4.000 კი­ლო­მეტ­რის და­შო­რე­ბით, სხვა ქვე­ყა­ნა­ში ასე­უ­ლი კო­მან­დო­სის გაგ­ზავ­ნა, სხვა ქვეყ­ნის სამ­ხედ­რო­ებ­თან ბრძო­ლა­ში ჩაბ­მა, ტე­რო­რის­ტე­ბის მიერ აყ­ვა­ნი­ლი მძევ­ლე­ბის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა და უკან მი­ნი­მა­ლუ­რი და­ნა­კარ­გე­ბით დაბ­რუ­ნე­ბა - ფიქ­რობთ, ჰო­ლი­ვუ­დის მო­რი­გი ბო­ე­ვი­კის სცე­ნა­რია? არა, ეს ის ოპე­რა­ცი­აა, რო­მე­ლიც 1976 წლის 4 ივ­ლისს ის­რა­ე­ლის სპეც­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის ძა­ლებ­მა უგან­და­ში, ქა­ლაქ ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლეს. ის, რაც ბევ­რის­თვის მხო­ლოდ "ბო­ე­ვი­კის" ჟან­რის ფილ­მებ­ში თუა წარ­მო­სად­გე­ნი, ის­რა­ე­ლის­თვის დიდი ხა­ნია რე­ა­ლო­ბად იქცა...

1976 წლის 27 ივ­ნი­სი. სა­ბერ­ძნე­თი. თელ-ავი­ვი­დან პა­რი­ზის­კენ მი­მა­ვა­ლი Air France-ის რე­ი­სი #139 ათენ­ში ჯდე­ბა, რათა კი­დევ 58 მგზავ­რი აიყ­ვა­ნოს. ოთხი ახა­ლი მგზავ­რი ყალ­ბი პას­პორ­ტე­ბით ჯდე­ბა რე­ის­ზე. ისი­ნი სუ­ლაც არ მი­ე­მარ­თე­ბი­ან პა­რიზ­ში. ისი­ნი რა­დი­კა­ლუ­რი ტე­რო­რის­ტუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცია "პა­ლეს­ტი­ნის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის სა­ხალ­ხო ფრონ­ტის" წევ­რე­ბი არი­ან. ამ­ჯე­რად მათი სა­მიზ­ნე ათე­ნის აე­რო­პორ­ტი გახ­და. თვითმფრი­ნავ­ში 246 მგზავ­რია, მათი უმე­ტე­სო­ბა კი ის­რა­ე­ლის მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი არი­ან. ათე­ნის აე­რო­პორ­ტი­დან აფ­რე­ნი­დან რამ­დე­ნი­მე წუთ­ში, ად­გი­ლე­ბი­დან სამი შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი მა­მა­კა­ცი და ქალი ადგა - მათ მგზავ­რებს აც­ნო­ბეს, რომ თვითმფრი­ნა­ვი გა­ტა­ცე­ბუ­ლია.

"ისი­ნი მზად იყ­ვნენ მო­ვე­კა­ლით. ამა­ში ეჭვი არ გვე­პა­რე­ბო­და. ჩვენ ვი­ცო­დით, რომ ისი­ნი მოგ­ვკლავ­დნენ" - იხ­სე­ნებს ერთ-ერთ მგზავ­რი, ილან ჰარ­ტუ­ვი.

ერთ-ერთ ტე­რო­რის­ტი პი­ლო­ტის კა­ბი­ნა­ში შე­დის და ბრძა­ნე­ბას აძ­ლევს, კურ­სი შეც­ვა­ლოს და რა­დი­ო­კავ­ში­რი გა­მორ­თოს. ამ დროს ავი­ა­დის­პეტ­ჩე­რე­ბი ის­რა­ე­ლის მხა­რეს უკავ­შირ­დე­ბი­ან და აც­ნო­ბენ, რომ #139 რე­ი­სი გა­ტა­ცე­ბუ­ლია. ის­რა­ე­ლის პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრი იცხაკ რა­ბი­ნი სას­წრა­ფო ტე­ლეგ­რა­მას მი­ი­ღებს: "Air France-ის რე­ი­სი #139 გა­ტა­ცე­ბუ­ლია ტე­რო­რის­ტე­ბის მიერ".

გა­ტა­ცე­ბი­დან 2,5 სა­ათ­ში თვითმფრი­ნა­ვი ლი­ბი­ა­ში, ქა­ლაქ ბენ­ღაზ­ში ჯდე­ბა. ტე­რო­რის­ტე­ბი ლი­ბი­ის პრე­ზი­დენტს მუ­ა­მარ კა­და­ფის საწ­ვა­ვის ჩას­ხმას თხო­ვენ, რა­ზეც თან­ხმო­ბას იღე­ბენ. ერთ-ერთი მგზავ­რი, პატ­რი­შია მარ­ტე­ლი ტე­რო­რის­ტებს ეუბ­ნე­ბა, რომ ორ­სუ­ლა­დაა და თხოვს გა­უშ­ვან ის. ტე­რო­რის­ტებ­მა ის გა­უშ­ვეს. 7-სა­ა­თი­ა­ნი ლო­დი­ნის შემ­დეგ გა­ტა­ცე­ბულ­მა თვითმფრი­ნავ­მა და­ტო­ვა ბენ­ღა­ზის აე­რო­პორ­ტი და უც­ნო­ბი მი­მარ­თუ­ლე­ბით გა­ემ­გზავ­რა.

გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი მგზავ­რი სახ­ლში, ლონ­დონ­ში და­აბ­რუ­ნეს. მის და­სა­კი­თხად ლონ­დონ­ში ის­რა­ე­ლის სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი ჩა­ვი­და. პატ­რი­შია მარ­ტელ­მა და­ა­დას­ტუ­რა, რომ თვითმფრი­ნა­ვი რა­დი­კა­ლუ­რი პა­ლეს­ტი­ნუ­რი ტე­რო­რის­ტუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რებ­მა გა­ი­ტა­ცეს და რომ ორი ტე­რო­რის­ტი გერ­მა­ნე­ლია. მან ისი­ნი ის­რა­ე­ლის დაზ­ვერ­ვის არ­ქი­ვე­ბი­დან ამო­იც­ნო.

დიქ­ტა­ტო­რი იდი ამი­ნი

ბენ­ღა­ზის აე­რო­პორ­ტის და­ტო­ვე­ბი­დან რამ­დე­ნი­მე სა­ათ­ში გა­ტა­ცე­ბუ­ლი თვითმფრი­ნა­ვი უგან­და­ში, ქა­ლაქ ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში ჯდე­ბა. ტე­რო­რის­ტებ­მა ენ­ტე­ბე შემ­თხვე­ვით არ შე­არ­ჩი­ეს. ქა­ლა­ქი თელ-ავი­ვი­დან 3,200 კი­ლო­მეტ­რის მან­ძილ­ზე მდე­ბა­რე­ობს. ეს კი მათ­თვის უსაფრ­თხო­ე­ბის გა­რან­ტი იყო.

იმ დროს უგან­დას დიქ­ტა­ტო­რი იდი ამი­ნი მარ­თავ­და. ის ცნო­ბი­ლი იყო, რო­გორც არაპ­როგ­ნო­ზი­რე­ბა­დი და ექ­სცენ­ტრი­უ­ლი პი­როვ­ნე­ბა. ად­გი­ლობ­რივ ჟურ­ნა­ლის­ტებ­თან ერ­თად დიქ­ტა­ტო­რი ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში მი­დის. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ იყო პე­რი­ო­დი, რო­დე­საც იდი ამი­ნის ურ­თი­ერ­თო­ბა ის­რა­ელ­თან მტკი­ცე იყო, თუმ­ცა შემ­დეგ 1972 წელს ის­რა­ე­ლის პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრმა გოლ­და მე­ირ­მა მას უარი გა­ნუ­ცხა­და თვითმფრი­ნა­ვე­ბის გა­ყიდ­ვა­ზე, რომ­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბას ის მე­ზო­ბე­ლი კე­ნი­ის წი­ნა­აღ­მდეგ გეგ­მავ­და. შე­დე­გად კი, იდი ამინ­მა პრო­პა­ლეს­ტი­ნუ­რი პო­ზი­ცია და­ი­კა­ვა.

29 ივ­ნი­სი. გა­ტა­ცე­ბის მე­სა­მე დღე

ტე­რო­რის­ტე­ბი მო­თხოვ­ნას უყე­ნე­ბენ ის­რა­ე­ლის მთავ­რო­ბას. ისი­ნი ითხო­ვენ, რომ ის­რა­ელ­მა ათე­უ­ლო­ბით ტე­რო­რის­ტი გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლოს პა­ტიმ­რო­ბი­დან. ის­რა­ელს პა­სუ­ხის მი­სა­ცე­მად 45 სა­ათს აძ­ლე­ვენ. თუ ტე­რო­რის­ტე­ბის მო­თხოვ­ნა შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი არ იქ­ნე­ბა, ისი­ნი მძევ­ლე­ბის მოკ­ვლას და­ი­წყე­ბენ. მძევ­ლე­ბის ნა­თე­სა­ვებ­მა იცოდ­ნენ, რომ ის­რა­ე­ლი არ და­ი­წყებ­და ტე­რო­რის­ტებ­თან მო­ლა­პა­რა­კე­ბებს. სი­ტუ­ა­ცია გა­მო­უ­ვა­ლი იყო.

ში­მონ პე­რე­სის, მა­შინ­დე­ლი თავ­დაც­ვის მი­ნის­ტრის მო­გო­ნე­ბე­ბი­დან: "იდი ამინ­ზე ბევ­რი მსმე­ნია. ვი­ცო­დი, რომ ის ნატ­რობს სა­ხელ­გან­თქმუ­ლი იყოს მსოფ­ლი­ო­ში. ჩვენ მას ვუ­თხა­რით, თუ დაგ­ვეხ­მა­რე­ბა მძევ­ლე­ბის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ში, მშვი­დო­ბის დარ­გში ნო­ბე­ლის პრე­მი­ას მი­ი­ღებს. ის უცებ და­ინ­ტე­რეს­და ამ შე­თა­ვა­ზე­ბით".

1 ივ­ლი­სი. გა­ტა­ცე­ბის მე­ხუ­თე დღე

ის­რა­ე­ლის მთავ­რო­ბა მტკი­ცედ ამ­ბობს უარს ტე­რო­რის­ტებ­თან მო­ლა­პა­რა­კე­ბე­ბის წარ­მარ­თვა­ზე. მძევ­ლე­ბის ოჯა­ხის წევ­რე­ბი პრო­ტესტს გა­მოთ­ქვა­მენ და ის­რა­ე­ლის მთავ­რო­ბას მო­უ­წო­დე­ბენ ტე­რო­რის­ტე­ბის მო­თხოვ­ნე­ბი შე­ას­რუ­ლონ. სი­ტუ­ა­ცია და­ძა­ბუ­ლი იყო და ის­რა­ე­ლის მთავ­რო­ბამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღო და­თან­ხმე­ბო­და ტე­რო­რის­ტე­ბის მო­თხოვ­ნებს. თუმ­ცა, რო­გორც შემ­დგომ­ში აღ­მოჩ­ნდე­ბა, ეს ტაქ­ტი­კუ­რი სვლა იყო.

ში­მონ პე­რე­სი: "მე მეს­მო­და მძევ­ლე­ბის ოჯა­ხის წევ­რე­ბის გრძნო­ბე­ბი, მაგ­რამ ერთი წუ­თი­თაც არ მე­ეჭ­ვე­ბო­და, რომ ჩვენ მძევ­ლე­ბის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა ან ძა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბით მოგ­ვი­წევ­და ან კი­დე­ვაც ჩვენ მათ დავ­კარ­გავ­დით".

უგან­დის ლი­დე­რი მი­იჩ­ნევ­და, რომ მან უკან და­ა­ხე­ვი­ნა ის­რა­ელს. მისი მო­საზ­რე­ბით, მან ხელი შე­უ­წყო მშვი­დო­ბი­ა­ნი კომ­პრო­მი­სის მიღ­წე­ვას და მსოფ­ლი­ოს პა­ტი­ვის­ცე­მა და­იმ­სა­ხუ­რა. მან ტე­რო­რის­ტე­ბი და­არ­წმუ­ნა, გა­ე­ხან­გრძლი­ვე­ბი­ნათ ულ­ტი­მა­ტუ­მის სა­ბო­ლოო ვადა 72 სა­ა­თით. ტე­რო­რის­ტებ­მა ასე­ვე ყვე­ლა არა­ებ­რა­ე­ლი მგზავ­რი გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს. ის­რა­ე­ლის ტაქ­ტი­კუ­რი სვლა ეფექ­ტუ­რი აღ­მოჩ­ნდა. მათ დრო მო­ი­გეს, რო­მე­ლიც ასე სჭირ­დე­ბო­დათ.

ასამ­დე არა­ებ­რა­ე­ლი მძევ­ლის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა შე­სა­ნიშ­ნა­ვი სი­ახ­ლე იყო მუკი ბე­ცე­რის­თვის, იმ დროს ის­რა­ე­ლის თავ­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს ან­ტი­ტე­რო­რის­ტუ­ლი და­ნა­ყო­ფის ხელ­მძღვა­ნე­ლი. "იმ დროს მე ვერ შე­ვი­კა­ვე ემო­ცი­ე­ბი. ტე­რო­რის­ტებ­მა დიდი შეც­დო­მა და­უშ­ვეს. გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი მძევ­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით ჩვენ სა­ჭი­რო ინ­ფორ­მა­ცი­ას მი­ვი­ღებ­დით" - იხ­სე­ნებს ბე­ცე­რი.

გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი მძევ­ლე­ბის და­კი­თხვის შემ­დეგ მუკი ბე­ცე­რის­თვის ცნო­ბი­ლი ხდე­ბა, რომ ტე­რო­რის­ტე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა ექვს ადა­მი­ანს შე­ად­გენს, რომ ისი­ნი მო­ნაც­ვლე­ო­ბით მო­რი­გე­ო­ბენ, ორი მათ­გა­ნი მუდ­მი­ვად ის­ვე­ნებს აე­რო­პორ­ტის პირ­ვე­ლი კლა­სის დარ­ბაზ­ში, თი­თო­ე­ულ მათ­განს ავ­ტო­მა­ტი აქვს, ზო­გი­ერთ მათ­განს კი ასა­ფეთ­ქე­ბე­ლი მო­წყო­ბი­ლო­ბე­ბიც. კი­დევ ერთი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი დე­ტა­ლი, შუ­ა­ღა­მი­სას მძევ­ლე­ბი ია­ტაკ­ზე წვე­ბი­ან და ღა­მის პირ­ვე­ლი სა­ა­თის­თვის უკვე სძი­ნავთ. ამ დროს სამ­ხედ­რო სწავ­ლე­ბი­დან ბრუნ­დე­ბა იონი ნე­თა­ნი­აჰუ (ის­რა­ე­ლის პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრის ბე­ნი­ა­მინ ნე­თა­ნი­აჰუს ძმა) და კონ­ტრტე­რო­რის­ტულ ოპე­რა­ცი­ას სა­თა­ვე­ში უდ­გე­ბა. გეგ­მა, რო­მელ­საც ის­რა­ე­ლი ამუ­შა­ვებს, ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე უპ­რე­ცე­დენ­ტოა, რო­მე­ლიც ოდეს­მე გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლა!

ჯო­შუა შანი ჯგუფ­თან ერ­თად

გეგ­მა სამ ეტაპს მო­ი­ცავს. პირ­ვე­ლი ეტა­პი: ის­რა­ე­ლის სპეც­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის რაზ­მი ენ­ტე­ბე­ში უნდა მოხ­ვდეს. ეს პი­ლო­ტი ჯო­შუა შა­ნის და­ვა­ლე­ბაა. მან "ჰერ­კუ­ლე­სის" ტი­პის ოთხი თვითმფრი­ნა­ვი 4,000 კი­ლო­მეტ­რის მან­ძილ­ზე უგან­და­ში უნდა გა­იყ­ვა­ნოს. ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში ორი ტერ­მი­ნა­ლია. ერთი ახა­ლი და მე­ო­რე ძვე­ლი. მძევ­ლე­ბი ძველ ტერ­მი­ნალ­ში არი­ან. გეგ­მის თა­ნახ­მად, "ჰერ­კუ­ლე­სის" ტი­პის ოთხი თვითმფრი­ნა­ვი ღა­მით შე­უმ­ჩნევ­ლად უნდა დაჯ­დეს ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში. პირ­ვე­ლი ჯო­შუა შა­ნის თვითმფრი­ნა­ვი დაჯ­დე­ბა, შვი­დი წუ­თის შემ­დეგ კი და­ნარ­ჩე­ნი სამი. ჯო­შუა შანი გა­აფრ­თხი­ლეს, რომ და­საშ­ვებ ბი­ლიკ­ზე შე­საძ­ლოა გა­ნა­თე­ბა არ იყოს და მას ბრმად მო­უ­წევს თვითმფრი­ნა­ვის და­ჯე­ნა.

ჯო­შუა შანი იხ­სე­ნებს: "წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, თუ ტე­რო­რის­ტე­ბი ჩვენ შეგ­ვამ­ჩნევ­დნენ და სრო­ლას და­ი­წყებ­დნენ, ხუთ წუთ­ში ყვე­ლა მძე­ვა­ლი მკვდა­რი იქ­ნე­ბო­და".

მე­ო­რე ეტა­პი: ტრან­სპორ­ტი­რე­ბა. პირ­ვე­ლი "ჰერ­კუ­ლე­სის" დაჯ­დო­მის შემ­დეგ, ის­რა­ე­ლის სპეც­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის რაზ­მის 30 კო­მან­დო­სი ტერ­მი­ნა­ლის კა­რებ­თან შე­უმ­ჩნევ­ლად უნდა აღ­მოჩ­ნდეს. სა­ა­მი­სოდ მათ ორი კი­ლო­მეტ­რი უნდა გა­ი­ა­რონ. ასაფ­რენ ბი­ლიკს და­ახ­ლო­ე­ბით 30 უგან­დი­ე­ლი სამ­ხედ­რო იცავს. მუკი ბე­ცე­რი გა­მო­სა­ვალს სთა­ვა­ზობს: ებ­რა­ე­ლი კო­მან­დო­სე­ბი უგან­დე­ლი ჯა­რის­კა­ცე­ბის უნი­ფორ­მას გა­და­იც­ვა­მენ და რო­გორც უგან­დე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბის კორ­ტე­ჟი, ამ მარ­შრუტს გა­ივ­ლი­ან. მუკი ბე­ცერს ახ­სოვს, რომ იდი ამი­ნი და უგან­დი­ე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბი დიდი შავი ფე­რის მან­ქა­ნე­ბით, სამ­ხედ­რო "ჯი­პე­ბის" თან­ხლე­ბით გა­და­ად­გილ­დე­ბი­ან. უგან­დელ სამ­ხედ­რო­ებს ეში­ნი­ათ იდი ამი­ნის და მისი კორ­ტე­ჟის და­ნახ­ვა­ზე, შე­უ­ფერ­ხებ­ლად გა­უშ­ვე­ბენ. "ჰერ­კუ­ლე­სის" თვითმფრი­ნა­ვით ენ­ტე­ბე­ში ის­რა­ე­ლის მხა­რემ სწო­რედ იდი ამი­ნის კორ­ტე­ჟის მსგავ­სი მან­ქა­ნე­ბი ჩა­იყ­ვა­ნა.

მე­სა­მე ეტა­პი: შტურ­მი. იონი ნე­თა­ნი­აჰუ და მცი­რე­რი­ცხო­ვა­ნი ჯგუ­ფი უგან­დელ სამ­ხედ­რო­ებ­თან ბრძო­ლა­ში ჩა­ებ­მე­ბა. ამ დროს სამი კო­მან­დო­სი შე­ნო­ბა­ში შე­იჭ­რე­ბა, ტე­რო­რის­ტებს გა­ა­ნად­გუ­რებს და მძევ­ლებს გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლებს.

იონი ნე­თა­ნი­აჰუ

3 ივ­ლი­სი. ენ­ტე­ბე. ულ­ტი­მა­ტუ­მის ვა­დის დას­რუ­ლე­ბამ­დე ერთი დღე. მძევ­ლე­ბი იმა­ზე ფიქ­რო­ბენ, თუ რო­გორ მოკ­ვდე­ბი­ან...

ერთ-ერთი მძე­ვა­ლი, სარა დე­ვიდსო­ნი იხ­სე­ნებს: "ერ­თა­დერ­თი, რაც მინ­დო­და იყო, რომ წა­მე­ბით არ მომ­კვდა­რი­ყა­ვი. მეტი სხვა არა­ფე­რი მინ­დო­და". თუმ­ცა, რაც სარა დე­ვიდსონ­მა არ იცო­და, ის იყო, რომ ის­რა­ე­ლის სპეც­და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის რაზ­მი, "ჰერ­კუ­ლე­სის" ტი­პის ოთხი თვითმფრი­ნა­ვით უკვე გზა­ში იყო.

9 სა­ა­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში მათ 4,000 კი­ლო­მეტ­რის და­ფარ­ვა მო­უ­წევთ. ოპე­რა­ცია "ელვა" და­ი­წყო.

ში­მონ პე­რე­სის მო­გო­ნე­ბე­ბი­დან: "მშვე­ნივ­რად მეს­მო­და, რომ პი­რად პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა­ზე ვა­გებ­დი ამ ოპე­რა­ცი­ა­ზე. თუ მი­სია წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი იქ­ნე­ბო­და, ყვე­ლა შე­თან­ხმდე­ბო­და იმა­ზე, რომ ეს ჩემი ბრა­ლია. თუ ჯა­რის­კა­ცი თა­ვის სი­ცო­ცხლეს ხი­ფათ­ში აგ­დებს, მა­შინ რა ვთქვათ მის ხელ­მძღვა­ნელ­ზე? მა­ნაც ხი­ფათ­ში უნდა ჩა­აგ­დოს თა­ვი­სი კა­რი­ე­რა. ამი­ტო­მაც, მა­შინ ჩემს თავს ჯა­რის­კა­ცად ვგრძნობ­დი".

თუმ­ცა, "ჰერ­კუ­ლე­სე­ბის" ენ­ტე­ბე­ში მოხ­ვედ­რის მარ­შრუ­ტი საფრ­თხე­ე­ბით აღ­სავ­სე იყო. წი­თე­ლი ზღვის თავ­ზე მდე­ბა­რე მარ­შრუტს ეგ­ვიპ­ტეს, სა­უ­დის არა­ბე­თი­სა და სუ­და­ნის რა­და­რე­ბი აკონ­ტრო­ლებ­დნენ. ამი­ტო­მაც, გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა იქნა მი­ღე­ბუ­ლი, რომ "ჰერ­კუ­ლე­სე­ბის" ეს­კად­რი­ლია 1,500 კი­ლო­მეტ­რის მან­ძილს ზღვი­დან 30 მეტ­რის და­შო­რე­ბა­ზე გა­და­უფ­რენ­და. ეს ძალ­ზე რთუ­ლი და­ვა­ლე­ბა იყო 30 წლის პი­ლო­ტის­თვის, ჯო­შუა შა­ნის­თვის.

ჯო­შუა შანი

ჯო­შუა შანი იხ­სე­ნებს: "მა­შინ გა­ვი­ფიქ­რე - აი, ეს მო­მენ­ტიც დად­გა! ან უნდა გა­ვა­კე­თო, რაც სა­ჭი­როა ან კი­დე­ვაც ის­ტო­რი­ა­ში შეხ­ვალ, რო­გორც ის­რა­ე­ლის სა­ჰა­ე­რო ძა­ლე­ბის ოპე­რა­ცი­ის ყვე­ლა­ზე დიდი მარ­ცხის ავ­ტო­რი".

მუკი ბე­ცერ­მა, რო­მე­ლიც პირ­ველ "ჰერ­კუ­ლეს­ში" იჯდა, ყვე­ლა­ზე სა­ხი­ფა­თო და­ვა­ლე­ბა აიღო თა­ვის თავ­ზე: ის სამ­კა­ცი­ან ჯგუფს გა­უ­ძღვე­ბა, რო­მე­ლიც იმ შე­ნო­ბა­ში შე­იჭ­რე­ბა, სა­დაც მძევ­ლე­ბი არი­ან მო­თავ­სე­ბუ­ლი.

ზუს­ტად გეგ­მის მი­ხედ­ვით, 3 ივ­ლისს 23:59 სა­ათ­ზე "ჰერ­კუ­ლე­სის" პი­ლო­ტი ჯო­შუა შანი მზად არის ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში და­საფ­რე­ნად. მან ღრმად ამო­ი­სუნ­თქა, ვი­ნა­ი­დან 72-ტო­ნი­ა­ნი თვითმფრი­ნა­ვის შე­უმ­ჩნევ­ლად და­ჯე­ნა მო­უ­წევსდას­მა მო­უ­წევ­და. ჯო­შუა შა­ნიმ და­საფ­რენ ბი­ლიკ­ზე გა­ნა­თე­ბა შე­ამ­ჩნია.

ჯო­შუა შანი იხ­სე­ნებს: "ის­რა­ე­ლის სა­ჰა­ე­რო ძა­ლე­ბის სარ­დალ­მა რა­დი­ო­კავ­ში­რის მეშ­ვე­ო­ბით მკი­თხა: "ხომ ხარ კარ­გად? ხე­დავ და­საფ­რენ ბი­ლიკს? შეძ­ლებ დაჯ­დო­მას?". ძა­ლე­ბი მო­ვიკ­რი­ფე, ღრმად ამო­ვი­სუნ­თქე, რომ ჩემი ხმა მშვი­დი ყო­ფი­ლი­ყო და ვუ­პა­სუ­ხე: მზად ვარ. ეს და­უ­ვი­წყა­რი მო­მენ­ტი იყო!"

პრე­მი­ერ მი­ნის­ტრი იცხაკ რა­ბი­ნი და გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი მძევ­ლე­ბი

პირ­ვე­ლი "ჰერ­კუ­ლე­სი" 4 ივ­ლი­სის 00:05 სა­ათ­ზე ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში დაჯ­და. ის­რა­ე­ლელ­მა კო­მან­დო­სებ­მა იცი­ან, რომ ამ დროს 2,5 კი­ლო­მეტ­რის და­შო­რე­ბით, აე­რო­პორ­ტის ძველ ტერ­მი­ნალ­ში მძევ­ლე­ბი და­სა­ძი­ნებ­ლად ემ­ზა­დე­ბი­ან. ფეხ­ზე მხო­ლოდ ტე­რო­რის­ტე­ბი დგა­ნან. შე­სა­ბა­მი­სად, მათ­თვის თავ­ში სრო­ლა იოლი იქ­ნე­ბა. "ჰერ­კუ­ლე­სის" დაჯ­დო­მა არა­ვის შე­უმ­ჩნე­ვია. ოპე­რა­ცია მე­ო­რე ფა­ზა­ზე გა­და­ვი­და.

"ჰერ­კუ­ლე­სი­დან" პირ­ვე­ლი გა­მო­დის უგან­დის ლი­დე­რის, იდი ამი­ნის მსგავ­სი კორ­ტე­ჟი. მაში მუკი ბე­ცე­რი და კი­დევ რვა კო­მან­დო­სი იმ­ყო­ფე­ბა. ის­რა­ე­ლე­ლი ჯა­რის­კა­ცე­ბი ნათ­ლად ხე­და­ვენ ტერ­მი­ნალს. უგან­დელ სამ­ხედ­რო­ებს, რომ­ლე­ბიც სა­დის­პეტ­ჩე­რო კოშ­კზე იმ­ყო­ფე­ბი­ან, არც კი გა­ჩე­ნი­ათ ეჭვი, რომ მათ წი­ნა­შე კო­მან­დო­სე­ბი მძევ­ლე­ბის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის ოპე­რა­ცი­ას იწყე­ბენ. უეც­რად, კო­მან­დო­სე­ბის ერთ-ერ­თმა წევ­რმა, გი­ო­რა ზუს­მან­მა რა­ღაც შე­ამ­ჩნია. "ჩვენ უეც­რად და­ვი­ნა­ხეთ ორი უგან­დე­ლი ჯა­რის­კა­ცი. ერთ-ერ­თმა მათ­გან­მა ავ­ტო­მა­ტით დაგ­ვიქ­ნია და ჩვენ­სკენ მო­იშ­ვი­რა" - იხ­სე­ნებს გი­ო­რა ზუს­მა­ნი.

მუკი ბე­ცერ­მა იცო­და, რომ ეს უგან­დე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბის სტან­დარ­ტუ­ლი ჟეს­ტია. ბე­ცე­რი კო­ლე­გებს მო­უ­წო­დებს ყუ­რა­დღე­ბა არ მი­აქ­ცი­ონ ამას და გა­ნაგ­რძონ გზა ტერ­მი­ნა­ლის­კენ. "წინ გზას ვხე­დავ­დი. მეს­მო­და, რომ ჩვენ გაგ­ვი­მარ­თლა. მი­სია წარ­მა­ტე­ბუ­ლი ჩან­და. სულ რა­ღაც 30 წამ­ში შე­ნო­ბა­ში შე­ვიჭ­რე­ბო­დით" - იხ­სე­ნებს მუკი ბე­ცე­რი.

მაგ­რამ ამ დროს რაზ­მის მე­თა­ურ­მა ონი ნე­თა­ნი­აჰუმ სხვა გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღო და გი­ო­რა ზუს­მანს უგან­დი­ე­ლი ჯა­რის­კა­ცის ლიკ­ვი­დი­რე­ბა უბ­რძა­ნა. "ჩვენ უნდა მოგ­ვეკ­ლა ის, ვი­ნა­ი­დან ხელს გვიშ­ლი­და. ამას გა­ვა­კე­თებთ და გზას გან­ვაგ­რძობთ. მე და იო­ნის მა­ყუ­ჩი­ა­ნი პის­ტო­ლე­ტე­ბი გვქონ­და" - იხ­სე­ნებს ზუს­მა­ნი.

უგან­დელ სამ­ხედ­როს რამ­დე­ნი­მე ტყვია მოხ­ვდა, თუმ­ცა მან მო­ა­ხერ­ხა ად­გო­მა და მას უკვე უკან მო­მა­ვა­ლი სამ­ხედ­რო ჯი­პი­დან ავ­ტო­მა­ტით ეს­რო­ლეს, რო­მე­ლიც მა­ყუ­ჩი­ა­ნი არ იყო. სრო­ლის ხმა აე­რო­პორ­ტის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე გა­ის­მა და მო­უ­ლოდ­ნე­ლო­ბის ეფექ­ტი და­ი­კარ­გა. უგან­დელ­მა სამ­ხედ­რო­ებ­მა ცე­ცხლი გა­უხ­სნეს ის­რა­ე­ლელ კო­მან­დო­სებს. მათ ტერ­მი­ნა­ლი­დან 70 მეტრში მო­უ­წი­ათ გა­ჩე­რე­ბა და სა­პა­სუ­ხო ცე­ცხლის გახ­სნა. მუკი ბე­ცე­რი ში­შობ­და, რომ ტე­რო­რის­ტე­ბი მძევ­ლე­ბის დას­ჯას და­ი­წყებ­დნენ.

მუკი ბე­ცე­რი და მისი ხალ­ხი ტერ­მი­ნალ­ში შე­იჭრ­ნენ, სა­დაც მძევ­ლე­ბი იყ­ვნენ. ერთ-ერთი მძე­ვა­ლი, სარა დე­ვიდსო­ნი იხ­სე­ნებს: "ყველ­გან სრო­ლა გა­ის­მო­და, ყუმ­ბა­რე­ბის აფეთ­ქე­ბის ხმა. ეს ნამ­დვი­ლი ჯო­ჯო­ხე­თი იყო".

გი­უ­რა ზუს­მა­ნის და­ნა­ყო­ფი მე­ხუ­თე დარ­ბაზ­ში შე­იჭ­რა, სა­დაც სხვა ტე­რო­რის­ტე­ბი იმ­ყო­ფე­ბოდ­ნენ. იონი ნე­თა­ნი­აჰუ და მისი ხალ­ხი კი აე­რო­პორ­ტის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე უგან­დელ სამ­ხედ­რო­ებ­თან ბრძო­ლას აგ­რძე­ლებ­დნენ. მუკი ბე­ცე­რი და მისი რაზ­მი კი ამ დროს ტერ­მი­ნალ­ში გა­დარ­ჩე­ნილ ტე­რო­რის­ტებს ეძე­ბენ. "და­ძა­ბუ­ლი მო­მენ­ტი იყო. ჩვე­ნი თვა­ლე­ბი სკა­ნე­რი­ვით მუ­შა­ობ­და. მზად ვი­ყა­ვით ნე­ბის­მი­ერ მო­მენ­ტში გვეს­რო­ლა. ტყვია ტე­რო­რის­ტის მი­მარ­თუ­ლე­ბით მა­ნამ უნდა გაგ­ვეშ­ვა, ვიდ­რე ის გვეს­რო­და" - იხ­სე­ნებს ბე­ცე­რი.

მძე­ვა­ლი სარა დე­ვიდსო­ნის მო­გო­ნე­ბე­ბი­დან: "შემ­დეგ სი­ჩუ­მემ და­ი­სად­გუ­რა. ვი­ღა­ცამ ივ­რით­ზე თქვა: "ნა­ხეთ, აქ ის­რა­ე­ლე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბი არი­ან". მე ოდ­ნავ წა­მოვ­წიე თავი და ჯა­რის­კა­ცი და­ვი­ნა­ხე. მან მი­თხრა: "მო­ვე­დით, რომ სახ­ლში წა­გიყ­ვა­ნოთ".

ის­რა­ე­ლის კო­მან­დო­სებ­მა ყვე­ლა ტე­რო­რის­ტი გა­ა­ნად­გუ­რეს. თუმ­ცა, ოპე­რა­ცია ჯერ არ დას­რუ­ლე­ბუ­ლა. უგან­დე­ლი სამ­ხედ­რო­ე­ბი ჯერ კი­დევ აგ­რძე­ლე­ბენ ბრძო­ლას ებ­რა­ე­ლი კო­მან­დო­სე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ. შე­ტა­კე­ბი­სას სა­სიკ­ვდი­ლოდ და­იჭ­რა სპეც­რაზ­მის ხელ­მძღვა­ნე­ლი იონი ნე­თა­ნი­აჰუ. ოპე­რა­ცია "ელვა" უკვე შვი­დი წუ­თია, რაც გრძელ­დე­ბა. უპი­რა­ტე­სო­ბა უგან­დელ­მა სამ­ხედ­რო­ებ­მა მო­ი­პო­ვეს. ოპე­რა­ცი­ის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა მუკი ბე­ცერ­მა ჩა­ი­ბა­რა. ამ დროს აე­რო­პორ­ტში ის­რა­ე­ლე­ლი კო­მან­დო­სე­ბის კი­დევ სამი "ჰერ­კუ­ლე­სი" დაჯ­და. მუკი ბე­ცერ­მა მა­სი­უ­რი შე­ტე­ვის ბრძა­ნე­ბა გას­ცა. "მე ჩემს ხალ­ხს ბრძა­ნე­ბა მი­ვე­ცი სრულ შე­ტე­ვა­ზე გა­და­სუ­ლიყ­ვნენ. სა­ა­მი­სოდ მთე­ლი არ­სე­ნა­ლი გა­მო­ვი­ყე­ნეთ, რაც გაგ­ვაჩ­ნდა" - იგო­ნებს ბე­ცე­რი.

შე­ტე­ვის შე­დე­გად ებ­რა­ელ­მა კო­მან­დო­სებ­მა 40-მდე უგან­დე­ლი სამ­ხედ­რო გა­ა­ნად­გუ­რეს. ასე­ვე აე­რო­პორ­ტში გან­ლა­გე­ბუ­ლი უგან­დის სა­ჰა­ე­რო ძა­ლე­ბის 11 გა­მა­ნად­გუ­რე­ბე­ლი გა­ა­ნად­გუ­რეს.

პირ­ვე­ლი "ჰერ­კუ­ლე­სის" ენ­ტე­ბეს აე­რო­პორ­ტში დაფ­რე­ნი­დან 59 წუ­თის შემ­დეგ, ეს­კად­რი­ლია აე­რო­პორ­ტი­დან აფ­რინ­და გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბულ მძევ­ლებ­თან ერ­თად. 102 მძე­ვა­ლი გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი იყო, ხუთი მძე­ვა­ლი კი ოპე­რა­ცი­ი­სას და­ი­ღუ­პა. მი­უ­ხე­და­ვად ყვე­ლაფ­რი­სა ის­რა­ელ­მა გა­ი­მარ­ჯვა. 59 წუ­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში ერ­თმა პა­ტა­რა ერმა მსოფ­ლი­ოს აჩ­ვე­ნა, რომ ტე­რო­რიზ­მის და­მარ­ცხე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია.

ის­რა­ე­ლის პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრი ბე­ნი­ა­მინ ნე­თა­ნი­აჰუ ძმის, იონი ნე­თა­ნი­აჰუს საფ­ლავ­ზე

სპე­ცი­ა­ლუ­რად AMBEBI.GE-სთვის მო­ამ­ზა­და კახა დგე­ბუ­ა­ძემ