12
მაისიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
36 წლის შოთა კიპაროიძე ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან მამებს შორის, ვისაც საქართველოში დეკრეტული შვებულებით უსარგებლია. როგორც თავად გვიამბობს, ამით ერთი მხრივ, მეუღლეს მნიშვნელოვნად შეუმსუბუქა პოსტ-სამშობიარო პერიოდი და მეორე მხრივ, მეტად ჩაერთო ბავშვის მოვლაში, რაც ორივე მშობლის მოვალეობაა.
„ახალგაზრდა ასაკში გავხდით მშობლები და სრულიად გამოუცდელები ვიყავით, ამიტომ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო, რომ ამ პროცესში ორივეს მოგვეღო მონაწილეობა. თან ეს იყო პირველი შვილი. დეკრეტული შვებულებით სარგებლობა ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რათა მეტად ჩართული ვყოფილიყავი ბავშვის მოვლაში და მეუღლესთან ერთად გამენაწილებინა ეს საქმე. ვფიქრობ, ეს ჩემს მეუღლესაც ძალიან დაეხმარა, რადგან მშობიარობა და პოსტ-სამშობიარო პერიოდი საკმაოდ რთული ჰქონდა და მე მაქსიმალურად ვეცადე, მის გვერდით ვყოფილიყავი“, - გვიამბობს შოთა.
შოთა მაშინ 24 წლის იყო და უცხოურ კომპანიაში მუშაობდა, სადაც მისი დეკრეტული შვებულებით სარგებლობა არათუ კითხვის ნიშნის ქვეშ არ დამდგარა, არამედ დამსაქმებელი თავად იყო შვებულების ინიციატორი.
„მამებისთვის დეკრეტული შვებულების არსებობის შესახებ ჩემი დამსაქმებლისგან გავიგე. ამ შესაძლებლობის შესახებ მანამდე ინფორმაცია არ მქონდა. მნიშვნელოვანია ნელ-ნელა საქართველოშიც დამკვიდრდეს ის მიდგომა, რომ ბავშვზე ზრუნვა მშობლებმა თანაბრად უნდა გაინაწილონ. როდესაც მამას სურს დეკრეტული შვებულებით სარგებლობა, დამსაქმებელმა მას ამის შესაძლებლობა უნდა მისცეს.”
შოთასთვის ხშირად უთქვამთ, რომ პირველად მისგან გაიგეს მამებს საქართველოში დეკრეტული შვებულებით სარგებლობა თუ შეეძლოთ:
„სამწუხაროდ, ცნობიერება იმდენად დაბალია, რომ ბევრი უბრალოდ არც კი იჯერებდა, რომ დეკრეტში ვიყავი და რომ მათაც შეეძლოთ ესარგებლათ ამ შესაძლებლობით. მას შემდეგ 12 წელი გავიდა, მაგრამ ვფიქრობ ამ შესაძლებლობაზე ინფორმაცია ისევ ცოტას აქვს. კაცების უმრავლესობა არც მიმართავს უფროსს ამ უფლებით სარგებლობისთვის”.
გაერო-ს სააგენტოების მიერ 2024 წელს ჩატარებული კვლევის “კაცები, ქალები და გენდერული ურთიერთობები საქართველოში” მიხედვით, საქართველოში კაცების მხოლოდ მეოთხედი და ქალების მესამედი ფლობს ინფორმაციას შრომის კოდექსში შეტანილი ცვლილების შესახებ, რაც კაცებს აძლევს საშუალებას, ისარგებლონ ბავშვის მოვლის გამო შვებულებით.
საქართველოს შრომის კოდექსში 2020 წელს გაეროს მოსახლეობის ფონდის (UNFPA) ჩართულობით გაჩნდა ჩანაწერი, რომლის მიხედვითაც, დასაქმებულს, თავისი მოთხოვნის საფუძველზე, ეძლევა ბავშვის მოვლის გამო შვებულება, რისი გამოყენება დედას ან მამას მთლიანად ან ნაწილობრივ შეუძლია.
არსებული სოციალური, კულტურული თუ გენდერული შეხედულებების გამო ჩვენს ქვეყანაში საზოგადოების ნაწილი მიიჩნევს, რომ მამებს ბავშვის დაბადების შემდეგ დეკრეტული შვებულება ნაკლებად სჭირდებათ. რეალურად, ორივე მშობლის თანაბარი ჩართულობა შვილის მოვლისა და აღზრდის პროცესში ოჯახის წევრებს შორის ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებასა და კეთილდღეობის მიღწევის შესაძლებლობაა.
ოჯახის ხელშემწყობი პოლიტიკის გატარება და დანერგვა, რაც დეკრეტული შვებულებით სარგებლობაზე კაცების მაქსიმალურ ხელმისაწვდომობასაც ითვალისწინებს, გაერო-ს მოსახლეობის ფონდის ერთ-ერთი პრიორიტეტია.
როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორებში ოჯახის მხარდაჭერის პოლიტიკა ეხმარება წყვილებს იყოლიონ იმდენი შვილი, რამდენიც მათ სურთ ისე, რომ დედაც და მამაც სრულფასოვნად ახერხებდეს სამუშაო ძალის შენარჩუნებასა და ეკონომიკური სარგებლის მიღებას. ასეთი პოლიტიკის ნაწილია სათანადოდ ანაზღაურებადი მშობლის შვებულება - დედებისა და მამებისათვის, ასევე, მშობლებისათვის მოქნილი სამუშაო განრიგის შეთავაზება, მეძუძური დედებისთვის სპეციალური ადგილების გამოყოფა და მცირეწლოვანი ბავშვების მოვლისთვის განკუთვნილი სივრცეები და საშუალებები სამუშაო ადგილზე.
საერთაშორისო გამოცდილების გათვალისწინებით, მშობლობის შვებულების სათანადო რეგულირებას შეუძლია გენდერული როლების უსამართლო განაწილებასთან დაპირისპირება, გენდერული სტერეოტიპების რღვევა, შრომით ბაზარზე ქალების მონაწილეობის გაზრდა და მათი კარიერული განვითარების ხელშეწყობა. შრომითი უფლების რეალიზება უზრუნველყოფს ქალების ეკონომიკურ ცხოვრებაში ჩართვას, რაც ხელს შეუწყობს ქვეყნის მდგრად ეკონომიკურ ზრდას და სიღარიბის შემცირებას. გარდა ამისა, ასეთი პოლიტიკა მშობლებს პირადი ცხოვრებისა და სამუშაოს ბალანსირების შესაძლებლობას აძლევს, ხოლო ბავშვის აღზრდაში ორივე მშობლის ჩართულობა კი დადებითად აისახება მის განვითარებაზე.
შოთა ახალბედა მამებს ურჩევს, გაეცნონ თავიანთ უფლებებს და აუცილებლად მოითხოვონ დამსაქმებლის მხრიდან მშობლის დეკრეტულ შვებულებასთან დაკავშირებული კანონის აღსრულება.
„მშობლობისთვის მომზადება მამასაც ისევე სჭირდება, როგორც დედას. ფაქტის წინაშე რომ აღმოჩნდები, მერე არ უნდა დაიწყო ამა თუ იმ საკითხზე ინფორმაციის მოძიება. ბავშვის გაზრდისა თუ აღზრდის თითოეული ეტაპისთვის მზად უნდა იყოს ორივე მშობელი“, - აღნიშნავს შოთა კიპაროიძე.
