­ტო­რი გახ­და, შემ­დგომ­ში კო­მენ­ტა­ტო­რი, პროგ­რა­მე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი, სა­მეც­ნი­ე­რო-პო­ლი­ტი­კუ­რი, ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი, სა­მეც­ნი­ე­რო, სა­ბავ­შვო, თე­ატ­რა­ლუ­რი თუ ხე­ლოვ­ნე­ბის ამა თუ იმ დარ­გი­სად­მი მი­ძღვნილ გა­და­ცე­მა­თა წამ­ყვა­ნი, ტე­ლე­გა­და­ცე­მე­ბის ავ­ტო­რი. მი­ღე­ბუ­ლი აქვს არა­ერ­თი ჯილ­დო, სი­გე­ლი და მე­და­ლი.
• ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძე იყო სა­ქარ­თვე­ლოს ჟურ­ნა­ლის­ტთა კავ­ში­რის წევ­რი. 1996 წელს მი­ღე­ბუ­ლი აქვს ღირ­სე­ბის ორ­დე­ნი, 1967 წელს - სა­ქარ­თვე­ლოს დამ­სა­ხუ­რე­ბუ­ლი არ­ტის­ტის წო­დე­ბა.
• 2013 წლის 30 დე­კემ­ბერს, ტე­ლე­ვი­ზი­ის და­არ­სე­ბის 57 წლის­თავ­თან და­კავ­ში­რე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლოს პირ­ველ­მა არ­ხმა, მთაწ­მინ­დის პარკში, თბი­ლი­სის ან­ძის სი­ახ­ლო­ვეს სა­პა­ტიო ვარ­სკვლა­ვი გა­უხ­სნა ტე­ლე­ვი­ზი­ის პირ­ველ წამ­ყვა­ნებს, მათ შო­რის - ჯუ­ლი­ე­ტა ვა­შაყ­მა­ძეს.

ავ­ტო­რი: ირმა ხარ­ში­ლა­ძე