22 წლის რუ­სუ­დან ქევ­ხიშ­ვი­ლი ია­პო­ნი­ა­ში, კი­ო­ტოს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში სწავ­ლობს. იქ სწავ­ლის გა­საგ­რძე­ლებ­ლად ისე წა­ვი­და, რომ არც ია­პო­ნუ­რი ენა იცო­და და არც სხვა რამ ამ ქვეყ­ნის შე­სა­ხებ... მა­ში­ნაც კი, როცა ია­პო­ნი­ას ცუ­ნა­მი და­ა­ტყდა თავს, რუ­სუ­დანს სწავ­ლა არ შე­უ­წყვე­ტია...

ია­პო­ნი­ა­ზე, მის მიერ გან­ვლილ გზა­ზე, სირ­თუ­ლე­ებ­სა და სა­მო­მავ­ლო გეგ­მებ­ზე თა­ვად გვი­ამ­ბობს:

- თბი­ლი­სის 51-ე სა­ჯა­რო სკო­ლა და­ვამ­თავ­რე. მე­ა­თე კლას­ში ვი­ყა­ვი, "ფლექ­სის ტუ­რით" (გაც­ვლი­თი პროგ­რა­მა) ერთი წლით, სას­წავ­ლებ­ლად ამე­რი­კა­ში რომ გა­ვემ­გზავ­რე. ერთ-ერთ პა­ტა­რა ქა­ლაქ გორ­დო­ში ვცხოვ­რობ­დი. იქი­დან რომ დავ­ბრუნ­დი, ქარ­თულ-ამე­რი­კულ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ("გაუ"), ბიზ­ნე­სის ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ვა­ბა­რე. პირ­ვე­ლი კურ­სი რომ დავ­ხუ­რე, სა­ბუ­თე­ბი "ია­პო­ნი­ის პროგ­რა­მა­ზე" შე­ვი­ტა­ნე, რომ­ლის ფარ­გლებ­შიც ია­პო­ნია მთლი­ა­ნად აფი­ნან­სებ­და სტუ­დენ­ტის ცხოვ­რე­ბი­სა და სწავ­ლის ხარ­ჯებს. მოკ­ლედ, კონ­კურ­სში გა­ვი­მარ­ჯვე და სწავ­ლის ია­პო­ნი­ა­ში გაგ­რძე­ლე­ბის შან­სი მო­მე­ცა... გვი­თხრეს, რომ პირ­ვე­ლი წელი მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი იქ­ნე­ბო­და, რად­გა­ნაც თა­ვი­დან ია­პო­ნუ­რი ენა მი­ნი­მა­ლუ­რად მა­ინც უნდა შეგ­ვეს­წავ­ლა, შემ­დგომ ჩაგ­ვე­ბა­რე­ბი­ნა გა­მოც­და და თუ წარ­მა­ტე­ბით გა­დავ­ლა­ხავ­დით იმ ტურს, ია­პო­ნი­ის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში მოვ­ხვდე­ბო­დით. ბა­კა­ლავ­რი­ა­ტის კურ­სი ოთხ წე­ლი­წად­ში სრულ­დე­ბო­და.

- ოჯა­ხი რო­გორ შეხ­ვდა შენს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას?

- მეც და ჩემს ოჯახ­საც ერთი რა­მის გვე­ში­ნო­და: შე­საძ­ლე­ბე­ლი იყო, ერთ წელ­ში ვერ და­მეძ­ლია ენის ბა­რი­ე­რი, ვერ ჩა­მე­ბა­რე­ბი­ნა გა­მოც­დე­ბი და სა­ქარ­თვე­ლო­ში, უკან დავ­ბრუ­ნე­ბუ­ლი­ყა­ვი. აქ კი, უნი­ვერ­სი­ტე­ტი­დან სა­ბუ­თე­ბი მაგ პე­რი­ო­დის­თვის გა­მო­ტა­ნი­ლი მექ­ნე­ბო­და და სა­ერ­თოდ ჰა­ერ­ში არ დავ­რჩე­ნი­ლი­ყა­ვი. დე­და­ჩემს უნ­დო­და კარ­გი გა­ნათ­ლე­ბა მი­მე­ღო და ია­პო­ნი­ა­ში წას­ვლას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ოჯა­ხი­დან დიდი ხელ­შე­წყო­ბა მქონ­და.

- ია­პო­ნი­ა­ში ჩას­ვლის შემ­დეგ, რა სიძ­ნე­ლე­ე­ბის გა­და­ლახ­ვა მო­გიხ­და?

- ია­პო­ნი­ა­ში პირ­ვე­ლად აპ­რილ­ში ჩა­ვე­დი. გა­ზა­ფხულ­ზე იქ ყვე­ლა­ფე­რი ყვა­ვის, სა­ო­ცა­რი სი­ლა­მა­ზეა. ენის შეს­წავ­ლა ძა­ლი­ან გა­მი­ჭირ­და. თა­ვი­დან იზო­ლი­რე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი, არა­ფე­რი მეს­მო­და. ერთი წელი ტო­კი­ო­ში ვცხოვ­რობ­დი. ჩემ­თვის მეტ­რო­თიც კი რთუ­ლი იყო გა­და­ად­გი­ლე­ბა, რად­გან სად რა ეწე­რა, ვერ ვხვდე­ბო­დი. ამი­ტომ, უცხო­ე­ლე­ბი სულ ჯგუ­ფუ­რად დავ­დი­ო­დით, რომ არ დავ­კარ­გუ­ლი­ყა­ვით. სა­ქარ­თვე­ლო­დან მხო­ლოდ მე ვი­ყა­ვი. სა­ერ­თო სა­ცხოვ­რე­ბელ­შიც, სხვა ქვეყ­ნე­ბი­დან ჩა­მო­სულ სტუ­დენ­ტებ­თან ერ­თად ვცხოვ­რობ­დი. ერ­თმა­ნეთს ია­პო­ნუ­რი ენის სწავ­ლა­ში ვე­ჯიბ­რე­ბო­დით, რად­გა­ნაც, რო­გორც გი­თხა­რით, ამა­ზე იყო და­მო­კი­დე­ბუ­ლი, ვინ, სად, რო­მელ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში გა­აგ­რძე­ლებ­და სწავ­ლას. სა­ქარ­თვე­ლოს ნოს­ტალ­გია თა­ვი­დან მძაფ­რად მქონ­და... იქა­უ­რი ცხოვ­რე­ბის წე­სებ­თან შე­გუ­ე­ბაც გა­მი­ჭირ­და.

- მოკ­ლედ, მო­ა­ხერ­ხე და ერთ წე­ლი­წად­ში ია­პო­ნურ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ჩა­ა­ბა­რე...

- ენას ტო­კი­ოს უცხო ენე­ბის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში გახ­სნილ ცენ­ტრში ვსწავ­ლობ­დით. ის კურ­სი უცხო­ე­ლებ­ზე იყო გათ­ვლი­ლი. მას­წავ­ლებ­ლე­ბი ცდი­ლობ­დნენ, ენა გვეს­წავ­ლა. მთე­ლი დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, დი­ლი­დან სა­ღა­მომ­დე ია­პო­ნურ­სა და მა­თე­მა­ტი­კას გვას­წავ­ლიდ­ნენ... ერთი წლის შემ­დგომ, კი­ო­ტოს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში, ბიზ­ნე­სის ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ვი­რი­ცხე და სა­ცხოვ­რებ­ლა­დაც კი­ო­ტო­ში გა­და­ვე­დი... ახლა უკვე მე­სა­მე კურ­სი დავ­ხუ­რე... ია­პო­ნუ­რიც კარ­გად ვის­წავ­ლე, მაგ­რამ არის კი­დევ რა­ღა­ცე­ბი, რაც მინ­და, რომ კი­დევ დავ­ხვე­წო და გან­ვა­ვი­თა­რო.

- რით გან­სხვავ­დე­ბა ჩვე­ნი სწავ­ლე­ბის სტი­ლი ია­პო­ნუ­რის­გან?

- სხვა უნი­ვერ­სი­ტე­ტე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, ჩვენ­თან სა­ვალ­დე­ბუ­ლო საგ­ნე­ბი არ არ­სე­ბობს. ამი­ტომ, რაც მა­ინ­ტე­რე­სებ­და, იმ საგ­ნებს კარ­გად და­ვე­უფ­ლე, მა­გა­ლი­თად, მა­თე­მა­ტი­კას. მათ­თვის, ვი­საც სწავ­ლა უნდა, კარ­გი სი­ტუ­ა­ცი­აა... სა­ქარ­თვე­ლოს უნი­ვერ­სი­ტე­ტებ­ში სტუ­დენ­ტებს შო­რის თბი­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბაა. ჯგუ­ფე­ლე­ბი გე­ლა­პა­რა­კე­ბი­ან, მათ­თან მე­გობ­რობ. აქ კი ყვე­ლა თა­ვის­თვის არის. ისე გავა წელი, შე­იძ­ლე­ბა, არა­ვინ გა­მო­გე­ლა­პა­რა­კოს. ია­პო­ნე­ლე­ბი უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სხვა­დას­ხვა კლუბ­ში ეწე­რე­ბი­ან, რომ ერ­თმა­ნე­თი გა­იც­ნონ და და­მე­გობ­რდნენ. გა­მი­მარ­თლა, რომ სა­ერ­თო სა­ცხოვ­რე­ბელ­ში მოვ­ხვდი, სა­დაც ია­პო­ნე­ლებ­თან ერ­თად, უცხო­ე­ლე­ბიც ცხოვ­რო­ბენ და მე­გობ­რე­ბიც იქ გა­ვი­ჩი­ნე.

- შენ რო­მელ კლუბ­ში გა­წევ­რდი?

- არის ასე­თი ორ­გა­ნი­ზა­ცია - "აი­სე­კი", რო­მელ­საც სა­ქარ­თვე­ლო­შიც კარ­გად იც­ნო­ბენ. ამ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­შუ­ა­ლე­ბით უცხო­ე­ლებ­თან და ია­პო­ნე­ლებ­თან დავ­მე­გობ­რდი. ზოგ ია­პო­ნელს არ უნდა, უცხო­ე­ლებ­თან მე­გობ­რობ­დეს. მა­გა­ლი­თად, მო­ხუცს რომ გა­მო­ე­ლა­პა­რა­კო, მი­სა­მარ­თი ჰკი­თხო, უცხო­ე­ლი რომ ხარ, შე­იძ­ლე­ბა შე­ე­შინ­დეს და არ გი­პა­სუ­ხოს. არი­ან ისე­თე­ბიც, რომ­ლებ­საც პი­რი­ქით, უნ­დათ, რომ და­გი­მე­გობ­რდნენ, გე­ლა­პა­რა­კონ და ინ­გლი­სურ­ში ივარ­ჯი­შონ. იმ კლუბ­ში კარ­გი ხალ­ხი იყო შეკ­რე­ბი­ლი. ერთ ია­პო­ნელ გო­გოს­თან ძა­ლი­ან დავ­მე­გობ­რდი...

- თა­ვი­სუ­ფალ დროს რო­გორ ატა­რებ, რითი ერ­თო­ბი?

- სა­ერ­თო სა­ცხოვ­რე­ბელ­ში ასე­თი წესი იყო, კვი­რის ბო­ლოს, სა­დი­ლი უნდა გაგ­ვე­კე­თე­ბი­ნა და ყვე­ლას ერ­თად გვე­ჭა­მა. სა­ვალ­დე­ბუ­ლო იყო ასე­ვე, მოგ­ვე­წყო ცეკ­ვის სა­ღა­მო, სა­დაც ყვე­ლა ერ­თად გა­ვერ­თო­ბო­დით. ბოლო დროს ცეკ­ვა­ზე და­ვი­წყე სი­ა­რუ­ლი, რო­მე­ლიც რა­ღა­ცით ტან­ვარ­ჯიშს წა­ა­გავს. დრო­ის უმე­ტეს ნა­წილს, მა­ინც სწავ­ლას ვუთ­მობ.

- სა­ცხოვ­რე­ბელ ხარ­ჯებ­საც ია­პო­ნი­ის მთავ­რო­ბა გი­ნა­ზღა­უ­რებს?

- თა­ვი­დან­ვე გვი­თხრეს, რომ სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში თუ ჩა­ვა­ბა­რებ­დი, მთავ­რო­ბა სწავ­ლის სა­ფა­სურს დაგ­ვი­ფი­ნან­სებ­და. გარ­და ამი­სა, ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში, სულ მაქვს სტი­პენ­დია, რო­მე­ლიც და­ახ­ლო­ე­ბით 1.200 დო­ლარს შე­ად­გენს. ეს თან­ხა აქ სა­ცხოვ­რებ­ლად არა­ფე­რია. თუმ­ცა უნდა ვიმ­ყო­ფი­ნო, ბი­ნის ქი­რის გა­და­სახ­დე­ლად და კვე­ბის­თვის.

- სწავ­ლის პა­რა­ლე­ლუ­რად რომ გე­მუ­შა­ვა, ამა­ზე არ გი­ფიქ­რია?

- ერთი წე­ლია, რაც კვი­რა­ში ერთხელ, ია­პო­ნურ ოჯახ­ში დავ­დი­ვარ და პა­ტა­რა ბავ­შვებს ინ­გლი­სუ­რის სწავ­ლა­ში ვეხ­მა­რე­ბი, რა­შიც ფულს მიხ­დი­ან. ისე კი, აქ ისეა საქ­მე, რომ ან უნდა ის­წავ­ლო, ან - იმუ­შაო... ცხოვ­რე­ბა ია­პო­ნი­ა­ში ძვი­რი ჯდე­ბა, ოღონდ, ხელ­ფა­სე­ბი ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი აქვთ და იქ მდი­და­რი და ღა­რი­ბი ხალ­ხი თით­ქმის არ არ­სე­ბობს. ყვე­ლა სა­შუ­ა­ლო მცხოვ­რე­ბია, რაც ძა­ლი­ან მომ­წონს. უზო­მოდ ბევ­რს მუ­შა­ო­ბენ. ზოგს მხო­ლოდ სამი-ოთხი სა­ა­თი სძი­ნავს. ერთი ჩვე­ვაც აქვთ: კომ­პა­ნია სამ­სა­ხურ­ში თუ აგიყ­ვანს, სა­მუ­და­მოდ გა­მუ­შა­ვებს და არ გა­გა­თა­ვი­სუფ­ლებს.

- ყვე­ლა­ზე მე­ტად ია­პო­ნი­ა­ში რამ მო­ახ­დი­ა­ნა შენ­ზე შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა?

- ულა­მა­ზე­სი ბუ­ნე­ბაა. ჰო­კა­ი­ტომ (კუნ­ძუ­ლი ჩრდი­ლო­ეთ­ში), ჩემ­ზე დიდი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მო­ახ­დი­ნა. ია­პო­ნე­ლე­ბი რა­საც აკე­თე­ბენ, ყვე­ლა­ფერს გე­მოვ­ნე­ბით ქმნი­ან.

- მოგ­წონს ია­პო­ნუ­რი სამ­ზა­რე­უ­ლო?

- ძი­რი­თა­დად ბრინ­ჯი­თა და თევ­ზით იკ­ვე­ბე­ბი­ან. თა­ვი­დან ამას­თან შე­გუ­ე­ბა ძა­ლი­ან გა­მი­ჭირ­და, რად­გან სულ პური მინ­დე­ბო­და. ყო­ველ­დღე ბრინჯს ჭა­მენ, - ყვე­ლა­ნა­ირ კერძს ბრინ­ჯით ამ­ზა­დე­ბენ. თა­ვი­დან მაკ­დო­ნალდსში ვსა­დი­ლობ­დი. მერე შე­ვეჩ­ვიე და ახლა მეც ბრინჯს მი­ვირ­თმევ. აქ ერთი ინ­დუ­რი რეს­ტო­რა­ნია, სა­დაც ისე­თი პური აქვთ, რო­მე­ლიც ქარ­თულს ძა­ლი­ან ჰგავს და ამი­ტომ ხში­რად ვსტუმ­რობ­დი მას... სა­ერ­თა­შო­რი­სო კერ­ძე­ბის დღე რომ გვქონ­და, სა­ერ­თო სა­ცხოვ­რე­ბელ­ში ერთხე­ლაც ხინ­კა­ლი გა­ვა­კე­თე, ძა­ლი­ან ცუდი გა­მო­მი­ვი­და. კი­დევ კარ­გი, არ იცოდ­ნენ, სი­ნამ­დვი­ლე­ში რო­გო­რია ნამ­დვი­ლი ხინ­კა­ლი (იცი­ნის). ისე, ქარ­თულ კერ­ძებ­საც ვამ­ზა­დებ ხოლ­მე.

- იმ ია­პო­ნე­ლებ­მა, რომ­ლებ­თა­ნაც ურ­თი­ერ­თობ, რა იცი­ან ჩვე­ნი ქვეყ­ნის შე­სა­ხებ?

- უმე­ტე­სო­ბამ ჩვე­ნი ქვეყ­ნის შე­სა­ხებ არა­ფე­რი იცის. ამი­ტომ, სულ ვუყ­ვე­ბი. ქარ­თველ სუ­მო­ის­ტებს აქ კარ­გად იც­ნო­ბენ და თუ მათ უხ­სე­ნებ, მა­შინ ხვდე­ბი­ან, სა­ი­დან ვარ... ია­პო­ნი­ა­ში სა­ერ­თოდ, ცოტა ქარ­თვე­ლი ცხოვ­რობს. ორ გო­გო­ნას ვიც­ნობ, რომ­ლე­ბიც აქ ცხოვ­რო­ბენ, ოღონდ, სხვა ქა­ლაქ­ში არი­ან და ამი­ტომ მათ ხში­რად ვერ ვნა­ხუ­ლობ. კი­დევ არის ერთი ქალ­ბა­ტო­ნი, რო­მე­ლიც ცო­ლად ია­პო­ნელს გაჰ­ყვა. ის კაცი ტო­კი­ოს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში ქარ­თულ ენას ას­წავ­ლის. ერთხელ მის ლექ­ცი­ა­საც და­ვეს­წა­რი. ქარ­თუ­ლად ძა­ლი­ან თა­ვი­სუფ­ლად ლა­პა­რა­კობს.

- ცუ­ნა­მის დროს ია­პო­ნი­ა­ში იყა­ვი. სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბამ იქ მყო­ფი რამ­დე­ნი­მე სტუ­დენ­ტი ჩა­მო­იყ­ვა­ნა. შენ რა­ტომ არ ჩა­მოხ­ვე­დი?

- გა­მი­მარ­თლა, რად­გან კი­ო­ტო­ში ვი­ყა­ვი. სამი წე­ლია, აქ ვცხოვ­რობ და მი­წისძვრა სა­ერ­თოდ არ ყო­ფი­ლა. ჩემი ერთი მე­გო­ბა­რი, რო­მე­ლიც სლო­ვა­კე­თი­და­ნაა, სენ­და­ი­ში ცხოვ­რობს. ცუ­ნა­მის დროს ჩემ­თან და­სას­ვე­ნებ­ლად რამ­დე­ნი­მე დღით იყო ჩა­მო­სუ­ლი. სენ­და­ი­ში ყვე­ლა­ფე­რი გა­ნად­გურ­და, სა­ბედ­ნი­ე­როდ ჩემი მე­გო­ბა­რი გა­დარ­ჩა, რად­გან ჩემ­თან იყო...

- ერთ წე­ლი­წად­ში უნი­ვერ­სი­ტეტს ამ­თავ­რებ. რა გეგ­მე­ბი გაქვს?

- მუ­შა­ო­ბის და­წყე­ბა არ მინ­და, რად­გან რო­გორც გი­თხა­რით, აქ ძა­ლი­ან ბევ­რს მუ­შა­ო­ბენ და ეს ცოტა არ იყოს, მა­ში­ნებს, რად­გა­ნაც მინ­და, სწავ­ლა მა­გის­ტრა­ტუ­რა­ში გან­ვაგ­რძო. სტი­პენ­დია კი მიმ­თავ­რდე­ბა, მაგ­რამ თუ უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში კარ­გი ნიშ­ნე­ბი მექ­ნე­ბა, სტი­პენ­დი­ის გაგ­რძე­ლე­ბაც შე­იძ­ლე­ბა. მოკ­ლედ, სა­მა­გის­ტრო გა­მოც­დე­ბის­თვის ვემ­ზა­დე­ბი.

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში დაბ­რუ­ნე­ბას არ აპი­რებ?

- თუ მა­გის­ტრა­ტუ­რა­ში გა­ვაგ­რძე­ლე სწავ­ლა, ორი წელი კი­დევ ვერ დავ­ბრუნ­დე­ბი. და­სას­ვე­ნებ­ლად, რა თქმა უნდა, ჩა­მო­ვალ. სა­მუ­და­მოდ დაბ­რუ­ნე­ბა­ზე ჯერ­ჯე­რო­ბით არ ვფიქ­რობ. არ მინ­და, ამ­დე­ნი წლის წვა­ლე­ბა წყალ­ში ჩა­მე­ყა­როს. სამ­სა­ხუ­რის პერ­სპექ­ტი­ვა არ ვიცი, სა­ქარ­თვე­ლო­ში მაქვს თუ არა, ამი­ტომ ყვე­ლა­ფერს აქ ვერ დავ­ტო­ვებ და ვერ ჩა­მო­ვალ. სი­ა­მოვ­ნე­ბით ვი­მუ­შა­ვებ­დი სა­ქარ­თვე­ლო­სა და ია­პო­ნი­ის რა­ი­მე ერ­თობ­ლივ ფირ­მა­ში, მაგ­რამ ასე­თი რამ რო­გორც ვიცი, არ არ­სე­ბობს.

- პი­რად ცხოვ­რე­ბა­ზეც მო­მი­ყე­ვი. რო­გო­რე­ბი არი­ან ია­პო­ნე­ლი ბი­ჭე­ბი?

- მიჩ­ვე­ვა უნდა. თა­ვი­დან რომ ჩა­მო­ვე­დი, ძა­ლი­ან ულა­მა­ზო­ე­ბი მო­მეჩ­ვენ­ნენ. ახლა ია­პო­ნე­ლი ბიჭი შე­იძ­ლე­ბა უფრო მო­მე­წო­ნოს, ვიდ­რე სხვა ქვეყ­ნის შვი­ლი. შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი არ მყავს. სულ ვი­მი­ზე­ზებ ხოლ­მე, რომ უნდა ვის­წავ­ლო და ჯერ არ მცა­ლია-მეთ­ქი. ვნა­ხოთ, რა იქ­ნე­ბა. ია­პო­ნე­ლე­ბი უცხო­ე­ლებ­ზე იშ­ვი­ა­თად ქორ­წინ­დე­ბი­ან (იღი­მის).

ჟანა გო­გი­ნაშ­ვი­ლი

ჟურ­ნა­ლი "გზა"

(გა­მო­დის ხუთ­შა­ბა­თო­ბით)