25
მარტიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
ანდაზა ზეპირსიტყვიერების ჟანრია, ის რეალობას გონებამახვილური ფრაზით განსაზღვრავს. იუმორისტულ-სატირული ნათქვამი, რომელიც თაობიდან თაობას ზეპირად გადაეცემა, ყოველთვის რაღაცას გვასწავლის, მაგრამ მიუხედავად ანდაზის დამრიგებლური ხასიათისა, მცდარია მოსაზრება, თითქოს ანდაზა აუცილებლად ხალხური სიბრძნის ნიმუშია, ან მორალისა და ეთიკის ნორმა.
ისეთი ანდაზებიც არსებობს, როცა ისინი უმეცარ აზრს ეფუძნება, თუმცა ხალხში მყარად გავრცელებული საერთო მოსაზრებაა. სპეციალისტები ამბობენ, რომ ბავშვების აღზრდაში ანდაზების ჩართვა ახსნისა და დასაბუთების გარეშე გამართლებული არ არის.
მიუხედავად ამისა, ადამიანები ამა თუ იმ ფაქტის, მოვლენის, ამბის საპასუხოდ, ანდაზებს მეტყველებაში ხშირად იყენებენ, მაგრამ მათ ცხოვრებაში თითქმის არასდროს ითვალისწინებენ. გვინდა, მასობრივად გავრცელებული ცნობილი ქართული ანდაზები გაგახსენოთ, რომლებსაც საუბარში ამა თუ იმ შემთხვევის საილუსტრაციოდ თუ დასადასტურებლად ვამბობთ ხოლმე:
ეგრე არ უნდა, თაყაო, შენ რომ მამული გაჰყაო.
ადრე ამდგარსა კურდღელსა, ვერ დაეწევა მწევარი.
ცუდი შემნახავი ქურდზე უარესიაო.
ავი ძაღლი არც თვითონ შეჭამს, არც სხვას აჭმევსო.
ამირან გულში მღეროდა - მთები ბანი მომეცითო.
ამღვრეულ წყალში თევზს ადვილად იჭერენო.
ან ვირი დარჩება, ან ვირის პატრონიო.
არ გათეთრდება ყორანი, რაც გინდა ხეხო ქვიშითა.
არა მკითხე მოამბეო, მიტყიპეს და მიაგდესო.
ასჯერ გაზომე და ერთხელ გაჭერიო.
აქლემის და ნემსის ქურდი, ორივე ქურდიაო.
ენას ძვალი არა აქვსო.
რაც მოგივა დავითაო, ყველა შენი თავითაო.
ერთი თხილის გული ცხრა ძმამ გაიყოო.
ერთი მერცხალი გაზაფხულს ვერ მოიყვანსო.
ერთმა ტალახიანმა ღორმა ასი ღორი გასვარაო.
ეს ქვეყანა კიბე არის: ზოგი ადის, ზოგი ჩამოდისო.
ახალი ცოცხი კარგად გვისო.
არა შეჯდა მწყერი ხესა, არა იყო გვარი მისიო.
ბავშვის პირით ჭეშმარიტება ღაღადებსო.
ბავშვს ჰკითხეს, რად სტირი, გამდის და ვტირიო.
ბარი-ბარსა, თოხი-ტარსაო.
კარგი ცხენი მათრახს არ დაიკრავსო.
ბედი მომეც და სანეხვეზე გადამაგდეო.
გამგონი გაიგონებსო.
გამშველებელს მეტი მოხვდებაო.
გარეული მოვიდა, შინაური გააგდოო.
გაჭირვება მიჩვენე და გაქცევას გიჩვენებო.
დედის წინ მარბენალ კვიცს, მგელი შეშჭამს, ან მგლისფერი ტურაო.
ამ ანდაზებში ზოგიერთი შეიძლება საკამათოც კი იყოს, არის თუ არა ჭკუისდასარიგებელი, მაგრამ ფაქტია, რომ თითოეულ მათგანს ადამიანები მეტყველებაში ხშირად იყენებენ.
რაც არ უნდა იყოს, ვფიქრობ, რომ ცხოვრებაში (ნებისმიერ შემთხვევაში) ამ ანდაზების გათვალისწინება სასარგებლო იქნებოდა... იქნებ ამდენი შეცდომაც არ დაგვეშვა?!
ლალი ფაცია
AMBEBI.GE
