"კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ" კანონში დაგეგმილი ცვლილებით, კულტურული მეკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მოხსნა მარტივდება. კულტურის სამინისტროს განმარტებით, სტატუსის მოხსნა "საზოგადოებრივი მნიშვნელობის გარკვეულ შემთხვევაში" მოხდება. არასამთავრობო სექტორის ნაწილი ამ გადაწყვეტილების მიმართ პროტესტს გამოთქვამს და ფიქრობს, რომ დაგეგმილმა ცვლილებებმა შესაძლოა, ძეგლებს ისტორიული წარსული დაუკარგოს. გარდა ამისა, ისინი მოითხოვენ დაზუსტდეს, რა იგულისხმება "საზოგადოებრივი მნიშვნელობის გარკვეულ შემთხვევაში" და სასწრაფოდ მოხდეს ამის გასაჯაროება.
დაგეგმილი ცვლილების საწინააღმდეგოდ უკვე მომზადდა პეტიციაც, რომელზეც ხელს 12 არასამთავრობო ორგანიზაცია და 500-ზე მეტი ფიზიკური პირი აწერს. აქვე უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ კანონპროექტის პარლამენტში განხილვა რეგლამენტის წესის დარღვევით მოხდა, - განათლებისა და კულტურის კომიტეტმა კანონპროექტი მისი მიღებიდან მესამე დღეს განიხილა. ამასთან, სხდომის შესახებ ინფორმაცია სხდომის დაწყებიდან ერთი საათით ადრე გამოქვეყნდა.Ambebi.ge დაინტერესდა, რეალურად რა საფრთხის წინაშე დგას ისტორიული ძეგლები.
კახა კოჟორიძე, ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე: ეს ზოგადი ტერმინები კონკრეტულ შემთხვევაში როგორ განიმარტება, ესაა სარისკო. ანუ ჩვენ არ ვიცით, ამ ტერმინებში რა შინაარსს ჩადებს ვინმე და სწორედ რისკის შემცველი იქნება ის, რომ "სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის, თუ განსაკუთრებული აუცილებლობის შემთხვევაში", ვინმემ ჩათვალოს რამე ისეთი, რაც კულტურის ძეგლის სტატუსის მოსახსნელად არ იყოს საკმარისი დასაბუთება და არგუმენტაცია. გარდა ამისა, პარლამენტი ამ კანონპროექტის განხილვისას არ იცავს რეგლამენტს. პირველი - მიუხედავად რეგლამენტისა, რომ შეტანიდან სამი დღის ვადაში არ მოხდეს კანონპროექტის განხილვა, მათ მაინც დაიწყეს და ეს სამი დღე არ დაუტოვეს დაინტერესებულ საზოგადოებას, გამოეთქვათ პროტესტი და ზოგადად საკუთარ აზრი. მეორე - დარგობრივი ეკონომიკის კომიტეტმა, საერთოდ არც კი გამოაქვეყნა დღის წესრიგში, რომ ეს კანონპროექტი იხილებოდა. ასევე დამაფიქრებელი და გაურკვეველია მინისტრის განცხადება, რომ მართალია კანონში ხარვეზებია, თუმცა ამას პარლამენტი ჩამოქნის. ჩემთვის გაუგებარია, რას ნიშნავს ეს. თუ ხარვეზებია მინისტრის პირდაპირი მოვალეობაა, რომ თქვას ეს. და საერთოდ, სახელმწიფოს ვალდებულებაა კულტურული მემკვიდრეობა დაიცვას.
ალეკო ელისაშვილი, "ტფილისის ჰამქრის" ხელმძღვანელი: "ის, რომ კანონში შევიდეს ცვლილება და გაურკვეველი მიზეზით მოხდეს ძეგლზე სტატუსის მოხსნა, ეს არის უკან გადადგმული ნაბიჯი. სახელმწიფო ფაქტობრივად კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებზე მოვლა-პატრონობას დეკლარირებულად თვლის და აღარ აღიარებს. ამიტომ მინდა სახელმწიფოს მივმართო, რომ დაფიქრდნენ და ასეთი ნაბიჯი არ გადადგან, რადგან კულტურული მემკვიდრეობა არის დიდი საგანძური და ამას აუცილებლად უნდა გავუფრთხილდეთ. "
ნიკოლოზ ვაჩეიშვილი, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს ყოფილი ხელმძღვანელი: "ეს არის ძალიან არაგონივრული გადაწყვეტილება, ეს არის სააკაშვილის პოლიტიკის გაგრძელება, როცა კულტუტურული მემკვიდრეობა აბუჩად იყო აგდებული და დღესაც იგივე ინერცია გრძელდება. გარდა ამისა, ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, კულტურის სამინისტროს პრეროგატივაში ძალიან ცუდად იჭრება ეკონომიკის სამინისტრო. გავიხსენოთ თუნდაც იმელის შენობა, რაც მის ირგვლივ მოხდა, იგივეს გამეორებას აპირებს დღეს კულტურის სამინისტრო. ეს არის კატეგორიულად მიუღებელი და ჩვენ ვთხოვთ, მოვუწოდებთ მთვარობას, არ დაამტკიცოს ეს ცვლილება."
პეტიციას ხელმომწერები მოითხოვენ, ეკონომიკის სამინისტრომ განუმარტოს საზოგადოებას, რა იგულისხმება განმარტებით ბარათში აღნიშნული "საზოგადოებრივი მნიშვნელობის გარკვეულ შემთხვევაში". თუმცა კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროში ამ დრომდე ოფიციალური კომენტარი არ გააკეთებულა.
კონომიკის სამინისტროს მიერ პარლამენტში ინიცირებული პროექტის თანახმად კი, ძეგლისთვის სტატუსის მოხსნასთან დაკავშირებულ მუხლს ემატება ნორმა, რომლის გათვალისწინებით, განსაკუთრებულ შემთხვევებში, სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის აუცილებლობის არსებობისას, მთავრობის განკარგულებით ძეგლისთვის სტატუსის მოხსნა დასაშვები ხდება. გადაწყვეტილება უნდა იყოს დასაბუთებული და კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროსთან შეთანხმებული.
ამავე პროექტის გათვალისწინებით, "განსაკუთრებულ შემთხვევებში" ძეგლისთვის სტატუსის მოხსნის შესაძლებლობა არ ვრცელდება ეროვნული კატეგორიისა და მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაში შეტანილ ძეგლებზე.
ნათია ოსანაძე, Ambebi.ge