2013 წლის ისტორია: გემს ბათუმიდან ამონიუმის ნიტრატი მოზამბიკში გადაჰქონდა - ბეირუთში ქართული გვარჯილა აფეთქდა?!

როგორც უკვე ცნობილია, ლიბანის დედაქალაქ ბეირუთის ნავსადგურის ტერიტორიაზე მომხდარი ორი ძლიერი აფეთქების შედეგად არანაკლებ 78 ადამიანი დაიღუპა, ოთხი ათასზე მეტმა სხეულის დაზიანება მიიღო, სრულიად დანგრეულია ქალაქის რამდენიმე კვარტალი, დაზიანდა რიგი სახელმწიფოების დიპლომატიური წარმომადგენლობების შენობები. აფეთქების ტალღა ისეთი ძლიერი იყო, რომ ავტომობილებს სათამაშოებივით ატრიალებდა, მისი გრიალი კუნძულ კვიპროსზეც კი გაიგონეს. სპეციალისტთა შეფასებით, აფეთქების ენერგია თითქმის ოთხბალიანი მიწისძვრის დროს გამოთავისუფლებულ ენერგიას უტოლდება.

ლიბანის მასმედიის ცნობებით, მსხვერპლის რაოდენობა შეიძლება გაიზარდოს, რადგან შენობების ნანგრევებში ადამიანები არიან ჩამარხულნი.

ლიბანის პრეზიდენტმა მიშელ აუნმა ქვეყანაში სამდღიანი გლოვა გამოაცხადა.

ბრიტანული ბი-ბი-სი-ს რუსული სამსახურის («BBC Russian») მიერ გავრცელებულ მასალაში ნათქვამია, რომ "ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის ჰასან დიაბის განცხადებით, აფეთქდა ამონიუმის ნიტრატის (აზოტოვანი გვარჯილის) დიდი პარტია (2750 ტონა), რომელიც მრავალი წლის განმავლობაში ინახებოდა ნავსადგურის საწყობში, მაგრამ უსაფრთხოების წესების დაცვის გარეშე, შედეგად, შედუღებითი სამუშაოების დროს, პიროტექნიკის საწყობში ცეცხლი გაჩნდა. ხანძარი გადაედო ამონიუმის ნიტრატის საწყობსაც, რომლის შედეგად აფეთქება მოხდა.

ალბათ, ბევრმა იცის, რომ ამონიუმის ნიტრატი ფართოდ გამოიყენება სასოფლო-სამეურნეო კულტურების სასუქად, მაგრამ შესაძლოა ცოტასთვისაა ცნობილი, რომ მისგან ასაფეთქებელ ნივთიერებასაც ამზადებენ. გვარჯილა განსაკუთრებით საშიშია ცეცხლთან კონტაქტის დროს, ამიტომ მისი შენახვისათვის განსაკუთრებულად მკაცრი წესებია დადგენილი. სპეციალისტების აზრით, ნავსადგურში მომხდარი აფეთქების დროს წითელი კვამლი ჩანდა, რაც იმას მოწმობს, რომ სწორედ ამონიუმის ნიტრატი აფეთქდა.

საიდან გაჩნდა თითქმის სამი ათასი ტონა ფეთქებადსაშიში ნივთიერება ბეირუთის ნავსადგურში? ლიბანის მასმედიაში სხვადასხვა ვერსიები ვრცელდება.

ერთ-ერთი ვერსიით, რომელსაც, როგორც «BBC Russian» აღნიშნავს, რუსული წყაროები ავრცელებენ, ბეირუთის ნავსადგურის საწყობში გვარჯილა თურმე 2013 წლის მარტიდან ინახება, როცა პორტში ამონიუმის ნიტრატით დატვირთული მოლდოვას დროშით მცურავი გემი „როსუსი“ («Rhosus») ტექნიკური მიზეზების გამო შევიდა. გემის ეკიპაჟი რუსი მეზღვაურებისაგან შედგებოდა. ლიბანელმა მებაჟეებმა გემის შემოწმებისას გაარკვიეს, რომ გვარჯილა გემს საქართველოდან (ბათუმიდან) მოზამბიკში მიჰქონდა. ტვირთი უკანონოდ გამოცხადდა, გემს კი პორტის დატოვება აეკრძალა (ექსპლოატაციის წესების დარღვევის გამო). მფლობელმა გემი და მისი ეკიპაჟი ბედის ანაბარად მიატოვა. მათ საწვავით, სურსათით და წყლით უზრუნველყოფის პრობლემები გაუჩნდათ. მოგვიანებით, იურისტებისა და დიპლომატების დახმარებით, ეკიპაჟმა ბეირუთი დატოვა, ტვირთი კი ნავსადგურის საწყობში იქნა გადაზიდული. თავის მხრივ, რუსული წყაროები გვარჯილის ქართული წარმოშობის დამადასტურებლად ესპანურ გამოცემა «The Arrest News»-ში 2015 წლის ოქტომბერში გამოქვეყნებულ მასალას იმოწმებენ.

რატომ მიიჩნიეს საქართველოდან გატანილი გვარჯილა უკანონო ტვირთად ლიბანელმა მებაჟეებმა, ამის შესახებ ამ დროისთვის გამოქვეყნებულ მასალებში არაფერია ნათქვამი.

ასეა თუ ისე, ბეირუთში მომხდარმა აფეთქებამ მსოფლიოში დიდი რეზონანსი გამოიწვია. აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა მომხდარი ფაქტი „საშინელ თავდასხმად“ შეაფასა (ალბათ, ტერორისტული აქტი იგულისხმა), სახელმწიფო მდივანმა მაიკ პომპეომ კი ლიბანელ ხალხს მიუსამძიმრა და დახმარება აღუთქვა. საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა განაცხადა, რომ ლიბანში ჰუმანიტარულ დახმარებას და აუცილებელ მოწყობილობებს გაგზავნის ბეირუთის ნავსადგურისათვის. ლიბანელ ხალხს სამძიმარი და თანადგომა გამოუცხადეს მსოფლიოს ბევრი სახელმწიფოს ხელისუფლებამ, მათ შორის საქართველოს მთავრობამ.

ავტორი: სიმონ კილაძე